Katalog

İNSAN VE D A V R A N I Ş I Zamanı iyi yönetmenin basarıda Başarılı insanın özellikleri; çalışkanlık, iyi şans, iyi ilişkiler kurma yeteneği... Ancak, öncelikleri iyi bilmek ve en önemli olanı öne almak, başarılı insanın temel özelliğidir. Doğan Cüceloğlu, Los Angeles emel ilkeleri merkez almış kişi karşılaştığı sorunların çözümlerini eleştirel bir düşünce içinde araştırıp, cevapları bulduktan sonra vardığı çözüm tarzlarını yaşamında uygulayarak daha da gelişmiş bir insan olmaya yönelir. Bu tür bir gelişme bireyin zamanını bilinçli bir biçimde kullanmasını öngörür. Bu yazımızda etkili yaşam için bireyin zamanını nasıl kullanması gerektiğini inceleyeceğiz. "Etkili yaşam için zaman yönetimi" Kaltplanmış insanın üzerinde kafa yorduğu bir sorun olmadığı halde, Gelişmiş insanın üzerinde çok önemle durduğu bir konuyu oluşturur. "Etkili yaşam için zaman yönetimi", zihinde oluşan bir planın günlük yaşama dökülerek, gün be gün gerçekleşmesiyle ilgilidir. Etkili zaman yönetiminde en önemli rolü irade üstlenir Daha önceki yazılarımızda liderlik ve yönetimin birbirinden nasıl farklı olduğunu belirtmiş ve liderlik için gerekli temel ilke ve değerlerin önemıni vurgulamıştık. Şimdi bu amaç ve değerlerin günlük yaşama nasıl yansıyacağı üzerinde duracağız Kişisel amaç ve değerlerin günlük yaşama yansıyarak gerçekleştirilmesine, etkili kişisel yaşam yönetimi (1) (effective self management) adını veriyoruz. Etkili yönetim sol beynin bütünü parçalara bölerek analiz etmesini, sıralamasını ve duruma göre uygun adımlar çerçevesinde uygulamasını içerir. Sol beyin yarım küresi analitik işlevleri kolaylıkla sürdürürken, sağ beyin yarım küresi sezgisel ve bütüncü algılamalara daha kolaylıkla ulaşabilmektedir ( 2 ) Bu nedenle sorumlu mevkilerde bulunan kişilere, meyi, en önemli olanı, en öne almayı gerektirir. Liderlik, sağ beyin, önemli olanların ne olduğuna karar verir; yönetim, sol beyin, bu önceliklerin günlük yaşamda nasıl gerçekleştirileceğini planlar ve uygular Kimler nasıl başarılı oluyor sorusunu araştıran birçok araştırmacı, başarılı insanların ortaklaşa paylaştıkları özellikleri incelemişlerdir Çalışkanlık, iyi şans, iyi ilişkiler kurma yeteneği gibi özelliklerin önemli olduğu ortaya çıkmıştır. Ne var ki bu çalışmalarda ortaya çıkan en önemli faktör öncelikleri bilmedir. öncelikleri iyi bilme ve en önemliyi başa alma başarılı insanın en belirgin özelliği. olarak ortaya çıkmıştır. öncelikleri ne belirliyor? Işte burada Kalıplanmış ve Gelişmiş insan paradigmaları arasındaki farkların önemi yine ortaya çıkıyor Çünkü öncelikleri tayin eden körü körüne uyulan kalıplarsa varılan sonuç başka, kişiye özgü temel değer ve ilkeler ise varıian sonuç başka oluyor. Kendi yaşamı çerçevesinde geliştirmiş olduğu kişisel değerlere inanç kuvvetli olduğu zaman bırey önceliklerıni bilir ve bu öncelikleri yapacak gücü kendi içindeki inançtan bulur Kişinin inanmış olduğu değerleri gün T ZAMAN YÖNETİM MATRİSİ IFAALİYETLER: • Beklenmedik acll olaylar • Hemen çözülmesl gereken sorunlar • Bitlriş larihi kesin projeler lük yaşamına etkili biçimde yansıtmasında değerlere olan inancının kuvveti kadar, zaman yönetiminde kullandığı yöntemin türünün de önemi vardır. Zaman yönetiminde belirli bir gelişmeden, aşamalardan söz etmek olanağı vardır. Zaman yönetimi kişilerin ilgilenmesi gereken çok önemli bir alandır. Zaman yönetimi ile ilgili dört gelişim aşaması gözlenebilir. Bu aşamalar: 1. Yapılacak işler listesi: yapılacak işlerin birbirini ardına yazılışıyla oluşan bir liste, 2. Takvime koyarak yapılacak işleri zaman sırasına koyma: yapılacak işlerin hangi gün yapılması gerektiğine karar vererek sıralanması, 3. öncelikleri belirli ölçütlere göre belirlemek ve daha sonra yukarıdaki 1 ve 2yi uygulamak. Yapılacak işler listesinde uzun ve kısa vadeli olanları ayırarak, kısa vadede yapılması gerekenlere öncelik vermek. Bu aşamada uzun vadeli yapılacaklar listesi ile, günlük kısa vadeli yapılacaklar listesi yanyana kullanılır. Zaman yönetiminin gelişim tarihi içinde bu aşama önemli bir adımdır ve verimliliği birinci plana alır Her şey planlanmıştır, zamanlanmıştır ve adım adım Zaman Yönetiminde Dört Aşama net," öğütünü vermek hiç te sakıncalı olmaz. Etkili kişisel yaşam yönetiminde irade, yani karar verdiğini, istediğini yapabilme gücü önemli rol oynar. Burada sözünü ettiğimiz bir defaya mahsus, büyük kahramanlık hikayelerindeki türden irade değildir Burada sözü edilen, sessizce uygulamalara her gün yön veren, göze görünmeyen, fakat bir süre sonra etkisi yaşamın her yönünde görülebilen türden uygulamalardır. Kişisel bütünlük (integrity) kişinin düşünce, duygu ve davranış dünyasının birbiriyle tutarlı olmasından kaynaklanır. Kendisine saygısı olan kişi düşüncelerini, inandığı değerleri içinde bulunduğu ortamın olanakları çerçevesinde davranışlarında yansıtmaya özen gösterir. Böyle bir kişi değişik durum ve koşullarda, zorlansa dahi, kendisine saygısı olduğu için, bir bütün olarak hareket etmeye çalışır. Etkili yaşam yönetimi, öncelikleri bil "sağ beynlnle liderlik yap, sol beynlnle yö IIFAALİYETLER: • Onleme dönük, üretim kapasitesine dönükfaaliyetler • İlişkiler gellstlrme • Yeni fırsatlar arama ve gellstlrme • Planlama, dlnlenme IIIFMLİYETLER: • Engeller, ziyaret ve telefonlar • Gelen mektuplar, raporlar • Bazı toplantılar • Daha (azla Ihmal edllemeyecek konular • Herkesln dlkkatlnl çeken popüler faaliyetler IV FAALİYETLER: • • • • • Telerruat, önemsiz aynntılar önemsiz mektuplar önemsiz telefonlar Zaman israt edtcl laaliyetler Hoş fakat önemsiz bazı uğrasılar bu plan uygulanır. Bu yön bir avantaj olduğu kadar, aynı zamanda bir sakıncayı da beraber getirir. Bu kadar sıkı yapılandırılmış bir program, kişinin karşısına çıkan fırsıtları değerlendirmesini iki nedenden dolayı zorlaştırır: 1) Kişinin karşısına çıkan fırsatları algılaması, yapılacaklar listesinin getirdiğiyapıdan dolayı zorlaşır, 2) yeni fırsatları algılasa dahi, yapılacaklar listesinin içine girmediği için bireyin bu yeni fırsata zaman ayırması çoğu kere mümkün olmaz. Bu nedenden dolayı, birçok yönetici bu tür programlamaya bir antipati geliştirmiştir ve günlük yaşamı çok yapılaştırmayan daha esnek 1 ve 2 aşamada kalmışlardır. 4. Dordüncü aşama, zaman yönetimini değil, kişisel yaşamımızı yönetmeyi odak olarak aldığımız zaman ortaya çıkar. Dordüncü aşama zaman ve zaman içinde elde edilecek ürünler yerine, ilişkiler ve etkili olmaya yöneliktir; kısaca üretim ve üretim kapasitesi dengesi üzerinde durur. Zaman Yönetim Matrisl Zaman yönetim şeması, dört gözlü bir pencere şeklinde gösterilebilir: Pencereyi oluşturan gözlerin ust başlıkları bekleyemez, acil , hemen yapılması ge 3304