Katalog

T EĞ İ Tİ M Oğrenci temel bilimlerden niçin kaçıyor? Öğrenci, "bir yeri kazanmış olmak" düşüncesiyle biyoloji, fizik, kimya veya matematiği tercih ediyor. öğrenciyi temel bilimlerden uzaklaştıran etkenler nelerdir? Hulya Peker Ülkemizde temel bilimlerin durumu: C ok eskı çağlardan berı ınsanlar bılım ve teknolojt yardımıyla doğayı + kontro'lerı altına almaya çalışıMar Gunumuzde ulkelerın guçlerı ve ulkeler arasında gelışmışlık duzeyı bılım ve teknolojı alanlarındakı başarılarıyla ölçulmekte Bilim ve teknolojı yanşı her geçen gun bıraz daha hızlanmakta ve bu yarışın ıçınde unıversıteler temel billmler alanlarındakı araştırmalarıyla on sıralarda yer almaktadır Kuşkusuz bir ulkenın teknolojlk ustunluğu, temel billm araştırmalarına verdıği önem ve bu alandakı gucunden kaynaklanıyor Temel bılımler alanlarında yapılacak çalışmalar, buluşlar teknolojıye yenı boyutlar kazandırırken, toplumsal ve ekonomık gelışmeye de katkıları olacaktır Ulkemızde ıse unıversıteendustrı ılışkısı henuz kurulmuş değıl Temel bılımlerde araştırma eksıklığı, teknolojı alanında gerı kalmışlık çemberının kırılamamasına bir etken Yurtdışına gıden öğrencıler genellıkle "ne olursa okurum" mantığıyla hareket ediyor Sonra ulkelerıne dönduklerınde öğrendıklerını uygulamak ve gelıştırmek ıçın yeterlı ortamı bulamıyorlar Bunların bir bölumu unıversıtede kalıp araştırmadan çok öğretmenhk yapıyor, bir bölümu de tekrar yurtdışına gıtmenın yollarını arıyor Içerıde temel bılımler okuyanların buyuk bir bölumu ıse, orta öğretım kurumlarında öğretmenhk yapıyor öncellkle eğıtımını yaptıkları temel bılımler alanına severek ve ısteyerek gelmemış olmaları buyuk bir etken Öğrenci Seçme ve Yerleştırme Sınavı'nda açıkta kalmak korkusuyla son tercıhlerıne, puanı dığer alanlara göre daha duşuk olan temel bılımlerı kodluyorlar Fakat kafalarının bir köşesınde bu bölumu nasıl değış tırebılırım sorusu her zaman kalıyor Ardından tekrar unıversıte sınavına gırıyorlar, buyuk bir bölumu sınavı kazanamıyor ve kayıtlı olduğu temel bılımler dalına devam etmek zorunda kalıyor Aynı çabalar ıkıncı yılda da suruyor Öğrenci bu sure ıçınde bölum değıştırebılırse değıştırıyor, gerıye kalanlar bir daha denemek uzere eskı bölumlerıne devam edıyorlar Uçuncu yıldan ıtıraren bıyolojıyı, fızığı, kımyayı veya matematiği sevmeye ve anlamaya çalışıyorlar Artak amaç, tumuyle sınıf geçmek ve mezun olmaktır Böyie olunca öğrenci unıversıtede kalmayı hayal bıle etmemektedır Ikincl etken unıversıtelerde araştırma yapan ınsanların çalışma saatlerının belırlı olmayışıdır Genellıkle gunluk çalışma, ışyerlerınde 8 30'da başlar, 17 30'da sona erer Fakat bu zaman dılımı unıversıtede geçerlı değıldır Unıversıtede araştırmacı olarak görev yapan ınsanların yukarıdakı çalışma saatlerı dışında da çalışmaları gerekır Bir yandan teorık ve uygulamalı derslere gırmelı, sınav kâğıdı okumalı, sınav gözetmenlığı yapmaları, dığer yandan araştırma konuları uzerınde çalışmalı, araştırma konusuyla ılgılı kıtapları, surelı yayınları ve makalelerı takıp etmelıdırler Butun bunları altıyedı saatlık bir zaman dılımıne sığdırmak mumkun değlıdır Temel bilimleri bitirenler ne oluyor? Bıyolojı, fızık, kımya veya matematık bolumlerının bırınden mezjn olanlardan çok az bir kısmı, akademık yaşamı tercih ederek unıversıtede kalıyor Eğer temel bılımler mezunları bılgısayar programcısı, kımyager, bıyolog ve elektronıkle ılgılı kamu ve özel kuruluşlarda çalışmıyorlarsa, oğretmenlık yapıyorlar lyı bir unıversıteden mezunlar ve yabancı dıl bılıyorlarsa, kolejlerı veya ozel okulları, yoksa özel dershanelerı tercih edıyorlar Bir kolejde ya da dershanede gorev yapmayanlar normal lıse ve ortaokullara öğretmen oluyorlar Mezun olan kışılerın temel bılımler araştırmacısı olarak unıversıtede kalmak ıstemeyışlerının çeşıtlı nedenlerı var 1 f% O O 89 verılerıne göre uniI j r C # ^ # " v e r s ı t e l e r ı m ı z d e temel bılımler alanında kımya dalında 720, fızık dalında 584, matematık dalında 538, bıyolojı dalında 525 öğretım uyesı görev yapıyor Matematık, fızik, kımya ve bıydojı alanlarında 211 profesor, 353 doçent, 444 yardımcı doçent, 182 öğretım görevlısı, 1 okutman, 73 uzman, 1103 araştırma görevlısı çalışıyor Universıtelerımızın temel bılımler alanlarına 198889 akademık yılı ıçınde yuksek lisansa yenı kayıt olan öğrenci sayısı 520, doktora öğrencısı sayısı ıse 253'tur Unıversitelerın biyolo]i, fizlk, kimya ve matematlk bölumlerınde 198889 verılerıne göre 1189 lısans, 864 doktora öğrencısi öğrenim yapmaktadır Son beş yılda unıversıtelerımızde bıyoloji, fizik, kımya ve matematık dallarını ıçeren temel bılımlere (doğa bilimleri) 29382 sayıda öğrenci alındı, 8458 mezun verıldı (Tablo1) SON BEŞ YILDA TEMEL BİLİMLERDE ÜNİVERSİTELERE ALINAN ÖĞRENCİ VE MEZUN SAYISI 19881989 ögretlm Ytllan Blyolo|i Hllk Kimya Sayısal açıdan temel bilimler arasında yuksek puan tutturanlar tanınmış unıversıtelerı tercih edıyorlar ve puan sıralamasında ılk ıkı sırayı, genellıkle Boğazlçi ve Orta Ooğu Teknlk Unlversitesi paylaşıyor (Tablo2) Türkıyede temel bılımlere en çok kontenjan ayrılan unıversıteler, genellıkle kuruluşu eskıye dayanan ve yerleşmış unı versıteler oluyor Bu köklu bir geçmışe dayanan ve olanakları yeterlı olan unıversıtelerın uç buyük kentımız Ankara, istanbul ve İzmır'de yoğunlaşması dıkkatı çekıyor Kontenjanı az oian unıversıteler ıse ya yenı kurulmuş, gereklı olanaklardan yoksun ya da Oç buyuk kentımızın dışında yer alıyor (Tablo2) TEMEL BİLİMLERE SEÇİLEN ADAYLAR VE TABAN PUANLARI 11 •hıa»« UnlVvFSflVMf n^mm Alınan 7132 6848 6892 Mezun 2935 1423 1874 MatMiatlk 8510 2226 Ulkemızde Akdenız Unıversıtesı dışında yirmı yedı unıversıtede temel bılımler eğıtımı yapılıvor Fakat bunlar arasında Öğrenci Seçme ve Yerleştırme Sınavı (ÖSYS) gırış puanları açısından önemlı farklılıklar var Temel bılımlere yönelen öğrencıler Akdenlz Onl. Anadohı Oni. Ankara Onl. Ataturk Üıri. Bllkent Onl. Bo(azlçl Onl. Cumhurlyet Oni. Çukurova Onl. Mcle Oni. EgeOm. Erclyeı Onl. FıratUnl. Gazl Onl. Hacettepe Oni. Inonu Onl. istanbul Onl. Isbmbul Teknlk Onl. Karadeniz Onl. Marmara Onl. Mlmar Slnan Oni. Ondokuz Mayıs Onl. Orta DoAu Teknlk 0. Selçuk Oni. Trakya Onl. UludafiOnl. YılduUnl. Yuzfincu Yıl Onl. Blyolo|l Saçllen Taban Aday Puan 46 390 184 389 373 55 52 467 376 51 56 393 69 373 389 185 60 375 47 396 407 140 58 372 207 399 379 57 59 380 69 443 55 383 57 393 55 371 HzHt SoçlkM Taban Aday Puan 50 390 93 398 96 371 10 647 54 533 57 375 56 392 68 376 404 77 58 383 58 380 50 398 169 100 59 204 60 * 65 380 401 381 385 439 384 388 397 408 380 Kimya Seçihm Taban Aday Puan 397 43 96 401 87 377 507 53 381 51 395 52 66 381 405 110 56 391 59 380 406 44 419 81 380 61 . 54 437 84 390 418 36 138 55 54 55 86 Matematlk Saçilen Taban Aday Puan . 53 415 417 141 387 88 53 40 57 68 110 59 57 87 118 61 561 394 416 390 405 389 416 433 394 429 397 426 425 403 480 403 406 422 427 380 428 169 91 69 55 58 110 58 55 57 86 56 57 58 57 90 56 387 436 390 395 404 416 . 12