Katalog

T Ü B İ T A K B İ L İ M ÖDÜLÜ KONUŞMALARI DUYURÜ Özel teşebbiis, araştırmaları desteklemeli... Tıp alanında TÜBİTAK Bilim Ödülü alan Prof. Dr. A. Izzet Berkel biraz kısaltılmış ödül konuşmasında, kendi çalışmalarını tanıtıyor ve araştırmalara daha çok destek istiyor. u konuşmada pedıatrık hematolojı ve ımmunoloıı konularındakı çalışmalarımın bazılarına değıneceğım 1960 yılında Hacettepe Çocuk Hastanesı'nde çalışmaya başladıktan sonra hematolojı alanında glıkoz 6 fosfat de hıdrogenaz (G6PD) enzım eksıklığı, orak hucrelı anemı aplastık anemıler ve malnutrısyon konularına ılgı duydum Demır eksıklığı ve ılerı beslenme bozukluğunun ınce bağırsak emıcı yuzeyınde anatomık bır hasar yaptığını kansızlık veya malnustrısyonun erken tedavısıyle bu hasarın duzeldığını ağız yolundan bıyopsı kapsulu uygulayarak aldığım serı bıyopsılerde gosterdım Tedavı gormemış olan hastalarda buyume ve gelışme gerılığı gelışmekteydı Çocuklarda ınce bağırsak mukozası değışıklıklerı ıle ılgılı renklı bır atlas hazırladım Bu konudakı teblığlerım ve dış yayınlarıma, pedıatrık gastroenterolojı kıtaplarında atıflar yapıldı 1960'ların sonunda ımmunoloııde kaydedılen gelışmeler benı bu konuya yonelttı Harvard Unıversıtesı ndekı 2 yıllık eğıtımden sonra 1971'de Hacettepe'ye donduğumde, burada Çocuk Immunolo jısı unıtesını kurarak, oğrendığım metotların bırçoğunu uygulamaya ve genç arkadaşlarıma oğretmeye başladım Toplumda nadır olduğu bılınen çeşıtlı kahtsal ımmun yetmezlık vakalarını sıklıkla gorup, tanı koyabılmekteydım Açılışından 1993 sonuna kadar unıtemıze 800 uzerınde kahtsal ımmun yetmezlık vakası saptandı Bu hastaların bır kısmında o yılların geçerlı tedavı metodlarını (transfer faktor, levamısol, tımus hormonu fetal tımus veya fetal karacığer transplantasyonu, vb ) Turkıye şartlarında uygulayabılmemız, ulke dışı toplantılar ve yayınlarda da saygınlığımızı arttırdı 1973'te Turkıye'de ılk defa doku antıjenlerı (HLA) tıplendırmesı metodunu kurup gelıştırerek Hacettepe'de bobrek transplantasyonlarına yardımcı oldum Muayyen HLA antıjenı taşıyan bıreylerde bazı hRstahklara yatkınlık bulunduğu goruşunu Behçet hastalığı dahıl 6 değışık hastalık grubunda ınceleyen çalışmalar yaptım 1977'de 'kompleman Clq komponentının tam eksıklığı" olarak adlandırılan bır ımmun yetmezlık tarıf ettım Aynı defektı 3 aılede gostermemden sonra bunlara benzer hastalar dış ulkelerde de tanımlanarak ılerı çalışmalara konu oldu Son 3 yıl ıçınde unıtemızde değışık kalıtsal ımmun yetmezlıklere (Grıscellı sendromu, lokosıt adezyon eksıklığı, bare lenfosıt sendromu) tanı konuldu Hazıran 1994'te, unıtemızce ulkemızde ılk defa kombıne ımmun yetmezlıklı bır bebek te uygulanan başarıiı bır kemık ılığı transplantasyonundan sonra, yukarıda adı geçen bu 3 hastalık grubunda da bu tedavıyı uygulama umıdı belırdı Araştırmalarımda, hastalarıma zarar vermemeyı, sonuçlarını durustlukle takdımı ve ulke ıhtıyaçlarına yönelık olanlara oncelık vermeyı prensıp edındım Çalıştığım pro)elerın bır kısmı TÜBİTAK desteğıyle gerçekleş tırılmıştır Yurdumuzda sağlıklı çocuklar ve erışkınlerde değışık yaş gruplarında yaptığım serum ımmunoglobulın, kompleman ve ımmunoglobulın G subklas duzeylerıne aıt çalışmalarımın sonuçlarını yurt duzeyınde bu tayınlerı yapan laboratuvarlarda referans olarak kullanılmaktadır * Öğrencilere Bilim Atölyesi Ankara da Altınpark'ta Turkıye'nın ılk etkıleşımlı Bılım Merkezı'nı kuran ekıp, beledıyenın Refahçılann elıne geçmesı sonucu orada yaşama olanağı kalmadığına karar verıp Merkezden ayrıldılar ve ODTU bunyesınde Doç Dr Olcay Bırgul E^tım Vakfı'nın katkılarıyla BİLİM ATOLYc çalışmalarına başladılar Ekıp once yaz bılım okulları ve Uludağ Yaz Bılım Kampı ıle etkınlıklerını surdurdu Bılım Atolye etkınlıklerı ıle bırlıkte 395 oğrencılerı oldu Bılım Atölye de oğrencılerle bırlıkte bılımsel deneyler yaparak etkınlıklerını surduruyorlar 8 15 yaş gurubundakı oğrencılen, flzık, kımya, matematık, bıyolojı, konularında deney ve oyunlarla bılımle tanıştınyoıiar Programları 8 haftalık ve cumartesı gunlerı 3 er saat (5 Kasım24 Aralık) Ucret 4 mılyon Bılgı ve kayıt Tel Arkara 468 83 04 faks 468 83 06 bölumunde (Cerrahpaşa Tıp) 7 Kasım 94'te Dergı Kulubu nde Metabolızma konusu, 8 Kasım 94'de Prof Dr Sezer Hatemı tarafından Interseks, 10 Kasım'da Prof Dr Necla Akçakaya tarafından Hemofılus ınfluenza enf konusu var teraturdekı ılk rapor olarak anıldı AT'lı hastalardakı kronık akcığer enfeksıyonlarının IgA eksıklığınden kaynaklandığı bılınmekteydı IgA duzeyı normal olan hastalarda da ağır akcığer enfeksıyonlarının gelıştığını ve bunun ımmunoglobın G subklas eksıklığınden ılerı geldığı nı, zaturree yapan bazı mıkroorganızma lara karşı bu hastaların yeterlı antıkor yapamadığını 1982 1986'da yayınlayarak bu konunun aydınlığa kavuşturulmasında yardımcı oldum Hastalığın ımmun sıs tem dışında başka sıstemlerı de tutması, bırden fazla genın AT'den sorumlu oiabıleceğını duşundurmekteydı Grubumuzla Los Angeles ın Calıfornıa Unıversıtesı ndekı (UCLA) grup ve dığer 6 lobaratuvarın yıllar suren kollaboratıf çalışmalarından sonra AT genının 11 kromozomun uzun kolunda q 2223 bolgesınde olduğu belırlendı Halen bu konuda genç arkadaşlarımın çalışmaları devam etmektedır AT konusunda yurtdışındakı tanınmış dergılerde çıkan çalışmalarımdan 3'u, Turkıye'den yayınlanan yazılar arasında Cıtatıon lndex'de en çok atıf alan yazılar oldu * Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Araştırmanın zoriuğu Ataksi telenjiektazi hastalığı Son olarak grubumuzla uzerınde yıllar dır çalıştığımız bır ımmun yetmezlıkataksı telenjıektazı'den (AT) bahsetmek ıstıyorum Ilk defa 1926'da tanımlanan bu hastalığın ımmun yetmezlıkle ılgısı olduğu ancak yarım yuzyıl sonra 1957'de anlaşılabılmıştır gozlerde kalıcı damarlanma (telenjiektazi), yurume çağında farkedılmeye başlayan ve ılerı yıllarda ğıttıkçe artan bır denge bozukluğu (ataksi), kronık sınuzıt ve tekrarlayan akcığer enfeksıyonları sonucu tamır edılemeyen sekeller (bronşıektazı), hem hastalar hem de annebabalarında, akrabalarında habıs tumorlerın sıklıkla gelışmesı, bazı endokrın bozuklukların gorulmesı bu hastalığın ozellıklerı arasındadır Hastalar ılerleyıcı denge bozukluğu sebebıyle buluğ yaşlarında tekerleklı sandalyeye mahkum olmaktadırlar 1968'de Hacettepe'de gorduğum ılk hastadan sonra 1993 sonuna kadar unı temızce ıncelenen AT'lı hasta sayısı 250'yı aştı Bu konudakı deneyımlerımız, unıtemızın dış ulkelerde tanınmasını ve seçkın bırçok merkezle ışbırlığı olanağını sağladı AT'de yaptığım çalışmalarda bu hastalıkta sağlıklı kışılere kıyasla daha fazla tumor gelıştığını EpsteınBarr vırusu (EBV)'ne karşı gerek hucresel gerek humoral cevabın bozuk olduğunu, hastalığın atıpık (varıant) formlannın bulundu ğunu gosterdım Grubumuzca bır AT lı hastadakı lenf kanserının gelışımınde EBV'nın etken olduğunun saptanması lı Konuşmamın sonunda, ulkemız şartlarında bılımsel çalışma ve araştırma yapmanın ne kadar zor olduğuna değınmeden geçemeyeceğım Malı burokratık zorluklar yanında yonetımlerın ve ozel teşebbusun, araştırmalara ve bılım adamlarına yeterınce sıcak bakmadıkları acı bır gerçektır Sabır, ozverı, bılımsel tutku, görev bılıncı, durustluk, yoğun bılımsel uretkenlık ve yeteneklı eleman yetıştırme gıbı ustun vasıfları bunyesınde toplaması gereken bılım adamı ulkemızde maalesef nadır yetışmektedır Bunda bılımın onemının kamuoyunda yeterınce benımsenmemesı yanında, plansız çalışma ve organızasyon bozukluğunun da rolu olduğuna ınanıyorum Turkıye Bılımler Akademısı'nın (TUBA), Turkıye'de bılıme ve bılım adamına layık olduğu yerı kazandırmak uzere çalışmalara başladığını duymak çok sevındırıcıdır Kanımca daha çok gencın yurtdışına yenı metotlar ve teknolojıyı oğrenmesı ıçın yollanması araştırıcıların yurtdışı bılımsel toplantılara sıklıkla gıdebılmesı ve muayyen konularda bılgı bırıkımı ve deneyımı olan merkezlerden faydalanabılmelerı sağlanmalıdır Bu arada yetersız olan kutuphane olanakları arttırılmalıdır Unıversıte ve TUBİTAk desteklerı yeterlı olmadığından ozel teşebbusun çok sayıda ve ozendırıcı duzeyde destegı yanında, unıversıte ve kurumların butçelerınde araştırma ıçın daha buyuk dılımler ayrılmalıdır Ataturk çocukları olarak bızler, O nun "dunyada her şey ıçın medenıyet ıçın hayat ıçın, başarı ıçın en hakıkı murşıt ılımdır" ozdeyışını hatırlayarak çalışmalarımızı surdurmelıyız * Uluslararası Deniz dejarj sistemleri konferansı, 2325 kasım 94, İTU Inşaat Fakultesı Çevre Muhendıslığı Bölumunde * Ege Tıp Nöroloji bölumunde, 9 kasımda olgu sunumu (saat 910 00 arası), 11 kasımda Dr T Kocaer tarafından Vaskulıtlerın norolojık komplıkasyonları konusu (11 0012 00 arası) ışlenecek nu. Konukevı Çevresı semınerlerı 10 Kasım 94 Ankara Tlp Fakultesı Morfolojı (Dekanlık) Bınası Mavı Salonunda, saat 13 00 * Türkiye'de resmi tarih soru * Nonvasküler girişimsel radyoloji Doç Dr Okan Akhan Sevgı Hastanesı bılımsel toplantılar dızısı 18 kasım 94 Ankara Sevgı Hastanesı'nde 17 0019 00 arası * Yaşam bilincinin yetişmesi ve kimliği Doç Dr Ongun Onaran A U Tıp Fak Deontolojı bölumunde 17 Kasım, saat 15 00 tıp Robıns Oxford Unıversıty, 16 Kasım, 18 30 Koç Unıversıtesı'nde Istınye Akademık Bına, Mavı Salon Bılımsel konferanslar dızısı Tel 0 212 229 3006/401 Eskışehır Ormangazı Unı Tıp Fak 9 kasım 1994 12 30 Kardıyolojı toplantı salonu Konuşmacı Dr B Görenek, Tartışmacı Prof Dr B Tımuralp * History of the lraqi Crisis. Phı * Klinik bir problemin çözümü: ler: Eskışehır Osmangazı Unı Tıp Fak 16 kasım 1994 Saat 12 30 Kardıyolojı toplantı Salonu Konuşmacı Prof Dr B Tımuralp , "Hipertansiyonda yeni göruş 3899