Katalog

SORUN YANITLAYALIM Ulkemizde Lazerle miyop tedavisi maun ağacı yetişiyor mu? Istanbul Uskudar dan yazan okuru muz Denlz Aslan ın sorusu şu "Ülkemızde maun ağacı yetişiyor mu? Maun agacı en çok hangı sektorlerde kullanılır, dunyada en çok hangı bolgelerde maun yetişir?" Okurumuzun sorusonu Istanbul Unı versıtesı Orman Botanıgı Anabılım Da lı ndan Prol Dr Faik Yaltınk yanıtlıyor Maun Turkıye de yetısmıyor Maunun baglı olduğu famılya Melıaceae dır Bırıncı grup maun cınsı Guney Amerıka nın tropık ormanlarındakı maunlardır Bu cınsın adı swıetenıa dır Hondras Bre zılya Guetemala da buyuk ormanlar ku rar bu maun cınsı Boyları otuz metreye kadar varabılır duzgun govdelıdırler goğus çaplan da yuzyırmı yuzseksen santımetreye kadar ulaşabılır Yaprakları dısbudak yaprakları gıbı tuysu (bılesık) dur Altıon çıft yaprakçıktan olusur Cıçeklerı de kırmızımtırak sarı renklı ve bılesık salkım tıpınde çıçek kurulu oluşturur Armut bıçımınde kapsul meyve verır tohumları kanatlıdır Bu ma unun odunundan yararlanılmakladır bu cıns maun ayrıca parkçılıkta da kullanılır yanı parkları susleyebılır Ince teksturlu cıla tutabılen açık renk lı (sarımtırak kahverpngı ya da kestane kırmızısı) elle ve aletle çok 1yı çalısılabılen bır odunu vardır Özellıkle saray mobılyalarında kıymetlı mobılyalarda Ingıltpre de bufe yapımında ev dekorasyonlarında duvar kaplamalarında tekne ve ge mı ınşaatlarının ıç kısmında kullanılır Yıne Guney Amerıka da Kuba da yetı şen bır maun grubu vardır Kuba orıjınlı maunun odunu çok daha kırmızı renklıdır Bu maunlar yırmıbes metreye kadar boy verebılır Maunun yetıstığı ıkınrı bolge tropık Afrıka dır Afrıka da yetısen maunun cınsı tarklıdır Afrıka da khaya cınsı maun gorulur Aynı famılyadan gelmektedır dun ya pıyasasında mangona krala munya ma gıbı çok degışık ısımlerle bulunur En onemlı turu k ıvorensıstır (khaya ıvorensis) Boyu 40 metrpye kadar ulaşabılır Fevkalede duz bır govde pembemsı ya da koyu kahverengı bır renk bu odunun ayırıcı ozellıklerıdır Çok lyı çalışılan çok lyı cıla tutabılen ev ıçı dekorasyonlarda teknelerın ve gemılerın yapımında (ıç kısımlarında) parke yapımında kulla nılan bır odunu vardır Asya da da Fılıpın maunu yetışmektedır Baska bır famılyaya dahıl olan bır cıns maundur Bıraz daha kaba teksturludur Maun gorulduğu gıbı tropık bolge agacıdır Turkıye de bunun yetıştırılebıleceğı bır bolge yoktur Belkı Mersın Adana dolaylarında nemlı bolgelerde denenebılır Turkıye de yetışmemesıne rağmen ulkemizde odunu cevızden sonra en çok kullanılan ıkıncı ağaçtır maun Tren vagonlarının ıçınde gemı tekne yapımında mobılyactlıkta, kaplamada maun kullanılmaktadır 320 14 , v \ t Istanbul K paşa dan yazan Ayşe Aksakal'ın sorusu şu "Gözum ilerı derecede mıyop Miyop gözlerın lazerle tedavisi hakkında bilgı almak ıstıyorum Ne kadar surede sonuç verıyor, ulkemizde uygulanıyor mu?" Okurumuzun sorusunu I U Cerrahpasa Tıp Fakultesı Goz Hastalıkları Anabı lım Dalı ndan Doç. Dr. Murat Karaçorlu yanıtlıyor Mıyopı tedavısıne excımer laserler son yıllarda gırmıştır Excımer kelımesı Excıted ve dımer kelımelerınden turetılmıştır Laser ortamı olarak bır ınert gaz ve halojenler kullanılmıştır Inert gazlar elektrıksel olarak notraldırler ve hıçbır molekul ıle baglantıya gırmezler Bu halojen atomunu ınert bır atomla bırleştırmek ıçın çok buyuk enerpye gereksınım vardır Bu atomlar bırleştığı zaman stabıl değıllerdır ve foton şeklınde enerjıye donuşerek parçalanma eğılımındedırler Ottaldakı argon (luorıd laserlerıdır ve yuksek foton enerjılerı sayesınde dokuda (korneada) onemlı termal etkı yaratmadan dokuyu bırarada tutan karbonkarbon bağlarını koparırlar ve dokuyu octadan kaldırırlar Excımer laserlerın darbe surelerı 1015 nanosanıyedır ve her bır darbe ıle korneada 0 250 30 mıkron kalınlığında doku ortadan kaldırılır bu şekılde mıkrondan daha hassas kesıler yapmak olahaklıdır Mıyopı tedavısınde excımer laser şu mekanızma ıle ışlev gormektedır Kornea merkezınde mıyopının ağırlığı ıle orantılı olarak seçılen bır çapta (kı bu genellıkle olası komplıkasyonların az olabılmesı ıçın 56 mılımetre seçılmektedır) kornea excımer laser ıle adeta tornalanarak duzleştırılmektedır Duzleşen merkezı korneanın kırma gucu azaldığı ıçın goruntu retınanın onu yerıne daha gerı de kalan retına uzerınde odaklaşmakta ve mıyopıye baglı kırma kusuru gıderılmektedır Genelde tedavı teknığı şu şekıldedır hasta tedavı masasına yatırıldıktan sonra yuzeysel kornea anestezısı sağlanmakta fıksasyon şeklı ve cıhazın çıkardığı sesler hastaya oğretıldıkten sonra kornea yuzey epıtelı merkezı bolgede mekanık ya da kımyasal yontemle çıkartı larak kornea stroması çıplak bırakılmaktadır Sağlıklı ınsanda korneanın merkez dekı ortalama kalınlığı 500 mıkronun bıraz uzerındedır Daha sonra laser çalıştırılmakta kapanan ya da açılan bır dıyafram kullanılarak kornea merkezındekı stromadan bellı mıktarda doku çıkartılarak kornea duzleştırılmektedır Laserın tedavı boyunca toplam çalışma suresı duzeltılen dıoptrı ıle orantılı olmakla ve farklı fırmalann farklı modellerınde değışmekle bırlıkte çoğunlukla 60 sanıyenın çok altındadır Laser ıle tedavı sonrasında goz ortalama 24 gun kapalı tutulmakta epıtelızasyon sağlandıktan sonra açılmaktadır Gorecelı olarak yenı bır tedavı yontemı olan excımer laser*ıle mıyopı tedavisi ya da oftalmolojıdekı ısmı ıle FOTOREKRAKTİF KERATEKTOMİ nın başarı oranı kırma kusurunu t 1 dloptrı sevıyesıne getırılmesıyle olçulmekdedır 26 dioptrı mıyopı grubunda bu yontem ıle tedavıden 1 yıl sonra ± dıoptrı hududna gelme oranı farklı çalışma gruplarınca farklı bıldırilmıştır (% 8590) Altı dıoptrının uzerınde bu oran bır mıktar azalmaktadır Bu yontemde karşılaşılabılecek problemler şunlardır Tedavı sonrasında mıyopı hemen her olguda azalmakla bırlıkte ± 1 dıoptrı hududuna gelme % 100 değıldır Olguların bır kısmında (özellıkle 56 dıoptrının uzerındekı olgularda) ılk yıl ıçınde regresyon olmakta kontak lens takmak zorunluluğunda kalmaktadırlar Dığer bır komplıkasyon ıse özellıkle yuksek dıoptrılerde epıtel altında haze (belırgın olmayan opasıteler) ya da subepıtelyal fıbrozıs gelışebılmekte ve bu da duzeltılmış en lyı gorme keskınlığını bır mıktar azaltabılmektedır Gorulebılecek dığer komplıkasyonlar ıse daha onceden olmayan astıgmatızmanın oluşabılmesı ışıklar etrafında halolar gorme ve parlamadan şıkayatçı olunmasıdır Haze dahıl sozu edılen komplıkasyonların buyuk çoğunluğu 12 ayda başlamakta ve genel lıkle 69 ay ıçlnde onemlı olçude azal maktadır Kaktüs hangi koşulda cimlendipilip? Istanbul dan yazan okurumuz Mehmet Kara'run sorusu şoyle "Elimde kaktus tohumları var fakat hangi şartlar altında kaktus tohumlarının ekılebılecegını bılmıyorum Kaktus tohumlarını çımlendırebılmek ıçın ne yapmak gerekir?" Okurumuzun sorusunu Ankara Unıversıtesı Zıraat Fakultesı Emeklı öğr Uyesı Prof. Dr. Gürkan Çelebl yanıtlıyor Kaktuslerın tohumdan uretılmelerı oldukça zor ve sabır ısteyen bır ıştır Ancak bu yolla uretılen kaktusler çevreye kolayca uyum sağlar Başarılı bır çımlendırme ıçın tohumların ve çımlendırme ortamının sterıl olması şarttır Amator bır kaktus sever ıçın onereceğım en basıt çımlendırme yolu aşağıdakı gıbı olabılır Gerekli malzemeler: a) Duduklu tencere b)Tencereye sığacak çapta ve 56 cm yukseklıkte metal bır kap c) En fazla pı rınç tanesı ırılığınde ırı kum d) Elenmış ınce kum + bahçe toprağı + veya turba toprağı kanşımı e) Ikı kez kaynatılmıs soğutulmuş su Çimlendirme ortamının hazırlanması ve sterilizasyonu. Hazırlanan toprak t kum karısımını metal kaba 23 cm yukseklık oluşturucak şekılde dokunuz uzerıne baskı yaparak duzeltınız en uste de ırı kumu 1 cm kalınlığında yayınız ve tekrar duzeltınız Hazırlanan çımlendırme ortamını ıçınde çok az su bulunan duduklu tencerenızın ıçıne yerleştırerek kapağını kapatınız ve yemek pışırır gıbı bır saat ateşte tutunuz Çımlendırme ortamınız boylece tum mıkrobık canhlardan arın mış olacaktır Eklmin yapılması Çımlendırme ortamı soğuduktan sonra tohumları el dokunmadan kum yuzeyıne eşıt bır şekılde ser pıştırınız Tohumların uzerlerını asla kum ya da toprakla ortmeyınız Ekımden sonra sterıl su ıle, tohumları yerlerınden oynatılmadan damla damla sulayınız Kum yuzeyının sureklı nemlı kalmasını sağlamak amacıyla kabın uzerını 1520 cm yukseklığınde çadır oluşturacak şekılde, delıklı ve saydam polıetılen torba ıle ortunuz Ç ^ l e m e ıçın gerekli ortam sıcaklığı 2030 C olmalıdır Sonraki islemler Çımleme kaktus to humlarının cınsıne ve ortam sıcaklığına bağlı olarak 1015 gun ıle 23 ay arasında gerçekleşebılır Çımlenen bıtkıcıklerden 36 mm çapa ulaşanları dıkkatlıce sökulerek başka bır kaba ya da mıntk saksılara aktarılır Başlangıçta genç bıtkıcıkler doğrudan gelen guneş ışınlarından korunmalıdır Kaktuscuklerın hızlı buyumelerını sağlamak ıçın fındık ınlığıne ulaşmalarından sonra uygun sıvı besın ler ıle gubrelenmelıdırler Çımlenmede başarının tohumların çımlenme guçlerıne çımlendırme ortamının sıcaklığına temız ve tıtız çalışmaya genış olçude bağlı olduğu unutulmamalıdır Bol şanslar Cinsel isteksizligin nedenleri Eskışehır den yazan okurumuz Sevim özgur un sorusu şu "Altı yıllık evli bir bayanım. Yasım 22. Sorunum ostroıen yetersizliğinden kaynaklanan cinsel isteksızlik tvlıllâlmlzln başlarında boyle bır sorun yoktu Iki yıl bebeğimiz olmayınca doktora gittlk Tedavı sonucu blr bebeğimiz oklu Ondan sonra bende cinsel isteksizllk başgösterdl Doktora gittlm Hormon testi yapıkdı, ostroıen eksıkllğl olduğu soylendi Fakat verilen ılaçlar mıgrenlmi arttırtyor, ayrıca mide ulserım var ve bir de ilaçlar kıllanmaya yol açtı Bu yüzden kullanamıyorum Bana önerllebilecek baska bir tedavi var mı?" Okurumuzun sorusunu Istanbul Unıversıtesı Istanbul Tıp Fakultesı Endoknnolojı ve Metabolızma Anabılım Dalı ndan Prol. Dr. Farufc Atagöl yanıtlıyor Cinsel ısteksızlığın ardında genellıkle psıkolojık sorunlar yatmaktadır Mektup sahıbı kendısınde âdet duzensızlığı meme kuçulmesı gıbı ostrojen hormonu eksıklığının bellıbaşlı gostergelerının bulunduğundan soz etmemış Bu durumda sorunun psıkolojık nedenlerden kaynaklandığını duşunmek daha anlamlı olur Kendısıne muhtemelen doğum kontrol hapları verılmış Bu ılaçlar mıgrenı artırabılır Gerekırse daha hafıf haplarla tedavı etmek mumkundur Ancak öncelıkle bır endokrınolojı merkezıne gelmenız gerekır Endokrın merkezındekı muayene sonucu gerekırse östrojen tedavısıne başlanabılır Ya da gerekıyorsa psıkıyatrık konsultasyon yapılabıhr"