Katalog

SORUN Y A N I T L A Y A L I M BİLİM KÜLTÜR Ankara'dan Mehmet Damşman, "Bilardo oyunu llk kez nerede oynanmıştır? Ulkemizde bilardonun geçmişi nedlr?" dıye soruyor Turk Ansıklopedısı'ne gore "Bllardo" adı, Fransızcada "Degnek' anlamınagelen "bllle" (eskı Fransızcada billard) kelıme sınden gelmekte Oyunun doğuşu hakkında yeter derecede bılgı yok "Modern Billards" adıyla Amerıka Bırleşık Devletlerı nde yayım Iananbırkıtabagore11 yuzyıldalrlandaKralı olan Catrlke More ölurken tunçtan 55 bılardo topu ıle yıne aynı maddeden yaptlmış bılardomasasıvesopalanbırakmıştır Aynıkıtap Anakharsis'tn IÖ 400'de Yunanıstan'a yaptığı gezıde orada bılardoya benzer bır oyun gorduğunu yazmakta ve başka bıryerde de "Oyunun ingiltere'de bulunmuş olması olasılığı vardır" demektedır Adına bakılmca bu oyunun ılk once Fransa'da çıkmış olması akla gelırse de bu noktada Fransız yazarları arasında da bır fıklr bırlığı yok 1429'da yayımlanan bır eserde, "billards" adı altında bazı top veya bılyelerı eğrı bır bastonla bir meydanda yuvarlamaktan ıbaret olan bır oyundan söz edılıyor Fransa'da 14 yuzyıldaE. Deschampa, 15 yuzyılda Vlllon "blllard" oyunundan söz etmekte 9. Charles devrınde (16 yy) yaşamış olan sanatçı Henrkju* Oevlgna'ln bu oyuna şeklini ve kaldele Bilardonun geçmişi rıni vermlş olduğu söylenılmekte Oyunlar Akademisl ıse oyunun ıcadını ingılızlere mal edıyor Strutt, Sport and Paatlmea of the People of England bilardonun eskı Pall Mall oyununun eşı olduğunu belırtıyor Fakat eskısı yerde veya döşeme uzerınde oynanırken, ıkıncısı oyunu genlş bır sahadan odanın sınırları ıçıne yerleştirmiştir Bilardo ve oynama tarzı ne olursa olsun bu oyunun Shakespeare zamanında İngiltere'de bilindiği bir gerçektır Unlu şaır, Antonıus'un, Kleopatra yanında bulunmadığı sıralarda bır başka kadın, "Gel Charmian bllardoya gldellm" Reşat Ekrem Koçu ıse unlu Istanbul Anslklopedlsl'nde bilardonun Turkıyedekı geçmışını Reşad Mlmaroğlu'ndan şöyle aktarıyor "Bilardo istanbul'da 1890' tarihlerine doğru yayıldı. önce Beyoğlu semtlndeki büyük gazlnolarda gorulmuş, daha sonra Istanbul cıhetıne geçmiştir Bu tarıhten daha evvel Beyoğlu nda bazı ecnebi elçillklerln salonlarında bilardo bulunduğu soylenlr. Bilardo salonlarının, bu oyun meraklılarınca en zlyade rağbet görenl Cadde1 Kebir'dekl Lüksemburg Gazlnosu'nun meşhur bilardo salonlarıdır. Buraya önceleri ecnebllerden hunerlı oyuncular gelir, bir elde ellişer, altmışar 'kolpo' çekerek maharet gosterirlerdi. Sonraları istanbullulardan da değerli oyuncular yetlştl. Çizilen plana göre insanın yarattığı fare İnsanın yarattığı yeni türde hayvanlar birer tehlikeli atom bombası mı? Vehbi Belgil G enlerın okunması yazılmasını da mumkun kılmıştı Ancak bunun ıçın her genın hangı ozellığımızı belırledığının bılınmesı gerekıyordu Goze mavı rengı veren genın hangısı olduğu belırlenınce mavı yerıne kara gözlu bır çocuğun dunyaya getırılmesı kolaydı Sonra kıraz ağacının bır dalı yerıne dut dalı aşılayınca nasıl odal kıraz yerıne dut verıyorsa ensulın üreten bır gen başka bır salgı uretenın yerıne aşılanabılıyor Bu yolla ensVjlın ureten fare yaratılmıştır DÜŞÜNBUL Bir sepet yumurta Bır kadın, pazara satmak ıçın bır sepet yumurta götürurken, yoldan geçen bırısı ona çarpar ve sepet duşer Butun yumurtalar kırılmıştır Çarpan kışı zararı ödemek ısteyerek kaç yumurta olduğunu sorar Kadın kaç tane o l d u ğ u n u hatırlayamamaktadır Fakat, yumurta sayısını 2 , 3 . 4 , 5 , 6 ıle bölduğunde gerıye bır yumurta kaldığını, 7 ıle bölduğunde ıse gerıye hıç yumurta kalmadığını söylemektedır En az kaç yumurta kırılmıştır? Bılmeceyı d o ğ r u olarak bılen 20 okurumuza "Kant Felsefesine Glrlş" kıtabını armağan edıyoruz Nısanın ortalarında Amerikan Patent ve Marka Ofısi, laboratuvarda yaratılmış fareler ıçın Harvard Unıversıtesi'nden Phılıp Leder ıle Thımothy Stevvard'a ıhtıra beratı verdr Hayvanlar, görunuşte öbur farelerle tıpatıp bır olmakla bırlıkte vucut yapıları bakımından ayrı ıdı Meme kanserıne kolayca yakalanabılen farelerdı bunlar Tabıı, kanser araştırma laboratuvarlarınca satın alınıp kullanılabılırlerdı Daha önce aynı yolla mıkrop (petrol yıyen mıkrop) ve bıtkıler uretılmıştı Fakat gerek bunlar, gerek ensulin ureten fareler hep laboratuvar sınırları ıçınde kullanılmış, pıyasaya surulmemıştı Şımdi bu ımkân doğdu Yakında, laboratuvar hayvanlannca uretılecek ılaçlar da satışa sunulacak Felaket habercileri Tabıı bu gelışmelerle bırlıkte şom ağızlar da ötmeye başladı Insanlık nereye goturüyordu? Bılım adamalrı, araştırmacılar bır tur atom bombası mı hazırlıyorlardı laboratuvarlarında? Unlu Ingılız şaırı Shelly'ın karısı Mary Shelley'ın 1816'da, yırmı yaşında ıken yazdığı "Dr Frankeştayn veya Çağdaş Promete" adlı bılım romanında Dr Frankeştayn'ın yarattığı ın san yaratıcısını öldurmuştu Modern Frankeştayn'lar yalnız yaratıcılarının değıl butun ınsanlığın kuyusunu mu kazıyorlardı? Bu ışe ıkı yıl ıçın de olsa dur demek gerektı Bu surede konu butun yönlerıyle ele alınıp bır karara bağlanmalıydı Cumhurıyetçı senatör Mark Hatfıeld, patent ofısıne ateş puskuruyordu "Ofıs, bu kadar onemlı bır konuda sorumsuzcasına acele hareket edıyordu " Bu duşunce ıle hemen bır yasa tasarısı hazırlanıp ıkı yıllık bır "yurutmeyı durdurma" kararı alınması yolunda atılım lar oldu Aslını ararsanız Kongre uyelerı ınsanlı ğı değıl, temsıl ettıklerı çıkar gruplarını duşunuyorlar Bu ulkede, her buyuk çıkar grubu, buyuk paralarla, kendılerıne bırer sözcu tutuyorlar Kongre'de Ermenı ve Yunan çıkar grupları ıle savaşmak ıçın bızım de sözcü tutmamız önerılmıyor m u 7 YbL ALMAKTA İoUOlML ,< Geçen haftanın çözumü Yanıt: ikl mum Uzun mumun uzunluğunun x, kısa mumunklnln y olduğunu duşünelim İkl saat sonra, x'in 2/3 2 2 'si, yanı 3 7 'sı, y'nın ıse 3 putluoğlu Adıyaman Hatlce Çlllnglroölu Izmır, Deniz Oztürk Istanbul Eşref Oztürk Çanakkale, Sezgln Yılmaz Zonguldak, Blrçem Örs Ankara, Hasan Polat Denızlı, M. Vshbi Kara Dıyarbakır Yuc«l Gun Denızlı, Erdal Ef« Izmır Yucel Guldalı Bursa, Erdal Gökhan Istanbul, Şeref Erkek Afyon Zıt görüşler • Tarımsal kesım sozculerıne göre ahır ağıl, tavla, kumes hayvanları her yavru ladıklarında, sahıplerı bu hayvanları laboratuvarlarında yaratanlara dunyanın parasını ödeyecekler Evet, hayvanlar daha çok sut, et, tuy verecekler belkı, ama ekonomıye çok pahalıya mal olacaklar • Başka bır grup sozcu ıse hayvan haklarını duşunuyormuş 'Laboratuvarda yetıştırıldıklerı ıçın orneğın uç kez daha çok sut verecek bır ınek sureklı acı ıçınde olamaz mı? Bu zavallı yaratıklar, konuşamadıkları ıçın üzuntulerını bıze söyleyemez yanmıştır Böylece, x ve y 5 7 5 olan eşit boylar kalmıştır Kısa mumun uzun muma oranı x 'dlr "İyi" miço Pek çok şey demış olabılır Bır tanesını şoy le kurabılırız "Ben evlı bır "lyl" değılım" Tabıı kı, bır "kötu" bunu söyleyemezdı Çunku "iyi değılım" derken doğruyu soylemış olacaktı, bu da kötuluk ılkesıne aykırı Öyleyse, mıço bir 'ıyi"ydı ve söyledığı doğruydu Bır "ıyı"ydı ve evlı değıldı! Yıldıray Tekln Uşak Emlne Kıral Istanbul, Levent Biçkln Nevşehır Adll Korkmaz Ankara, Tatner Sert Edırne, HÜMyln Ak izmıt, Erol Montoniz Istanbul, Murat Har Kazanan okuyucular ler, bu nedenle de sessız sessız acı çekerler Buna ıse kımsenın hakkı yok " Bence bunun çaresı kolay, hayvana la boratuvarda planlanmış yavrular ısteyıp ıs temeyeceğı sorulur, yavrulardan ıse özur dılenır Genlerı uzerınde oynandı dıye Ve ış bu yolla tatlılığa bağlanır • Hayvan haklannı çok duşunen başka bır grup da şoyle dıyor Genlerle uğraşırken dev fareler, bırkaç kez daha yırtıcı »ahşı hayvan yaratılabılır Bu da çevre ıçın yenı sorunlar ortaya çıkarabılır Uç kez daha yırtıcı kaplan, surek avına çıkacak değerlı senatorlere avlanacak hayvan bırakmayacağı gıbı, hayvan bu, bakarsın dışlerını tırnaklarını lyıce bıletıp lyıce jımnastık yaptıktan sonra Çık ulan dışarı erkeksen" dıye kapıya dayanabılır lyısı mı bu ışı burada bırakmak gerekır • Hayvan yaratmaya ıkı yıl ıçınde olsa "durdurma" konmaması yanlıları ıse ışe başka bır açıdan bakıyorlar Başta Japon ya olmak uzere on kadar ulke uygulama ya sınırlama getırmemışler Bu durumda, Amerıkanın durdurma koyması Sam Amca'nın bılımsel kılıcının korlenmesı sonucunu doğururmuş Aslında, bunların hepsı bılımsel görunuşlu tandırname sayın okurlarım Olayda fırmaların çıkarları çatışıyor Bazı fırmalar başkalarının kendılerınden one geçtığının farkına varmışlar sanıyorum Bunlar, bır Anadolu deyışıne gore, Bo zulalım da yınedın dızelım" dıyorlar Bır kısmı, yıne aynı soze göre 'lyı karar es kı karar" dıyorlar işı tıkırında gıdenler ıse "Suuuur Niğdeye kadar'" dıye bağırıyor Butun yırtınmalar bundan ıbaret Bun dan önce de ne bağırıp çağırmalar ne kıyamet tellalları çıkmış ne moratoryumlar ılan edılmıştı Hepsı fos çıktı