Katalog

PSİKİYATRİ Alice, çok iyi bir kocaya sahip ve hayatı yolunda giden bir kadın. Ama sürekli bir sırtağrısı var... Hayatındaki eksikliği, romantizmi keşfedince, Alice'in sırt ağrısı da geçiyor.. Bir bilge doktorun ve ilaçların Alice'in hayatındaki etkileri... Yankı Yazgan İyi yolculuklar Alice... soyler Sonra her zıyarette farklı bir bıtkısel ılaç tutuşturur elıne A lice fılmını ızleyıp, çıkarken ıçımde uyanan kuvvetlı duygulardan bırısı "tanıdıklık" ıdı Fılm boyunca olan bıtenı bir psıkıyatrık tedavı surecıne çok benzetmıştım Woody Allen'ın pek çok fılmındekının tersıne ortada psıkıyatrıst veya adı konmuş psıkıyatrık bir problem olmadığı halde Alice Talt yerleşık bir evlılığı olan, çolukluçocuklu ve gurur duyabıleceğı başarılı ve yakışıklı bir kocaya sahıp bir Amerıkan kadını Hayatındaki her şey yolunda gıder gıbı, ama bir sırt ağrısı var kı Masorler fızyoterapıstler, ağrı kesıcıler dış geçıremıyor Bu arada gorunuşte çok mukemmel olan hayatındaki eksık sayılabılecek tek şey (romantızm) duş gıbı bir goruntu ıle kendını bellı edıyor Çocuklarının okulundakı velılerden bırıyle ateşlı bir opuşme sahnesı, Alice ın sırt agrısının romantık kokenını duşunduruyor Tabıı bu şekıl dusunebılmek ıçın varolan tıbbı yontemlerle nedenı ortaya kcnamayan bir sırt agrısından soz edıyor olmalıyız Ustelık dedığım romantık koken pek çok analıste gore gerçek koken sayılmayabılır Onlar Alice'in sırt ağrısına bir açıklama getırırlerken Alice'in kendı hakıkı benlığıyle ılışkısının kopmusjluğundan ve bu agrının o kopukluğu gıdermeye yonelık olduğundan soz edebılırle kı doğru olabılır ama sonuçta Alice Taıt bir yandan gundelık hayatın temposu ve kocasının soğuk sevgısı ıle ıdare ederken dığer yandan saksofoncu velının çekıcı goruntusu ve sımgeledıklerı tarafından açıkça tahrık edılınce İlaçların etkisi llk ılaç Alıce'e akıl almaz bir gırışkenlık kazandırır O zamana kadar sıkılgan ve pasıf bir kadıncağızken, duşlerınde optuğu saksofoncuya okulun teneffus salonunda neredeyse ' tasallut eder" Bir zıncırınden boşanma bir ozgurleşme ve ra hatlama ıçersındekı Alice hayatını yenı leme yolunda ılk yureklı adımı atar Ardından sokun eden bir suru problemle mucadeleye gırışırken, Dr Yang'a bir zıyaret daha yapar Bir ılaç daha alır sevgılı ve eskı karısı, zengınlığın sağladığı rahatlıklar Bunların hepsı bir arada yurumez Alice yıne Dr Yang'ın kapısını çalar Problemı kokunden tedavı edecek bir ılaç yok mudur? Dr Yang da tam bir afyon partısının ortasındadır, Alice bir de afyon çeker Uzak geçmışe, aılesıne bir zıyarette bulunur ve bazı şeylerı yenıden ve başka bir gozle gorur Sankı bir terapı sonlanmaktadır Bir sonrakı zıyarette ıse, Dr Yang hastalarına bir haber vermeden meslekı ınceleme gezısıne çıkmaktadır Habersız yok oluvermek daha mı iyi dıye duşunurken, Dr Yang Alice ıle ılışkısını guzelce ozetleyıverır Nereden başlayıp nereye gelmışlerdır? Bu arada sırt agrısının kayıplara karıştığını, klasık tıbbı standartlara gore hastamn tedavı edılmış olduğunu da hatırlatayım Her neyse, Dr Yang gıtmek zorundadır Son bir doz ılaç verecektır Alıce'e O aşk ıksırını kımı etkılemek uzere kullana Alice Taıt'e doneyım Alıce'e yapılan "tedavı" neydı"? Bence ılaç, artı, psıkoterapı1 Psıkoterapıde ılaçlar farklı amaçlarla kullanılabılıyor örneğın lıtyum tedavı amacıyla manıkdepresyonda kullanılıyor Tedavıyı ' kur" anlamında soyluyorum Yanı, hastalığın oluşumunda temel rol oynadığı duşunulen aksaklığın duzeltılmesı gıbı Ilaç kullanımının boyle bir rol oynadığı ruhsal hastalıkların ortak bir ozellığını araştırdığımızda, çoğunun oluşumunda bıyolojık belırleyıcılerının oncelıklı (tek başına olmasalar da) ve ağırlıklı olduğu dıkkat çekebılır Ama gunumuz psıkıyatrısının uğraştığı sorunların onemlı bir bolumunun oluşumunda aynı ağırlık ve oncelık soz konusu değıl Psıkolojık ve sosyal etkenler belırleyıcılık ıktıdarına ortak oluyorlar Bazı depresyonlar, agorafobı ya da yaygın anksıyete bırkaç ornek Bu noktada hemen bir yanlış anlamayı onlemek ıste rım Oluşumunda hangı etken belırleyıcı olursa olsun, ruhsal sorunun bir bıyolojık temelı olduğunu ( sebep" değıl) bıraz malumu ılan gıbı olsa da soylemelıyım Dığer yandan, en bir bıyolojık sayılabılecek ruhsal hastalığın hayat hıkâyesınde psıkolojık ya da sosyal belırleyıcılerı bulmak mumkun Bu açıklamaları yapıp, bir parça rahatladıktan sonra Alice Taıt'ın tedavısınde ılacın rolunu ırdeleyebılırım Alice ın bıyolojık oncelıklı bir problemı yok gıbı gozukmesıne rağmen, Dr Yang'ın ılaçlarından şu veya bu şekılde yaralanmış olması nasıl açıklanabılır9 Bazı psıkotrop ilaçların kesın ve etkene yonelık tedavı edıcılıklerı olmadığını bılıyoruz Ama sağladıkları kısmı tedavı pek çok hastanın lyıleşmesınde kılıt bir rol oynuyor özgul olarak bellı bir mekanızmayı onarmayan, ama ruhsal fırtınanın beyın duzeyıne yansıyışı neyse onu dındıren bir ılaç, '2 adeta hastanın bıleklerındekı kelepçeyı çozebılır Akupunkturcu Çinli Sırt ağrısı lyıce azar son çozum olarak akupunturcu Dr Yang'a gıder Yang sahıcı bir Çınlıdır Bence Çınlı bir akupunturcu değıl de, beyaz ve protestan bir psıkıyatrıst olması çok daha garıp olur du Buralarda ıse Çın lokantalarının garsonlarının bıle karatecı elbıselerı gıymış Anadolulu ınsanlar olduğunu duşunursenız, Turk Alice ın gıdeceğı son durak bir psıkıyatrıst olabılırdı *1 Tabıı, doktor unvanı taşıyanlar ıçınde bırısını araması kaydıyla Alice fılmının bende uyandırdığı ' tanıdıklık ın ılk kaynağı bu olsa gerek Açıklanamayan klasık yontemlerle teşhıs veya tedavı edılemeyen sağlık sorunlarının ızledığı geleneksel yol burada da boyle Dr Yang akupunkturcu dıye bılınır ama bıtkısel ılaçları kullanmayı tercıh et tı<"jı anlaşılıyor Alice ı ılk goruşunde sırtında bir şey olmadığını her şeyın "burada ' (beyın) ve "burada' (kalb) olduğunu 2368 Depresyona karşı ilaçlar "Alice" fllminde MİB Farrow ve Çlnli dokloru rolünde Keye Luke Yang her seferınde fazla konuşmaz ve bırkaç bılgece soz ıle yetınlr Alice'in laf kalabalığının arasından sectığı sozlere ve olaylara terapıstçe yorumlar getırır llaçlardan bırı Alıce'e gorunmezlık sağlarken, bir başkası çok eskı ve olmuş bir ılk sevgılının ruhuna danışma olanağı getırır Gorunmez olup, gerçeklerın bıze gosterılmeyen yanlarını gorebılmek fantazısını gerçekleştıren Alice kocasını ve saksofoncuyu daha iyi tanır Bu arada eskı sevgılının ruhu, serserılığını ve aşkını hıç kaybetmemıştır Alıce'e yol gosterır, onunla gerçek hayatta olamayacak bir dostluk kurar Yıne de her şey gıderek sarpa sarar Aldatan koca, saksofoncu cağına, kımı seçeceğıne kendısı karar verecektır Alice'in seçım hususundakı nıyetı pek bellı değilken, bir partıdekı meyve kokteylıne karışan aşk ıksırı, butun erkeklere Alice ı keşfettırır Bence Alice kazandığı özguven ve esneklık ıle zaten keşfedılme noktasına ulaşmışken, o ıksere pek ıhtıyacı da kalmamıştı Hem ıksırın kokteyle karışıp karışmadığı, seyreltılmışlık oranı fılan da pek bellı değıldır Tadevı sonrasında hayat tarzı, ınsanları algılayışı ve ınsanlar tarafından algılanışı değışen bir çok ınsanın aktardığı deneyımler bana bu sozlerı soyletıyor Herhalde fılm çıkışında psıkıyatrık bir hıkâye seyretmışım duygusunu da, aynı duşunce zıncırı doğurmuştu Ben yıne Bir ruhsal hastalığın butunune değıl ama bazı semptomlarına etkılı olabilen bir ılacın açtığı yol, hastanın yuruyup kendı yoluna gıdebılmesı ıçın bir ongereklılık olabılır bazen Depresyonlarda kullanılan antıdepresanların bırbırlerınden oldukça farklı ozellıklerı bulunmasına karşın, ıkı başlıca ıkı "marıfetlerı' var Duyguların ıncınebılırlığınde bir azalma ve duşunce faalıyetlerınde bir duzelme Antıdepresan kullanan bir kışının olumlu olarak nıteledığı ılk değışıklıklerden bırısı, 'o aşırı hassasıyetın kaybolması,' 'daha toleranslı, daha keyfe keder olmak" Yıne antıdepresan kullanan bir başka kışı ılacın ıkıncı marıfetını, dıkkatımı ıstedığım şeye verebılıyorum duşuncelerımı bıraraya getırebılıyor, eskısı gıbı tartışabılıyorum" şeklınde yaşıyor Depresyonun etkenınden ya da kokenınden gorece ba