Katalog

HJM Cumhuriyet Yoğurt ve kemik iliği iltihabı ovyet biyolog Metchnikoff'un 1908 yılında çalışmalarını yayımladığından beri yoğurdun sağlık üstündekı etkileri tartışılıyor. Metchnikoff, yoğurdun uzun yaşamanın ıksiri olarak kabul edilmesıni sağlayacak savlar ortaya atmıştı. Ancak, elınde kesin sonuçlar elde etmesine yardımcı olacak gereçler yoktu. 80 yıl sonra, Fransa'da yapılan bir araştırmada, yoğurdun, kalsiyumun incebağırsakta soğurulmasını arttırdığı belirlendi. Daha önce, farelerde yapılan deneylerde bu durum saptanmıştı, ancak insanda karşıt sonuçlar alınmıştı. Hatta, laktozu sindırmekte güçlük çeken kışılerde kı yetişkinlerin çoğu bu sınıfa girmektedir yoğurdun kalsiyum kaybına neden olarak zararlı olacağı düşünülüyordu. iki grup gönüllü üstünde yapılan tesller, yoğurdun ıncebağırsakta kalsiyum soğurulmasını yüzde 20 arttırdığını gösterıyor. Bu etkı genç kişilerde, yaşlılara göre daha fazla. Ancak laktozu hoş göremeyen yaşlılarda bile yoğurdun kalsıyumu soğurması yükseliyor. Bu durum, laktoz bulunmayan kişilerde, normalde bu enzim tarafından sindirilen laktozu yoğurdun içindeki özel mayaların parçaladığını gösteımekledir. Bütün bu sonuçlardan, çoğu zaman kemık iliğı iltihaplarından yakınan yaşlı kişilere yoğurt yemelerınin öğütlenmesi gerektiği çıkarılabilir. Şimdi sıra; yoğurdun öteki özelliklerınin saptanmasına geldi. Ömeğin, anfcfcoaNBBrol özelliği savı, bugune kadar kantftanamadt. (M.A.Science «t VI» Arafcfc 87} C U M A R T E S İ P A R A S I Z E K İ S A Y I : 5 4 1 2M A R T 1 9 8 8 Bllimsel Araştırma Kulubii Dioksin: En zehiıii kirletici Mikrodalgalı uçaklar Yamyamlık var mıydı? Denizlerimiz dosyasına yanrt Gezer telefon veya araba telefonu Çevregöz balığı Eski Yunan'da astronomi S Acele gerçek kalp aranıyor Dünyada 85. hasta olarak Halit Şahin'e takılan yapay Jarvik7 kalbiyle ortalama yaşam süresi 17 gün, en uzun yaşama süresi 2 yıl oldu. Bu nedenle Halit'e, beyin ölümü gerçekleşmiş, ancak kalp fonksiyonları süren, 45 yaşın altında kadın veya 35 yaşın altında erkek kalbi aranıyor. Günseli önal ürklye'de İlk yapay kalp ameliyatını gerçekleştiren ibni Sina Hastanesi doktorları heyecanlı günlar yaşıyor. Kalp Damar Cerrahisi Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Hakkı Akalın başkanlığında Yrd. Doç. Dr. Umit Özyurda, Yrd. Doç. Dr. Kemalettin Uçanak, Op. Dr. Tümer Çorapçıoğlu, Dr. Tuncay Eren, Dr. Refik Taşöz, Dr. Attila Arat ve Dr. Naci Emiroğlan dan oluşan ekip tarafından takılan yapay kalp hastalar için geçlci bir çözüm. Uygun gerçek bir kalp bulununca, Jarvik kalbi değiştirilecek. Ameliyatı gerçekleştiren Doç. Dr. Hakkı Akalın, yapa\ kalp ameliyatı, sorunlan ve haatanın durumuyla ilgili sorularımızı yanıtladı: Yapay kalp ameHyatının riskleri nedir? Bu konuda karsı goruşler var mı? AKALIN Yapay kalp naklı, kalp cerrahisinde son aşama. Bu aşamaya kadar olan cihazlar, imkânlar var. Her bıri, belirli durumda kullanılıyor. Her cihazın, örrieğin kalbın ıçıne takılan bir kalp kapakçığının dahi taşıdığı belirli rıskler var. Yapay kalbin ıçerısınde ise dört tane kalp kapakçığı var. Dolayısıyla bir kalp kapakçığının bızzat tasıdığı rıskler ne kadarsa, yapay kalbin taşıdığı riskler en azından kapakçıklar yönünden, dört mısli tazla. Insan yapısı cıhaz, birtakım arızalar olabılir. Biz bütün bunları düşünerek bazı cıhazlan iki, bazı cihazları da en az üç kere yedekledlk. Yapay kalplerın uzun süreli kullanılma sını sınırlayan başlıca etkenler, enfeksiyon ıle kapakçıklarda veya kalbin ıçerısınde oluşan pıhtı Buna karşı önlemler alıyoruz tabıı. Şu ana kadar da bu hastada, böyle bir olay gelışmedi. Yapay kalpten kaynaklanan rlskter de var mı? AKALIN Kapakta meydana gelen kırılmalar, sıstemlerde meydana gelen arızalar gibi, bızzat kendısinin taşıdığı rıskler var. Bunun dışında, yapay kalp takılan ınsanların, Yapay kalpli Halit'e mız söz konusu olmadığı ıçin ve biz uzun zamandan beri hem kalp nakltne hem de bir süredır yapay kalp takılmasına hazır olduğumuz içın, hastanın yaşam şansını arttırmak amacıyla bu hastaya Jarvik kalbını takalım dedik. Hastanın bugünkü durumunu değerlendlreblllr mlainlz? AKALIN Hastamız bugün (pazartesi günü) odasında, yatağının kenannda ayağa kaldırıldı. Yatak çevresınde bırkaç adım arttırıldı. Ameliyatından sonrakı dokuzuncu gününün bitmesine bir saat kala, hasta ilk defa yürütüldu. Ağızdan sıvı gıdalara yavaş yavaş başlanıyor Yapay kalp olayını bir kenara bırakırsak, hastamız bugün (pazartesi günü) ameliyat olmuş ve aradan yaklaşık 72 saal geçmiş, normal bir açık kalp hastasının izleme periyoduna glrmiş bulunmakta. önümüzdeki günler Için bir programınız var mı? AKALIN Yavaş yavaş, hastamızın durumu müsaade ederse fonksıyonlarını bu şekilde devam ettirırse, durumunda enfeksiyon lar çıkmazsa, programımız, hastamızı yavaş yavaş odasının içerısinde mobilıze etmek, gerekirse bazı fizik egzersızler yaptırmak, bısiklet gibi birtakım cihazlarla vucut adalelerinin çalışmasını temln etmek, bıraz da sosyal imkânlar sağlamak TV. müzık, gazetelerle temas etmesınTsağlamak biçimıyle olacak. Ama bütün amacımız, en kısa surede bu olayı kalp naklı ıle tamamlamak. Bizım amacımız yapay kalp takmak değıldı. Bu, hastayı hayatta tutmak ve bir kalp naklını gerçekleştirmek ıçin bir araç bılıyoruz kı, yapay kalp, laboratuvarlarda 46 yıl, msanlarda kullanıldığı zaman da 2 yıl gibi bir süre, hastaların hayatta kalmasını ve torunlarıyla bir araya gelmesinı, çocuklarının duğunlerıne katılmalarını ve hatta balık avlamaya bıle gıimelerını sağlamış bir cıhaz. Bu arada kalp bulmak için gırişimler en üst duzeyde surdurülüyor Ama en kötusünu duşünelım. Eğer gerçek bir kalp naklını gerçekleştıremezsek, biz sonuna kadar bu hastayı, bütün ımkânlarımızla yaşatmak için mücadele edeceğız. Nasıl bir kalp bekliyorsunuz? AKALIN Biz, beyın ölümü olmuş, beyınde gerı dönülmez hasar meydana gelmış, Devamı 2. Sayfada T T elefon tuşlarına basmaktan sıkılacak kadar üşengeç olanların çok hoşuna gidecek bir telefon geliştirildi. Bir ABD firmasının ürettıği telefon, kullanıcının söylediği numarayı arıyor. Bir tuşa basıp örneğın "1111111'i ara" deyince telefon numarayı çevirıyor. Aygıt, 63 numarayı belleğinde tutuyor ve "Evı ara" ya da "Polisi ara" deyince arayacağı numarayı biliyor. Bütün bunlann temelinde 36 sözcüğü ve O'dan 9'a rakamları Janıyabilen bir elektronik chip yatıyor. Üretici firma, telefo nun İngilizce konuşan her sesi tanıyabileceğini belirtiyor. Firma, fiyatı 600 bin lira olan telefonda güvenliğin ön planda olduğunu savunuyor ve küçük bir çocuğun "Itfaiyeyi ara" diyerek yardım isteyebileceğini belirtiyor. (M.A.Omnl) Sesle çalışan telefon yapay kalp takıldığı zaman organlarının ne durumda olduğu önemli. Yapay kalp, maksımum düzeyde ınsan vücudunun dolaşımını sağlayan bir organ. Ama ne kadar mükemmel olursa olsun, eğer belirli organlarda, belırlı hasarlar, gerı dönülmez bir şekılde meydana gelmışse yapay kalbin bunları düzeltmesi olasılıgı duşuk. Dolayısıyla, yapay kalp mükemmel çalışsa dahı, hastalıktan kaynaklanan birtakım organ bozukluklarından dolayı da hasta kaybedılebılır. Sizin hastanızın organlannın durumu nasıldı? AKALIN Bu hasta iki amelıyat gec<rd\. Sabahtan amelıyata alınıp doğrudan doğruya yapay bir kalp takılmadı. Bu hastanın genç yaşta olması ve kalbin önceden belirlenen kısmının amelıyattan sonra düşük bir ihtımalle de olsa hastanın hayatını kurtarma ıhtımalı olmasından dolayı. normal amelıyata alındı Amelıyattan sonra hastaya kalp nakll endikasyonu kondu. Ancak anında organ bulma Doktor Robert Jarvik. Ankara da Halit Şahin'e takılan yapay kalbin mucidı. Jarvik7 yapay kalbi alümlnyumla guçlendirilmiş poliüretandan yapıldı