Katalog

GERİYE BAKIŞ DÜŞÜNBUL İlk böbrek makinesi Ellı yıl once 1943 te Hollandalı doktor VVilhelm J. Kolff ılk yapay bobrek aygıtını gelıştırdı Boylelıkle ılkdefa bır makıne vucudun onemlı organlarından bırının yerını alıyordu Kan bobrek yerıne bu makıneden geçıyor ve dışarı atılması gereken zehırlı maddeler kandan temızlenıyordu Kolff un makinesi kanda ure ve zehırlı maddelerın toplandıgı kronık bobrek hastalarında kısa surelı bır tedavı ıçın uygundu 1960yılında ıse Amerıkalı doktor Bolding H. Schribner dıyalız aracı olarak bılınen daha gelışmış bır bobrek makınesının yapımını gerçekleştırdı gunumuzde de benzerlerı kullanılan bu aygıt sayesınde bınlerce bobrek hastasının yasamı kurtuldu Hastaların bu yontemle haftada uç defa 1012 saat sureyle dıyalız makınesıne bağlanması yeterlıydı Yapay bobrek adıyla da bılınen hemodıyalız (kan dıyalızı) aygıtı kandakı zararlı maddelerın ayrılması ve bazı gereklı maddelerın kana verılmesını sağlar Aygıt boylece kanın asıtbaz dengesı ıle kandakı su ve çozunmus maddelerın mıktarını ayarlayabılır Buna karsılık dogal bobregın kan basıncıyla ılgıl hormon salgılama ıslevını yerıne getıremez Modern hemodıyalız aygıtları dıyalız ve suzme gıbı ıkı fızıkokımyasal ılkeye dayanarak çalışır Dıyahzde yarı geçırgen gozeneklı bır zarla bırbırınden ayrılan ıkı sıvının ıçerdıgı maddelerden gozeneklerden geçebılecek kadar kuçuk olan zarın bır yanından oburune geçer Bu ılkenın uygulanmasıyla zarın bır yanında kanda çozunmus maddeler (ornegın ure metabolızma artıkları ınorganık tuzlar) zarın obur yanında yer alan <=terıl bır çozeltıye geçer Alyuvarlar akyuvarlar, trombosıtler ve proteınler gozeneklerden geçemeyecek kadar ıkı olduğundan zarı asamazlar Şekerler amınoasıtler ve tuzlar gıbı belırlı mıktarlarda vucuda gereklı olan bazı maddelerın kandakı yoğunlugunun azalmarnası ıçın bu maddeler sterıl çozeltıye eklenır Boylece maddeler her ıkı yönde eşıt olarak hareket edeceğınden bunların yayınım (dıfuzyon) yoluyla kandan çozeltıye geçmelerı engellenmış olur Kanda bu maddelerden yeterlı mıktarda yoksa sterıl çozeltıyle eklenen maddelerın aynı mekanızma ıle kana geçmelerı sağlanır Bu zardan kolayca geçebılırse de kandakı su mıktarı çozeltıdekı mıktardan az olduğundan dıyalız yoluyla fazlalığın alınması mumkundeğıldır Ayrıca sterıl çozeltıdekı su kanageçmeeğılımı gosterır Bu nedenle kanın basıncı çozeltının basıncından yuksek tutularak su ve çozunmus maddelerın bır bolumun zardan çozeltıye geçmesı sağlanır boylece kan aşırı seyrelmez Hemodıyalız teknığınde ılk kullanılan zarlar hayvan dokularından plde pdılıyor ya da kolodyumdan hazırlanıyordu Daha sonra selofanın bu ış ıçın daha elverışlı olduğu anlaşıldı 1960 layn sonlarında seluloz ve sentetık maddelerden yapılan ıçı boş lıfler kullanılmaya başlandı Bu lıflerden yapılan demetler kuçuk bır hacımde daha fazla yuzey alanına sahıp oldagundan az yer kaplayan dıyalıt aygıtlarında tercıh edılmektedır Hemodıyalız makınası hpta akut ya da kronık bobrek yetmezlığı olanlarda, aspırın barbıturatgıbı maddelerle zehırlenmelerde bozulan bobrek ıslevını yerıne getırır ve kanı zehırlı maddelerden temızler Genellıkle hastanın bılek atardamarından dıyalız aygıtına gelen kan kendı basıncının yardımıyla ya da mekanık bır pomba gucuyle dıyalız zarının bır yuzune doğru akar Zarın ıkı yanında madde değıstokuşu tamamlandıktan sonra kanın ıçındekı pıhtılar kabarcıklar ve yabancı maddeler temızlenerek hastanın onkolundakı bır toplardamardan vucuda gerı verılır Kronık bobrek yetmezlığı olan hastalarda sık sık dıyalız uygulanması gerektığınden dıyalız sırasında kullanılan atardamara takılan plastık bır kanul her dıyahzde hastanın damarının yenıden kesılmesını onler Leylâ'mn Sekiz bucuğu Leyla ıkı seyı çok sever Fellını vedostları Buıkısevgıyı bırleştırmek ıçın çareyı bır bar açmakta buldu Bara Fellını nın unlufılmı 8 1/2 (Ottoemezzo) (Sekızbuçuk) adını verdı Şımdı Istanbul Fılm Festıvalınde de gosterılen 1963 yapımı bu sıyah beyaz fılm donemınde pek çok odul kazanmıs Basrollerınde Marcello Mastroıannı ve Anouk Aımee nın oynadığı bu fılm Leyla nın favorılerınden Konumuzfılm değıl Ama gıdıpgormenızı tavsıye ederız Tabıı fılmden sonra da Leyla nın barını Goren Leyla yı doğduğundan berı barmencılık yapıyor sanır bır usta bır usta Açılış gecesı ARMAGANLI BULMACA Behıç le Orhan da bardaydılar Behıç nedense pek efkarlıydı Sert bır cın tonık ıstedı Orhan ıse çabuk sarhoş olduğundan hafıf bır cın tonık ıstedı Leyla nın onunde bır bardak saf cın bır bardak da sat tonık vardı Başka temız bardak kalmadıgı ıçın Leyla ışı o ıkı bardakla halletmek zorundaydı ölçu kabıyla bır olçu cın alıp tonık bardagına boşalttı Daha sonra da ıçıne cın koyduğu tonık bardağından bır olçu alıp cın bardagına doktu Sonra da tonık bardağını Orhan a cın bardağını da Behıç e uzatarak hadı afıyet olsun dedı Onlar da Leyla nın ve bannın şerefıne kadehkaldırdılar Başlangıçta bardaklardakı cın ve tonık mıktarı aynı olduğunagore karıstırdıktan sonra tonık bardağındakı cın mıktarı mı yoksa cın bardağındakı tonık mıktarı mı daha fazladır? Cevabı nasıl açıklarsınız? okurumuza "Bılımın Işığında Felsefe" Bulmacayı doğru olarak çozen 20 kıtabını armağan edıyoruz Hazırlayan. ZZ Çözümler ve kazananlar Kaç kedi var? bulmacasının yanıtı: Kasabada 19 tekir kedi bulunu yor C. Erdem İmrak Istanbul Ahmet Çakırlstanbul, Ferhan Şendal Istanbul, Hamlde Kara Samsun, Beytül Şimşek, Ankara, Ibrahlm ClğercioğullarıIstanbul, Yamaç Okur Balıkesır Hakan Keçeli Ankara Ahmet Kıraba Izmır Türker Yılmaz Mersın Başak Çapar Balıkesır,Ezgi Demlrbaş Ankara, Cengiz özdemir Antalya Orhan Utkan Istanbul Ercan Eryaşar Edırne Şükrii Savaş Kutahya, Tevfik Sunan Tavşanlı Reyhan Çakır Istanbul, Tufan Açıkgöz içel , Mustafa Ta nırlzmır 376/5