Katalog

GERİYE BAKIŞ DÜŞÜNBUL lcbükey kırınım ağı Yuz on yıl once 1882'de ABD'lı fızık bılgını Henry Augustus Rowland (18841901) ıçbukey kırınım ağını gelıştırmıştı O yıllarda bır ışık demetını oluşturan değısık dalga boylarındakı ışınımları ayırarak denetım tayfını elde etmek ıçın ılk defa Alman fızıkçı J von Fraunhofer tarafından gelıştırılen kırınım ağları kullanıhyordu Rowland, 1882 de gelıştırdığı bır aygıtla ınce saydam metal ya da cam levhaların her santımetresıne yaklaşık 10 bın çızgı çızmeyı başardı Ayrıca kırınım ağını duz değıl, ıçbukey bıçıme getırerek prızma ya da mercek kullanmadan tayf fotoğraflarını çekmeyı başardı, aygıtın ışık demetını çozme ve dağıtma gucunu arttırdı Tayf olçumunde (spektroskcpj) yenı bır çığır açan bu buluşun yardımıyla guneş tayfının çok ayrıntılı bir harıtasını çıkardı ve bu tayftakı kırk kadar elementı belırledı Kırınım olayı dalgaların engeller çevresınde yayılması ve bu engellerı dolanarak geçmesıdır Ses, Xışınları, ışık ve gamma ışınları gıbı elektromanyetık dalgalar, dalga ozellıgı gosteren atom, notron ve elektron gıbı hareketlı parçacıklar kırınıma uğrar Kırınımın bır sonucu keskın golgelerın oluşmamasıdır Kırınım olayı dalgaların gırışımı (ust uste bınen dalgaların bırbırını guçlendırmesi ya da gıdermesı) sonucunda oluşur ve ışınımın dalgaboyu engelın doğrusal boyutlarına yakınlaştıkça daha belırgınleşır Sesın hopa/lorden farklı dalgaboylarında ya da frekanslarda yayılması durumunda, hoparlorun kendısı bır engel durumuna gelır ve arka tarafına golge duşerek burada yalnızca uzun dalgaboylarında ya da frekanslarda yayılması durumunda, hoparlorun kendısı bır engel durumuna gelır ve arka tarafına golge duşerek buradan yalnızca uzun dalgaboylu pes seslerın kırınıma uğramasına yol açar Bır cısmın kenarına duşen ışık demetı, yoluna duz bır doğrultuda devam edemez ama çarpması sırasında doğrultusunu dalgaboyuna bağlı olarak bır mıktar değıştırır ve cısmın gölgesını kenarlarının keskınliğini yıtırmesıne neden olur Kırınım ağı, uzerinde sık, eşıt aralıklı ve paralel çızgıler çizılmış bır yuzeyden oluşan ve optık aygıtlarda ışığı dalgaboylarına gore ayırmakta kullanılan duzenektır Kırınım ağları saydam ya da mat olmalarına (cam veya metal yaprakılar uzerinde olmalarına) gore aktarıcı veya yansıtıcı kırınım ağları olarak tanımlanır Yansıtıcı aglar duz ve ıçbukey olarak ıkıye ayrılır Içbukey ağlar sanal bır duzlemdekı eşıt aralıklarla paralel çızgılerın kuresel bır yuzey uzerındekı ızduşumlerının çızılmesıyle elde edılır içbukey agın ustunluğu merceğe gerek olmaması nedenıyle ozellıkle kızılotesı ve morotesı ısınların ıncelenmesınde yararlıdır çunku bu ışınlar mercekten geçerken absorbe olurlar Kırınım ağının değışık dalgaboylarından oluşan bır ışın demetını ılgılı tayf çızgılerıne ayırabılmesını sağlayan kırınım ılkebi belırlı bır doğrultuda yalnızca belırlı bır dalgaboyunun korunabılmesıdır Ötokı dalgaboyları gırışım nedenıyle bırbırını yok eder Kırınım ağları, tayf çızgılerını çok lyı ayırabılır ayna ARMAĞANLI BULMACA mıknatıslı ibrc Sekiz kartın değeri ne? Ayda bır kez cumartesı oğleden sonra saat 4 te ar kadaşlarlabuluşup parasına ıskambıl oynarız Parasına dedım amaoyle buyuk mıktarlar değıl sembolıkanlamı olan mınık paralardoneraramızda Buaçıdan ıskambıl oyunu aslında bır araya gelmek, goruşmek vesohbet etmek ıçın sadece bır araç Bu nedenle oyunu kımse cıddıye almaz.hatta oyun sonunda kımın kazandığını bıle kımse hatırlamaz Bunlara rağmen, gene de o gunler bellı bır rıtuelı sektırmeden uygularız Saat tam 6'da en fazla puanı toplayan kımse doğru mutfağa gıder ve hepımıze bırer sandovıç yapar Son cumartesı de mutfakta olan bendim Ekmek uzerlerıne peynır, yumurta, salam vb koyarken arkadaşlarımın da blrbırlerıne sıhırlı kart oyunları gosterılerını dınlıyordum Içımızden bırı yemek hazırlarken dığerlerı hep boyle numaralar yaparlar Bu nedenle de gosterılen trıkler hemen hemen hep aynı olur Bu sefer de Ahmet ın sesinı duyuyordum ' Dıkkat edın, şımdı sıze bır kart bılmecesı soruyörum Dığerlerı de onu dınleyıp problemıçozmeyeçaylışıyorlardı Mehmet ' Çozdum' dıye bağırdı ve bır kart adı soyledı Dığerlerı deonunarkasından oyuna katılıyor kart adı soyluyorlar dı Içerıgırdiğımde kımse benım sandovıçlerımleılgılenmedı Hey yemek ıstemıyor musunuz?" dıye bağırdım Bırı" tabıı, ama once şu problemı çozelım' yanıtını verdı Alı, Romme oyunundan, jokersız 14 kartı, bır dızın halınde, kapalı masanın uzerıne sıraladı Sonra dorduncu ve sondan uçuncu kartları açtı Bunlar 7'lı ve8'lıydi Sonra sekızincı karta parmağını koydu ve soyleyebılır mısın bu kartın sayısını? Sana bır ıpucu Kartlaroyle duzenlendı kı, yanyana duran her uç kartın toplamının 18 olduğunu soyleyeyım Ben problemı çozdum Sız de sekızincı kartın değerını soyleyebılır mısınız? Bulmacayı doğru olarak çozen 20 okurumuza "Eski Kış" kıtabını armağan edıyoruz Rovvland elektrık dırenç bırımı ve ' ohm un standart değerını de belırlemış, gelıştırdığı yenı kalorımetrık ve termometrık yontemlerle ısının mekanık eşdeğerını olçmuş ve bırçok olçum aracı gelıstırmıstır Rovvland ayrıca demır nıkel çelık gıbı madenlerın manyetık geçırgenlığını ıncelemış, fızıkçı Helmhotz un etkısıyle elektromanyetızm konusuna yonelmıştır 1876 da hızla donen bır dısk uzerıne yerleştırdığı elektrık yuklu kalay yapraklarıyla yaptığı deneylerle yuksek hızla devınen elektrostatık yuklerın de elektrık akımı gıbı manyetık alan doğurduğunu gostermıştır Çözümler ve kaıananlar Sayıların büyüsü Allaha çok şükürl Kimsenin bana ulaşamayacağını sanıyordum! Tum rakamları farklı en buyuk sayı 9 dan sıfıra kadar olan rakamların sırayla dızılmesınden oluşan on basamaklı sayıdır 9876543210 Bu sayı 12 ye kalansız bolunmez Bır sayının 12 ye kalansız bolunmesı ıçın 3 x 4 12 olduğundan hem 3 e hem de 4 e bolunmesı gereklr Bır sayının yatay toplamı 3 e bolunuyorsa o sayının kendısı de 3 e bolunebılır 9876543210 sayısının yatay toplamı 45, 3 e bolunur Bır sayının son ıkı basamağı 4 un katıysa o sayı 4 e boluneblllr 9876543210 sayısının son ıkı basamağı 4 un katı değıldır Son ıkı basamakların sayı nın buyukluğu uzerındekı etkısı en az olacağından 4 e bolunecek şekılde son uç basamaktakı rakamların yerlerını değıştırerek 12 ye kalansız bolunen ve her rakamın bır defa kullanıldığı en buyuk sayıyı elde edebılırlz 9876543210 12 x 823045260 "Gün Dağların Ardında kitabını kazananlar Sami Peker Ankara, Gülşah FerihanMalatya, CelalKırdarEskışehır.Fatma Tınaztepell Aydın, UfukErgin Balıkesır, Mümtaz Arslan Istanbul.Rahmi KumaşAnkara, Nurettin Ertem Malatya, Varlık kılıçtÇorum , Resul Kurt Istanbul, Şahin Uğurlstanbul,Deryaözlerlstanbul, özgürKavcar Izmır, GürayArusAdapazarı AzlmVegallbayGazıantep, Sezer Çakıcı Istanbul, RıdvanTorosluAnkara, Zühtu özdemir Isparta, Serhan Yüce Adapazarı, Cem Kamalı Ankara 29115 «HbC