Katalog

12 28 KASIM 2020 CUMARTESİ YORUM/HABER Yargıda FETÖ Taktiklerini Kim Kullanıyor? Gelişmeleri okurlarımız yakından izliyor. Saray’ın İletişim Başkanı ile AKP’li bir milletvekili eşinin yaptığı başvurular üzerine tümüyle belgeli haberleri nedeniyle Cumhuriyet gazetesine ceza yağdırılmasına yapılan itirazlara, “emekli” olmasına karşın 2017’de Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından yeniden göreve atanan İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi yargıcı Hüseyin Çetin ret kararı verdi. Bu karar üzerine, basın özgürlüğü hiçe sayılarak, şimdi gazetemize o cezalar uygulanıyor. Yargıya olan güvenin sarsıldığı bir dönemi yaşıyoruz. Yapılan çeşitli anketler de yargıya güvenin aşındığını kanıtlıyor. Özellikle de yetmez ama evetçilerin ve casusluk örgütü FETÖ’cülerin alkışları arasında geçen 2010 anayasa değişikliğinden sonra... FETÖ’cüler, birçok alanda olduğu gibi yargıda da örgütlenmişler, Türkiye’nin kozmik odalarına değin sızmışlar, ardından da iktidar ortağı oldukları AKP ile anlaşmazlığa düşerek darbe girişiminde bulunmuşlardı. FETÖ darbe girişiminden sonra yargıda değişen bir şey oldu mu? Bu sorunun yanıtını, bir zamanlar Recep Tayyip Erdoğan’ın en yakın çevresinde yer alan, AKP Diyarbakır Milletvekilliği yapan, oğlu Ali İhsan Arslan ise halen AKP Ankara Milletvekilli olan İhsan Arslan, geçen günlerde BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlarken açıkça verdi: “İlk aşamada askeri vesayet vardı, adım atamıyorduk. Ne zaman ki ciddi bir mücadeleyle askeri vesayeti ortadan kaldırdık, orada yılana (Yılandan kastı FETÖI.K.) sarıldık. İşbirliği yaptık. Tahmin etmediğimizden fazla onlar işin içine girdi. Hatta onlar lokomotif oldu, biz arkada icraatta bulunduk. Sonra FETÖ’nün vesayeti gündeme gelmeye başladı. Biz bunu fark ettiğimizde irkildik. Ondan sonra da tabii kıyamet koptu. O güne kadar hukuk içinde kalmaya azami dikkat gösteriyorken 15 Temmuz’dan sonra doğrusu panikledik ve olayın vahameti karşısında ancak yargıyı kullanarak başarılı olabileceğimiz kanaatine vardık. Onların yargıyı kullanırken kullandığı bütün taktikleri, araçları, biz kullanmaya başladık, can havliyle.” Neymiş? Yargı bağımsız değilmiş! Türkiye Düşmanı Kim Acaba? Atatürk’ün adını verdiği gazetemiz Cumhuriyet’i “Türkiye düşmanlarının sığınağı” diye niteleyenler için bir öykü: Gazeteciliğe 1970’li yıllarda polisadliye muhabiri olarak başlamıştık. Türkiye düşmanları, gencecik insanları birbirine karşı kışkırtıyor, sağdan ve soldan her gün vatan evlatları sokak ortasında öldürülüyorlardı. Onları öldüren silahlar da Uğur Mumcu’nun saptadığı gibi aynı merkezlerden sağlanıyordu. 23 Şubat 1978 günü, polis, bir ihbar üzerine Adana’dan Ankara’ya gelen Renault marka bir arabayı Kepekli Boğazı’nda durdurdu. İçinden MHP Gençlik Kolları’na kayıtlı kişiler çıkan arabanın bagajındaki portakal sandıklarının altında 2 makineli tüfek ile cephane bulundu. Arabada yakalananlar ifadelerinde, silahları dönemin ülkücü lideri Muhsin Yazıcıoğlu’na götürdüklerini söyleyip bir de ayrıntı verdiler: “Biz o gün yemdik. Polis bizle uğraşırken Ankara’ya iki kamyon dolusu silah girdi.” Bagajında silahlar ve cephane bulunan 01 FE 994 plakalı o beyaz renkli Renault marka otomobil kime aitti dersiniz? Bugün MHP Genel Başkanı olan Devlet Bahçeli’ye... 28 KASIM 2020 SAYI: 34748 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ekler) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: l İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 1A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. l Ankara : İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Tel : 0312 353 29 61. l İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih mh. 199 sok. no:1/7 SarnıçGaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. l Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. l Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 71 40 20. l Antalya: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenigöl mh. Serik cad. Havaalanı yolu üzeri no: 38 Antalya Tel : 0242 340 50 40. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 06:29 07:59 12:57 15:23 17:45 19:10 Ankara 06:12 07:41 12:42 15:10 17:32 18:55 İzmir 06:33 08:00 13:04 15:37 17:59 19:20 Katar, Ortadoğu’da küçük bir ülke. Ne var ki Türkiye ekonomisindeki büyük ağırlığıyla biliyoruz biz onu. Adı sıklıkla, iktidarla olan yakınlığıyla, ülkemizdeki özelleştirmelere olan ilgisiyle anılıyor. Tank Palet Fabrikası’ndaki payı ve Kanal İstanbul güzergâhı dahil, arazi alımlarıyla dikkat çeken Katar’da, Türkiye’nin bir askeri üssü var. Katar, önceki gün de Türkiye ile imzaladığı 10 anlaşmayla gündeme geldi. Peki, Türkiye’yle yakınlığı, ABD ve İngiltere’yle sıcak ilişkileri, Suudi Arabistan ve öncülük ettiği Arap ülkeleriyle son yıllarda yaşadığı gerilimle öne çıkan Katar neyi amaçlıyor? Birlikte tartışalım... Katar, her ne kadar Suudi Arabistan’a karşı kimi hamleler yapsa da Mısır merkezli Müslüman Kardeşler örgütünü desteklese de, İran’la ilişkilerine önem verse de arzu ettiği gibi bir bölge gücü olma ihtimali yok. Çünkü bunu yapacak devlet kapasitesinden yoksun. Basra Körfezi’nde bir yarımada olan Katar’ın karadan tek komşusu Suudi Arabistan. Nüfusu 2.5 milyonu biraz geçiyor. Bunun da yüzde 88’i Katarlı değil. Halkın yüzde 68’i Müslüman, yüzde 14’ü Hıristiyan, yüzde 14’ü Hindu, yüzde 3’ü Budist, yüzde 1’i Yahudi. Ülkenin yüzölçümü, 11 bin 586 kilometrekare. Kişi başına milli gelir 128 bin dolar. İki yıl önce OPEC’den (Petrol İhraç malleştirme kararı alan Arap ülkeleri listesinde Katar’ın da adı geçiyor. Keza, Doğu Akdeniz’de, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nce, Türkiye’ye karşı yapıKatar’ın Türkiye’yle lan hamlelerde Katar, Türkiye’nin yanında durmuyor. Dengeleri gözeilgili hesabı ne? tiyor. Soğukkanlı davranıyor. Dış kaynak gereksinimi söz konusu olunEden Ülkeler Örgütü) ayrılan Katar, ca Türkiye’nin yanınpetrol zenginliği açısından orta sı da olan Katar, Türkiye’nin taraf olralarda. Doğalgaz kaynakları açısından ise Rusya ve İran’ın ardından üçüncü. Sıvılaştırılmış doğalgaza (LNG) büyük yatırım yapıyor, bu alanda çok iddialı. duğu gerilimlerde taraf olmuyor. KKTC ve Azerbaycan konusunda bile, Türkiye’nin beklediği açıklamaları yapmayan Katar, Rusya’yla ilişkilerini ise dengeli şekilde yüKatar, İsrail’le rütmeye çalışıyor. Katar, ABD etkisine fazlasıyanlaşırsa ne olur? la açık. ABD’nin Ortadoğu’daki en Türkiye; dış yatırım, yabanbüyük askeri üssü Katar’daki El cı kaynak arayışlarında, enerji ko Udeid. Üstelik ABD, bu üssü danusunda, Ortadoğu genelinde ve ha da büyütüyor. Büyütürken de Körfez özelinde izlenecek politi maliyetin çoğunu Katar’a ödetiyor. kalarda Katar’ı önemsiyor. Öyle 2017’den beri Suudi Arabistan ki Katar uğruna, bir zamanlar çok ve müttefiklerinin yaptırım uyguyakın ilişkiler içinde olunan Suudi ladığı Katar, ABD silah şirketleriArabistan’la bile gerilim yaşamayı nin en önemli müşterilerinden. Fagöze aldı. Katar’da üs kurdu. As kat bu silahları ihtiyaçtan almıyor. ker yolladı.    ABD’ye haraç veriyor. ABD’nin Ne var ki Türkiye Katar ilişkile sağladığı koruma kalkanının karşıri, iki ülkenin niyetinden bağımsız lığını ödüyor. olarak, bölgesel gelişmelerin etki Kısacası, Türkiye’nin Katar’dan sine fazlasıyla açık. Örneğin, son beklentisinin büyüklüğü, Katar’ın dönemlerde İsrail’le ilişkilerini nor devlet kapasitesiyle örtüşmüyor.    ANKARA CUMHURIYET BAŞSAVCILIĞI, TERÖR OPERASYONU BAŞLATTI 21 şüpheliden 10’u tutuklandı Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, terör örgütü PKK/ KCK/PYD’ye yönelik yürütülen soruşturmalar kapsamında gözaltı kararı verilen 21 şüpheliden 10’u operasyonla gözaltına alındı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan yapılan yazılı açıklamada “Örgüt mensubu olarak Suriye ülkesi Resulayn bölgesinde savaşçı olarak silahlı faaliyet yürüttüğü ve düzensiz göçmenler arasında ülkemize giriş yapığı tespit edilen 1, örgütün sözde kuruluş tarihi olan 27 Kasım günü örgütün diğer mensuplarına etkinlik çağrısı yaptığı belirlenen 10, sosyal medya hesapları üzerinden örgüt adına eylem ve faaliyetlerde bulunan paylaşımları ile terör örgütünü ve elebaşını destekleyici, övücü faaliyetlerde bulunan 6, örINTERPOL’CE ARANAN TERÖRIST IRAK’TA YAKALANDI Hakkında terör örgütü PKK/KCK üyesi olmak ve 24 ayrı suçtan dolayı Cizre 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin yakalama emriyle aranan PKK’li terörist Mehmet Şevişoğlu’nun Irak’ta olduğu tespit edildi. Emniyet Genel Müdürlüğü InterpolEuropol Daire Başkanlığı ekipleri, önceki gün Irak’ta gerçekleştirdikleri operasyonda Şevişoğlu’nu yakaladı. Aynı gün Türkiye’ye getirilen Şevişoğlu, hakkındaki soruşturmaların yürütüldüğü Şırnak’ta adliyeye sevk edildi. Ayrıca MSB’den yapılan açıklamada, komandoların, Irak’ın Hakurk bölgesinde, terör örgütü PKK’nin karargâh olarak kullandığı 300 metre uzunluğunda 8 odalı bir mağara tespit ettiği, mağaranın imha edildiği bildirildi. Öte yandan Tunceli İl Jandarma Komutanlığı’nca sürdürülen ‘Yıldırım4 MunzurKutu Operasyonu’ kapsamında Ovacık kırsalındaki operasyonda ele geçirilen malzemelerin imha edilmesi sırasında el yapımı patlayıcının infilak etmesiyle 4 asker yaralandı. Askerlerin sağlık durumlarının iyi olduğu öğrenildi. l DHA/AA gütün gençlik yapılanması olan sözde ‘Devrimci Gençlik Hareketi’ içerisinde faaliyet yürüttüğü anlaşılan 4 şüpheli olmak üzere toplam 21 şahıs hakkında gözaltı kararı verilmiştir” denildi. Diğer 11 kişinin yakalanmasına yönelik çalışmaların sürdüğü kaydedildi. l ANKARA/Cumhuriyet BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1/ Kadınların, teni pürüzsüz göstermesi ve renk vermesi için yüzlerine sürdükleri boyalı krem... Uzaklık işareti. 2/ Sakarya iline özgü bir tür tatlı... Kendisine miras düşen kimse. 3/ Hayvan sırtında taşınabilen küçük top. 4/ Kunduracıların delik açmakta kullandıkları çelik tığ... Türk müziğinde bir makamı kendi perdelerinden daha tiz ya da pes perdelerde çalma işi. 5/ Muşmulaya benzer bir yemiş... Fas’ın plaka imi. 6/ Ateş... Dayanak, neden. 7/ Tokat’ın bir ilçesi. 8/ Kuşbaşı doğranmış et... “Dümen, oyun” anlamında argo sözcük. 9/ “Kakım” da denilen kürk hayvanı... Halk dilinde tahıla verilen ad. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Muntazam... Tantal elementinin simgesi. 2/ Vücutta biriken azotlu bileşik... Bir toplarda1 234 5 678 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 SAZENDE A 1 2 E S EME DA L 2 3 NUR OPERA 3 4 5 6 F DANA AB OB E Z S UMO NAÇAR Ç İ R 4 5 7 İ KAME T L İ 6 8 A L E EMEN 7 9 A L T OMA R A 8 marın genişlemesi sonucu 9 oluşan rahatsızlık. 3/ Kapılara takılan yaylı kapama düzeneği. 4/ Ülkemiz sularında yaşayan el değmedik bulamadım” (Pir ve “şip” de denilen mersinbalığı Sultan Abdal)... Dönence. 7/ türü... Ahilik örgütüne girenlerin Datça Yarımadası’na verilen bir bellerine törenle bağlanan kuşak. başka ad. 8/ Ekmek ufağı... Halk 5/ “Büvelek” de denilen kan emi edebiyatında uyağa verilen ad. 9/ ci bir sinek... Anadolu halklarının İskambilde bir kâğıt... Ölen bir en eski ana tanrıçası. 6/ “Dosta kimseden kalan her şey. KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] Biden’ın hedefi ve stratejisi ABD’nin yeni başkanı Joe Biden’ın kabinesini açıkladığı basın toplantısındaki sözleri, bir bakıma onun programı gibiydi. Şu üç kısa cümleden oluşan açıklaması, hedefini ve stratejisini basitçe özetliyor: “ABD, Pasifik ve Atlantik’te küresel liderlik rolü üstlenecek. Gereksiz çatışmalarda rol almayacak. AsyaPasifik bölgesinde ittifakları güçlendirecek” (25.11.2020). Hedef Çin, strateji müttefiklerle cephe inşası Biden’ın bu üç cümlesi şu anlamlara geliyor: 1 ABD’nin “Atlantik ve Pasifik’te liderlik üstlenmesi” demek, pratikte AB ile ilişkileri restore etmek ve birlikte Çin’e karşı mücadeleye yönelmek demektir. 2 ABD’nin “gereksiz çatışmalarda rol almayacağını” belirtmek, Afganistan ve Irak’tan çekilmeyi sürdürmek demektir. 3 ABD’nin “AsyaPasifik bölgesinde ittifakları güçlendireceğini” söylemek, Çin’e karşı mücadelede Japonya’yı kaybetmemek ama daha önemlisi Hindistan’ı kazanmak demektir. ‘Büyük strateji’de süreklilik ABD başkanlık seçimi süresince ve “Trump mı, Biden mı” tartışmaları boyunca hep şuna dikkat çektik: ABD’nin “büyük stratejileri” başkandan başkana değişmez. Başkanlar bu “büyük stratejinin” alt stratejilerinde ama daha çok taktiklerde değişikliğe giderler. Ve somut belirtmiştik: Trump’ın Çin’i “baş rakip” gören çizgisi, Obama döneminin de çizgisiydi. Trump’ın Afganistan ve Irak’tan parça parça çekilmesi, Obama döneminde başlamıştı. Bu sürekliliği görmek şu bakımdan önemliydi: Amerikancı çevrelerde genel algı, “Trump’ın beceremediği ama Biden’ın gelip ABD’yi yeninden ‘dünyanın efendisi’ yapacağı” şeklinde... Oysa konu Trump’ın beceriksizliğiyle ilgili değil, ABD hegemonyasının zayıflamasıyla ilgili. O hegemonyayı zayıflatan en önemli neden de ABD’nin artık ticarette, üretimde, ekonomide, hatta teknolojinin bazı alanlarında geçilmiş olmasıdır. Biden’ın elinde bu tabloyu değiştirecek sihirli bir değnek yok. Biden’ın Trump’tan farkı, ABD’nin Çin’i hedef alan “büyük stratejisini” uygulayabilmek için geleneksel müttefikleriyle bozulan ilişkilerini tamir etmeye çalışması olacak. ABD yerine kolektif yönetim Bu da aslında ABD hegemonyasının zayıflamasıyla ilgili bir ihtiyaç. ABD’nin gücü zirvedeyken müttefik aramaya ihtiyacı yoktu; Irak’ı işgal örneğinde olduğu gibi tek başına karar alıyor ve müttefiklerini o kararın arkasında sürüklüyordu. Ama artık o durum değişti. İşte ABD’nin yeni Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in ilk mesajı da bu gerçeğe işaret ediyordu: “Dünyanın tüm sorunlarını tek başımıza çözemeyiz. Diğer ülkelerle birlikte çalışmamız gerek, onların işbirliğine ihtiyacımız var” (25.11.2020). Bu sözler; birincisi ABD’nin artık “dünyanın efendisi” olmadığının Washington tarafından kabulü anlamına gelmektedir, ikincisi ABD’nin bu gerçeğe göre hareket ederek müttefikleriyle işbirliği arayacağını göstermektedir ama üçüncüsü de önümüzdeki yıllarda dünya düzeni açısından “ABD yerine kolektif bir yönetim” döneminin başlayacağının işaretidir. Ki “yeni bir dünya kuruluyor” derken, bunun adım adım gerçekleştiğini de bu köşede pek çok kez yazdık. Türkiye’nin çıkarları ABD tehdidi altında Biden yönetiminin geleneksel müttefiklerle ilişkileri restore etme hedefi, Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor. Nitekim Biden’ın kazandığı kesinleştikten sonra Erdoğan’ın yaptığı şu açıklama, ABD’yle işbirliğine yine açık olduklarının ilanıydı: “ABD ile uzun ve yakın müttefiklik ilişkilerimizi, bölgesel ve küresel tüm meselelerin çözümünde kullanma niyetindeyiz” (21.11.2020). Kuşkusuz bu “yeniden işbirliği”, Biden ve Erdoğan’ın karşılıklı niyetleri ya da AKP’nin genetik kodlarındaki Amerikancılık üzerinden kotarılabilecek bir durum değil. Zira TürkAmerikan ilişkilerindeki sorunlar, aslında hükümetlerden hükümetlere olan sorunlar değil, temel sorunlardır. Türkiye’nin bölgesindeki ulusal çıkarlarıyla ABD’nin çıkarları çatışmaktadır. Ve Türkiye’nin ulusal çıkarlarına yönelik tehditler ABD’den gelmektedir. Bu değişmeden TürkAmerikan ilişkileri düzelmez. Ama elbette iktidarını sürdürebilme kaygısı, AKP’yi çok sık yaptığı gibi ulusal çıkarları bir kenara koymaya götürebilir ancak o halde bile “eski türden”, “BOP eşbaşkanlığı” gibi bir işbirliği sürdürebilmeleri mümkün değildir.