Katalog

Cumhuriyet C U M A R T E S İ SAYI : P A R A S I Z E K İ 1 9 8 8 9 3 1 0 ARALIK Meslekte başarısızlık ve kalp krizleri Çevre sorunları ve kanser. Yıldırım nasıl oluşur? Radyasyonunuzu kendiniz ölçün. Bilim gösteri müzeleri Aralık ayında gökyüzü. Deniz kabuklarımn rengi. Akıllılar daha fazla gülüyor riık gulmece anlayışı" akıllı ve duygulu kışılere ozgu bır ozellık olarak kabul edılıyor Mınnesota Unıversıtesı psıkologlarından Ann Masten, okul çocukalrında yaptığı çalışmalar sonucu gulmece anlayışı ıle zekâ ve sosyal yetenekler arasında bır ılışkı olduğunu kanıtladı Ann Masten, çocukların gulmece anlayışlarını sınamak ıçın 1014 yaşları arasındakı 93 çocuğa çeşıtlı odevler verdı Onlara çeşıtlı karıkaturler gostererek bunları ' çok komık" ve "hıç komık değıl' uç yargıları arasında derecelendırmelerını ıstedı Bu arada çocukların karıkaturlerı ılk gorduklerı andakı tepkılerını olçtu Çocuklar, karıkaturlerı derecelendırdıkten sonra onlardan osprılorı açıklamaları karıkaturlere başlıklar bulmaları ve karıkaturlerdekı boş konuşma baloncuklarını doldurmaları ıstendı Son olarak çocukların IQ testlerı yapıldı ve Ann Masten sınadıgı çocukların sınıl arkadaşlarınca ve oğretmenlprınce ne derece se vıldıklerı vo onomsendıklerı uzerme bılgı aldı Tum verılerı degerlpnriırdıkten sonra gul mece anlayışı ıle zekâ ve sosyal yetenekler arasında kesın bır ılışkı olduğunu, esprılere tepkı gosteren, keyıfle gulen kışılerın çoklukla kendılerınm de esprılı olduklarını, lu'la'i yuksek kışılerın daha çok gulduklerını sap tadı Bu araştırmaların sonucuna gore, esprılı çocuklar okulda daha başarılı oluyor arka daşlarınca se>/ılıyor sayılıyorlar (N.l.) A Hamilelikte düşükleri önleyici tedavi B ırbırını ızleyen duşukler bazı cıftlerın çocuksuz kalmasına neden olabılıyor Yaklaşık her beş hamılelıkten bırı bır duşukle sonuçlanıyor Ancak duşuk olup olmadığı her durumda saptanamadığından sayının cok daha yuksek olduğu sanılıyor Duşuklerın yuzde 50'sı kromozal anormal lıklerden kaynaklanıyor Duşuklerın dığer ne denlerı arasında zararlı çevre etkılerı hormonal faktorler hatalı rahım yapısı ya da en feksıyonlar sayılabılır Enfeksıyon hastalıkları ıçın ıse ozellıkle hasta ev hayvanlarından ınsanlara geçen Toxoplasma yaygın Yukardn belırtılon duşuk nedenlerı soz konusu değılse annenın oağışıklık sıstemınde muhtemel bır arıza uzerınde durulmalı Bır kac yıl oncesıne kadar hamılelık annenın bağışıklık sısıemının genel olarak bdskı altı na alınması riurumu olarak değerlendınlıyordu Ancak son arastırmalar hamılelık sıra sında annonın bagışıklık sıstemı ıle cocuk arasında aktıf bır çatışma olduğunu gosterıyor Boylece hamılelık suresınce anne olası bır duşugu engellemek ıçın kanında dolaşan antıkorlar (savunma prote nı) uretıyor Hamılelıgı koruyucu bu anlıkorlar çocuğun anti|enlerı (antıkor oluşturmayı uyaran proteın) tarafından harekete geçırılıyoı An tıjenlerın çocuğa kısme' anne kısmen baba tarafından geçtıgı samlıyur Anne VP ço cuğun anti|Qn orneklen arasındakı farkın bu yumesıne oranla annenın daha fazla antı kor urettıgı sanılıyor Eğer bır kadın arka arkaya bırkaç kez duşuk yapmışsa, kanında muhtemelen koruyucu antıkorlar vardır Bu soz konusu değıl ve dığer duşuk nedenlerı de saptanamıyorsd ledavıye ıhtıyac vardır Federal Almanya nın 10'a yakın klınığın de yenı bır tedavi yontemı uygulanıyor Buna gore genış çaplı ımmunolojık (bağışıklık) araştırmalardan sonra bırkaç kez duşuk yapmış kadına kocasının kanından alınan ak yuvarlar enjekte edılıyor Ancak bunun onkoşulu, erkeğın AIOS, ya da sarılık gıbı bır enfeksıyon hastalığına sahıp olmaması Te davı başarılı olduğu takdırde yaklaşık altı hafta sonra annenın kanında yenı oluşan an tıkorlar saptamak mumkun Erkeğın akyuvarlarıyla gerçekleştırılen bu tedavi, uçdort kez duşuk yapan kadın ıçın yenı bır umut kaynağı (S.N.NuW) İnsan su içinde soluyabilir mi? Dalış giysilerinizi kuşanın, ciğerlerinizdeki havayı boşaltın, ciğerlerinize oksijenli sıvıyı doldurun. Bir yunus gibi derinlere dalıp çıkın. Vurgunsuz, boğulmasız! Çeviri: Belgin öz alıkadamların başlıca sorunlarından bırı su altında gıderek daha derınlerde ve daha uzun zamanlar kalmayı sağlayacak dekompresyon tablolarıdır Bu tablolar balıkadamların, Y metresıne, X surelı dalışlardan sonra vucut dokularında kabarcıklar oluşmadan, su yuzeyıne çıkmalarını sağlamaktadır Çıkış hızı ve belırlı kademelerde geçırılmesı gereken sure, bu tablolarda belırtılmış ve boylelıkle balıkadamların su sathındakı atmosfere kademelı olarak uyum sağlamaları mumkun olmuştur Uzaydan yılda 300 bin ton toz unya yuzeyıne her yıl yaklaşık 300000 ton kozmık toz duşuyorBu değer Japon bılım adamları tarafından hesaplandı Japon bılım adamları, Antarktıka'da bulunan Allen Hılls'dekı buz ortusunden ve 32 35 metre derınlıkten elde ettıklerı en kuçuk madde kurecıklerı mıktarını temel alarak bu sonuca vardılar Antarktıka'nın buz ortusunde kozmık malzeme uzun sure değışmeksızın varlığını koruyor Tahlıl odılon kurecıklerın çapı 60 200 mıkrometre ağırlığı 'se, 0,612,6 mıkrogram ve alışılmamış topraklar ıçerıyorlar Bu nedenle kurecıklerın dunya atmosferındekı meteorların parçalanması sonucu meydana geldıklerı, bır erıme surecının ızlerını taşıyan başka kurecıklerın ıse meteorların patlaması sırasında havaya fırlatıldıkları sanılıyor (S.N. NuW) D B yaratır Vurgunun nedenı, kan veya dokularda gaz kabarcıkları oluşmasıdır Belıılı bır basınçta, kanda bır mıktar erımış gaz bulunur Basınç duştuğu zaman, saturasyon (doyma) oranı da duşer, erımış olan gaz mıktarı, bu yenı basınç ıçın fazla ola cağından, kabarcıklar oluşturarak yenıden gaz halını alır Bunlar kalp veya beyınde yerleşerek, çok cıddı tehlıkeler doğurur ve hatta ölumcul bır koma durumu bıle yaratabılır Vurgun Yuksek bır basınçtan, alçak bır basınca anı olarak geçış, dalışların en buyuk tehlıkesı olan aeroembolızmı ve vurgunu Bu olayı şoyle de anlatabılırız Bır şışe maden suyu alalım Kapak kapalı kaldıkça ıçtekı basınç, dışarıdakınden fazladır Oevamı 2. Sayfada