Katalog

NOBEL ÖDÜLLERİ EKOLOJİ PCR'ı adli tıbba taşıyan en önemli özelliği gereğinde tek bir hücreden bile DNA'nın elde edilebilmesi. Kurumuş kan, sperm hücreleri ve saç PCR için DNA elde edılebilecek kaynaklar Ustelik bunlann taze olması da gerekmiyor. Bu tür durumlarda PCR'la çoğaltılan DNA'nın "parmak izi" çıkartılıyor ve sanığın DNA'sı ile karşılaştırılarak bir sonuca varılıyor. Yunanistan'ın GAP'ı sorunlu Acheloos Projesi, Yunanistan'ın hidrolojik haritasını yeniden çizecek. 2 bin km karelik pamuk ve tütün alanı sulanacak. Ancak değerli kuşlar tehlikede... unanistan, Avrupa'nın en büyük su projelerinden birini uygulamaya koymaya hazırlanıyor Tanınmış bir Ingiliz hidrolog olanTed Hollis, bu projenin Yunan çıflçilerine. dahaönce söz verilen miktarda su sağlayamayacağı gibi Avrupa'nın en değerli sulak alanlarından birini de tehdit edeceğini söylüyor. Acheloos Projesi, Yunanistan'ın hidrolojik haritasını yeniden çizecek (projenin 1,8 milyar dolara malolacağı belirtiliyor). Yunanistan'ın en geniş nehri Acheloos üzerine iki tane baraj kurularak nehir suyu, Pindos dağlarındaki tünellere çevrilecek Bu suyla, dağların doğusundaki Tesel ya da 2000 kilometrekarelik pamuk ve tütün tarlaları sulanacak. Fakat Hollis, Yunan hükümetinin projeye parasal destek sağlamak için Avrupa Ekonomik Topluluğu'na sunduğu raporda belirtilen nehir suyu miktarının, gerçek miktardan çok lazla olduğunu söy Dalmaçya Pelikanı da yok mu oluyor? lüyor. Hollis'e göre, gerçek miklıyla elde edildı), ortalama akış miktarının tar, belirtilenden % 40 oranında daha az. belirtilenden çok duşük olduğunu, son on Geçen haziran ayındaYunan hükümeti, yılda ise su miktarında çok önemli azaltopluluktan 63 milyon sterlin yardım aldı. maların olduğunu ortaya çıkardı Bu para, Sykia'da 150 metre yükseklikteki Çevre uzmanları, nehir suyunun saptıbir baraj ile Pindos dağlarına saniyede 35 rılmaşının, Acheloos'un denize döküldümetreküp su taşıyacak olan 18 kilometreğu yerde bulunan Missolonghı, aynı zalik tünellerin yapımtna harcanacak. Yunan manda Dalmaçya Pelikanı nın kıtadaki hükümetinin çevre planına göre Achelos son üreme alanı nehrinin yıllık çıkışı 5 kilometreküp ve buHollis, Yunan hükümetinin, nehrın akınun ancak 1,1 metreküpü proje kapsamınşını belirlerken yaptığı yanlışlığın yanında başka yerlere saptırılacak Hollis, bu da, çevre yonunden önemli olan ıkı hata bılgilerin pek güveniiir olmadığını söylüdaha yapıldığını söylüyor. Bunlardan ılki, yor. planlanan beş ayrı havzadan olan buharHollis, alternatif çıkış verileri kullanalaşmâların hesaba katılmamış olması. rak yaptığı çalışmada (veriler, nehir uzeIkincı hata ıse, Missolonghı sulak alarinde kurulu hidroelektrik santralleri kananındaki suyun azalmasını hesaplamak için hükümetin kullandığı forrnulun. nehrin toplam akışını temel alması Halbuki bu mıktar hesaplanırken, nehrin suyunun sulamalar nedenıyle zaten azalmtş olduğunun gözardı edilmemesi gerekir Bu düzeltmeler yapıldığında, Yunan hükümetinin veilerine göre bile, bu su saptırma projesi, % 33lük bir azalmaya neden olacak Hollis, hidroelektrik santrallerınden sağlanan verilerle yapılan hesaplamalarda, bu mıktarın % 39 a ulaştığını söylüyor Hollis, projenin asıl amacına da ulaşamayacağını söylüyor Son yılların verileri. tünellere planlanan oranda suyun verilmesinin imkânsız olduğunu ortaya koyuyor. Bir diğer olumsuz yan ise, projenin. hidroelektrik santrallerine gelerek suyu da kısıtlar nitelikte olması (s.ö.) Y Bilimsel araştırmada PCR PCR son derece kullanışlı bir yöntem. Bugün PCR moleküler biyolojinin hemen her alanında çok çeşitli biçimlerde kullanılıyor. Temel prensip aynı olmak üzere kılıktan kılığa giriyor. Genlerin klonlanmasında (2), dizilemede (3) vd, PCR vazgeçilmez bir yöntem haline gelmiş durumda. PCR sayesinde insanlardaki tüm genlerin bulunmasını ve dizilerinin çıkartılmasını amaçlayan AmeKanadalı Michael Smith ve Birleşik Devletlerden Karry Mullis, çarşamba günü Nobel Kimya ödülü'nü kazandılar. 1986 yılın rika merkezli dev HUGO (Human Genome Project) da çekilmiş fotoğrafını gördüğünüz Smith, Columbia Üniversiprojesi artık hayal olmaktesi'ndeki Bioteknoloji Laboratuvannın başkanı. tan çıkmış durumda. ğaltmanın mümkün olduğu düşünülürse, hastadan alınan örneğe dışardan tek bir hucrenin bulaşması halinde bile yanlış bir tanıya yol açabilir. Bu açıdan düzenli, temiz bir ortam ve bilinçli, titiz bir çalışma PCR tekniği için olmazsa olmaz bir koşul. Işte Jurasic Park'tan vereme kadar her yerde PCR yer alıyor. Bü açıdan Kary Mullisın bu odülü (azlasıyla hakettiği söylenebilir. (1) Örneğin aşırı dozda radyoaktivite DNA dızilerinde değişikliklere neden olarak kanser gelişmesine yol açabilir. Çernobil ve Hiroşima, insanlığın (!) insanlara armağanı olan bu kanserlerin oluşmasında büyük roloynadı. (2) Klonlama' Bir geni elde edip, çoğalabilen virüs türu bir organizmaya yerleştirmektir. Başka bir deyişle, bir geni araştırma amacıyla tekrar kullanabilmek için saklama yöntemidir Klonlamak da bir genin çoğaltılması için kullanılabilir. Bu noktada PCR ile klonlamayı birbirinden ayırt etmek gerekir Klonlama ile PCR'la olduğundan daha büyük DNA parçalarını çoğaltabilmek mümkun Ayrıca klonlamak, genin işlevinin araştırılmasında da kullanılan önemli ve vazgeçilmez tekniklerden birisi (3) Dlzileme, DNA'nın yapı taşları olan nükleotitlerin sırasının ortaya çıkartılması yöntemi. Böylece DNA'nın dört temel molekülü olan A.C.G ve T'nin hangi sırayla dizilmiş olduğu belirleniyor. Kalıtsal hastalıkların tanısında PCR Diğer pek çok alanda olduğu gibi kalıtsal hastalıkların tanısında da PCR bir devrim yaratmış durumda. PCR'ın hastalık tanısındaki en önemlı avantajı, çok az miktarda örneğin bile tanı için yeterli olması. örneğın yeni doğan bebeklerde fenilketonüri, sistik fibroz gibi bazı kalıtsal hastalıkların araştırılmasında, bebekten alınan tek bir damla kan bir kağıt üzerinde kurutularak ilgilı merkeze gönderiliyor. AdlitıpvePCR PCR sayesinde bu kağıttan DNA elde edilip çoğaltılabiliyor ve hastalığın varlığı araştırılabiliyor. PCR bugün pekçok kalıtsal hastalığın tanısında rutın olarak kullanılıyor, bunlar arasında Akdeniz anomlslnl, orak hücrall anemlyi, hemoflliyl sayabiliriz. 3457