Katalog

SORUN YANITLAYALIM B İ L İ M YAYIM Hücre zarının molekül yapısı nedir? Köstebeklerden nasıl Gen mühendisi kurtulunur? olmak istiyorum rıncısı çıçeksiz bıtkı dıye bır şey yoktur Ikıncısı vırus görülmez diye bır şey yoktur, her bltkide vırus gorulur Fakat vırusun farklı ırkları vardır, her bıtkıde farklı farklı vırus turlerıne rastlanabılır Bazı bıtkıler vıruslere karşı daha hassastır, bazıları ıse daha dayanıklıdır" Istanbul'dan yazan okurumuz Emlne Aslan ın soruları şoyle "1 Hücre zarının molekül modell nasıldır, 2Gllkoz ve amlnoasitler hücre zanndan gecerken enerji gereklyor mu?" Okurumuzun sorusunu Istanbul Unıversıtesı MolekUler Blyolo)l Anablllm Dalı Başkanı Prof. Dr. Avnl Kuru yanıtlıyor Hucrenın tum canlılarda değışmeyen bır ana yapısı vardır Hucrenın etrafındakı zar sıstemı, tum canlılarda temel olarak lıpıt ve proteın mozaığınden ibarettır, fakat DU hpıtler farklı yağ asitlerı Içerebılır, ve proteınler de çok degışık yapı ve confıgurasyonda olabılır Lıpıt yapıda yer alan proteın mollekullerının duruşları farklı olabılır Ya zarda karşıdan karşıya geçebılır ya da bırı zara gömulu olarak dığerı de zara oturmuş olarak yer alır Proteln molekullerının duruşlarına gore fonksıyonları da farklıdır Gömulu olanlar transport ışını yuklenmışlerdır, ıyon, madde alışverışım sağlarlar Hucrenın ıkı tarafıyla bağlantı sağlayarak oluşturdukları kanallar yoluyla bu madde alışverışım yuruturler Ya da hucrenin yarısına kadar gırmış veya yuzeyde olup enzımatık fonksıyonları yuruturler, hucrelerın yabancı maddelerı tanımasını bırbırlerını tanımasını, yok etmek istedığı bazı mikroorganızmaları yutması gıbı ışlevlerı yuruturler Çunku bu tıp protelnler ancak lıpıt sıstem ıçınde aktıf şekılde bulunabılırler Hucreler arasındakı farklara gore yapıda da değışıklıkler gorulur Kan hucresının membranıyla sınır hucresirıin membranı kas hucresınin membranı bırbırlerınden değışiktlr Farklı dokulara göre hucrenın fonksıyonu da değışır" oksit kullanan su bitkilerinln sayısında çoğalma gorulur, bu bltkllerın çoğalması karbondioksıt mıktarının, dolayısıyla sudakı fosfat ve bakterılerın azalması bu da balıkların çogalması demektır Canlı sıstemde bıofeedback ikı şekılde gorulur 1lnhibasyon, son urunun ortaya çıkışıyla, son urunu ortaya çıkaran ana reaksıyonunu yavaşlaması, 2son urunun ortaya çıkışıyla ana reaksıyonda ış gören enzımlerın sentezının gen duzeyinde bloke edılmesı, bastırılması" Böbrek taşı hastasının rehberi Kayserı'den yazan okurumuz Osman Aydın'ın sorusu şoyle "Patates tarlalarınayortcalara zarar v«ren köstebeklerden kurtulmanın pratik yollan nelerdlr?" Okurumuzun sorusunu Tanm Bakanlığı Istanbul ll Müduriuğü yanıtlıyor ' Kostebeklerın dırekt ılacı yoktur Çınkofosforlu veya strıklınle hazırlanmtş zehırlı yem kostebek yuvalarına konabılir Mekanık yollarla da basa çıkılabılır Açtıkları yuvanın bır ucu tıkanır, diğer ucundan da butan gazı veya su verılerek hayvanın boğulması sağlanır Yıne yuvanın ağzına kostebek tabancası koymak da bırçözumdur" Antalyadan yazan okurumuz Irstn Imamoglu "Türklye'de gen muhendlsllgi dalında egltlm görebllmek Içln hangl yollan Izlemem gerektiğl konusunda bana yardıma olablllr mlslniz?" dıye soruyor Okurumuzun sorusunu Istanbul Universıtesı Molekuler Blyolojl Anablllm Dalı Başkanı Prof. Dr. Avnl Kuru yanıtlıyor Turkıye de gen muhendıslığı dalında özel bır egıtim veren bir unıversıte yok Ancak unıversıtelerın fen fakultelerının bıyolojı bolumlerını, özellıkle de Istanbul U, Bogazıçı U , ODTU ve Izmır unıversitelerının bıyolojı oğrenımı gören öğrencılerı, bıyolojı öğrenımlerı sırasında, son sınıflara doğru buna ılışkın derslerı alarak bir başlangıç yapabılır, bıtırdıkten sonra da yıne aynı unıversıtelerın master programlarını takıp ederek master duzeyinde oğrenımlerıne devam edebılirler Ancak Turkıye'de bıoteknoloji dalında henuz bır doktora programı açılmamıştır Sorun bilgi sorunu değıldir, teknik olarak çok pahalı bır donanım gerektırmektedır Biofidbek Izmıt Golcuk'ten yazan okurumuz Levent Sezgln "Blofeedback nedlr, kaç çeştt biofeedbacfc vardır?" diye soruyor Okurumuzun sorusunu Istanbul Unıversıtesı Molekuler Blyolo|i Anablllm Dalı Başkanı Prof. Avnl Kuru yanıtlıyor Bıofeedback canlı sıstemler ıçınde bır turun uremesı sonucu başka bır turun çoğalması ve başka bır turun çoğalması sonucu da ılk turun ortadan kalkması şeklınde anlaşılabılir örneğın, dışkı atıkları, fosfat bırıkımı sonucu kırlenen suda (gol vb) bakterıler çoğalır, bakterılerın çoğalması su ıçındekı karbondioksıt oranının artmasına neden olur, karbondioksıtın artması oksııenın azalması, bu da oksıjen kullanan balıkların azalması demektır Karbondioksıt artışıyla karbondıKımya bolumlerını bıtırmış oğrencıler de, bazı derslerı almak koşuluyla bıoteknolojı masterı yapabılırler Çunku bıyoteknolojının ana ayakları molekuler bıyolojı ve bıyokımyaya dayalı yöntemlerdır Bıoteknolog olmakla bıoteknolojıde çalışmak bırbırlerınden ayrı şeylerdır Bu yuzden lyi dizayn yapan bır elektronik muhendısı de bıyoteknolojıde çalışabılir, yanı çeşıtlı kökenlı kışıler bu sureçte rol alabılır, orneğın bır muhendıs, kımyager, fizıkçı vb Muhendıs reaktor dizaynı yapar, fizıkçı reaktördeki fiziki sorunları çozer, bıyolog en uygun canlıyı, en uygun ortamı belirler..." Bitkiler ve virüsler Istanbul dan yazan okurumuz Deniz Ünal "Vlrüs hastalıklan çlçekli bltkllerde yaygın olarak görülduğü halde, neden çlçekslz bitkilerde görülmez?" dıye soruyor Okurumuzun sorusunu Zlral Karantlna MüdürlÜğü ılgılılerı yanıtlıyor 'Aslında sorunun kendısı hatalıdır Bı24314 Idrar yollan taşı hastalığına yaklaşım, teşhis ve tedavı, sonuçların yorumu hekimın uzmanı olduğu branşa gore farklılıklar gösterebılıyor Hastaların beklentısı ıse, bu farklılıkların olmaması ve bir an once şıfa bulmasıdır Burada hasta bazen konuyu anlamak bakımından zorluklarla da karşılaşmaktadır Böbrekıdrar yolu taşlarının semptomatık tedavısınde son on yıl ıçınde "cıhazlarla" tedavının yaygın uygulanışı ve dığer endourolojık teknikler, konuyu hasta ıçın daha da zor anlaşılır hale getırdı Hastaların yeterınce bilgılendirllmesi ve egıtımı, ESWL (vucut dışından şok dalgaları ıle taş kırma) çağında daha da belırgın ortaya çıkmıştır Çunku ESWL ile tedavıde hastanın tam uyumu v* katalırm, tedavı surecının sağlıklı geçmesini ve sonucunu etkilemektedir Aksı halde kulaktan dolma, eksık, yetersız'bılgılendırılen hasta, hatalar yapmakta ve gereksız harcamalarda bulunmaktadır Urologlar ıçın cerrahi veya cihaz kullanarak hastanın taştan kurtarılması ön plânda ıken, hasta ıçın sorun hastalıgın ne kadar sure sonra tekrarlayacağı öncelik taşıyabılır Bu nedenle taş hastalarının beslenme alışkanlıkları ıçme kurlerı, ılaç ve böbrek çayı gıbı bitkısel kökenli yardımcı ılaçları araştırıp sormaları ve cevap aramaları dogaldır Böbre taşına hasta gozu ıle bakarak onlara doğru yol ve yontemı anlatmak, aktuel taş problemını halletmek kadar onem kazanmaktadır örneğın taş analızlerının yapılmasının getıreceğı ılk pratık fayda, yanlış ılaç ve beslenme kurlerınln uygulanmasının onlenmesı olabılır "Böbrek Taşı Hastasının Rehberi" kıtabı bu amaca hızmet ıçın hazırlandı Kıtap yol gosterıcı ozellığı ıle bır an once okunup bıtırılmesı gereken bır yapıt değıl Hasta bılhassa kendısı ıle ılglli bolumu anlaması ve doktoruna ona gore soru yoneltmesl ılk adım olarak gorulmelıdır Kitap, böbrek taşları ıle ılgılı butun bılgılerı hastanın anlayacağı bır dılle toparlıyor ve yenıden taş oluşumunu önleyıcı onerilerde bulunuyor Kıtapta, böbrek, böbrek taşları ve yapıları, gıdalar hakkında gereklı bilgller, tablolar ve resımler bulabılırsınız