Katalog

EKONOMİ 11 21 ŞUBAT 2021 PAZAR Sendikalar, toplu iş sözleşmelerini engelleyen işkolu barajının kalkmasını istiyor Emekçiye ‘baraj’ engeli Hükümet, işkolu barajının altında kalan, ancak işyeri yetkisi olması nedeniyle sözleşme yapabilen sendikalar için süre uzatımı yapmayınca binlerce işçi sözleşmesiz kaldı. Örgütlenme ve toplusözleşme hakkı, Türkiye’de emekçilerin temel sorunlarından biri olmayı sürdürüyor. İşverenlerin artan engelleme çabalarının yanı sıra, mevzuattaki zorluklar da bu süreci olumsuz etkiliyor. Bunların başında da yüzde 1’lik işkolu barajı geliyor. Bu sorun bugünlerde MUSTAFA daha da can yakıcı hale ÇAKIR geldi. Çünkü AKP iktidarı yüzde 1 işkolu barajının altında kalan, ancak işyeri yetkisi (yüzde 50+1) olması nedeniyle daha önce toplu iş sözleşmesi imzalayabilen sendikalar için bu konuda yeni süre uzatımı yapmayınca binlerce işçi sözleşmesiz kaldı. 2013’te değiştirildi Mevzuat değişikliği ile 2013’te sendika üyelikleri için SGK kayıtları dikkate alınmaya başlandı ve işkolu barajı yüzde 1 olarak belirlendi. Bu nedenle daha önce işkolu barajının üstünde olan ve toplusözleşme imzalayabilen bazı sendikalar, yeni üyelik verileriyle barajın altına düştü. Bunun üzerine bu sendikalarla ilgili 2009 istatistikleri dikkate alınarak yeniden toplusözleşme imzayabilmelerine olanak sağlandı. Her yıl yasal düzenlemelerle bu süre uzatıldı. Ancak hükümet 2020’de bu süreyi uzatmadı. İşkolu yetkisi alamayan bu sendikalar, işyerinde çoğunlukta olsa da toplusözleşme imzalayamadı. Bu durumda Türkİş, Hakİş ve DİSK’e bağlı birçok sendika bulunuyor. Muhalif sendikalar Bu sendikalar sözleşme masasına oturamayınca, işkolu barajı üzerindeki başka sendikalar o işyerinde örgütlenmek için girişimde bulundu. Bu kez de sendikalar karşıya karşıya geldi. Halen birçok işyerinde örgütlü bulunan sendika ile örgütlenmek için girişimde bulunan sendika arasında gerginlik yaşanıyor. Bu sorunu yaşayan sendikalardan biri de Türkİş’e bağlı Deriteks. Deriteks Genel Başkanı Musa Servi, yasa çıkarken deri işkolunda 6070 bin işçi olduğunu, daha sonra işkolunun tekstil, dokuma ve giyimle birleştirildiğini, bu nedene işçi sayısının da 1 milyona çıktığını hatırlattı. Bu nedenle yüzde 1 barajını aşabilmek için daha çok işçiyi üye yapmak gerektiğini söyleyen Servi, “Bu durumdan etkilenen sendikalar çoğunlukla muhalif sendikalar oldukları ve eylem yaptıkları için bir adım atılmıyor. Örgütlü toplum istenmiyor” dedi. “Sıfır baraj” istediklerini vurgulayan Servi, işçinin hangi sendikada örgütlenmek istiyorsa o sendikada örgütlenmesi gerektiğini belirtti. Servi, şöyle devam etti: ILO normları gerekli “Maalesef bazı sendikalar da bireysel hareket ediyor. Sendikalı olan, mağdur olan işçilere yardım etmesi gerekirken, şirketlerin ‘CEO’larıyla Çalışma Bakanlığı’nın son verilerine göre “dokuma, hazırgiyim ve deri” işkolunda halen 1.2 milyon işçi çalışıyor. Sendikalaşma oranı ise yüzde 8.52. ‘Güvencesiz sanatçı dönemi’ CHP’li Gamze Akkuş İlgezdi, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kadrolu yerine sözleşmeli sanatçı ve sanat emekçisi alımına tepki gösterdi. Bakanlığın orkestra ve korolar için 124, Devlet Tiyatroları’nın 119, Devlet Opera ve Balesi’nin 77 sözleşmeli sanatçı ve sanat emekçisi alımı yapacağını belirten İlgezdi, şöyle devam etti: “Kadrolu sanatçı istihdamı yerine sözleşmeli alım yapan bakanlık konservatuvar mezunu sanatçılara asgari ücrete yakın bir maaşı reva görüyor. Sözleşmeler 11 ay 29 gün olduğu için sanatçılar tazminat da alamayacak, bir sonraki yıl sözleşmenin yenilenmesine de bakanlık ya da genel müdürlük karar verecek.” Konuyu TBMM gündemine taşıyarak bu tür çalıştırılan sanatçı sayısını ve iki kesim arasındaki maaş farklarını soran İlgezdi, uygulamanın mağduriyet yaratacağını vurguladı. l ERDEM SEVGİ / ANKARA görüşerek ‘benim olsun, başka sendika olmasın’ anlayışıyla işyerinde üye kaydırmak için çabalıyor. Oysa sendikaların hep birlikte barajların sıfırlanması için uğraşması gerek. ILO normlarına göre barajlar kaldırılarak işçiler nerede örgütlenmek istiyorlarsa orada örgütlenmeleri sağlanmalı.” Servi, halen 5 bin üyeleri adına sözleşme yapamadıklarını, yeni örgütlendikleri ve çoğunluğu sağladıkları işyerlerinde de yine yüzde 1 barajının altında oldukları için yetki alamadıklarını söyledi. Servi, “İşyerlerinde yüzde 51 çoğunluğu sağlıyoruz. Ancak işkolu barajını aşamadığımız için sözleşme imzalayamıyoruz. Baraj getirilmesinin nedeni, tabanda hareket olsun istenilmiyor. Sendikalar da başka sendikaların örgütlü oldukları yerler yerine örgütsüz işyerlerinde örgütlenmek için çaba harcamalı” dedi. l ANKARA AKAMİB PROJESİ SÜRÜYOR Adana potansiyelini URGE ile bulacak Akdeniz Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği (AKAMİB) tarafından bölgedeki üreticilerin ihracat rakamlarını artırmak amacıyla düzenlenen üretim geliştirme (URGE) çalışmaları devam ediyor. Online düzenlenen “Hedef Pazar Araştırması ve Trade Map Analizi Eğitimi” başlıklı toplantıda firmalar hedef pazarlarda nasıl daha fazla ihracat yapabileceklerine ilişkin uygulamalar gerçekleştirdi. AKAMİB Başkanı Onur Kılıçer, projeyi değerlendirerek “Yılın ilk ayında 7.5 milyon dolar sektör ihracatı gerçekleştiren Adana’nın potansiyeli bunun çok üzerinde ve amacımız, bu güce erişmek” dedi. TEBLİĞ YAYIMLANDI Girişimciler online şirket kurabilecek Ticaret Bakanlığı, şirket kuruluş sözleşmeleri için ticaret sicili müdürlüklerine gitmeden elektronik ortamda imza beyannamesi verilmesine olanak sağlayan düzenlemeye gitti. Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğle imza beyanı verilmesi için ticaret sicili müdürlüğüne gidilmesine gerek kalmayacak. Bu doğrultuda ilgili kurumlarla entegrasyon çalışmalarına başlandı. Süreç tamamlandığında girişimcilerin herhangi bir kuruma gitmeden bilgisayar başında şirket kurmaları mümkün hale gelecek. Ayrıca yabancı ülkede bulunan imzaya yetkili kimselerin imza beyanları, bunların imzalarının o ülkedeki Türk konsolosluğu ya da o ülke mevzuatı uyarınca yetkili makamlarca onaylanması suretiyle düzenlenebilecek. GELİR KAYBINA BİN TL Kira ve gelir kaybı destekleri ödeniyor Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, esnaf ve sanatkârlarla gerçek kişi tacirlere yönelik şubat ayı gelir kaybı ve kira desteği ödemelerine başladıklarını bildirdi. Pekcan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şu açıklamayı yaptı: “Esnaf ve sanatkârlarımız ile gerçek kişi tacirlerimize yönelik şubat ayı gelir kaybı ve kira desteği ödemelerine başladık. Hayırlı olmasını diliyorum.” Salgından etkilenen esnaf, sanatkâr ve gerçek kişi tacirlere yönelik gelir kaybı desteği ödemelerinin ilk taksiti 20 Ocak’ta, kira desteği ise 27 Ocak’ta ödenmeye başlanmıştı. Gelir kaybı desteği 3 ay süreyle bin lira, kira desteği ise büyükşehirlerde 750, diğer şehirlerde de 500 lira olarak veriliyor. Kredi borcu olan esnaf oranı Ocak 2021’de yüzde 51’e çıktı. Bu oran Aralık 2020’de yüzde 45’ti. Salgın süresi uzadıkça, sorunları katlanarak büyüyen esnaf isyan ediyor ‘Ekonomik önlemler yetersiz’ Küçük esnafın nabzını tutan “Türkiye Geleneksel Kanalın Nabzı: REM Esnaf Barometresi”nin Ocak 2021 sonuçları, özellikle salgındaki ikinci dalga nedeniyle artan kısıtlamalarla büyük sorunlar yaşayan bu kesimin güncel endişelerini çarpıcı şekilde gösterdi. Bu açıdan en dikkat çekici sonuç, esnafın özellikle ekonomik desteklerle ilgili düşüncelerinde ortaya çıktı. Buna göre esnafın yüzde 75’i salgın kapsamında alınan ekonomik önlemleri “yetersiz” ve “kesinlikle yetersiz” buluyor. “Kesinlikle yetersiz” bulanların oranı yüzde 32. Buna karşın yüzde 10’u “yeterli”, yüzde 2’si “kesinlikle yeterli” diyor. Rapora göre bu anket döneminde esnaf yeni destek paketleri beklediği yönünde görüş bildirdi. Esnafın geçen ocak ayında yaşadığı sorunlar, en çok “Ticaret Endeksi”ni etkiledi. Aralık 2020’ye göre 5.7 puan azalan endeks 7.3 puana düştü. Böylece Ocak 2020’den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Bu endeks Nisan 2020’de 35.8 puana kadar çıkmıştı. Satışlar düştü Geçen dönem temizlik, ekmek, kişisel bakım kategorilerinde pozitif ayrışan satışların, Ocak 2021’de yerini sert düşüşe bırakması, endeksin en düşük seviyesine gerilemesinin temel nedeni oldu. Buna karşın “Güven Endeksi” önceki aya göre 1.4 puan arttı ve 8.2’ye çıktı. Gelecek dönem ekonomik beklentilerdeki olumlu hava, endeksin artmasının temel nedeni oldu. Ancak bu endeks Ağustos 2020’de 20.4 puana kadar çıkmıştı. Ayrıca salgın süresi tahmininde aşağı yönlü beklentiler güçlense de hâlâ toplumun yüzde 56’sı 12 aydan daha uzun süreceğini düşünüyor. l Ekonomi Servisi FATURALARDA ‘KAYDA DEĞER’ INDIRIM TALEBI Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, son zamanlarda döviz kurlarında gerçekleşen düşüşün elektrik ve doğalgaz faturalarına yansıtılmasını talep etti. Palandöken, salgının devam eden etkileri nedeniyle daha çok evde kalan vatandaşların ve sıkıntıda olan esnafın, elektrik ve doğalgaz faturalarını ödeyemediğini belirterek “Yaklaşık bir yıldır süren pandemi koşullarında, vatandaşın ve esnafın yükünü bir nebze de olsa hafifletmek için elektrik ve doğalgaza kayda değer bir kış indirimi yapılmalı” dedi. l Ekonomi Servisi Fitch, Türkiye’de yıllık enflasyonun 2021 sonunda yüzde 11 olmasını bekliyor ‘Daha tutarlı politikalara dönüş var’ Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, periyodik değerlendirme sonrası Türkiye’nin kredi notunu “BB” olarak teyit etti, kredi not görünümünü “negatif”ten “durağan”a revize etti. Ancak “BB”, yatırım yapılabilir seviyenin 3 kademe altını ifade ediyor. Önceki gece konuyla ilgili bir değerlendirme notu da yayımlayan Fitch, Türkiye’nin yeni ekonomi yönetimiyle daha tutarlı ve Ortodoks bir politikaya dönüşünün 2020’de düşen uluslararası rezervlerden, yüksek cari açık ve kötüleşen yatırımcı güveninden kaynaklanan kısa vadeli dış finansman risklerini hafifletmeye yardımcı olduğuna işaret etti. Kuruluş şu vurguyu yaptı: “Para politikası önemli ölçüde sıkılaştırıldı, uluslararası rezervler istikrar kazandı ve TL, kasım ayı başından bu yana dolar karşısında yüzde 18 değer kazandı.” Türkiye ekonomisiyle ilgili tahminlere de yer veren Fitch, büyümenin bu yıl yüzde 5.7, 2022 yılında ise yüzde 4.7 olcağını öngördü. Kuruluş enflasyonun ise 2021 sonunda yüzde 11 ve 2022 sonunda ise yüzde 9.2’ye düşmesinin beklendiğini bildirdi. Oğuz Aldemir TAT GIDA GENEL MÜDÜRÜ ‘Gıdaya ulaşmanın önemi salgınla arttı’ Tat Gıda’nın, geçen yıl salça, domates ve konserve işkolundan 803 milyon TL, durdurulan faaliyetler altında yer alan süt ve süt ürünlerinde ise 694 milyon TL ciro elde ettiği açıklandı. Net kâr ise 167 milyon TL oldu. 2020’yi değerlendiren Tat Gıda Genel Müdürü Oğuz Aldemir, “Beklenmedik bir pandemi süreciyle karşılaştığımız ve etkilerinin devam ettiği bu dönemde tarımın sürdürülebilirliği ve güvenilir gıdaya ulaşmanın tüketici ve ekonomimiz için ne derece stratejik bir öneme sahip olduğunu bir kez daha gördük” dedi. Aldemir ayrıca, önümüzdeki dönemde salça ve konserveye yoğunlaşacaklarını belirtti. HEDEF, İHRACAT ARTIŞI Türk zeytinyağı ABD’de tanıtıldı Ege İhracatçı Birlikleri, Ticaret Bakanlığı desteğiyle yürüttüğü Turquality Projesi kapsamında ABD pazarında Türk zeytinyağını tanıttı. ABD gıda sektöründeki ithalatçılara, otel ve restoranların satın alma direktörlerine hibrit tadım etkinliğiyle yapılan tanıtımda Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Davut Er, hedeflerinin bu pazardan daha fazla pay almak olduğunu kaydetti. Er’in verdiği bilgiye göre 202021 sezonunda 33.5 milyon dolarlık tutarla ABD, Türkiye’nin zeytinyağı ihracatında yüzde 30’luk pay ile açık ara birinci ülke oldu. ING TÜRKİYE BİLANÇOSU Ekonomiye desteği 50 milyar liraya çıktı ING Türkiye’nin açıkladığı 2020 sonu konsolide finansal sonuçlara göre banka 41.2 milyar TL’si nakdi toplam 49.6 milyar TL kredi desteğiyle ekonomiye kaynak sağladı. Aktif büyüklüğü 66.2 milyar lira olan bankanın sermaye yeterlilik oranı da yüzde 24.18. ING Türkiye Genel Müdürü Alper Gökgöz, “Güçlü sermaye yapımızla müşterilerimizin finansmana erişimlerini destekledik. Türkiye’nin en iyi dijital kurumu olma hedefimize yönelik önemli adımlar atarken, bu adımlarımızı çalışan tarafında öncü esnek çalışma modelleriyle, müşteri memnuniyeti tarafında sektör birincisi seçilerek pekiştirdik” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Alper Gökgöz TÜRK TELEKOM DUYURDU ‘Online işlemler’ 47 milyon kez indirildi Türk Telekom’un mobil ve web uygulaması “Online İşlemler” platformunun indirilme sayısı, 2020 yılında yüzde 32 artışla 47 milyona ulaştı. Açıklamaya göre platforma bir yılda giriş yapan “tekil kullanıcı” sayısı 2019’a kıyasla yüzde 18 artarak 25 milyon olurken, işlem sayısında da önceki yıla oranla büyük artış kaydedildi. Bu uygulama aracılığıyla yapılan tahsilatlar yüzde 71, TL yükleme işlemleri de yüzde 75 arttı. Uygulama ile fatura bilgilerini öğrenme, fatura ödeme işlemleri yapılabiliyor. Mobil, internet, ev telefonu ve Tivibu servisleri için yeni üyelik başvurusu yapma imkânı da sunuluyor. l Ekonomi Servisi LITTLE CAESARS HIZLANDI Geçen yıl 5 milyon pizza satışına ulaştı Little Caesars Türkiye’nin, pandemi ile anılan 2020 yılında 5 milyon pizzayı tüketicilere ulaştırdığı açıklandı. Geçen yıl 13 yeni restoran açan marka, şube sayısını ise 92’ye çıkardı. Little Caesars Pizza Türkiye Genel Müdürü Banu Arıduru, bu yıla 15 yeni şube hedefiyle girdiklerini, ayrıca İstanbul ve Ankara’da büyümeye devam edecekleri söyledi. Pandemi sürecinde global, güven duyulan ve güçlü bir marka olmanın olumlu etkisini net şekilde gördüklerini dile getiren Arıduru, “Yönetim, pazarlama ve operasyon alanlarında standart yöntemlerin yanında yeni uygulamaları da hayata geçirdik” dedi. l Ekonomi Servisi Banu Arıduru