Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 13 EYLÜL 2020 PAZAR UZMANLAR ANKARAATİNA GÖRÜŞMESİNİ DEĞERLENDİRDİ... Yunan polisi sığınmacılara biber gazlı müdahalede bulundu. Olaylar sırasında çocukların yaşadığı dehşet ise objektiflere yansıdı. DİNMEYEN ÇIĞLIK Yunanistan’ın Midilli Adası’ndaki Moria sığınmacı kampında çıkan yangının ardından barınaksız kalan sığınmacılar, yaşam koşullarını ve yeni bir kamp alanı inşa edilmesini “Yeni bir kamp değil, özgürlük istiyoruz” sloganlarıyla protesto etti. Günlerdir sokakta kalan ve temiz suya erişimi olmayan sığınmacılara Yunan polisi bi ber gazıyla sert müdahale etti. Kapasitenin dört katından faz la nüfusu barındıran Moria kampında geçen çarşamba çıkan yangında, yaklaşık 13 bin sığınmacı barınaksız kalmıştı. Sığınmacılar günlerdir parklarda, tarlalarda, otoban kenarlarında ve otoparklarda geceliyor. Bazı ada sakinlerinin, sığınmacılarla dayanış ma içinde olduğu belirtilirken, bazılarının yeni kamp planına karşı çıktığı belirtiliyor. Geçen hafta 35 koronavirüsü vakasının tespit edilmesinin ardından kamp karantinaya alınmıştı. Öte yandan İzmir Barosu, mağdur sığınmacılar için Yunan hükümeti ve Avrupa ülkeleri göreve çağırdı. Yazılı açıklamada, “Midil li Adası’nda yaşanan bu büyük insani dram nedeniyle Yunan hükümeti başta olmak üzere tüm Avrupa ülkelerini üzerlerine düşen sorumluluğu yerine getirmeye, rkçı saldırılara derhal son vermeye ve en temel haklardan olan iltica hakkına uluslararası hukuka uygun şekilde yanıt vermeye çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı. Kâbil yönetimi ile Taliban arasında müzakereler yeniden başladı Doha’da barış masası Yıllardır savaşın ve yok Afganistan’da taraflar arasında ateşkes parçalı sulluğun pençesindeki Afganistan’da dün umut verici bir adım atıldı. Kâbil hükü bulutlu sürerken siyasi çözüm için gözler ABD arabuluculuğundaki pazarlıklarda. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, barış sürecinde “Afgan halkının haklarının korunacağını dile getirdi ve taraf meti ile Taliban temsilcileri, lara bu fırsatı değerlendirme tarihi barış müzakereleri için leri gerektiğini” söyledi. Katar’ın başkenti Doha’da bir araya geldi. Taraflar arasın Ankara’dan öneri da doğrudan görüşmelerin Pompeo, “11 Eylül saldırıla Washington ile Taliban ara rını asla unutmayacaklarını sında geçen şubatta varılan, vurgulayarak ABD’nin, terör ABD askerlerinin çekilmesi örgütlerinin Afganistan top ni de öngören güvenlik anlaş raklarını kullanarak başka ması sonrası başlaması plan ülkelere tehdit oluşturmasına lanıyordu. Ancak tutuklu ta Kâbil heyeti ile Taliban asla izin vermeyeceğini” kay kasıyla ilgili fikir ayrılıkları ve şiddet olayları nedeniyle temsilcileri Katar’da bir araya geldi. detti. Müzakelerin ABD’yi hedef alan, El Kaide’nin üstlen görüşmeler bir sonraki aşamasında duraksamıştı. Taliban militanları “beceriksiz Amerika’nın kuklaları” dediği Afgan hükümeti temsilcileriyle bugüne kadar görüşmeyi reddediyordu. ‘Şeriat’ vurgusu Afganistan Ulusal Yüksek ti ise “İslami bir sistem” istediklerini açıkladı. Taliban’ın siyasi şefi Abdul Gani Baradar, “Herkesin müzakereler ve anlaşmalar sırasınca İslamı hesaba katmasını, İslam’ın kişisel çıkarlara kurban edilmemesini istiyorum” ifadelerini kullandı. Müzakerelerin birinci gününde bir sonraki görüşmelerde ele alınacak konular, görüşme ilkeleri, her iki taraf temsilcilerinden ortak sekretarya belirlenmesi bekleniyor. Washington’ın arabulucuğunda düzenlenen toplantı başlamadan önce konuşan di 11 Eylül saldırılarının 19. yıldönümünden bir gün sonra yapılması da dikkat çekti. Görüşmeye video konferans yoluyla katılan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, Türkiye’nin AfganistanTaliban görüşmelerine ev sahipliği yapmaktan “mutluluk duyacağını” dile getirdi. Uzlaşma Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah, “Adil ve AFGAN KADINLAR KAYGILI Afganlar arası müzakerelerin açılış törenine NATO saygın bir barış arayışındayız. Birbirimize el verirsek ve dürüstçe barış El Kaide’nin 11 Eylül 2001’de New York’taki Dünya Ticaret Merkezi’nin ikiz kulelerine için çalışırsak, ülkede düzenlediği terör saldırılarının ardın devam eden sefale dan ABD, “Afganistan’a Sürekli Özgürlük mıştı. Donald Trump’ın, 2017’de ABD başkanı seçilmesinin ardından müzakereler ve ye Birleşmiş Milletler Genel Sekreterleri ve İslam İş birliği Teşkilatı Ge niden gündeme gelmişti. Yeni müza nel Sekreteri de kerelerle birlikte insan hakları örgütleri video konfe tin sona ereceği Operasyonu” başlatmıştı. Taliban, 13 Kasım’da Taliban’ın iktidarda olduğu dönemdeki kök rans yönte ne inanıyorum” başkent Kâbil’den, aralık başında da kalesi kabul tendinci uygulamalarına yine yol verilmeme miyle katı dedi. Müzake edilen Kandahar’dan çekilmişti. ABD, ilk kez eski relerin açı Başkan Barack Obama yönetiminde Afganistan’da lışında Ta barış amacıyla Taliban ve Afgan hükümetleri arasın liban heye da görüşmeler yürütülmesi için girişimlerde bulunmuştu. 2011, 2012 ve 2013’teki girişimler sonuçsuz kal si uyarısı yapıyor. Özellikle kadın, kız çocuklarının larak iyi hakları konusunda örgüte karşı kırmızı çizginin çe niyetle kilmesi gerektiği belirtiliyor. Kadın örgütleri, hakla rini be rın müzakerelerde pazarlık konusu olarak masaya getirilmesindan kaygılı olduğunu dile getiriyor. lirtti. Akar, Kardak ile mesaj verdi Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve TSK komuta kademesi, İzmir ziyaretleri kapsamında Güney SAT Grup Komutanlığı’nda inceleme ve denetlemelerde bulundu. Akar ve komutanlar, kamuoyunda “Kardak kahramanları” olarak bilinen SAT Komutanlığı personeliyle bir araya geldi. Savunma ve askeri konuların yanı sıra Doğu Akdeniz’deki gelişmelere değinen Akar, “Her zaman söylediğimiz gibi biz barıştan, diyalogdan, siyasi çözümlerden yanayız. İyi komşuluk ilişkileri ve anlaşmalara, herkesin hukukuna saygılıyız” dedi. “Binlerce kilometreden gelip burada rol kapmaya çalışanlar olduğunu” belirten Akar, “Hadlerini ve boylarını aşmak suretiyle bize ders vermeye, bize yol göstermeye kalkanlar var. Bunları kabul etmemiz mümkün değil” ifadelerini kullandı. Akar ve komutanlar SAT timleri tarafından yapılan yüzer unsurlara yönelik tatbikatı takip etti. Filistin elçiyi geri çağırdı Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) ardından Bahreyn’in İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda anlaşmaya varmasının yankıları sürüyor. Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki, Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın talimatı ile Bahreyn Büyükelçisi’nin geri çağrıldığını duyurdu. Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nden yapılan açıklamada, “Arap halklarını ve Filistin davasını hiçe sayarak ABD’nin yolundan giden ve kölesi olan Arap liderler, diz çökerek koltuklarını sağlama alamadı” ifadeleri kullanıldı. ‘Utanç verici’ İran Dışişleri Bakanlığı, normalleşme anlaşmasını kınayarak “Bahreyn için utanç verici” nitelendirmesinde bulundu. Ankara’dan da tepki geldi. Dışişleri Bakanlığından yapılan Bahreyn’in İsrail ile normalleşme kararı işgal altındaki Gazze Şeridi’nde protesto edildi. açıklamada söz konusu adımın Filistin davasının savunulması çalışmalarına darbe vuracağı belirtildi. “İsrail’i Filistin’e yönelik gayri meşru uygulamalarını ve Filistin topraklarındaki işgali kalıcı hale getirmeye yönelik girişimlerini sürdürme konusunda daha da cesaretlendirecektir” değerlendirmesi yapıldı. Ortadoğu’da barış ve istikrarın tesis edilmesi için tek yolun Filistin meselesinin uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler kararları çerçevesinde adil ve kapsamlı çözüme kavuşturulmasından geçtiği kaydedildi. Açıklamada, “Bölge dışı aktörlerin baskı ve zorlamaları sonucunda; dar çıkar kaygılarıyla verilen sorumsuz tavizlerin bu gerçeği ortadan kaldırması veya ikame etmesi mümkün değildir” ifadelerine yer verildi. Doğu Akdeniz’deki enerji ve nüfuz mücadelesi ile ilgili bir analize yer veren ABD merkezli Bloomberg, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u sert ifadelerle eleştirdi. Yazıda, “Macron, Doğu Akdeniz’deki kriz üzerinden bir kez daha sözleriyle Türk mevkidaşına saldırıyor. Ancak bu sözleri Erdoğan’ın ‘Ya çıtayı yükselt ya da sus’ gücünü kırmaya yetmeyecek. Sözlü saldırıları o kadar çok tekrarlandı ki etkisini kaybetti. Macron’un önünde iki seçenek var: Çıtayı yükseltmek ya da susmak” denildi. Macron’un ülkesinde ilgilenmesi gere ken başka krizler olduğuna dikkat çekilerek, “Bu şartlar altında Macron, Doğu Akdeniz’deki anlaşmazlıklar konusundaki sözlü savaşına bir son vermeli ve konuşmayı Alman Başbakan’a bırakmalı” yorumu yapıldı. ‘NATO bir tarafa meyledemez’ Emekli Koramiral Atilla Kezek, An hen ve kalben Yunanistan’ı destekler ama açık açık ifade edemez. karaAtina arasındaki Zaten iş masaya gelirse, hukuken NATO görüşmelerinin Yunanistan’dan daha avantajlı ol SENA YAŞAR gerçekleşmediği yönündeki iddiaları Yunan basınının kışkırt duğumuz ortaya çıkar” dedi. ‘Yunanistan’ın NATO ması olduğuna dikkat çekerek “taraflar arasında yıllardır istikşafi görüşmeler var. Bütün sorunların çözümüne kadar devam etmesi gereken görüşmeler olur ama bunlar kamuoyuna açıklanmaz” dedi. Kezek, NATO’nun iki ülke arasında bir tarafa meyletme hakkı olmadığını belirtti. Türkiye Yunanistan askeri heyetleri arasında “Ayrıştırma Usullerinin” ele alındığı NATO Karargâhı’ndaki teknik toplantı perşembe günü yapıldı. Milli Savunma Bakanlığı’nca “Askeri unsurlar arasındaki muhtemel müdahalelerin engellenmesine yönelik tedbirlerin görüşüldüğü toplantı sicili kötü’ Uluslararası Güvenlik analisti Kaan Kutlu Ataç ise görüşmelere ilişkin, Türkiye’nin NATO’yu sürece dahil ederek rasyonel davrandığına dikkat çekti. Ataç, “NATO içinde Türkiye’nin yapılanması daha önemli. NATO ittifak yapısında, Soğuk Savaş döneminde askeri kanadı terk eden bir Yunanistan var. Yunanistan’ın NATO sicili iyi değil. Ancak Türkiye, Güneydoğu kanadının korunmasıyla ilgili yüksek maliyetli bir süreç yürüttü. Bunun maliyetleri ağır olmasına karşın Türkiye, NATO içindeki tutarlığını devam ettirdi” ifadesini kullandı. da karşılıklı görüş alışverişinde bu ‘Macron, rasyonellikten lunuldu. Müteakip toplantının önümüzdeki günlerde icra edilmesi uzaklaşıyor’ planlanmaktadır” açıklaması yapıl Ataç, Fransa Cumhurbaşka dı. Yunanistan tarafından ise res nı Macron’un, “Doğu Akdeniz’de mi bir açıklama gelmedi. Yunan gü ki eylemleri nedeniyle şu anda Tür venlik kaynaklarına dayandırılan kiye artık bölgede bir ortak değil” bazı haberlerde, Yunanistan tara açıklamalarını da değerlendirdi. fının Türkiye’yle diyalog kurmadığı Macron’un gün geçtikçe “rasyonel ve görüşmediği iddia edildi. Emek likten uzak” açıklamalarda bulun li Koramiral Kezek, Atina’nın tutu duğuna dikkat çekti. Ataç, şunları muna ilişkin Cumhuriyet’e yaptığı kaydetti: “Türkiye, büyük güçlerin açıklamada şu görüşlerini dile ge küresel siyasetinde çok fazla etki tirdi: “Askeri toplantıların sonucun li olamayabilir ama bu coğrafyada da kolay kolay açıklama yapılmaz. kendi istemediği bir şeyi yaptırma Bizim tarafın yaptığı açıklama da ma yönünde bir güce sahip. ‘Yap pek detaylı bir açıklama değil. Or tırmama’ kapasitesini kullanma ih tamı yumuşat timali, Batılı mak için ya Türkiye’nin Akdeniz’deki araştırma başkentlerde pılan bir açık gemilerine savaş gemileri refakat ediyor. dikkate alın lama.” Bu tip malı. Macron görüşmele istese de iste rin, iç kamu mese de Tür oyunun mani kiye bir ortak. pülasyonuna Türkiye’nin uğramaması Doğu için gizlendiğine dikkat çeken Ke Akdeniz’den dışlandığı bir süreç zek, “Yunanistan ile Türkiye arasın te, Fransa’nın kuracağı blok rahat da yıllardır istikşafi görüşmeler var. edemez, işbirlikleri sağlıklı olmaz.” Bu görüşmelere iki taraftan da bel Ataç, “Türkiye, Doğu Akdeniz’de li diplomatlar, askerler katılır. Bü en fazla kıyı şeridine sahip ülke. tün sorunların çözümüne kadar de Macron’un söylemleriyle, sahanın vam etmesi gereken görüşmeler gerçekleri uyuşmuyor. Doğu Ak olur ama bunlar kamuoyuna açık deniz’deki ve genişletilmiş bir Pax lanmaz. Bu da hükümet muhalifle Meditterana’daki mimari Türkiye rini, karşıt gruplar tarafından mani siz mümkün değil. Bir siyasi lide püleyi önlemek içindir” dedi. rin gerçeklikten kopması karar alır Görüşülmediği iddiasının doğ ken oksijen eksikliğine neden olur. ru olmadığını söyleyen Kezek, Bu da karar mekanizmasını bozar. “Yunanistan’dan görüşülmediği Eğer Macron oksijen eksikliğini gi ne ilişkin zaten resmi bir açıklama derip rasyonel sürece dahil olursa, yok. Bunlar, Yunan basınının ba ancak Türkiye ile o zaman diyalog zı kışkırtmaları. Konu, Türkiye’de kurabilir” yorumunu yaptı. Yunanistan’dan daha çok gündem teşkil ediyor. Türkiye’de iç kamuoyunun konuya ilgisi Yunanistan’dan daha fazla. MSB’nin açıklama yapması, kamuoyunun sıkıştıracağını düşünmesinden kaynaklı” ifadesini kullandı. ‘Nefesi kesilir’ Fransa’nın ekonomik sıkıntılardan kurtulmasının yolunun, yüksek hacimli ticaret yapabileceği, ilişkilerinin devamlılık gösterebileceği ülkelere bağlı olduğunu vurguladı. “Bu konuda Türkiye, Yunanistan’dan ‘NATO kalben Yunan’ı destekler’ daha önemli. Fransa, satacağı silah sistemlerinin peşinde. Ancak, Yunanistan’ın silahlanma yarışında Kezek, NATO görüşmelerin ki süreci, ekonomik anlamda nefe den Türkiye’nin aleyhine karar çık sini keser. Silahlanma yarışı sürekli mayacağı görüşünü dile getir lik ister. Yunan ekonomisi milli büt di. “NATO ile AB’nin durumu fark çe olarak bunun devamlılığını sağla lı. NATO’ya iki taraf da üye ama yamaz. Fransa, kısa dönemli düşü AB’ye Türkiye üye değil. NATO’nun nüyor. Yunanistan, uzun dönemde bir tarafa kurum olarak meyletme çocuklarının geleceğini böylesi bir hakkı yok. Sadece ‘aranızda an politikayla Macron’a bağlayamaz” laşın çözün’ diyebilir. NATO, ru dedi. lANKARA Çavuşoğlu’ndan AP’ye bayrak çıkışı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu dün Maltalı mevkidaşı Evarist Bartolo ile Antalya’da bir araya geldi. Görüşmenin ardından ortak basın toplantısında konuşan Çavuşoğlu, Doğu Akdeniz meselesine ilişkin, “Haklı olan masadan kaçmaz, diyalogdan kaçmaz, müzakereden kaçmaz. Biz önşartsız şekilde her zaman diyalogdan yanayız” dedi. Çavuşoğlu, Avrupa Parlamentosu’ndaki (AP) Türk bayrağı logosu gerginliğine ilişkin ise, “Bunun tek sebebi var: Avrupa’da artan ırkçılık, hoşgörüsüzlük, nefret ve tahammülsüzlük” açıklamasında bulundu. AP oturumunda iç içe geçmiş Türkiye ve Avrupa Birliği bayraklarından rahatsız olan Alman Milletvekili Reinhard Bütikofer, “AB bayrağındaki yıldızlardan bazılarının Türk bayrağındaki yıldızların gölgesinde kaldığı” gerekçesiyle görüntünün kaldırılmasını istemişti. Çavuşoğlu’ndan “Büyük hayal kırıklığına uğradım. O bayrak, uzun yıllar boyunca Bartolo Çavuşoğlu Türkiye’nin AB Bakanlığı’nın logosu olarak kullanılmıştır. Türkiye ile işbirliğinden bahsediyorsunuz ancak 2008’den beri birlikte kullandığımız bu logoya bile tahammülünüz yok” çıkışı yükselmişti. ‘AB stratejik yaklaşmalı’ Maltalı Bakan Bartolo ise “AB’nin Türkiye ile ilişkilerine stratejik olarak yaklaşması, bu konuyu sadece doğalgaz veya petrol gibi konulara indirgememesi gerektiği” değerlendirmesinde bulundu. AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in Doğu Akdeniz’deki durumla ilgili olarak çok boyutlu konferans teklifinin ciddiye alınması gerektiğine vurgu yaptı. Maltalı Bakan, önceki gün Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne ziyarette bulunmuş, Rum mevkidaşı ile görüşmüştü.