Katalog

DAEDALUS'UN HAYALLERİ DÜŞÜN BUL Dağ tepe demeden ilerleyen tozlar Daedalus, hiçbir engel tanımadan ilerleyen sıcak lavları örnek alarak bir elektrikli oluk geliştirdi. Bu oluk sayesinde, demir filizi, soda, çimento, kum ve çakıl gibi sıcak toz parçacıkları her yere hızlı bir biçimde ulaştırılabilecek. anardağ patlamalarında akan lavlar korkunç zararlar verebılır Fırtınalı havada sıvılasmıs sıcak tozdan oluşurlar ve eğımı 1 derecenın altındakı ınışlerde kılometreler boyunca çok yuksek hızda ılerleyebılırler Tozun asırı sıcak oldıığu bazı pıroklastık akıntılarda lavlar tepelere doğru bıle gıdebılırler Daedalus, bunların edılgen akıntılar olamayacaklarını savunuyor Daedalus'a gore, bunlar kendı kendılerıne ılerleme gucu verıyor Sıvılasmıs bir toz kutlesı yuvarlanan, bukulen bir hareketle ılerler Toprağın hemen uzerındekı katman ustundekı katmana gore daha yavaş ılerler En usttekı katman en hızlı ilerleyen katmandır ve sureklı olarak akıntının en onüne dokul mesı gerekır Bu katman bu sırada havayı da çekecektır ve ilerleyen kutlenın uzerınde yuvarlanacagı en alt katmanı olusturacaktır Yakalanan hava, sıcak toz tarafından hızla ısıtılır En onde soğuk olan, ancak lav akıntısı kendı uzerınde dondukçe yavas yavaş ısınan ve genleşen hava, lav akıntısını ılerı doğru ıtecektır, yanı hızlandıracaktır Öyleyse dıyor Daedalus, sıvılasmıs bir sıcak toz kutlesı, kendı ısısıyla çalışan bir tur hareketli Stırlıng makınesıdır Bu cesur kuram, açık bir biçimde, yanardağ lav akıntılarının ve pıroklastık toz akıntılarının saşırtıcı hareketlılığını açıklıyor Aynı zamanda, toz parçacıkları ve tanelı malzemeler ıçın yenı bir taşıma yontemı gelıştırılmesıne de olanak sağlayacak Daedalus, çukurlar, tumsekler ve eğımlerle dolu uzun dıkey bir olukta deneysel sıcak toz lav akıntıları gerçekleştırıyor Bu akıntının hareketını, sıcaklığa bağlı olarak en yuksek ve en duşuk ıstıkrarlı hızını, tepeye tırmanma yeteneklerını ve kendı kendılerıne yuruyen gereçler olajak ısıl etkınlıklerını ıncelıyor Çimento uretıcılerı, ısın sonunda uçuşan kullerle uğraşmak zorunda olanlar ve daha bırçok kışı bu yenı teknolojıye dort elle sarılacaktır Çok guzel tasarımlanmış bir oluka bir sıcak toz yüku dokmelerı mumkun olacak ve bu, çalışma alanında ya da dışarıda muşterının bulunduğu yere doğru kendı gucuyle hızlanarak ılerleyecektır Ancak en sıcak toz bıle, bırkaç kılometre ıçınde soğuyacak ye yavaşlayacaktıt Bu haftaki konumuz minolar Mınolar kare şeklınde kuçuk beneklı yaratıklardır Beneksız olanları da bulunur Mınolar yalnız dolaşmayı hıc sev mezler Ikışer ıkıser bulunurlar Bu ne denlede evrım ıçınde yapışık ıkızler halıne gelerek hepımızın bıldığı domıno adını almıslardır Mınolar çıftler dışında kolonıler de olusturular Uçu bırarada olanlarına tromıno dortlulerıne tetramıno, beşlılerıne pentomıno vs adları verılır Mınolara bızde yekmıno adı da verılır Domıno dumıno tromıno semıno tetramınolar da cıharmıno olarak adlandırılır Asağıda olabılecek tum pençmıno (pentomıno) çesıtlerını goruyorsunu/ Pencmıno kolonılerının ozel adları da vardır Mınogıller konusunda bu kadar bılgı yeter Şımdı sıra soruda Aşağıda ıçınde bırer kare olan ıkı buyuk kare var Karelerın beyaz bolumlerıne pençmınoların ılk 11 tanesını (yanı 12mıno harıç) yerlestırır mısını?'? Tabı hıç bir mıno ustuste gelmeyecek (Bu mınolar gelecek hafta da sorulacak Atmayıni) ARMAĞANLI BULMACA Y Bunu onlemek ıçın, toza komur tozu gıbı bir yakıt eklenebılır Komur tozunun yavaş yavaş serbest kalan yanma ısısı tozun yuzlerce kılometre boyunca akma sını saglayabılır Daha da hoşu, Daedalus un "elektrikli lav akıntısı oluğu"nun Ikı yanında çok yuksek voltaj olması Hız lanan lav akıntısının ıkı yanı kısa devre yapıyor ya da bu ıkısı arasında lokal dıelektrık kırılmaya neden oluyor, boylece kendısını sıcak tutabılıyor ve hızını koruyabılıyor Demır fılızı soda çimento kum ve çakıl gıbı sıcak toz parçacıkları, butun ulke ıçınde elektrikli oluklar aracılığıyla çok ucuza hızlı bir biçimde taşınabılır Daha dusuk sıcaklıklarda, tahıl, un, şeker, hatta mısır tanelerı duşuk, ancak yeterlı bir hız kazanabılır Bu Daedalus öyküsü Nature dergisinde yayımlanmıştır. 12.mino: HazırlayarrZZ Bulnıacayı dogru olarak cozen 20 okurumuza "IktiSat Tarihinin Doğuşu" kıtabını armağan edıyoruz 1 1 ı 11 1 .. J Çözüm ve kazananlar PuanÇetveli O G M As Vs P F Bahçe 3 3 0 9 0 6 Eczacıbaşı 3 1 2 5 6 4 G Saray 3 1 2 5 84 Beşiktaş 3 1 2 3 84 Sonuçlar F Bahçe Eczacıbaşı (30) F BahçeG Saray (30) F BahçeBeşıktaş (30) EczacıbaşıG Saray (23) EczacıbaşıBeşiktaş (30) G.SarayB ?ıktaş(23) Sanlı Baş Istanbul, H. Hürriyet DalUşak, Kağan özerhan Ankara, EkremÇavdarizmır, Akın Deniz Türkdemir Malatya, Ulku Fırat Edırne, BülentGünçe Dıyarbakır, EminMal IıDenizlı, GürşatÖzdamarGeb/e Hasan Yazar Izmır, Mehmet Ali Sarıboyacı izmır.TürkerYılmaz Mersın Fatma Diclehan Sürücü Eskışehır Fillz GüvenPaşaoglu Hakkarı, Deniz Dokgöz Ankara YükselGürCorlu Atılgan Fidan Eskışehır, ReşatBulutZonguldak, MüjdatSağırBursa. Hüseyin Gençoğlu Adana, 33715