Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 7 19 MAYIS 2020 SALI DEVLET BAŞKANININ EŞI DE GÖZALTINDA Devlet Başkanı Gani ile rakibi Abdullah ortak hükümet için yeşil ışık yaktı Kâbil’de iktidar uzlaşısı Afganistan’ı felç eden iktidar mücadelesi taraflar arasında sağlanan anlaşma ile biraz olsun dinmiş gözükürken saldırılar hız kesmiyor. Ülkede seçim komisyonu tarafından 18 Şubat’ta devlet başkanı ilan edilen Eşref Gani ile seçimlere hile karıştığı iddiasıyla sonuçları kabul etmeyen Abdullah Abdullah arasında önceki gün anlaşma sağlandı. Varılan uzlaşıya göre, Gani liderliğinde yeniden oluşturulacak hükümetin bakanları, Gani ve Abdullah tarafından belirlenecek ve kabine her iki kanadın yarı yarıya seçtiği isimlerden oluşacak. Uzlaşıya göre, Abdullah bu hükümette yer almayacak. Hükümet konseyi kurulacak Diğer yandan Abdullah, eyalet valilerinin belirlenme sürecinde de Gani ile birlikte söz sahibi olacak. Ayrıca ülkede, içinde siyasi lider Afganistan’da IŞİD, Taliban saldırıları sürerken Kâbil yönetimi iç çekişmelere son verme çabasında. Gani ile el sıkışan Abdullah, Taliban’la görüşmelerden sorumlu olacak. sürecini yürütecek. ABD ile Taliban arasında 29 Şubat’ta Katar’da imzalanan anlaşma ile barış umutları yeşermiş ancak KâbilTaliban hattında anlaşmazlıklar giderilememiş, cihatçı örgüt saldırılarını sürdürmüştü. Taliban sözcüsü, GaniAbdullah uzlaşısıyla ilgili “Geçmiş hataların bir tekrarı. Tutuklu/esir takası tamamlanmadan müzakereler başlayamaz” ifadelerini kullandı. Gani ve Abdullah törenle uzlaşıya imza attı. lerle farklı gruplardan öne çıkan isimlerin yer alacağı bir hükümet konseyi kurulacak. Afganistan Ulusal Yüksek Uzlaşma Konseyi Başkanlığı’nı üstlenen Abdullah, yeni göreviyle Taliban ile Afganistan hükümeti arasında yapılması planlanan barış görüşmeleri ‘Önemli bir adım’ İki lider arasında varılan anlaşma uluslararası kamuoyunda memnuniyetle karşılandı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Abdullah ve Gani’nin “Afganistan’daki barış için eylemde bulunacaklarından dolayı” hoşnut olduğunu ifade etti. Afganistan’daki Birleşmiş Milletler (BM) Gücü de anlaşmadan memnun ol duğunu duyurdu. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, barış görüşmeleri açısından “benzersiz bir fırsat” olduğunu söyledi. Avrupa Birliği Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de anlaşmayı “önemli bir adım” olarak nitelendirdi. Ankara’dan yapılan açıklamada, varılan siyasi anlaşmanın adil bir biçimde hayata geçirilmesinin umut edildiği dile getirildi. Taliban’dan saldırı Öte yandan uluslararası örgütlerin yeni tip koronavirüs salgını tehdidi vurgusuyla çatışma bölgelerinde ateşin son bulması çağrıları yaptığı ülkenin doğusunda yer alan Gazne’de dün Taliban saldırı düzenledi. İstihbarat binasının girişini hedef olan intihar saldırısında en az 7 kişi yaşamını yitirdi, 40 kişi yaralandı. UUH, STRATEJIK ÜSSÜ GERI ALDI Libya’da Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan ve Türkiye’nin desteklediği Trablus merkezli Ulusal Uzlaşı Hükümeti (UUH), ülkenin doğusunda etkin olan, General Halife Hafter liderliğindeki güçlerin kontrolünde bulunan Vatiyye Askeri Hava Üssü’nü ele geçirdi. UUH tarafından dün yapılan açıklamada, üssü alan askeri birlikler tebrik edildi ve bunun “Libya Ulusal Ordusu’nun elindeki tüm kentlerin geri alınması yolunda atılmış ilk adım” olduğu belirtildi. UUH Askeri Sözcüsü, Vatiyye Üssü’nde çok sayıda mühimmat ve silahın da ele geçirildiğini açıkladı. Başkent Trablus’un 125 km. güneybatısında yer alan olan üs Libya’nın en önemli askeri üslerinden biri konumunda. Üs, Ağustos 2014’ten beri Hafter liderliğindeki Tobruk merkezli Libya Ulusal Ordusu’nun kontrolündeydi. ‘Bağımsız soruşturulsun’ Küresel çapta etkili olan yeni tip koronavirüs salgını (Covid19), rumlu davrandıklarını söyledi. Uluslararası so Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) ruşturmayı “salgın so en üst düzey karar organı olan na erdikten sonra” des Sağlık Kurulu’nun yıllık top tekleyeceklerini belirtti. lantısının gündem konusuydu. Aşının bulunması halin İsviçre’nin Cenevre kentinde vi de bunu bütün ülkeler deo konferans yoluyla düzen le paylaşma sözü verdi. lenen toplantının ilk gününde Koronavirüs ile mücade Çin’in Wuhan kentinden yayılan le kapsamında yürütüle salgın ile ilgili bağımsız soruştur cek çalışmalar doğrultu ma çağrıları öne çıktı. Karşılıklı suçlamalar CNN’nin haberine göre soruş DSÖ Genel Sekreteri Ghebreyesus Avrupa’da bazı ülkelerde sıkı önlemlerle birlikte okullar da kademeli olarak açılmaya başlandı. sunda 2 yıl içinde 2 milyar dolar harcama yapılacağını da aktardı. DSÖ Genel Sekreteri turma başlatılmasına destek ve Pekin hükümeti, Avustralya’yı “sorum Tedros Adhanom Gheb ren 100 kadar ülkeye Rusya da katıldı. suzca davranmakla” suçlamış ve bunun reyesus, küresel çapta 4 milyon 820 bin Haberde, bu konuyu gündeme getiren ül “salgınla mücadeledeki işbirliğini, tica 356 kişinin enfekte olduğu, 316 bin 970 kelerden Avustralya’nın çağrısı temel alı ri ilişkileri baltalayacağı” uyarısında bu kişinin yaşamını yitirdiği virüs ile ilgili “en narak hazırlanan tasarıya Pekin’in müt lunmuştu. Zirvede konuşan Çin Dev uygun zamanda” bir iç değerlendirme ya tefiki Moskova’nın da destek vermesinin let Başkanı Şi Cinping ise salgınla ilgi pacaklarını belirtti. ABD Başkanı Donald kritik önemde olduğuna ve bunun Çin’i li Pekin’e yöneltilen suçlamaları redde Trump, Çin yanlısı olmakla suçladığı DSÖ’ye yalnızlığa itebileceğine dikkat çekildi. derek her zaman şeffaf olduklarını ve so fonları askıya aldığını açıklamıştı. Tiyatro binası için eylem Arnavutluk’un başkenti Tiran’da önceki gün “ulusal hazine” olarak nitelendirdikleri tiyatro binasının yıkımına karşı çıkan muhalif siyasiler, sanatçı ve aktivistler protesto düzenledi. Tiran Belediye Meclisi’nin kararıyla başlanan yıkım sırasında polis, eylemcilere müdahale etti. Olaylarda parlamento üyesi ve Sosyalist Bütünleşme Hareketi partisinin lideri, ay nı zamanda Cumhurbaşkanı İlir Meta’nın eşi Monika Kryemadhi dahil 37 kişi gözaltına alındı. Yıkılan binanın yerine 30 milyon Avro’ya mal olacak yeni bir tiyatro binasının yapılacağı belirtildi. Meta, Bakanlar Kurulu’nun binanın mülkiyetini belediyeye devri kararını “anayasaya aykırı” olarak değerlendirerek iptal talebini Anayasa Mahkemesi’ne göndermişti. NETANYAHUGANTZ DÖNEMİ Yeni hükümete protestolu karşılama İsrail’de bir yılı aşkın süredir devam eden koa lisyon krizini so na erdiren ve Ba tı Şeria’nın kade rini belirleyebi lecek koalisyon anlaşması, ön Kudüs’te Netanyahu ceki gün mecliste dü karşıtları eylem yaptı. zenlenen yemin töreniyle yürürlüğe girdi. İsrail’in en uzun süre görev yapan başbakanı unvanına sahip Binyamin Netanyahu ile baş rakibinden siyasi hayatını kurtaran ortağına dönüşen MaviBeyaz İttifakı lideri Benny Gantz’ın kurduğu birlik hükümeti, mecliste (Knesset) onaylandı. tı Şeria’da yer alan bazı bölgelerin “ilhak” edilmesi gerektiğini ve bu adımın bölgeye “barış getirebileceğini” iddia ederken Ortak Arap Listesi Bloku Milletvekili Yusuf Caberin, “İşgal ve ırkçılıkla barış olmaz” diyerek Netanyahu’ya tepki gösterdi. Netanyahu’nun ko ‘İşgal, ırkçılık’ tepkisi nuşması sırasında ayrıca muhalefet sıralarında hakkındaki yolsuz Netanyahu yemin tö luk davasına atıfta bu reni öncesi yaptığı ko lunularak “rüşvet, do nuşmada, seçim vaa landırıcılık, güveni bo di olan Batı Şeria’nın il şa çıkarma” sesleri hakına vurgu yaptı. Ba yükseldi. Yemen’de kâbus sürüyor İç savaş, yokluk ve kolera salgını ile boğuşan Yemen’in liman kenti Aden’de yeni tip koronavirüs (Covid19) semptomlarına benzer nedenlerle yaşamını yitirenlerin sayısı en az 5 kat arttı. Sivil toplum kuruluşları ve hastane kaynakları, virüsün ilk kez yaklaşık bir ay önce görüldüğü ülkede Covid19 benzeri vakalar nedeniyle yaşanan ölümlerin artışına dikkat çekti. Yardım kuruluşu Save the Children, Aden’de 7 Mayıs’tan bu yana günde ortalama 50 ölümün kayıtlara geçtiğini aktardı. Normal zamanlarda görülen ölüm ortalamasının ise günde 10 olduğuna işaret edildi. ‘Gizliyorlar’ Örgütün Çocuk Programları Direktörü Muhammed Alshamaa, “Sahadaki ekiplerimiz nefes almada zorluk yaşayan, hatta ayakta duramayan insanların hastanelerden nasıl gön derildiğine tanıklık ediyor” dedi. Suudi Arabistan liderliğin deki koalisyon destekli Hadi cephesinden ise İran destekli Husi milislerin ellerinde tuttukları bölgelerde salgın ile ilgili rakamları gizledikleri suçlaması geldi.128 vakanın açıklandığı ülkede 20 kişinin yaşamını yitirdiği belirtiliyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü ise beş yılı aşkın süredir devam eden iç savaşın ülkeyi kıtlığın eşiğine getirdiği uyarısı yaptı. İTALYA AÇILIYOR Salgının en kötü vurduğu ülkelerden İtalya’da koronavirüse karşı 70 gündür uygulanan kısıtlayıcı tedbirler dünden itibaren büyük oranda esnetilmeye başlandı. Restoranlar, mağazalar, kuaförler, müzeler, ibadet mekânları yeniden açıldı; halka kendi bölgeleri içinde hareket özgürlüğü verildi. ‘BAKAN’DAN ‘ABSÜRT’ ÇIKIŞ Koronavirüs önlemlerinin gevşetilmesi ve tedavi çalışmalarıyla ilgili tartışmalı açıklamalarıyla eleştirilerin hedefindeki ABD yönetiminin Sağlık Bakanı Alex Azar, “salgın ile çok iyi baş ettiklerini” ifade etti. Buna rağmen en çok kurban veren ülke haline gelinmesinin siyahlar başta olmak üzere azınlıkların, dünyanın geri kalanından daha sağlıksız olmalarından kaynaklandığını savundu. Azar, “Bu, birini kendi sağlık durumuyla ilgili suçlamak demek değil. Bu, yani absürt olurdu. Bizim burada ABD’de daha riskli profilimiz olduğuna dair basit bir açıklama sadece” ifadelerini kullandı. Yetkililerin yeniden açılan bölgelerde korona vakalarında ani artış görmediğini, ancak kapalı olan bazı bölgelerde artış olduğunu, kalabalık insan manzaralarının ise özgürlüğün bedeli olduğunu söyledi. 1 milyon 528 bin 179 vakanın görüldüğü ABD’de 90 bin 988 kişi virüs nedeniyle yaşamını yitirdi. Brezilya’da alarm Brezilya’nın en büyük kenti Sao Paulo’da ise koronavirüs salgını nedeniyle hastanelerdeki doluluk oranının yüzde 90’a ulaştığı, 2 hafta içinde tam kapasite doluluğa ulaşabileceği, sağlık sisteminin çökmek üzere olduğu uyarısı yapıldı. Devlet Başkanı Jair Bolsonaro salgını yeteri kadar ciddiye almamakla suçlanıyor.