Katalog

BİLİM KÜLTÜR ve çöküşü Eğitim cıkmazı, gencler ne yapmalı? hareketlerın tüm dünyada yayılması hem bu reform gereksınımının hem de bugun Islam dunyasına egemen olan hayal kırıklığının ve ofkenın bır gostergesıdır Muslüman çoğunluğun faydacı goruşe sahıp olduğunu yukarıda belırtmıştik Hayal kırıklığı ve Batı'ya öfke ışte bu çoğunlukta derın bır kaygıya yol açmıştır, çunku adaletsızlık ve baskıya verılen mucadeiede halkın kızgınlıklarını sıyası kazanımlara donuşturmede başarılı olan yalnızca koktendıncı kesımdır Yenılikçıler sıyasal ve kulturel sahneden etkın bır bıçımde dışlanmakta ve ellı yıl once (Turkıye'de 70 yıl) gelışmeye başlayan çağcıl eğıtım sıstemı onemlı Islam ulkelerınde belırgın bıçımde çokmektedır Koktencı kesım haksız yere Muslumanların kaderını yonlendırme gorevını ustlenmıştır Ama topluma çare dıye onerdıklerı Muslumanelarm felakete ve bır olasılıkla karanlık çağlara davet edılışınden başka bır şey değıldır Oysa asıl gereklı olan bılım ve akla dayalı, ama Muslüman halkların devraldığı kultur mıraslarıyla uyumlu bır duşunce ve eylem planıdır P. Hoodbhoy'un önerileri kısaca: 1 Toplumun tum sorunlarını bır tek çozume ındırıp onu da geleneğın bır koşelerınde aramaktan vazgeçmelıyız Çunku bugunku sorunların çoğu dun yoktu Bızım guzel Anadolu deyışı ıle eskı tuğlayla yenı ev yapmaya uğraşmamalıyız 2 Yenıleşme ve Batılılaşma kavramlarını ayıralım Çağcıl olmak ıçın ılle de Batılı almak gerekmez Yenılık, ulasmak ıçın muadele edılmesı gereklı olan bır hedeftır, somurgecılerden ıthal edılen bır şey değıl, ınsanın akılcı yapısında doğal olarak bulunan bır şeydır Yenılığe gıden yol bılımden geçer, o da ancak lyı bır eğıtımle gerçeklesebılır 3 Dının faydacı hedellerı uzerınde tar(ısmayı surdurelım ancak bılım çevrelerı ıle buna karşı olanlar arasında bır ateskee /apalım Bılımın dının yerını alacak bır sey olmadığı ve bır manevı ılkeler sıstemı oluşurmadığı mutlaka anlaşılmalıdır 4 Bılımsel ve teknolojık ılerlemeyı Baı'nın gelısmış ulusları ıle sınırlayan hernangı bır doğa yasası yoktur Bılım ve tekIOIOJI Batı'nın ustunluk aracı değıldır, jvrenseldır (Bu yuzyılın başında Japonya ia Batılı sayılmıyordu, teknolojısıyle bukuemeyen el şımdı opuluyor ve Japonya arık Batılı sayılıyor') Ayrıca şu da unutulmamalıdır kı belırlı aır dının yandaşlarının maddı başarısı açıkpa o dının lyılığı ya da doğruluğu hakkında lerhangı bır şey belırtmemektedır Islam Jını de Muslumanların başanları ıle ya da Daşansızlıkları ıle yargılanmamalıdır 3ıttrırken Kıtabın ozetını kısa eklerımle okuduIUZ Aslını okuyunca daha çok sey oğrene:eksınız, ozellikle verılen orneklerı uzun ;ure belleğınızden atamayacaksınız, onlaın yerlerını, adlarını değıştırınce Turkı/ede yaşadığımız gunlerı daha lyı anlaya;aksınız Perves Hoodbhoy'un "Islam ve Bılım"ı yı bır belge, lyı bır duşundurucu, ama bı az da uyku kaçırıyor Üniversiteye girmek bugün onbinlerce genç için olanaksız. Başlarının çarelerine bakmalı gençler!.. Amerika, Japonya ve Ortak Pazar Amerıka'da, Japonya da, Ortak Pazar'da ekonomının ağırlığı kuçuk ışletmeler uzerınde Çok uluslu dev şırketlerın ışlerını de çok kez bunlar yapıyor Buyuk otomobıl fabrıkalarının kuçuk parçalarını bunlar uretıyor Hele bır malın "daha kuçuğunu, daha ucuzunu, daha kullanışlısını" yapabılırsenız karada olum yok sıze Edısonun ılk plağı kendı eksenınde donen bır ustuvane ıdı Plak bu bıçımıyle kalsaydı az ışe yarayacaktı Ama, bırısı plağı duzleştırdı Başka bırısı ıkı yuzlu yaptı Derken bandlar, sonra vıdeo kasetler bulundu Bunları yapanlar çok para kazandı Bır yandan da halka daha kalıtelı hızmette bulundular Bırçok kıtap devımız 30'larda kuçucuk fırmalardı Lebıb Yalkın, ulkemızde, Istanbul da, "Tek Metın Yasalar" sıstemını başlattı Yasaların değışen maddelerını tek sayfalar halınde basıp dağıtıyordu Bu yuzden, gumruk, malıye, kambiyo, tıcaret, sanayı mevzuatı gıbı sık sık değişen mevzuatı tek bır metın halınde her an elınızın altında bulundurabilıyordunuz uncelerı çelımsız adımlarla başlayan fırma, bugun buyuk bır muşterı kutlesının en gereklı gereksınmesını karşılıyor Samatyalı (Istanbul) bır Ermenı aılesı, dunyanın en mukemmel bando zıllerını yapıyordu Zılcıyan aılesı Dış gezılerımde muzık mağazalarına "en lyı zıllerın hangısı olduğunu her sorduğumda, hepsınden, ' Zılcıyan'ın zıllerı yanıtını alıyordum E ntlasyon para bolluğu demek Öğrencı bolluğu ıçın bır sozcuk bulunamamış Para bolluğu hemen her ulkenın başında zaman zaman öğrencı bolluğu öyle değıl Bunun ıçın de ozel bır sozcuk bulunmamış bu olaya Şımdı herkes okumak ıstıyor Ilk, orta, lıse, dıl okulu, unıversıte Bu kadar ınsana okul yetıştırılemıyor Bakanın ağzı ıle 800 bın oğrencı unıversıte kapısından donuyor Bır sonrakı yıla aktarılmak uzere Lıse kapısından donenlerden, hatta, ortaokul kapısından donenlerden hıç soz edılmıyor Bunlara da sınavla gırılıyor Sonra, yurt sorunu var Öğretmen sorunu var Isınma sorunu var Koylerde her oğrencı sınıfa tezekle odunla gıdıyor re çalışıyordu Harmancı, 30'lu yılların Konyasında gostermıştı bu başarıyı Istanbulu ve denızı Mulkıye'ye gırdıkten sonra gormuştu Ve Harmancı tek değıldı başarısında Başka kentlerden başka arkadaşlar da buyuk başarılar kazanmışlardı Bu başarılar unıversıteden sonra da surdu Başka bir sorun Şımdı bır an içın unıversıte sorununun çozulduğunu duşunelım Gundelık yaşama karıştınız Ne ış tutacaksınız7 Devlet daırelerınde her yıl bır mılyon kışıyı alabılecek çoklukta makam boşalmıyor Boşalsa da para az Bu durumda, yapılması gereken herkesın kendı ışını kendı kurması Iş kurma olanakları bugun eskıye gore çok fazla 4O'lı yıllarda, Koy Enstıtulerıne, hıç kent gormemış çocuklar alınırdı Bugun, kent görmemiş çocuk bulmak hemen hemen olanaksız Ulkemızı bır baştan bır başa yolların Çare ne? Çareyı kımse bılmıyor, bulamıyor da Ama neden bellı Her yıl bır mılyon kusur artıyormuşuz ya Eğıtım sorunu bundan kaynaklanıyormuş "Bu ışe çare bulu namaz demenın başka turlusu Bır mılyonluk bır gençlık ordusu unıversıte kapılarında gırış sırası beklıyor Üniversiteye gırecekler, ış guç tutacaklar, çoluk çocuk yetıştırecekler Ölme eşeğım olme" sozumuzdekı gıbı Bana sorarsanız bu ış boyle surecek Bırkaç yıllık Amerı kan butçesını sırf eğıtıme ayırıp butun koylerı kazaları ıl lerı unıversıtelerle donatsak bu ış yuru mez Pekı ne yapılacak? Yapılacak şey gençlerın kendı kendılerını yetıştırmesı Devletten fazla bır şey beklenmemesı Hemen her dersın, lyı kotu bır kıtabı var Bunları sıstemlı bıçımde okuyup oğrenerek dışardan sınava girmek Ama, sade dıploma ıle ış bıtmıyor Dıl oğrenmek de gerekıyor Ellı yıl oncesıne kadar, dıl oğrenmek ıçın bır tek sozluk vardı Hasan Bedreddın ın de bır sozluğu vardı Pek çok kımse dılı bunlardan oğrendı Bunlar, bugun uluslararası toplantılara bu dıllerle katılıyor Buyuk kent dışındakı gençler ıçın bu olanak daha çok Buyuk kentte her gun bır olay ınsanı kendıne çeker Kuçuk yerlerdedaharahatçalışılır Ahmet Harmancı adlı Konyalı arkadaşım o kadar guzel Fransızca oğrenmıştı kı, bu dersten muaf tutulmuştu unıversıtede O da o derslerın saatlerınde başka dersle Kıssadan hisse Amacım, gençlerımıze serbest pıyasadakı ış olanaklarından ornekler vermek Bunun ıçın ' azıcık aşım kaygısız başım" deyımınden uzaklaşmak gerekıyor Alman fılozofu Nıçe (Nıetzche), "Yaşam, sureklı bır savaştır ınsan bu savaşta sılah elde olur" demış Evet, ınsan gıbı yaşamak ıstıyorsak yaşamayı sureklı bır savaş sayacak, ona gore davranacağız Insanın kendı ış yerını kurup buyutmesı, halka hızmet vermesı, çoluğunun çocuğunun her gereksınmesını rahatlıkla karşılaması ne guzel şey "Bır lokma, bır hırka" felsefesı Turk felsefesı olamaz Boyle bır tutum dılencılık tutumudur Bu felsefeye saplananlar kafadan sakat ınsanlardır Bır şeyhın koltuğunun altına girmek, onun butun ısteklerını yapmak, sonra da o ne verdı ıse onunla yetınmek Tanrının da seveceğı bır şey değıldır Istanbul'dakı Kapalıçarşı'nın Beyazıt Kapısı uzerınde, bır baştan bır başa altın haflerle şoyle yazılı "El kâsıb ı habıbullah" (Kazananı Allah sever) Kur'an'dan bır âyet Devletın yuksek kademelerıne geçmek ıçın ılkokul bılgısı yetıyor da artıyor Bır seçımde oy toplamak yeterlı Bakan olabılırsınız Ben unıversıte eğltımının karşısında değılım Ama bugun bu eğıtım ımkân dışı oldu bırçokları ıçın Yalancı, dolancı, dolapçt polıtıkacılara kanıp daha lyı gunler beklemek hayal Yahut da çok sıkı çalışıp butun kademelerı aşmakvar sarmış olduğunu duşunelım Bunlar sayesınde çocuğun kent gormesı kolaylaşıyor Çocuk kente gıdemese bıle bırçok yorelerde koyler kentleştı Turızm kuçuk yerlerı buyuttu Yol, ış yapmayı kolaylaştırdı Üniversiteye gırerek veya kendı olanakları ıle dıploma alarak mezun olanlar, yahut lıselı veya ortaokulular kendılerı ıçın bır meslek seçmelı, onda çalışmalı 5 metrelık bır dukkân, zamanla buyuk bır ışyerı olabılıyor Bugun ıçın hesabını kıtabını bılmek gerekıyor 40'h yıllarda Istanbul'dakı Sumerbank satış mağazasının onunde koftecılık yapan bırısı 510 yıl sonra Ankara'nın en buyuk zuccacıye mağazasının sahıbı oldu 20 lı yıllarda Şehzadebaşında tutunculuk yapan bırısı Istanbul'un en buyuk sınema orgutunu kurmuştu Sınema ışletmecılığı o yıllar yenı başlamıştı