Katalog

TIP TARTIŞALIM İki anı ve Türk Üniversîtesi nasıl düzelir? Hasan Yazıcı, Üniversitelerimizin temel sorunlarının başında ahlâk ve erdemi görüyor ve onursuzluğa karşı onurla direnmeyi öneriyor. Hasan Yazıcı* ilk anı: Yalan söylemenin bedeli tam yerınde kı universıte yonetımı bu alıntıyı yapmış ırıncı televızyon anım sıyahbeyaz Yıl 1 Daha sonra, 1923 yıhnda, TBMM Relsı Ga1971 veya 72 ABD de asıstanım Ufak, sızı Mustafa Kemal'e Istanbul "(ahrı muderrıs>yahbeyaz televızyonumda ana konu lık belgesının metnı var O yıllardakı vatan Pentagon Evrakları" Anımsayacaksıkurtarma bır başka olsa gerek pek oyle toren nız Unlu Washıngton Post Gazetesı'nın bır mulılan yapılmamış Durum bır telgrafla Gazı habırı Amerıkan ordusuyla ılgılı orduyu ve o zaMustafa kemal'e bıldırılmış Mustafa Kemal'ın mankı yonetımı çok rahatsız eden bırçok belge yanıtı da telgralla1 ele geçırmış Başkan Nıxon kopuruyor "UlkeBu şeretlı tekamuıun husulunu deruhde nın yuksek çıkarları tehlıkede bunlara basaeden heyetınız arasında hulunmak bence haımazsınız" dıye VVashıngton Post a baskı yapızı ıftıhardır yor Olay Yuksek Mahkeme ye kadar gıdıyor Işte çok soğuk bır Omaha gecesı, yanılmıyor"Nice nice üstün vasıflar" sam CBS TV kanalı yuksek mahkeme yargıçlaŞımdı 1983 e donelım unıversıte o yılkı rının konuyla ılgılı duşuncelerını tek tek, soruİL fahrı doktorayı nasıl vermış gorelım Ûnce zacevaplı verıyor Ortalama yaşları yetmışın uzemanın hukuk fakultesı dekanı soz alır Cumrınde. bembeyaz saçlı. bır dızı delıkaniı neler hurbaşkanım ıznınızle sayın Rektorume hıtab dıyorlar neler Ben dıyeyım 20 sız deyın sankı etmek ıstıyorum Sayın rektorum Burada 25 yaşındalar Sanırsınız Locke u 15 gun evvel fahrı doktora adayının nıtelıklerı şoyle sıralaokumuş Dewey ın adını bır hafta once duymuşnır ustun dırayet ve basıret cesaret golar Amerıkan cumhurreve bağlılık ve ınıbaşkanı kım olurmuş da sıyatıf 1983'te Devlet Başkanına (Kenan basın ozgurlugune kosprensıplerden hıçtek olmaya çalışırmış Evren'e) verilen fahrl profesörlük bır zaman şaşma Devletın hangı yuksek çı ünvanını takdim konuşmasında İ.Ü ma ve daha nice karları varmış da bıreyın Rektörü şöyle diyordu: "Bu akademik nice ustun vasıfları oğrenme ozgurluğunun da payeleri kabul buyurmak lütfunda onunde gelırmış Hanı Dekan daha eşım bıraksa gıdıp bır ya bulunduğunuz için üniversitelerimizin sonra bu fahrı huşındakı oğlumu uyandıra şükranlarını..." kuk doktorosuna cağım, gel bak neler dıek olarak Istanbul yorlar dınle dıye Ne Unıversıtesı senayapayım adaletın ve erdemın ınsana o denlı tosunun sayın devlet başkdiıına lahtı profe coşkunluk verebıleceğını oğlumla paylaşmak sorluk unvanının da veıılmesını ıttıfakla kabul ıstıvordıım füıyını bıiaırır Aradan bırkaç yıl geçlı Nıxon VVatergate Arkadan unıversıte rektoru soz alır Sayın skandalıyla dpar topar başkanlıktan çekılmek devlet başkanının 1980 sonrası Turkıye'de de zorunda kaldı Omaha, orta Amerıka'da ve ola mokratık hukuk duzenının tekrar kurulmasın bıldıgınce tulucıı Boyle hır "tutucu" doktor ar dakı buyuk hızmetlerını anlattıktan sonra mu|kaddşıma bordum "Bu adarn tam ne yaptı da deyı verır Unıversıtelerarası Kurul da başınızdan attınız?" Altını çıze çıze "Bıze yalan Istanbul Unıversıtesı tarafından verilen fahrı soyledı' dedı doktora ve profesörlük unvanlarının Yuksek Oğretım Kurulu tum unıversıteler ve Gulhane 2. anı: Alkışa davet Askerı Tıp Akademıaı adına da genışletılmesıIkıncı televızyon anım bır on yıl sonra, Turkını kararlaştırmıştır Sayın rektör sozlerını şoyyede ve de renklı Ekranda Osmanlı Imparatorle bıtirir "Sayın Cumhurbaşkanım tevcıh edı luğu nun şanlı Harbıye Nezarelı'nın gorkemlı len akademik payeleri kabul buyurmak ' bır odası, yanı Istanbul Unıversıtesı rektorluk lütfunda bulunduğunuz ıçın unıversıtelerımı bınasının toren salonu uzerıne mordan pem zin şükranlarını bır kez daha arz ederım " be uzerıne yeşıle sırmadan samura bır renk ve Son soz devlet başkanınındır Ondan da takı cumbuşu Doğru mu goruyorum Sayın bır alıntı yapıp kendımı tokatlamaya bır son YÖK başkanı alkışları az bulmuş, elıyle etrafınvereyım dakılprı alkışa davet edıyor Televızyonda olan Ve yıne bakıyorum kı bu unvan tevcıhı 12 bıtenden mı, kendımden rııı, yoksa buyumuş Eylul 1980 den sonra her sahada olduğu gıbı, oğlumdan mı utanayım yarı onume yarı ekraunıversıtelerımızde de sağlanan huzur ve gu na bakıp duruyorum ven ortamında oğretım ve araştırmaların buIstanbul Unıversıtesı Ekım 1983 te benım bu yuk bır rahatlık ve serbestı ıçerısınde yapılmarenklı ama kısa anılarımı devamlı taze taze tutsında oğrencı oğrencılığlnı, oğretım gorevlısı mama yarayan bır bulten yayımladı Başkanlaoğretım gorevlılığını, dekan dekanlığını rekrına pek yararı oldu mu bılmem ama ben elıtor rektorluğunu bılmesınden dolayı bır şukrnın altından pek eksık etmıyorum Hanı ınsan ran ıfadesı olarak yapılmaktadır ' Doğru soze bır şeye takılıp, dalar gıder de gerçeğe donmek ne denır ıçın kendıne şoyle bır tokat veya çımdık atar ya Kıyısından koşesınden dolaşmadan tam oyle bır şey Unıversıte yasası, ozgurluk, ozerkortasından soyleyeyım Turk Unıversıtesının lık lılan derken ben bu ozel bultene donuyoana sorunları oyle anayasa değışıklığı, ozerkrum Uyanığım lık anglosakson modelı, kıta Avrupası bıçımı Kıtapçığın gırış cumlesı başka bır kaynakdeğıl Ana sorun ahlâk tan alınmış ve aynen şoyle Ataturk un bırçoklarımız tarafından hıç bılınmeyen bır cephesı Ana sorun ahlâk ve... hıç şuhesız fahrı profesorluğudur" Benzetme Unıversıte'de erdem ve ahlâkı ırdelerken kanımca en onemlı donem 27 Mayıs asker darbesı ve onu ızleyen yıllar Nasıl 1980 sonrası Turk Unıversıtesı toplum gözunde en aşağılardaysa bunun tam tersı 1960 ve hemen sonrası unıversıtenın en baştacı edildığı donem Kolay mı ıhtılal olmuş, Nato'ya. Cento ya bağlı olduğumuz gıbı hocalarımıza da bağlıyız ve derhal bır uçakla hocalar Ankaraya O gunden tezı yok yolumuzu bılım çızecek 27 Mayıs ın ılk bakanlar kurulundan, ahbaplığıyla onur duyduğum. eskı bır bakandan dınledım Daha darbenın ertesı gunu unıversıteden bır elçı gelıyor Aman dıyor "tum Demokrat Partı mılletvekıllerını toplatın Boyle yapmazsanız, ıhtılal başarıya ulaşamaz ıntıkamları korkunç olur Kısa bır sure sonra aynı unıversıte "ıhtılallerın kendı şartları vardır dıye temel tıukuk kurallarının çığnenmesıne fetva verıyor Bır dort yıl sonra 27 Mayıs Ihtılal ını Beyazıt Meydanı nda, Unıversıte bahçesınde başlatmış gençlık bakın Ankara Unıversıtesı Talebe Bırlığı başkanının ağzından ne dıyor "Feza çağında ılım ve kultur yuvalarında eskımış usııllerın artık yerı ve olmamalıdır Unıversıte muhtarıyetı muessesesı, ılmı zaafların ve tembellığın gızlenmesı ıçın kalkan yapılan bır ıdarı dıktatorya değıldır" Demek olııyor kı 1964 un ozgurluk ortamında bıle gençlık unıversıtenın ozerkhğe layık olmadıfynı savıınuyor Sakın ozerklığın karşısında olduğum sanılmasın Dedıklerım "Sezarı daha az değıl, Roma yı daha fazla sevdığımden bır Dısıplın Yonetmelığı var Bu yonetmelığın 9. maddesının g fıkrası "Kademe llerlemesı nın Durdurulmasını" gerektıren suçlar atdbi na nelerı koymuş "Bılımsel tartışpna ve açıklamalar dışında yetkılı olmadığı halde basına haber aıansl.ın na veya radyo ve televızyon kurumlarına res mı konularda bılgı veya demeç vermek " Yonetmelığın zırve noktası ıse meşhur 12 made ve "Öngorulmemış Dısıplln Suçları hakkında Madde 12 "Yukarıda sayılan ve dısıplın cezası verılmesını gerektıren fııl ve hallero nıte lık ve ağırlıkları ıtıbarıyle benzer eylemlerde bulunanlara da aynı turden dısıplın cezalan verıhr " Unıversıte rektör adaylarından blrı rektör luk seçımı sonrasında basına beyanai vrnlı dıye kısa bır sure evvel maaştan kesme ceza sına çarptırıldı Dığer bır deyışle evlatlanmı.'i adam olsunlar dıye bınbır ozveııyle gondotdı ğımız unıversıte ne yaptı bılıyor musunuz Bu oğretım uyesının oldukça da efendlce sayıp doktuğu yonetım hakkındakı eleştırılerı ıncule yıp hakıkaten bız boyle mıyız, bızı yönetenleı boyle mı dıye sormak yerıne, tuttu bunlan soyleyenı cezalandırmak yolunu seçtı Gordunuz mu sız genç kuşaklara verdığımız adalet ve erdemlılık orneğını Geleceğe yonelık yapılacakların başında onlara ornek olmak yanında, lyıyı gostermek de var Ancak burada lyıye lyı dedıgınız, onu yenı yetışenlerın gozunde yucelttığınız kadar kotuye de kotu dıyeceksınız Yoksa yarınımızı emanet ettığımız gençler bızım lyı dedıgımıze de ınanmazlar Yazdığımın bır ış dunyası dergısi ış adam larının da soyuttan çok somutla ılgılendığını bılıyorum " Işte sıze somut bır onerı ... Rektör seçlmleri Unıversıtede ahlak ve erdem derken bır suredır kamuoyunu belkı gereğınden fazla, ılgılendırmış daha da ılgılendıreceğe benzeyen rektör seçımlerınden bahsetmek olmaz Hukukçulardan gelen eleştırılerı duyar gıbıyım ve kendılerıne katılıyorum Öyle Amerıkan Yukspk Mahkemesını bır ıkı kez televız Bakın bır zamanlar benım ıınıvpr^ılpmın Tahır Taner dıye bır hukuk hocası varmış öğhukukumuzun ıncelıklerı hakkında fıkır yururendığım kadarıyla oğrencılen hocanın kıtabı tulemez Doğru Ancak ne yapayım kendılenı aşırıp, bızım dıye yayımlamışlar Durum ka rınden bu konuda o kadar az ve çıksa da oyle nıtlanmış Ancak hoca "Bunlar benım dolambaçlı laflar çıkıyor kı bu konuda da laf oğrencılerım bunu yaptılarsa herhalde suç etmek bızlere duşuyor Herhalde yasalardan bende' dıye affetmış ve yönetımden çok memnun olsalar gerek Bır başka zaman aynı hocadan o gunun Dıyeceğım şu meşpolıtık havasına uy hur rektör seçımlerı en gun dıye ceza ya azından benım unıver YÖK'ün dislplin yönetmeliğine göre sasının gerıye dosıtem, Turkıye'nın en kademe llerlemeslnln nuk uygulanmasına buyuk unıversıtesı ıçın durdurulması: Billmsel tartışma ve "olur ıstemışler adeta bır plebısıt nıtelıaçıklamalar dışında yetklll olmadığı Ben yıllardır oğretğındeydı Işın ıçınde oltığımın aksını soylemayanlar zor ınanacak halde basına resmi konularda bilgl yemem demış lar ama bu seçımden veya demeç vermek!" Onursuzluğa onurla evvel bır ıkı, o da kendıdırenmenın bundan nı ovup karşısındakını guzel ornegı var mı yenen bıldırıden başka hıçbır loplantı karşıHaydı gelın, maddı ve manevı deitek verın lıklı tartışma adaylara sual sorma yapılmadı hep beraber verelım tum Turk Unıversıtelerın Bundan yalnızca o gunku ve plebısıtseçım Tahır Taner adına bırer konferans salonu yap sonucu bugunku yonetıcıler suçlu değıldı tıralım Bunlarıaçarken de gorkemlı torenler Unlversıtenın en ozgurlukçu kesımlerı dahı duzenleyelım Yuzumuz ak oğrencılerıınızın hâla kafamın ermedığı polıtık hesaplar peşınkarşısına çıkıp "ışke bu unıversıte boyle onur de açık soze, karşılıklı tartışmaya olanak talu hocalar da yetıştırmıştı dıyelım nımadılar Bır de bakarsınız Turk Unıversıtesı duzel Benım unıversitem ıçın seçım sonuçları meye başlar Haa, bır de bu gorkemlı torenlerı halen yargıda Ama esas ırdelemeye çalıştıtelevızyondan tum donyaya ızletelım Nle keğım sonuç değıl, nıye konuşmadığımız, tartışyıflı olur bır bılsenız madığımız, adeta oy bırlığıyle susmaya karar "Bu yazı ılk once TUSIAD dergısı Goıuş ıçın ya zılmıştı Anlayamadığım nedenlerle yayımlinda ı verdığımız Bu suskunlukla ahlâktan daha ıcAncak TUSIAD ıçlnde de bu ulkenın onurlu ve er gudusel ve her ıçgudusel kavram gıbı saygıydemlı bır unıversıteye kavuşmasını arzulayanlar ol la kabullenmemız gereken "korku"nun buyuk duğundan emınım O nedenle burayı olduğu gıbı bı payı olsa gerek raktım Ayrıca başka bır dergıye hazırlanan yazıyı Onursuzluğa direnmek Suçlara bakın! yayımtadığı ıçln Blllm ve Teknık e ıçten teşekkurler 31612 Halen yururluktekı YÖK yasasının meşhur 'İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Faküttesl ProfesönJ