Katalog

Cumhuriyet CUMARTESİ PARASIZ E K İ S A Y I : 6 2 7 M A Y I S 1 9 8 8 Bllglsayarlar nasıl otomatik çeviri yapıyor? Hangi tıp fakültesi daha başarılı? insan: Akıllı kimya laboratuvarı Suni kromozomlar dönemi Patolojik kumarbazlık Av dünyası Marmara'da oksl|en azalıyor deniz korkusu, karanlık gibi korkuları ortadan kaldırıyor. Yunus balıklarına özgü ilginç olgular da keşfedilmiş bu olaylar sırasında. Örneğin, özellikle dişi yunusların doğum olayına büyük bir ılgı duydukları görülmüş. Yanlarında yüzmekte olan bebeklerle yakından ilgilenen yunuslar, bebek suyun altında çok uzun bir süre kaldığı zaman burunlarıyla iterek su üstüne çıkarmışlar. Suda doğan bebeklere gelince, sadece iskelet, adale ve damarları daha etkin bir şekilde gelişmekle kalmamış, beyin zarları da daha çabuk olgunlaşmış Yoğun oksijen tüketimi nedeniyle zihinsel gelişim hızlanmış. Çocuklar yürümeye çok daha erken başlamışlar. Hepsinden de iyisi, suda doğan bebeklerin pek ender olarak hastalandıkları görülmüş. akîilandırmamn yolu B ilgisayarlar insan dilini öğrenmede neden bu kadar zorlanıyorlar? Dr. Urı Zernik'e göre bu durum, bilgisayarların hatalarından hiçbir ders almamalarından kaynaklanıyor. Bütün bilgisayar uzmanları bilırler; bir bilgisayardan daha az yetenekli bir öğrenci yoktur. Örneğin yabancı bir öğrenci bile savaş baltasım gömmek gibi bir deyimle karşılaştığında baltanın sembolik anlamını kolaylıkla kestirebilir. Oysa bilgisayar denilen bu makinebeyin, toprak altında gömülen silah hikâyeleri arasında kendini kaybedecektir. Bu sorun üzerinde uzun süre düşünen Dr. Uri Zernik, sonunda RINA olarak adlandırdığı bir programla bilgisayarların yabancı bir dilı öğrenmelerine, yorum hatalarını düzeltmelerine biraz daha yardımcı olabildi ve böylece bir dili daha iyi tanımalarım kolaylaştırdı. RINA'nın özelliği, sadece sözcükleri değil deyimleri de kapsamasıdır. Tüm gramer kuralları bu programda vardır. Bilgisayar bilmediği bir deyimle karşılaştığında soru sorabilir ve söz dağarcığına yeni bilgiler ekleyebilir. Hatalarını düzeltmek iseonu kullananinsana aittir. Bu program sayesinde, sıradan bir insanın özel dilini öğrenmeye gerek kalmadan bilgisayarı kullanıp kullanamayacağı henüz belli değil. Kesin olan, bilgisayarları "aptallıktan" kurtarmak ve akıllandırmak için izlenecek yolun, insanları bılgısayarlara daha iyi tanıtmak ve anlaşılır kılmak olduğudur. LJ Bebekler yürümeye başlamadan yüzüyor önce yüzmeyi öörenen bebekler daha kolay ayakta durabillyor ve 6 aylıkken de yürüyor, kolay hastalanmıyor, bağımsız. ve daha becerikli oluyor. Su içinde doğum olayı üzerinde yeni araştırmalar yapılıyor. vrupa ve Doğu Bloku ülkelerinde yeni doğan bebeklere yüzme öğretilmesi için geniş çalışmalar yapılıyor. Gelişmiş ülkelerde 8 milyon bebeğin daha yürümeye başlamadan yüzmeyi öğrendikleri belirtiliyor. önce yüzmeyi öğrenen bebeklerin daha kolay ayakta durabildikleri ve 6 aylıkken de yürümeye başladıkları görülüyor. Oysa normalde bebeklerin ortalama 1 yaşlarında yürümeye başladıkları bilinir. önce yüzmeyi öğrenen bebekler pek kolak hastalanmıyor, hava değişimlerinden ve soğuktan diğerleri kadar etkilenmıyorlar. Bu bebekler daha aktif ve bağımsız davranıyorlar, güçlü kaslar ediniyorlar, becerikli oluyorlar ve kendi davranışlarını daha rahatlıkla düzenleyebiliyorlar. A Bunu anlamak için gerekli deneyler oldukça zor. Çünkü doğum olayı başlı başına stresli bir ortam yaratıyor. Ancak bundan bir süre önce Sovyetler, Karadeniz Anapa sahil kasabasında anneyi yunus balıklarıyla bir arada deneye tabi tutmuşlar. Bu alanda hiçbir ön eğitim görmeyen anneler, yunus balıklarının yanında bebekleriyle rahatça yüzmüşler. Bebekler, daha da ileri giderek, anneleri olmadan da sadece yunuslara güvenerek rahatça suya dalıp çıkmışlar, hatta yunuslar yakınlarında olduğu sürece uykuya bile dalmışlar. Bilim adamlarının bu konudaki ortak yargısı ise şöyle: Yunusların yarattığı bioelektrik alan insanlardaki okyanus uçsuz bucaksızlığından kaynaklanan korkuyu ortadan kaldırıyor. Neden? Tam belli değil!.. Ancak belli olan şu ki böyle "sulu" bir çevrede yetişen çocuklar "havasız" bir ortamda yaşamaya daha dayanıklı oluyorlar. Bebekler doğar doğmaz yüzmeye başlıyorlar. Yani, başkalarının öğrenmek zorunda olduğu yüzme hareketlerini, suda doğan bebekler doğal olarak yapıyorlar. Yorulan bebek yüzüstü suda uyumaya başlıyor. Yunusların varlığı da İgor Tcharkovsky'nln deneyleri İgor Tcharkovsky, çağımızda ilk kez su altında doğum olayını düşünen ve gerçekleştiren bir Sovyet araştırmacı. Kendisi ne bilgin ne de uzman. Ne var ki, sadece Sovyetler Birliği topraklarından değil Amerika'dan bile "meraklı" anneler, onun gözetiminde ve yöntemiyle doğum yapmak için Moskova'ya gıdiyorlaı. Avrupalı gazeteciler ise çoktan Moskova'ya akın ederek İgor hakkında çeşitli röportajlar ve kitaplar yayımladılar. igorun kişisel merak sonucu yarattığı doğum mucizesini anlatmadan önce yaşam öyküsüne kısaca bir göz atalım. İgor Tcharkovsky 1937 yılında Sibirya1 da, Moğolistan sınırı yakınlarında dünyaya geldi. Aşırı duygulu bir çocuktu. Bu tür çocuklar hayvanlarla çok çabuk dostluk kurabilirler. ilk oynadığı hayvan bir kedi oldu. Sıradan bir sokak kedisiydi bu. Onu ilk sokakta bulduğu gün yıkadı. Banyo sefaları daha sonraki günler de devam etti ve sonunda su ile dostlu' ğu pek geleneksel olmayan bu hayvan, gözle görülür şekilde sudan zevk almaya başladı. Hayvanlarla bu ilk yakınlaşmadan sonra igor, gemi teknisyeni olarak askerliğini yaparken bunalıma girer ve bir gün yüzerek denize açılır. Amacı, gücü bitinceye kadar yüzmek ve serin sulara kendini bırakmaktır. igor, bundan sonra kaç saat ya da gün geçtiğini hatırlamaz. Sadece uyandığında kendini denize girdiği sahilde bulur. Belleğini zorladığında, rüyasında ya da gerçekte, iki yunusun kendisine sahile kadar refakat ettiğini hayal meyal hatırlar. Bu başarısız intihar teşebbüsünden sonra igor jimnastik öğretmeni olur ve bu arada doğal bilımlere merak salar. 1960 yılları başında igor bir bilim enstitüsünde kara hayvanlarını suya alıştırma deneyleri yapmaktadır. Laboratuvarlarda yaptığı araştırmalarda karada yaDevamı 2. Sayfada Deneyler Ancak doğum sonrası bebekieri suya alıştırmak bu sonuçları elde etmek için yeterli olmuyor. Böylece ortaya şöyle bir soru çıkıyor: Doğduktan sonra bebekieri suya alıştırmak yerine, doğrudan su içinde doğmaları sağlanırsa her şey daha kolay mı olur? Yerçekimi olmaksızın, geliştiği ilk doğal ortama benzer sulu bir ortamda doğan bebek nasıl gelişir? Belden aşağı felçler için cihaz lasgovv'da paraplejik (belden aşağısı felç olan) hastaların koltuk değnekleri veya bastonlarla yürüyebilmesini sağlayacak ucuz bir araç geliştirildi. Cihaz, 9 voltluk pil ile çalışıyor ve bacak kaslarının bir parça elektrik yüküyle uyarılması sonucu omuriliği zedelenen hastanın yürüyebilmesini sağlıyor. Bir plastik prostetik alet, hastanın bacağına destek sağlıyor ve kaslar elektriksel uyarıya karşılık veriyor. Ancak bu cihazı tüm felç hastalarının kullanamayacağı belirtiliyor. Özellikle genç hastaların, felçli bölgede sinirlerin bir kısmı zedelenmedıği için cihazı kullanmaları daha kolay. Halen deneme aşamasında olan cihazın satışa su nulması için iki yıl geçmesi gerekiyor. G Su bebekieri huzurtu bir ortam içerisinde yüzüyorlar. Igor Tcharkovsky ise büyuk bir dikkatle minlk yüzücüleri izliyor.