Katalog

12 10 MART 2021 ÇARŞAMBA HABER/YORUM Türkiye Mısır yakınlaşması, İsrail ve Suudi Arabistan Dış politikada son günlerde Türkiye ve Mısır arasındaki yumuşama dikkat çekiyor. Karşılıklı mesajlar olumlu. Türkiye; bu konuda gecikse de sebebi ne olursa olsun, Ankara ile Kahire arasında temas kurulması önemli. Bu adım Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki yalnızlığını bir ölçüde kırar, deniz yetki alanlarının paylaşımında elini güçlendirir. Libya’dan sonra Mısır’la atılan adımların devamının gelmesi, Suriye’yle ilişkilerin normalleşmesi, bölge merkezli dış politika izlenmesi için daha çok hamle yapılmalıdır. Akla hemen şu sorular geliyor: Türkiye Mısır ilişkilerinin seyrini izleyen ülkelerin tavrı ne olacak? İsrail, İran, Körfez ülkeleri nasıl tutum alacaklar? Suudi Arabistan’ın öncülük ettiği Körfez ülkelerinin tavrı önemli. Arap dünyası üzerinde büyük ağırlığı olan Mısır, Suudi Arabistan’dan destek görüyor. İsrail ve ABD ile ilişkileri iyi. İran’la gerilimi daha da artıracak adımlardan kaçınıyor. Güçlü bir ordusu var. Doğu Akdeniz’de Türkiye karşıtı cephe içinde aktif. Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’yle (GKRY) son yıllarda yaptığı anlaşmalar biliniyor. Rusya’yla ilişkileri dengeli. Türkiye Suudi Arabistan ilişkileri ise son yıllarda hayli sorunlu. Türkiye’nin Katar’la güçlü ilişkileri ve bu ülkedeki üssü; Suudi Arabistan’ın sözünden çıkmayan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Türkiye karşıtı tutumu ve PKK PYD YPG, FETÖ terör örgütlerine verdiği destek; Cemal Kaşıkçı cinayetinin Türkiye Suudi Arabistan ilişkilerinde yarattığı gerilim; Suudi Arabistan’ın Türk mallarına uyguladığı boykot; Yunanistan GKRY ikilisine Suudi Arabistan’ın verdiği destek, ilk akla gelen sorunlar. Liste daha da uzun... Arapİsrail yakınlaşması ve ABD Mısır ile Türkiye arasındaki yumuşama, son aylarda İsrail’le ilişkilerini normalleştirme adımları atan Arap ülkelerinin izlediği dış politikayla birlikte değerlendirilmeli. Çünkü ABD’nin; İran’ı kuşatmak, etkisini azaltmak için, Arap İsrail ilişkilerini normalleştirmesi yetmez. Bu cepheye mutlaka Türkiye’yi de katmak ister. Mısır’la ilişkilerini normalleştiren Türkiye’nin, İsrail’le de ilişkilerini düzeltmesini talep eder. Bu talebi de karşılık bulur. Zira ABD’yle ilişkileri bir an önce rayına oturtmak isteyen Türkiye; İsrail’le normalleşmeyi, diğer gerekçeleri yanında, bu açıdan da arzular. Bu adımları atarken de İsrail’in bölgedeki etkisine, ABD nezdindeki önemine, ABD’deki Yahudi lobisinin gücüne, Türkiye İsrail arasındaki ticarete, Doğu Akdeniz’deki gelişmelere dikkat çeker. Ankara; Türkiye İsrail ilişkilerini, Arap dünyasının ipoteğinden kurtarmalı mıdır? Evet. Arap dünyasının, Müslüman ülkelerin, İsrail’le yaşanan sorunlarda Türkiye’den beklentileri yüksek olduğu halde, aynı tavrı kendileri göstermekte midir? Hayır. İsrail söz konusu olunca; iç siyasette, kamuoyu önünde çok sert konuşanlar; ikili görüşmelerde, kapalı kapılar ardında, sözlerini hayli yumuşatmakta, muhataplarına sıcak mesajlar vermekte midir? Evet. Azerbaycan ve KKTC söz konusu olduğunda Arapların tavrı olumlu mudur? Hayır. Sözün özü, Amerikancılık, Arapçılık, İhvancılık, mezhepçilik, etnikçilik, NATO’culuk çare değildir. Türkiye; dış politikasını, Ankara merkezli bir yaklaşımla saptamalı ve uygulamalıdır. 10 MART 2021 SAYI: 34850 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ekler) Görsel Yönetmen Münevver Oskay l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: l İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 11A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. l Ankara : İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Tel : 0312 353 29 61. l İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih mh. 1199 sok. no:1/7 SarnıçGaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. l Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. l Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 711 40 20. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 05:53 07:17 13:19 16:35 19:12 20:31 Ankara 05:38 07:01 13:04 16:20 18:57 20:14 İzmir 06:03 07:24 13:27 16:44 19:20 20:36 Ekonomide, siyasette, dış politikada Türkiye sıkıştı. Ucube başkanlık sistemi, yaç duyduğu süreçten geçtiğine inanıyorum. Bazı yaraları iyileştirmenin sorun çözmek yerine sorun biyolu, o yaraya neşter atmakla riktiriyor... mümkün oluyor. Saray’da aşırı güç birikimi, İmamoğlu bilerek ya da güç zehirlenmesine neden oldu... Erdoğan, halkın yakıcı gündeminden ve gerçeklerden Mayın tarlasında bilmeden o neşteri attı ve hem iktidar kanadından hem de muhalefetten konu ittifak ve cesaret... koptu... Milyonlarca yoksula, valiler, ile ilgili bir tepki boşalması oldu... kaymakamlar, muhtarlar üzeYani Saray’ın HDPİYİ rinden doğrudan yapılan gelir Beklenen oldu ve İYİ Parti içinParti üzerinden yaratmak desteği de artık yeterli değil, çünkü den mesaja tepki yükseldi. İma istediği büyük depremin şiddeülkenin büyük çoğunluğu yardıma moğlu, cümlelerini “iyi duygularla” ti azaldı. muhtaç hale geldi! yazdığını ifade ederken Meral AkH Yani... şener ise krize dönebilecek süreMillet İttifakı, Cumhur İttifakı’na AKP için iktidarın sonu... Bu ne ci yine ustaca yönetti... Tansiyo karşı “utangaçlıktan” kurtulmalıdır... denle Cumhur İttifakı azalan oynu düşürdü. Her parti Millet İttifakı içinde kenlarını geri kazanmayı bırakıp MilH di gibi olmalı, kendini ifade edebillet İttifakı’nı bölmeyi öncelikli günİmamoğlu’nun aslında var olan melidir... dem yaptı... ancak yokmuş gibi davranılan zinErdoğan’ın “yamalı bohça” diye En zayıf halkaya yükleniyorlar: İYİ cire fener tutması; iyi mi oldu, kö küçümsediği ittifak tersine demokParti ile HDP arasındaki görünmez tü mü? rasi ve çoğulculuğun bir aynasıdır. bağa... Yani Saray, ısrarla dikkat çeTürkiye’nin ihtiyacı olan kucaklaşH kerek, üzerine giderek, görümadır. Ekrem İmamoğlu’nun koparıl nür kılarak Millet İttifakı’nı en zaİttifakın her parçası, büyük somak istenen bu halkayı tam tersine, yıf yerinden dağıtmaya çalışırken, runlarda TBMM’yi çözüm merkezi paylaştığı mesajla bir araya getir İmamoğlu’nun beklenmedik zaolarak konumlandıracak, terörü lamesi siyaseti karıştırdı... İmamoğ manda sanki o plana destek olur netleyecek, hukuku ve demokrasilu, mesajında hem İYİ Parti lidegibi HDP/İYİ Parti ilişkisine ışık tut yi yeniden var etmek için çaba harri Meral Akşener’in hem de HDP ması nasıl bir sonuç yarattı? cayacak, empati yapacak cesareti Eş Genel Başkanı Pervin Buldan’ın Ben, çok iyi olduğu kanaatinde göstermek zorunda... Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü yim... Pervin Buldan’ın siyasi düşüncekutlamıştı. Türkiye’nin cesarete en çok ihti sine, terör örgütü ile ilgili “yumuşatıcı” ifadelerine katılmam mümkün değil... PKK bir terör örgütüdür. Ancak HDP de Pervin Buldan’dan ibaret değil... Özellikle HDP seçmeni... Millet İttifakı, tepede oluşmuş bir ittifak gibi görünse de Türkiye için önemi ve değeri aslında demokrasi, barış, huzur, adalet temelinde tabanda karşılık bulması... Bu nedenle ittifak için en büyük tehlike, yine ittifakın içinde, vitrindeki isimler... İmamoğlu “kral çıplak” dedi... Millet İttifakı’nın utangaçlığından kurtulması için bir fırsat yarattı... Saray’ın yaratmak istediği depremin enerjisini boşalttı... H Millet İttifakı, HDP’yi kapatma girişimi ve fezlekeler konusunda tuzağa düşmedi. Hem CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu hem de İYİ Parti lideri Meral Akşener, topluma sürecin arka planını son derece ikna edici bir dille aktardı. Yüreğimizi dağlayan Gara operasyonunda cesaret yeniden ortaya çıktı ve hükümetin büyük hataları deşifre edildi... İmamoğlu, Saray’ın döşediği mayın tarlasında cesur adımlar atıyor... “Cesaret uçurtma gibidir. Ters rüzgârlar onu yükseltir...” IKBY’den Papa için ‘Sözde Kürdistan’ haritalı pul IKBY sınırı aştı Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) Papa Francis’in ziyareti dolayısıyla bastırdığı anı pulunda Türkiye’nin doğu bölgesinin de dahil edildiği sözde ‘Kürdistan’ haritası yer aldı. AKP MYK toplantısının ardından bu durumun sorulması üzerine konuşan AKP Sözcüsü Ömer Çelik, “O bahsettiğiniz pul ve haritayla ilgili izlenimlere baktık. Bunu çeşitli yerlerde çeşitli kesimler yapıyor. Bunlar yalan yanlış işler. Geçmişte Fransa’da böyle bir harita çıkmıştı, Ermenistan zaman zaman yapıyor. Bazı odakların yaptığı işler” dedi. Papa Francis’in tarihte ilk kez Irak’ı ziyaret etmesinin yankıları sürüyor. Bağdat’ta Başbakan Mustafa Kazımi ve Cumhurbaşkanı Behrem Salih ile görüşen Papa Francis, Irak temaslarının ikinci gününde Necef’te Şii dini lider Ayetullah Sistani ile görüşmüştü. Papa, daha sonra temaslarına Erbil’de devam etmiş ve eski IKBY Başkanı ve KDP lideri Mesut Barzani ile görüşmüştü. Papa Francis’in Irak’a gerçekleştirdiği ziyaretin anısına IKBY Ulaştırma ve İletişim Bakanlığı anı pulları bastırdı. IKBY’ye yakın Rudaw’da IKBY Ulaştırma ve İletişim Bakanlığı’nın bastırdığı pullara ilişkin görüntüler yayımlandı. Anı pullarından birinde Papa Francis’in siluetinin arkasında sözde ‘Kürdistan’ haritasına yer verilmesi dikkat çekti. Bu haritada Sivas’tan başlayıp Kars’a uzanan ve Hatay’a kadar Türkiye’nin birçok ili ‘Kürdistan’ sınırları içinde gösteriliyor. Sözde ‘Kürdistan’ haritasında Suriye, İran ve Irak topraklarından bölümler bulunuyor. Türkiye topraklarının bir bölümünün de sözde ‘Kürdistan’ haritasında gösterildiği anı pulunun basıldığına dair haberin ardından Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, konuyla ilgili soruları yanıtsız bıraktı. Öte yandan konu AKP MYK’si sonrasında parti sözcüsü Ömer Çelik’e soruldu. Çelik konuya ilişkin, “Irak’la ilgili her gelişmeyi yakından takip ediyoruz. Papa’nın ziyaretini de yakından takip ettik. O bahsettiğiniz pul ve haritayla ilgili izlenimlere baktık. Bunu çeşitli yerlerde çeşitli kesimler yapıyor. Bunlar yalan yanlış işler. Geçmişte Fransa’da böyle bir harita çıkmıştı, Ermenistan zaman zaman yapıyor. Bazı odakların yaptığı işler. Dolayısıyla bu ziyaret bağlamının dışında belli bir odağın Türkiye’ye karşı bir husumet üretmek için ürettiği bir şey olarak değerlendiriyoruz” dedi. BOP haritasıyla aynı Anı pulunda yer alan bölgenin aynısı daha önce Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) kapsamında ABD tarafından gündeme getirilen harita ile benzer özellikler taşıdığı görüldü. ABD’nin Irak’ı işgal ettiği yıllarda gündeme gelen harita Türkiye’de büyük tartışmalara yol açmıştı. IKBY’nin hemen hemen aynı olan harita üzerine Papa için bastırdığı anı pulunda yer vermesi dikkat çekti. Türkiye daha önce benzer haritalara ciddi tepki göstermişti. l ANKARA/Cumhuriyet RUSYA’NIN ANKARA BÜYÜKELÇISI’NE SUIKAST DAVASINDA KARAR: 5 sanığa ağırlaştırılmış müebbet Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov’un suikastına ilişkin davada 3 sanığa 2 kez, 2 sanığa da 1 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Karlov suikastına ilişkin FETÖ elebaşı Gülen’in de aralarında bulunduğu 28 sanıklı davada karar açıklandı. Karlov’u öldüren polis memuru Mevlüt Mert Altıntaş’ın “örgüt abisi” olduğu belirtilen Şahin Söğüt, 2 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Karlov’la ilgili örgüte bilgi sızdırdığı belirtilen eski istihbaratçı Vehbi Kürşad Akalın, ağırlaştırılmış müebbet ile 15 yıl hapis cezası aldı. Suikast davasında 3 sanık ikişer kez, 2 sanık ise birer kez ağırlaştırılmış müebbet hapse çarptırılırken aralarında FETÖ elebaşı Fethullah Gülen ile Emrullah Uslu’nun bulunduğu firari 9 sanığın dosyalarının ayrılmasına hükmedildi. l ANKARA/ Cumhuriyet KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com ALTAY TANKI IÇIN YENI ROTA GÜNEY KORE HÜSEYİN HAYATSEVER Almanya’nın ihracat izni vermemesi nedeniyle seri üretimine bir türlü başlanamayan Altay tankı güç grubu (motor ve şanzıman) için rota Güney Kore’ye çevrildi. Tankın seri üretimini üstlenen Tank Palet Fabrikası’nı Katarlılarla kurduğu ortaklıkla alan BMC, Güney Koreli iki firma ile görüşmeleri sürdürüyor. ABD merkezli Defense News, görüşmelerde anlaşma sağlandığını öne sürerken BMC, anlaşmanın kesinleştiği iddialarını doğrulamadı. Türkiye daha önce Fırtına obüslerinin üretimi sırasında da Güney Kore ile işbirliği yaparak teknoloji transfer etmişti. İlk aşamada Güney Koreli şirketlerin motoru ve transmisyonunun Altay tankı üzerinde testlerinin yapılması, bu testlerin başarıya ulaşması durumunda seri üretime başlanması bekleniyor. Daha önce 2019 sonunda yayımlanan 2020 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda Altay tankının 2020 yılı içinde envantere gireceği belirtilmiş, ancak 2020 yılı sonunda yayımlanan 2021 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda Altay’a yer verilmemişti. l ANKARA BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1/ Kiremit yerine 1 2 3 4 5 6 7 8 9 kullanılan ya da kiremitlerin altına 1 2 BAK I KULU AFARA ATA döşenen ince 3 D İ Y A L İ Z D tahta. 2/ Sı 4 I S I A C A R A nır nişanı... 5 H N E M A İ D Bir sporda erişilmiş derecelerin en üstünü. 3/ Her biri 6 AK SARAY İ 7 VEDET RAY 8 A L AMANA O 9 EKE OLUZ başka perdede bir sıra kamış boğumundan yapılmış düdük... Tantal elementinin simgesi. 4/ Beynin, duygu sinirlerinin kavşak yeri olan bölgesi. 5/ Dağ geçidi... “Patagonya tavşanı” da denen kemirgen bir hayvan. 6/ Kekemelik, pepemelik. 7/ Aldatma işi, hile... Uğurlu sayılan şey. 8/ Yunan mitolojisinde aşk tanrısı... Şöhret. 9/ Üç kişi arasında 32 kâğıtla oynanan, briçe benzer bir iskambil oyunu... Ceviz büyüklüğünde bir domates cinsi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Bir çeşit top mermisi. 2/ “Âlem çiçek olsa ben olsam / Dost dilinden tatlı bal bulamadım” (Pir Sultan Abdal)... Sırtta taşınan yük. 3/ “Sürme” de denen ve tanelerin içini kurum karası bir tozla dolduran ekin hastalığı... Eski Mısır’da güneş tanrısı. 4/ Dışarıdan gelen bir ışığın etkisiyle geceleyin ışıklı görünen yansıtaç. 5/ Birbirine yakın adalar topluluğu... Dövülerek saman yapılan ot. 6/ “Ben hırkasını kendim giydim eğnime /Ar ü namus şişesini taşa çaldım kime ne” (Nesimi). 7/ Bir renk... Gündüz yapılan sinema ya da tiyatro gösterisi. 8/ Karadeniz Bölgesi’ne özgü bir zeytin cinsi... Kent. 9/ İslam inancına göre kıyamet günü bütün ölülerin dirilerek toplanacakları yer... Bir nota.