Katalog

10 MAYIS 2021 PAZARTESİ VATIKAN’IN ARŞIVINDEN YUNUS EMRE ÇIKTI Vatikan’ın internet üzerinden pay Himmet Büke, “Bu nüsha dil özellikleri ve söz varlığı bakımından değerlendirildilaştığı dijital yazıtlarda halk ozanı Yunus Emre’nin daha önce gün yüzüne çıkmamış, ğinde en eski nüshadan istinsah edilmiş bir yazma olma ihtimali çok güçlüdür. Çaiçinde 200’e yakın şiir bulunan yeni divanı ortaya çıktı. Araştırmayı yapan Doç. Dr. lışma 2 kitap halinde TDK yayınları arasından 12 ay içinde çıkacak” dedi. l DHA Herkese Bilim Teknoloji dergisinin katkılarıyla hazırlandı. Enerji hırsızlarını Anneler İzmir’de Zübeyde Hanım anıldı dünyayı değiştirir Anneler Günü’nde ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım, mezarı başında anıldı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ve eşi Neptün Soyer ile ilçe belediye başkanları ve eşlerinin de katıldığı törende Zübeyde Hanım Anıtmezarı’na çiçek konulduktan sonra İstiklal Marşı okundu ve saygı duruşunda bulunuldu. Zübeyde Hanım’ın ebedi istirahatgâhının İzmir’de olması nedeniyle ayrıcalıklı bir şehre sahip olduklarını dile getiren Tunç Soyer, “‘Bir anne dünyayı değiştirir’ hele ki o anne Mustafa Kemal’in annesiyse” diye konuştu. l İZMİR / Cumhuriyet Beyoğlu Belediyesi, Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın annesi Tenzile Erdoğan, şehit anneleri ve Diyarbakır annelerinin fotoğraflarını Galata Kulesi’ne yansıttı. Görüntülü kutlama Mustafa Kıyak Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Başhemşiresi Pınar Kıyak, görevli olduğu için Anneler Günü’nde çocuğuyla birlikte olamadı. Pınar Kıyak “Ben iki yıldır Anneler Günü’nde annemi göremiyorum. Çocuğum da mesaide olduğum için yanıma gelemedi ve görüntülü arayarak günümü kutladı, mutlu oldum” dedi. Ormandan çiçek toplardı yakalayın Negentropi adı verilen bir fizik kavramı, hayatınızın daha sorunsuz geçmesine yardımcı olabilir. Dayton Üniversitesi’nden Alison CarrChellman, sosyal sistemlere fizik kavramlarının uygulanmasıyla bir negentropi teorisi geliştirdi. Örneğin çözülmeyen basit sorunlar, zamanla bir DERLEYEN: BATUHAN SARICAN araya gelerek düzeltilmesi çok fazla enerji (batusarican@gmail.com) gerektiren kaotik bir evde yaşamanıza Gündelik hayatta verdiğimiz bir sürü küçük karar var: Yerdeki çorabı almalı mıyım? Bahçeyi veya evi haftaneden olabilir. ya mı temizlesem? Banyoda tıkanan musluğu veya sürekli sorun çıkaran elektrik tesisatını tamir ettirsem mi? Çorap üzerinden gidecek olursak bir çorabı yerde bırakmak, fizikteki entropi kavramına karşılık gelir. Kaba bir tanımla entropi, bir sistemde ne kadar enerji kaybedildiğinin bir ölçüsüdür. Bir sistem çok fazla enerji kaybederse, kaosa dönüşecektir. Ve bu kaos, zamanınızı fazlasıyla alarak verimli olacağınız şeyleri başarma yeteneğinizi ortadan kaldırır. “İyi haber şu ki” di5 ADIM yor Dayton Üniversitesi’nden Alison CarrChellman, “entropinin tersi, yani negentropi diye bir fizik kuralı var.” Yirmi yıldan fazla bir süredir okullarda, üniversitelerde, şirketlerde ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlarda sosyal sistemler üzerinde çalışan CarrChellman, bu süre zarfında enerji kayıplarının sürekli yaşandığını gözlemlemiş. Örneğin, aslında dört kişinin bulunması gereken toplantılarda yedi kişinin olduğu durumlarda, diğer üç kişi için bu tip küçük hayal kırıklıklarının, iyi çalışanları işi bırakmaya kadar götürebildiğini söylüyor. ENTROPIYI BULUN: Günlük yaşamınızda enerjinin hangi noktalarda kaybolduğunu tespit edin. Bunu, ısı veya enerjinin kaybolduğu yerleri gösteren bir termal harita gibi düşünmek faydalıdır. Mesela bu haritaya göre kötü kapatılmış bir pencere ısı enerjisini sızdırır. Kötü organize edilmiş bir mutfak ise eşyaların bulunmasını zorlaştırır. Kötü tasarlanmış bir işe alım süreci ise daha sonra ciddi yasal sorunlara yol açabilir. KAYIPLARA ÖNCELIK VERIN: En büyük veya en can sıkıcı kayıpları ve dikkatinizi en çok çekenleri belirleyin. Örneğin, sızdıran mutfak musluğu sizi çileden çıkarıyor olabilir. oluyorsa, sorunu analiz edin ve nasıl düzelteceğinizi bulun. DENEYIN VE NEYIN IŞE YARADIĞINI GÖRÜN: Fikirleri eyleme geçirin. Ancak enerji kazanımlarına ve kayıplarına odaklanın. Negentropik fikirleri uygulamaya çalışırken neyin işe yaradığını, ne kadar çaba sarf ettiğinizi ve gelecekteki negentropik eylemleriniz için ürettiğiniz fikirleri takip edin. BÜYÜK RESME DİKKAT: Enerji kayıplarını tersine çevirmek (negentropi) için çalışırken, bazen ne kadar sorunsuz çalışırsa çalışsın size veya yaptığınız işe yararı olmayan bir sosyal sistemi sürdürdüğünüzü fark edebilirO çorabı yerden almalısınız Deneyimli araştırmacı, enerji hakkında bu kadar uzun süre düşündükten sonra, sosyal sistemlere fizik kavramlarının uygulanmasının, daha verimli çalışmaya yardımcı olup olamayacağını merak etmeye başlamış. Son dört yılda ise meslektaşlarıyla birlikte bir negentropi teorisi geliştirmişler. Bunu düzeltmek, mutfağınızda onu daha işlevsel hale getirecek diğer iyileştirmeleri düşünmek için zihninizde yer açabilir. BIR PLAN OLUŞTURUN: Not ettiğiniz enerji kayıplarını tersine çevirecek eylemleri belirleyin ve öncelikle en yüksek öncelikleri ele alan bir planlama yapın. Sızdıran musluğu tamir ederek veya çoraplarınızı kaldırarak işe koyulabilirsiniz. Veyahut şirketinizdeki ön siniz. Yeni çalışanlara şirket kültürünü tanıtmak için bir oryantasyon sürecine zaman harcamak, kültürün kendisinin değişmesi gerekiyorsa çok yararlı olmayabilir. Negentropi fikrini sosyal sistemlere uygulamanın en iyi yolu, sadece küçük süreçleri iyileştirmek değil, aynı zamanda büyük resme bakmak ve mevcut durumun kendisinin de enerji kaybını teşvik edip etmediğini görYaptıkları çalışmada, negentropi fikri planlama toplantıları çok fazla soruna neden mektir. ni hayat pratiği haline getirenlerin, enerji kaybını sınırladığını veya tersine çeviren eylemlerde bulunduğunu ve insanların daha büyük hedeflere ulaşmasını kolaylaştırabileceğini gözlemlemişler. Yani “Evet” diyor CarrChellman, “o çorabı yerden almalısınız ve evet, toplantılarınızı iyileştirmelisiniz ve bunu yapmak, geleUNUTMAYIN: Bir şeyleri negentropik bir bakış açısıyla görmek kötü giden bir ilişkiyi çözmez veya nefret ettiğiniz bir işi sevmenize yardımcı olmaz, bunlar karmaşık konulardır. Bununla birlikte hayatınızda enerjinin nerede kaybolduğunu fark etmeye başlarsanız, çevrenizdeki sosyal sistemleri iyileştirebilecek şekilde önceliklendirme yapmak ve ona göre hareket etmek daha kolay olacaktır. cekteki enerji kayıplarını önlemenin baştheconversation.com/aconceptfromphysicscallednegentropycouldhelpyourliferunsmoother ka yollarını görmenizi sağlayabilir.” Eren Bülbül Trabzon’un Maçka ilçesinde, dört yıl önce PKK’li teröristlerin erzak çaldığını ihbar edip, güvenlik güçlerine yer gösterirken açılan ateşle şehit olan Eren Bülbül’ün (15) annesi Ayşe Bülbül, Anneler Günü’ne buruk girdi. Oğlunun mezarı başında gözyaşı döken Ayşe Bülbül, “Böyle özel günlerde daha çok acımı hissediyorum. Erenimin harçlığı olmadığı için bana Anneler Günü’nde çiçek alıp getiremezdi, ormanda açan çiçeklerden toplar getirirdi” dedi. l DHA Çocuklarımı çok özledim Darülaceze sakinlerinden 80 yaşındaki Sevim Altun, çocuklarını çok özlediğini belirterek, “Pandemi olmasaydı bu Anneler Günü’nde kesin gelirlerdi. Artık pandemi nedeniyle istediğimiz gibi görüşemiyoruz. Çok özledim çocuklarımı” diye konuştu. Üç oğlunu Van depreminde kaybettiğini anlatan 85 yaşındaki Fatma Güler, “Üç evladı kaybetmek hiç Sevim Altun, hobi odalarında vakit geçiriyor. kolay değil. Anneler evlatkonuşsun. Ben çocuklarımla çok larını kırmasın, onlarla tatlı dille mutluydum” dedi. l DHA Zorlukları birlikte aşıyoruz Yalova’da eşini kaybetmesinin ardından hayvan sürüsünün başına geçen Şükriye Geçer (42), biri lisede okuyan iki çocuğu ile yaşamını sürdürüyor. Çocuklarına annebabalık yapan, aynı zamanda sürü ile ilgilenen Geçer, elbirliği ile tüm zorlukları aştıklarını söylüyor. l DHA Evimizin huzuruna teşekkürler CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter hesabından yıllar öncesinden bir fotoğraf paylaşarak Anneler Günü’nü kutladı. Kılıçdaroğlu, paylaşımında “Küçük güzel dünyamız ve huzurumuz için evimizin annesine çok teşekkür ederim. Annelerin gününü canı gönülden kutluyorum!” ifadelerini kullandı. l Haber Merkezi Kronik ağrılarınız mı var? Gen terapisi çare olabilir 10 MADDEDE DİJİTAL KÜLTÜR TANOL TÜRKOĞLU EN BÜYÜK TEKNOLOJİ ŞİRKET ALIMLARI (2020) Tahminlere göre iki kişiden biri hayatının herhangi bir döneminde kronik ağrı çekebiliyor. Kaliforniya Üniversitesi’nden Ana Moreno ve ekibi alternatif bir tedavi yöntemini araştırdılar: Gen tedavisi. Bu tedavinin temeli, kişilerde ağrı hissini yok eden ender bir mutasyona uzanıyor. Mutasyon, sırt omuriliğinde yer alan ve ağrıyı aktaran nöronlardaki bir sodyum kanalını (NaV1.7) etkisizleştiriyor. NaV1.7 olmayınca kişiler örneğin elini kızgın bir nesneye bile değdirseler acı hissetmiyorlar. Daha fazla NaV1.7 proteinin bulunmasına yol açan diğer bir mutasyon ise daha fazla acı/ ağrı hissedilmesine yol açıyor. Bu gene odaklanarak ağrı fenotipini değiştirebileceklerini düşünüyor araştırmacılar. Uzmanlar söz konusu mutasyondan yararlanabilmek için gen makası CRISPR/Cas9’dan yararlandılar. CRISPR/Cas9’a dayanan genetik tedaviler kural olarak, hatalı genleri ya da gen parçalarını keserek yerine işlevsel DNA parçalarını koyarak kalıcı etkiler sunuyor. Fakat ağrı tedavisinde kalıcı bir ağrı hissi kaybı istenmediği için, Cas9 enzimini DNA’yı kesmek yerine sadece genlerin okunmasını engelleyecek şekilde bağlanmasını sağlayacak bir teknolojiden yararlanıldı. Araştırmacılar farelerle gerçekleştirdikleri deneylerde başarılı sonuçlar elde ettler. Genetik tedaviden geçirilen fareler patileri çok kızgın bir nesneye değdiğinde belirgin bir reaksiyon göstermediler. Bu da NaV1.7’nin bloke edilmesiyle ağrının dindiğini kanıtlıyor. Araştırmacılar aynı başarılı sonucu diğer bir tedavi yöntemiyle de elde ettiler: Genom düzenleme tekniği. Bu teknikte “çinko parmak proteinleri” genlerin okunmasını engelliyorlar. Moreno ve arkadaşları sonuçları klinik ortamda da uygulayabilmek için bir firma kurdular. Bu kuruluş, farelerde denenmiş olan tedavi yöntemlerin insanda kullanılabilecek kadar iyileştirmek için çalışacak. Daha sonra ise primatlarda test edecek. Tahminlere göre klinik çalışmalar birkaç yıl içinde başlayacak. Longlasting analgesia via targeted in situ repression of NaV1.7 in mice, Science Translational Medicine, 10.03.2021. 1) Nvidia Arm (40) : [Nvidia, Arm’ı 40 milyar dolara satın aldı] 2) AMD Xilinx (35) 3) Salesforce Slack (27.7) 4) Morgan Stanley ETrade (13) 5) Koch Ind. Infor (11) 6) Marvell Tech. Inphi (10) 7) Intuit Credit Karma (7.1) 8) Nvidia Mellanox (6.9) 9) Visa Plaid (5.3) 10) Insight Partners Veeeam (5) Kaynak: VisualCapitalist.com SON YEMEK Alman bilim insanları Messel çukurluğunda 47 milyon yıllık bir sinek fosili buldular. UNESCO tarafından dünya mirası olarak kabul edilen bu bölgede, 50 milyon yıl öncesine ait çok sayıda bitki ve hayvan kalıntısı korunagelmiş durumda. Daha önce de fosil arıları ve bunların üzerine yapışan polenleri inceleyen Viyana Üniversitesi araştırmacısı Fridgeir Grimsson, söz konusu sineğin mide içeriğini analiz etti. Sinek “Hirmoneura” cinsine ait. Mide içeriğine ulaşabilmek için araştırmacılar fosilleşmiş kitin tabakasını kaldırmak zorunda kaldılar. Bunun altında çeşitli bitkilere ait polenler bulundu. Tabii bunlar da fosilleşmişti. Mide içeriği, sineklerin 47 milyon yıl önce polen yediklerinin bir kanıtı ve bu da polenlerin dağılımı için önemli bir rol oynadıklarını gösteriyor. Sinekler polenleri yerken, üzerine kondukları çiçeklerin polenleri bedenlerindeki kıllara yapışıyor. Bu şekilde polenlerin yayılmasına katkıda bulunuyorlar. Sinekler eski subtropikal ve tropikal ekosistemlerde önemli tozlaştırıcılardı hatta arıları bile gölgede bırakıyorlardı. Sineğin midesinin içinde bataklık bitkisi Decodon ve yabani asma Parthenocissus polenleri bulundu. Bu bitkiler, sineğin nemli bölgelerde, göl kenarındaki ormanlıklarda yaşadığını gösteriyor.