Katalog

Cumhuriyet C U M A R T E S I PARASIZ EKI SAYI 6 3 1 4MAYIS 1 9 8 8 Analık duygusu nereden geliyor? 80 bin sozcuklü bilgisayarlar bile yetersiz Yer'e yaşamı kuyruklu yıldızlar mı getirdi? llk birkaç saniye, ilk birkaç yüz milyon yıl Sanayide bir öldürücü: Benzen Sibemetik nedir? Ulkemizde de tarıma biyoteknoloji girdi Dünya standardının ancak üçte bir oranında olan çilek üretimini arttırmak için doku kültürü yöntemi uygulanıyor. Prof. Dr. Ahmet Çınar Çukurova Uni. Zlraat Fak. Bltki Koruma Bolumu Başkanı Hacettepe,Ti|rta hep başarılıdır Günseli önal Prof. Yüksel Bozer: B u proje, Çukurova Unıversıtesı Zıraat Fakultesı Bıtkı Koruma Bölumu Hucre ve Doku Kulturu Laboratuvarf nın ılk çalışması olmuştur 1984 yılında başlanan projenın amacı, dış ulkelerde uzunca bir suredır kullanılan "merıstem kulturu" teknığının ulkemizde çılek fıdesı uretımı amacıyla uygulanarak hastahklardan an ısmıne doğru uretım materyalı elde etmektır Bugun ulaştığımız nokta yıllık 3040 bın fıde uretımıdır Doğu Akdenız bölgesınde çılek tarımı yoğun olarak Sılıfke'de yapılmaktadır Ancak bu bolgede bırım alanından alınan uretım dunya standartlarının 1/3'u oranındadır Bunun başlıca nedenı, yetıştırme teknığının ılkellığı ıle toprak kökenlı bir fungal patojen olan Rhlzoctonıa solani hastalık etmenıdır Kök ve kökboğazını çuruterek zarar yapan hastalık, yılda % 3040 oranında bıtkıyı öldurerek zarar vermektedır Toprakta barınan patojen yenı oluşan bıtkıciklerın de koklerını hastalandırmakta, bunların fıde olarak kullanılmasıyla hastalık yenı tesıslere yayılmaktadır Dığer taraftan Avrupa ve Amerlkada fıde uretımınde kullanılan anaçların uretımı bugun °/o 100 oranında merıstem kulturu teknığı ıle yapılmaktadır Bunun nedenı ıse, tarla koşullarında seçılmış ustun verımlı bir bıtkıden ıstenılen mıktarda yenı bıtkıler uretebılmektır Boylece bir bölgede kullanılacak tum lıdeler aynı anacın özellıklerım taşıyan ıkız kardeşlerı oluşturmaktadırlar Yöntemın dığer önemlı bir yararı ıse, bıtkı bunyesınde sıstemık olarak bulunan ve klasık mucadele yöntemlerı ıle savaşımı mumkun olmayan vırus ve vırus benzen gıbı vejetatıf olarak yayılan hastalık etmenlerının uretım materyalınden elımıne edılebılmesıdır Bu nedenle, gunumuzde zıraı mucadele onlemlerının guçlu olduğu ulkelerde, yurtdışından vejetatıf uretım materyallerının ıthalı yasaklanmış, getırılen bıtkısel materyal, doku kulturlerınden geçırıldıkten sonra ulkeye sokulmakta ve boylece ulkeye yenı hastalık ve zararlıların gırışı onlenmış olmaktadır Doku kulturu ıle çılek fıdesı uretım teknolojisını gelıştıren Bıtkı Koruma Bolumu, bu teknığın Tanm Orman ve Koyışlen Bakanlığı tarafından kullanılması ve çılek uretıcısıne ısmıne doğru ve hastahklardan arındırılmış fıde temını ıçın ışbırlığı önerısınde bulunmuştur Boylece biyoteknoloji alanında ılk teknıklerın ulkemız tarımında da kullanılmaya başlanması mumkun olacaktır f l T ıp fakültelerl mezunlan Ihtlsas aınavlannda, öğrencllerl büyük başan kazanan Hacettepe Tıp Fakültesl'nln Dekanı Prof. Dr. Yüksel Bozer "Basanmızın nedenl sans değll, blz klaslk eğltlm yerlne entegre slstem uyguluyoruz. Dlğer dekanların yerlnde olsam bu olayı blraz tetklk etmeye değer bulurum" dedi. Bozer sorularımıza şu yanıtları verdi: Köksuz çilek bttkılerinın kök oluşturma ortamına alınması sonucunda kök oluşturmuş bltkller Çılek merıstem dokuiundttn dlınarak ozel ortamda elde edılen koksuz çılek fıdesı Toprağa adaptasyonu sağldnmış, tarla koşul larına aktarılmaya hazır çılek fıdelen • Hacettepe Universltesl Tıp Fakültesl'nln bu sınavlarda birinci sırada yer almasının nedenı nedır sızce 9 BOZER Bu bıraz geç sorulmuş bir sual Çunku bunun tartışmaları yapıldı Hacet tepe kurulduğundan berı çok değışık bir eğıtım duzenı uygular Bız buna entegre sıstem derız Bu ılkdefa Amerıkada VVestern Rızorn Unıversıtesı nde uygulanırken tıp fakultesınde ıkıncı olarak bız uygulamaya başlamışlık O zamandan berı bu eğıtım duzenını uyguluyoruz Türkıyede bızım kurduğumuz çok unıversıteler vardır Kayserı, Sıvas, Eskışehır gıbı Bunlar da bu duzenın Içıne girdıler, beğenerek girdıler Gazı Unıversıtesı de bunun ıçıne gırdı Bız şuna inanıyoruz, bu başarı yalnız sıstem meselesı değıldır • Diğer etkenler nelar? BOZER Hacettepe tıp fakultelen ıçınde kurulduğundan bu yana kendısını her za man kanıtlamış bir unıversıtedır Hacettepe eskıden berı çok başarılı oğrencıler yetıştı rır tıpta Ve bu tıp (akultesınden mezun doktorlar, gıttığı yerlerde, her zaman ıçın çok lyı ıntıbalar bırakmışlardır Aranılır oğrencıler olmuşlardır Şımdı bılıyorsunuz yenı bir gırışım le uç senedır bir de Ingılızce sınıfını da aç tık Bir de Ingılızcede öğrencı yetıştırıyoruz • Ihtlsas sınavını kazanan adaylarınızın oranı çok yüksek. Slzln oranınız yuzde 34 iken, İklnci sıradakl Ankara Unlversitesi Tıp Fakultesi'nin ki yuzde 20. Acaba unlversltelerden sorular toplanırken Ankaradaki unıversıtelere daha tazla mı ağırlık verlliyor? BOZER Gecen sefer de bu konu edıldi istanbu dedı ki, "Bu sorular toplanırken sız, Hacettepelılerın bıldıklerı soruları topluyorsunuz ' Bu olur m u 9 Böyle olunca ıkıncıler uçunculer nasıl oluyor? Gene Istanbul u geçmışler Öyle değıl mı? Geçen sene bılıyorsunuz Karadenız ıdı Karadenız'ın ılk sınıfları da gene bızım yetıştırdığımız talebe lerdı Karadenız'ın lalebelerı de bızden geç tıler Yanı, sual bankasını Hacettepelıler ha zırlıyor ve kendılerıne göre hazırlıyorlar lafı kabul edılecek bir şey değıl O zaman ıkın cıyı ızah etmek gerekecek Ankara Unıver sıtesı nasıl ıkıncı oldu 9 • Ankara ekolu çok ağırlıklı oluyor sınavda deniliyor. BOZER Ovunuyoruz Ankaramızla • Daha once sıze bağlı olan bazı tıp fakültelerl de sıralamada oldukça iyı yerlerde yer aldı Bunda, Hacettepe Universitesınin etkisi oluyor mu? BOZER Bız Trabzon'un ılk talebelerım aldık Ataturk'un öyle Şımdı Ataturk'e pek gıtmıyoruz Karadenız Unıversıtesı Sıvas Es kışehır Samsun Kayserı bunlar bızım Geçen sene bız, Karadenız nasıl oldu dedık Ba na verılen cevap şu oldu Karadenız'ın ıkı uç sınıfında okuyan talebeler şımdı mezun olu yorlar, bızım talebemız dedıler 'Feyzı bızdert almışlardır' dıye cevap verdıler bana • istanbul'dakı tıp fakultelen ile sızln lakultenız arasında egltim sıstemi açısından buyuk farklılıklar var mı? BOZER Istanbul klasık eğıtım duzenı nı uygular Ankara Unıversıtesı Tıp Fakultesı de klasık eğıtım duzenını uygular Gazı, Hacettepe Ankara'da ıkısı entegre sıstemi uy guluyorlar Gazı bızden almıştır Ankara Tıp Fakultesi'nin sıstemi klasık olduğu halde ıkıncl sırada Demek kı ılla da sıstemde değıl so run bu sıralama da onu gösterıyor • O halde, Istanbulun sıralamada, arkalarda kalmasının nedeni ne olablllr BOZER Bıraz zor tabıı bunu söylemek Bir kere olsaydı, ınsan bir şans' derdı Ama ıkıncısınde de böyle olunca duşunmek lazım Ben tıp fakultesı dekanlarının yerınde olsam bunu bıraz tetkık etmeye değer bulurdum Neden böyle oluyor dıye • Öğrencllerl, bu sınava hazıriamak için bir çalışmanız oluyor mu? BOZER Hayır öyle bir şey yok Hıçbır unıversıtede yok o Bızdedeyok dışardada yok r I Prof. Hayati Erkmen Çocuklarımız iyi hocalarımız ilgıli • Slzce Ihtlsas sınavlannda Ankara'dakl tıp fakultelerınin, İstanbul'dakı fakultelerden daha başarılı olmasının nedenı nedır' EKMENSız onu öğrencılere sorsanız da ha iyı olur aslında Bırtakım mazeretler buluyorlar Bızım öğretım uyemız ve hasta sa (Devamı 2. Sayfada) Ankara Ünl.Tıp.Fak. Dekanı