Katalog

> ? 'tot Anestezisti olmayan hastanelerimiz var Vural Ahı U Bugun Avrupa ulkelerının çoğunda ve ABD'de amelıyathanelerde, anestezı ıle ılgılı bulundurulması zorunlu clhazlann lıstesı belırlenmıs durumda lkemızde anestezıyolojının durumu ıle ılgılı sorunlarımızı yanıtlayan Istanbul Tıp Fakultesı Reanımasyon ve Anestısızyolo|i ana bılım dalı oğretım uyesı Doç. Dr. Kutay Akbir, Istanbul'un Sağlık Bakanlığı'na bağlı bır çok hastanesınde uzman nıtelıkte anestezıstın bulunmadığına, hatta anestezı uzmanı hıç olmayan hastanelerının varlığına dıkkatı çektı Akbır şoyle dedı "Son zamanlarda anestezı çekıcı bır meslek olmaktan çıkmıştır Hekımler zorunlu hızmet yuzunden bu meseleye ılgı gostermıyorlar Gerekli cihazlar eksik Teknık olanakların Batı ulkelerının gerısınde olduğuna değınen Akbır, teknık materyalın eksık olduğunu aletlerın elektronıkleştıgını bu aietler olsa bıle elektronık gereclerın bakım ve onarım ışlerını yapacak elemanın yokluğunun bır sorun olduğunu vurguluyor ^. bır, "En buyuk hata, amelıyat oncesı hastanın ne gıbı hastalıklar geçırdığını, hangı ılaçları kullandığını ve bu hastalıklarda anestezı koşullarından ne kadar etkılenebıleceğının saptanmamasındadır" dıyor ağzıdır Pentotal bu sıstemı birkaç saniye içinde yavaşlatıp daha sonra tamamen durdurur Bu olay beynın elektro dalgalarını ızleyen ansefalograftan gorulebılır Birkaç sanıye ıçınde uykudakı hızına duşen beyln dalgaları, daha sonra butunuyle durur Beynın bu bolumunde pentotalın hedefı olabılecek bır sınır hucrelerı mozaığı var, ancak uyuşturucunun hangı sınır hucrelerını etkıledığı bılınmıyor Bugun ıçın bılınen, sınır hucrelerının, bırbırlerıne bılgı aktardıkları bolumu etkıledığı ve bilgı akışını durdurduğudur Solunum aygıtı bağlanıyor Bundan sonra, pentotalın etkısıyle lyıce yavaşlayan solunum elle normale donuşturulur ve ıkıncı adalo gevşeten ığne olan suksınılkolın yapılır Çok kısa surede bedene yayılan bu madde uç dakıka ıçınde etkısını yıtırır Bu sure ıçınde hastanın solunum aygıtına bağlanması ıçın kaslarda gevşeme sağlanır Sondanın bağlanmasından sonra hasta, solunum aygıtıyla netes almaya başlar Pentotalın, suksınılkolın ve yapay solunumun etkısıyle fizyolojık olarak altust olmuş hastanın hıçbır şekılde yerınden kıpırdatılmaması ve yatış bıçımının de ğıştırılmemesı gerekır Bu sırada uyuyan hastaya, gevşemesını ve acı duymamasını sağlamak amacıyla pankuronyum ve fentanıl verılıyor Suksınılkolın aynı ozellıklerı taşıyan pankuronyumun etkısı 30 dakıka suruyor Bu gevşeme bedenı açacak olan cerrahın ışını kolaylaştırıyor Doğal morfınden 200300 defa daha guclu bır sentetık morfın olan fentanıl ıse hastayı acıya karşı duyumsuzlaştırıyor Solunumu engelledığı ıçın, yalnız narkozda kullanılan bu uyuşturucunun, çok yuksek dozda verılse bıle, atardamarın ve kalp kaslarının calışmasını bozmamak gıbı bazı avantajları var ladığı zaman uyutmaktır Eğer amelıyatın bıtımıne çok az bır sure kalmışsa anestezıst, pentotalın yerıne uyuşturucu gaz (tluotan, anfluran, ızofluran ) kullanmayı yeğler Bu halojen (fluor, brom ve kloraılesınden) gazların, anestezıde kullanılan en eskı uyuşturucular olmalarına rağmen, ıslevlerı kesın olarak bılınmemektedır 16 Ekım 1846'da TG Morton'un ılk gazla anestezı gosterısınden berı araştırılan bu gazların bıyokımyasal mekanızmaları açıklanama mıştır Aşağı yukarı emın olunan tek şey ıse, gazların beyınde gelıp yerleştığı bır veya bırden çok ozel bölumun varlığıdır Ancak bu bolumlerın beynın neresınde oldukları, nasıl tepkı gosterdıklerı bılınmemektedır Başarılı bıramelıyatın sonunda en buyuk rahatlamayı anestezıstler duyarlar, çunku çok nazık bır ış yaptıklarının, her sanıye dıkkat ısteyen aygıtları kullandıklarının bılıncındedırler En kuçuk bır kazada kendilerinin suçlanacağını bıldık lerınden, guvenlık sorunlarıyla herkesten çok ılgılenırler Fransa'da, INSERM'ın (Sağlık ve Tıbbı Araştırma Kurumu) ıstatıstıklerıne gore, anestezı kazalarının buyuk bolumunun solunumla ılgılı olduğu, çoğunun kullanılan aygıtların ve hastaların daha dıkkatle ızlenmesıyle onlenebıleceğı gorulmuştur Bunlardan bazıları 1) Bakımsızlıktan solunum aygıtının bozulması; 2) Yaşam fonksiyonları durmuş hastaya solunum aygıtının normal surede bağlanamaması; 3) Bozuk oksıjen verilmesı; 4) Sondanın yerinden çıkması ve hastanın soluk alamaması; 5) Sondanın tıkanmasıdır. En cok rastlanan kazalar ıse • Mıdenın ıçınden gerıye donenlerın solunum yollarını tıkaması, • Hasta kendı kendıne soluk almaya başlamadan sondanın çekılmesıdır Gorulduğu gıbı bırçok kaza anestezıstın hatasından kaynaklanmaktadır, hat ta bır kere, sonda soluk borusu yerıne, yemek borusuna sokulmuştur Guvenlığı guçlendırmek ıçın ne yapmak gerekır? Her şeyden once anestezıstlerın eğıtımı lyıleştırılmelı, gerçek uzmanlar gorevlendırılmelı Batı ülkelerinde durum Hollanda'da 1982 yılında çıkarılan bır yasayla butun amelıyathanelerın bır sfıgmomanometre, damarlardakı kan basıncını olcen bır aygıt, nabzı gosteren bır monıtor, bır elektrokardıograf, bır spırometre (solunum sırasında çıkan gazların hacmındekı değışıklıklerı olçen aygıt) ve solunum yollarındakı basıncı olçen bır aygıt bulundurmaları zorunluluğ'j getırılmıştır Almanya'da narkozla ılgılı aygıtların buyuk bolumunu ureten Draeger fırmasının baskısı uzerıne, yonetıcıler aygıtların yanındakı guvenlık sıstemlerının de kullanılması ve bellı tarıhlerde gozden geçırılmesı yukumluluğunu getırmışlerdır ABD'de ıse, tazmınat odemekten yılan sıgorta şırketlerının tepkılerı uzerıne, Harvard Tip Okulu Komıtesı, yetkısı altındakı hastanelere bır yonetmelık gondererek her amelıyathanede bır spektrometre, bır basınç uyarıcısı (Solunum hızı duşunce harekete geçen aygıt), bır oksımetre, bır spırometre, bır osıloskop ve bır derece bulundurmayı zo runlu tutmuştur Ölümden sorumlu kim? Olumlerın anestezıye baglı ve cerrahı ışlem ıçersınde olanlar dıye ıkı gru ba ayrıldıgını soyleyen Akbır ' Cerrahı bır butundur Bunun bır parcası da anestezıdır" dıyor ve eklıyor Anestezının rol oynadığı olumler vdrdır Anes tezıde olum olustuğundd anestezıst ya tek başına sorumludur ya dd olumu ko laylastırıcı olarak sorumludur Anestezı uygulamasının yontem olarak ortaya cı kartabılecegı bır sakıncanın hasta uze rındekı reaksıyonu ya dırekttır ya da endırekttır En sık gorulen olumler anestiziste bağlı hatalardır. Anestezı altında bulunan bır hastanın bır kalp fıbrılasyonu sonucunda olmesı anestızıs tın sorumlu tutulmadıgı olum olaylarıdır Narkozdan ölüm Canlarımız altı aylık kursiyerlere emanet Anestezmın uzmanlık ve ıncelık ısto yen bır tıp dalı olduğunu soyleyec Ak bır Anestezı bır hekım ışıdır dıyor Anestezı uzmanı olabılmok ıcın 6 yıl tıp (Devamı arka sayfada) Büyük yanlışlık Kanada'da yaşanmış bır olay, kontrol sıstemlerının olmamasının ne kadar sakıncalı olduğunu çarpıcı bır şekılde gozler onune sermıştır Bır hastanede, oksıjen ve protoksıt azotunu amelıyathanelere ulaştıran ıkı boru hattında zamanla kaçaklar oluşmuş, ancak başlangıçta az olduğu ıcın kımsenın dıkatını cekmemıştır Amelıyatların yoğun oldugu bır gunde, protoksık azot, oksıjene karışmıs ve anestezıstlerın bılmeden bu karısımı kullanmaları, bırçok hastanın olumune neden olmuştur Bu dramatık kazanın onlenmesı ıçın bır oksıjen cozumleyıcısı yeterlı olabılırdı, ancak has tanede boyle bır donatımın olmaması korkunç bır olay yaşanmasına neden olı muştur I ı Eğer uyanacak olursa... Artık hasta derın bır uykuda olduğu ıçın cerrahlar çalışmaya başlayabılırler Anestezıstın gorevıyse hastayı ızlemek ve uyuşturucuların etkısı geçmeye baş Anestezıst Doçent Kutay Akbır