Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 24 KASIM 2020 SALI Libya açıklarında AB misyonu bünyesindeki Alman askerleri Türk gemisine baskın düzenledi Akdeniz’de Irini krizi Blinken,ObamaBiden döneminde, Dışişleri Bakan yardımcısıydı. Yük gemisinin silah ambargosunu deldiği şüphesiyle durdurularak arandığını duyuran Almanya, operasyonda sadece insani yardım malzemelerinin bulunduğunu bildirdi. Ankara’dan tepki yükselirken eylemin deniz hukukuna aykırı olduğu vurgusu yapıldı. Doğu Akdeniz mücadelesiyle birlikte dikkatler gelecek ay yapılacak Türkiye’ye olası yaptırımların ele alınacağı Avrupa Birliği (AB) zirvesindeyken dün Libya açıklarında AB dönem başkanı Berlin ile Ankara arasında Türk yük gemisi RosalineA üzerinden yeni bir gerilim patlak verdi. İlk olarak Alman Der Spiegel dergisinin duyurduğu habere göre, Türkiye’nin AB’nin Libya’ya yönelik Birleşmiş Milletler (BM) silah ambargosunu denetleme misyonu Irini kapsamında Hamburg adlı Alman orduAlman askerlerinin helikopterden inişinin ve Hamburg fırkateyninin geminin çevresindeki hareketlerinin gemi personeli tarafından cep telefonuyla kaydedildiği belirtildi. suna ait fırkateyn önceki gün Libya’nın man ordusu ve Türk güvenlik kaynakla to notası iletdoğusundaki Bingazi kentinin 200 ki rının açıklamalarına yer verdi. Haberde, ti. Operasyon nedeniyle AB’ye, operaslometre açıklarında RosalineA gemisi Alman Savunma Bakanlığı sözcüsünün, yonun komutasında yapılması nedeniyle ni yasadışı silah taşıdığı şüphesiyle dur “askerlerin gemiye çıktığı ancak Türki İtalya’ya, operasyona katılan geminin sadurdu. Alman güçler helikopterle gemi ye, AB’ye ihtar gönderince gemiyi terk hibi olması nedeniyle de Almanya’ya ayrı ye indi. Aramada silah izine rastlanmaz ettikleri, arama yaptıkları sürede yaayrı nota verildi. Notada, olayın uluslaraken Ankara’dan sert tepki yükseldi. sadışı bir şey bulamadıkları” açıklama rası hukuka aykırı olduğu ve Türkiye’nin Yunan komutan sı aktarıldı. Reuters’e konuşan Türk gü tazminat hakkının saklı tutulduğu kavenlik kaynakları da Alman askerlerinin yıt altına alındı. Dışişleri Bakanlığı Sözliderliğinde AA, taşıdığı insani yardım malzemeleri ile İstanbul’dan demir alan gemigemide, bisküvi ve boya malzemeleri gibi insani yardımdan başka bir şey bulamadığını söyledi. nin önceki gece Yunanistan deniz kuvvetlerinden bir komutanın sevk ve idaresinde yapılan Irini harekâtında görevli Hamburg fırkateyni tarafından Mora Yarımadası’nın güneybatısında durdurulduğunu aktardı. Haberde, deniz hukukuna göre gemilerde arama yapabilmek üzere personelin çıkması için bayrak devletinin rızasının alınması gerektiği, dün sabah erken saatlere kadar süren arama için Türkiye’den böyle bir izin alınmadığı belirtildi. Arama sonrasında ‘Dört saat itiraz gelmedi’ DW’nin haberine göre ise bir Alman kaynak arama izni için 4 saat Ankara’dan yanıt gelmediğini iddia etti. Almanya Savunma Bakanlığı sözcüsü, “Aramanın yapılabilmesi için geminin bandırasını taşıdığı ülkenin onayının gerektiği, ancak dört saat boyunca ülkeden itiraz gelmemesi durumunda bunun onay olarak kabul edildiğini” belirtti. Sözcü, “bu nedenle aramanın başlatıldığını” savundu. RosalineA’nın Misrata Limanı’na doğru seyrine devam ettiği, Ankara’nın uluslaElçilere protesto notası rarası kuruluşlar nezdinde girişimlerde Geminin, Türkiye’nin onayı olmadan bulunacağı ifade edildi. AA’ya konuşan aranmasıyla ilgili İtalya ve AB’nin Angüvenlik kaynakları, olayı “hukuka aykı kara’daki büyükelçileri ile Almanya Bürı bir davranış” olarak nitelendirdi, “açık yükelçiliği Maslahatgüzarı, Dışişleri denizlerin serbestisi” ilkesinin de ihlal Bakanlığı’na çağırıldı. Türkiye, olayla ilgiedildiğini vurguladı. li AB, Almanya ve İtalya’ya Reuters ise konuyla ilgili haberinde AlLibya’da Ankara destekli, BM’nin tanıdığı Uluprotescüsü Hami Aksoy da “AB’nin ne meşru Libya hükümetiyle, ne ülkemizle, ne de NATO’yla istişare etmeden başlattığı Irini harekâtının tarafsızlığı halihazırda tartışmalıdır” ifadesini kullandı. 2016’dan bu yana Libya’ya uygulanan silah ambargosunu denetlemeyi ve ülkeden petrol kaçırılmasını önlemeyi amaçlayan AB’nin Irini misyonu Mart 2020’de başlamıştı. Irini, Ankara ile Brüksel arasında geçmişte de gerilime yol açmıştı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, misyonu tek taraflı olmakla eleştirmişti. Libya’nın kuzeyinin abluka altına alınmasının hedeflediğini ancak Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’dan doğudaki Hafter güçlerine tedarik edilen silahlarla ilgili çalışma yapılmadığını söylemişti. Doğu Akdeniz’de enerji, nüfuz gerilimiyle birlikte Ankara’ya baskılar artıyor. Paris, Atina’nın yanı sıra Almanya Başbakanı Angela Merkel geçen hafta, aralıktaki zirvede Türkiye’ye yaptırım çıkabileceğinin sinyalini vermişti. Ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan ABD ve AB’ye ılımsal Uzlaşı Hükümeti ile Hafter destekli Tobruk cephelı açıklamalar gelmişti. Türkiye’nin si arasında müzakereler sürerken İngiltere, Fransa, Almanya ve Libya’da desteklediği Ulusal YAPTIRIM İtalya’dan diyaloğa zarar verecek herkese karşı harekete geçmeye Uzlaşı Hükümeti ile deniz sıhazır oldukları açıklaması geldi. Türkiye ile Irini çerçevesinde gemi krinırları uzlaşısına da AB’den TEHDİDİ zinin yaşandığı gün, AFP’nin aktardığı habere göre 4 ülkeden ortak bildiri duyuruldu. Açıklamada Libya’daki barış sürecine zarar veren ülkelere yaptırım tehdidinde bulunuldu. Ancak ülke ismi belirtilmedi. Fransa’nın da aralarında bulunduğu bazı ülkeler daha önce Türkiye ve Rusya’yı Libya’daki barış sürecine zarar vermekle suçlamıştı. tepki gündeme yansımıştı. lDış Haberler / Ankara Cumhuriyet KAPTANIN BAŞINA SİLAHLI ASKER DİKİLDİ Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Libya’ya giden Türk kargo gemisinin Türkiye’nin onayı alınmadan aranmasıyla ilgili “Silah ambargosunu ihlal etmediği görülen gemimizin ağır hava şartları altında saatlerce güzergâhından alıkonulmasını, ayrıca denetleme sırasında personele adeta suçlu muamelesi yapılmış olmasını esefle karşılıyoruz. Yetkisiz ve güç kullanılarak yapılan bu eylemi protesto ediyoruz” dedi. Aksoy, önceki gün Alman savaş gemisinin, Ambarlı Limanı’ndan Misrata’ya boya ve insani yardım malzemesi taşımakta olan Türk bayraklı ticaret gemisini muğlak bir şüphe üzerine ayrıntılı şekilde sorguladığını belirtti. Kaptanın işbirliği gösterdiğini kaydetti. “Buna rağmen saat 17.45’te (önceki gün) Irini harekâtı silahlı unsurları tarafından gemiye çıkılarak uzun saatler süren bir denetleme yapılmıştır. Tüm personelin, kaptan dahil zorla üstleri aranmış, kaptanın başına silahlı asker dikilerek zor kullanmak suretiyle konteynırları aranmıştır” dedi. Aksoy, bayrak devletinin ya da gemi kaptanının rızasının alınmadığı belirtilen aramanın Türkiye’nin ısrarlı itirazları sonucu sonlandırıldığını, silahlı güçlerin gemiyi dün sabah saat 09.38’de terk ettiğini kaydetti. Libya silah ambargosuna dair BMGK kararlarının bayrak devletten rıza alınması yükümlülüğünü ortadan kaldırmadığına işaret etti. Dağlık Karabağ’da Rus barış gücü askerleri konuşlandı. İsrail RiyadTel Aviv basınında gizli görüşme iddiası hattında ‘yakınlaşma’ Tel Aviv yönetiminin Arap ülkeleri ile normalleşme adımları kapsamınkin “Böyle bir toplantı meydana gelmedi. Sadece ABD ve Suudi yetkililer toplantıda listesinde bulunan ülkelerde Suudi da hazırdı” açıklamasını yaptı. Reuters’ın Arabistan’ın da adı geçerken İsrail Baş haberine göre ise bir İsrailli yetkili göbakanı Binyamin Netanyahu’nun önce rüşmeyi doğruladı. ki gün Riyad’a gizli bir ziyaret düzenleİsrail basınında ayrıca Netanyahu ve diği iddia edildi. İsrail basınına yansıyan Cohen’in Suudi Arabistan’a seyahat için haberlere göre Netahyahu, Veliaht Prens kullandığı uçağın rotası paylaşıldı. UçaMuhammed bin Selman ve ABD Dışişleri ğın yerel saatle 17.00’de Tel Aviv’den Türkiye gözlem Bakanı Mike Pompeo ile üçlü bir görüşme yaptı. Netanyahu’ya İsrail istihbarat servisi Mossad Başkanı Yossi Cohen’in hareket ettiği ve 5 saat sonra da tekrar İsrail’e döndüğü belirtildi. Jerusalem Post gazetesinin haberinde eşlik ettiği öne sürüldü. de Netanyahu’nun gezi hakkında Savunnoktası istiyor Amerikan Wall Street Journal gazetesi Netanyahu ile Selman arasında ma Bakanı Gantz ve Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi’ye bilgi vermediği kaydedildi. ilk temas olduğu idİsrail, son dönemBakuErivan arasında ateşkes, ateşkes izleme sürecinde uluslararaDağlık Karabağ’da Ermenistan iş sı gözlem gücü talebini duyurmuştu. dia edilen görüşmenin iki Suudi hüküde Arap ülkeleri ile özellikle İran’ın bölgalinin kısmi sona ermesini içeren uzlaşının ardından gözler Türkiye ve Mayın can aldı met yetkilisi tarafından doğrulandığını gedeki nüfuzunu kırmak için yakınlaşma Rusya’nın ortak gözlem merkezinin Bu arada Dağlık Karabağ’da mayazdı. çabalarında vites arnasıl şekilleneceğinde. Ortak ateşkes gözleme merkezinin oluşturulmasına yönelik teknik konuları göyın patlaması sonucu bir Azerbaycan askerinin öldüğü belirtildi. Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göSuudi Bakan yalanladı Prens Selman Netanyahu tırdı. ABD arabuluculuğunda Körfez ülkeleri Bahreyn ve Birlerüşmek üzere Rusya’dan bir heyet re Rus barış gücü askerleri, Azeri asNetanyahu’nun basın danışmanı Toşik Arap Emirlikleri (BAE) ile diplomatik Ankara’da temaslarda bulunmuş, kerler, uluslararası tanınırlığı olmayan paz Luk’un Twitter hesabından paylaş ilişkilerin yeniden başlatılması konusunancak net bir sonuç açıklanmamış Dağlık Karabağ’ın Acil Durumlar Batığı mesajda, “(İsrail Savunma Bakanı da anlaşma sağlanmıştı. Suudi Arabistan tı. Reuters ajansı bir Türk kaynakanlığı temsilcileri ve Uluslararası KıBenny) Gantz siyasetle uğraşırken Baş başta Körfez ülkeleri ile İsrail arasındağa dayanarak verdiği haberinde ta zılhaç Komitesi temsilcilerinden olubakan (Netanyahu) barış yapıyor” ifade ki anlaşmaya kuşkuyla yaklaşmış ancak raflar arasında askeri ortak merke şan ortak cenaze arama ve değişim si dikkat çekti. Bu mesajla haberleri do daha sonra hava sahasını söz konusu ülze ilişkin görüş ayrılıklarının olduğu grubu, Terter’de cenaze arama faalilaylı olarak doğrulandığı yorumları yapıl keler arasındaki uçuşlara açmıştı. nu savundu. yetleri yürütürken patlama meydana dı. Gantz, Netanyahu’nun Almanya’dan Suudi Arabistan’ın da aralarınHabere göre kaynak Ankara’nın en geldi. Patlamada bir Rus subayla birdenizaltı alımında yolsuzluk yaptığı iddi da bulunduğu bazı ülkelerin ABD’de 3 büyük görüş ayrılığının Azerbaycan likte Acil Durumlar Bakanlığı’ndan 4 aları üzerine hükümet soruşturması açıl Kasım’da yapılan başkanlık seçiminden topraklarında kurulacak, Rusya’yla temsilcinin yaralandığı belirtildi. Yaradığını açıklamıştı. AA’nın haberine gö sonra Tel Aviv ile ilişkileri normalleştiryapılacaktan ayrı olarak, bağımsız bir lıların tedavi için Baku’daki bir askeri re ise Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı mek için görüşmelere başlayacağı iddia askeri gözlem noktası oluşturmak is hastaneye götürüldüğü kaydedildi. Faysal bin Ferhan El Suud, iddialara iliş edilmişti. tediğini söyledi. Bunun Türkiye için gerekli olduğunu kaydetti. Rusya’nın ise bunun gerekliliğine katılmadığı YENİ ANAYASA TASLAĞI TARTIŞMA YARATTI görüşünde olduğunu belirtti. Taraflar arasında müzakerelerin sürdüğünü de vurguladı. Azerbaycan ile Ermenistan arasında Moskova arabuluculuğunda uzlaşıya varılmıştı. Anlaşma ile yaklaşık 2 bin Rus barış gücü Dağlık Karabağ’a konuşlandı. Moskova ile Washington ile birlikte Minsk Grubu eşbaşkanı olan Paris ise RusyaTürkiye’nin rolüne eleştiri getirerek Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te önceki gün yüzlerce kişi başkanlık sistemini güçlendireceği ve ifade özgürlüğünü kısıtlayacağı gerekçesiyle yeni anayasa taslağını protesto etti. Reforma ve Ata Vatan partilerinin üyelerinin yanı sıra bazı cumhurbaşkanı aday adayların da katıldığı yürüyüşte taslağın geri çekilmesi çağrısı yapıldı. Ülkede Halk Kurultayı adlı yeni organın oluşturulmasını ve devlet başkanının geniş yetkilerle donatılmasını öngören taslak tartışmaya açılmış, değişikliği gündeme getiren milletvekilleri, cumhurbaşkanlığı seçiminin de düzenleneceği 10 Ocak 2021’de aynı zamanda anayasa referandumunun da yapılmasını önermişti. Ülkede ekim ayında siyasi kriz alevlenmişti. Genel seçim sonuçlarına karşı muhalefet meydanlara çıkmıştı. Başbakan Kubatbek Boronov’un ardından Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov da görevi bırakmıştı. Dış politika Blinken’e emanet ABD’de Başkan Donald Trump’ın seçim sonuçlarını kabul etmeme, yargıya taşıma tutumu sürerken başkanlık seçimlerini kazanan Joe Biden kabine hazırlıklarına girişti. ABD başkanlığına seçilen Biden, Dışişleri Bakanlığı’na Antony Blinken’ı, Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevine de Jake Sullivan’ı getireceğini açıkladı. Blinken’ın bu durumda göreve başlayabilmesi için Senato’nun onayı gerekiyor. Biden’ın Avril Haines’ı da Ulusal İstihbarat Direktörü olarak atayacağı belirtildi. Haines, ABD’de bu göreve gelen ilk kadın olacak. Ayrıca Biden’ın Alejandro Mayorkas’ı İç Güvenlik Bakanlığı’nın başındaki ilk göçmen ve Latin kökenli isim yapmayı planladığı belirtildi. ABD basınında yer alan kimi yorumda, Biden’ın Obama döneminde de Dışişleri’nde üst düzey görev alan, dış politikada deneyimli bir ismi bu göreve ataması, Washington’ın Trump döneminde bozulan küresel ittifakların yeniden inşa edilmesine öncelik vereceğinin sinyali olarak değerlendirildi. New York Times, Blinken için “küresel ittifakların savunucusu” ifadesini kullandı. Blinken, eleştirileri ve açıklamalarıyla Türkiye’de de gündeme gelen bir isim. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra Ankara’ya gelen Blinken, “Bu saldırı Türkiye demokrasisinin kalbine hançer” ifadesini kullanmıştı. Diğer yandan Trump’ın Suriye’den asker çekme kararını eleştirirken bu kararın terör örgütü PKK’nin Suriye’deki uzantısı YPG’ye zarar verdiğini söylemişti. Blinken, son olarak 27 Ekim’de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın iki devletli çözüm açıklamasını Twitter’dan eleştirmişti. Blinken, açıklamayı üzülerek izlediklerini bildirirken Biden’ın “uzun süredir iki toplumlu bir federasyonu” desteklediğini vurgulamıştı. Eski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın yardımcılarından Jake Sullivan ise Biden’ın ulusal güvenlik danışmanı olarak açıklandı. Biden’ın Beyaz Saray Genel Sekreterliği için atadığını belirttiği Ron Klain, seçilmiş başkanın kabinesini bugün açıklayacağını duyurmuştu. Trump’a çevresinden tepki Bu arada yenilgiyi kabullenmeyen Trump’ın hukuk mücadelesine Cumhuriyetçi Parti’nin ağır toplarından da eleştiriler gelmeye başladı. Trump’ın arkadaşı, eski New Jersey Valisi Chris Christie, Rudy Giuliani ve diğer avukatları bunu “ulusal utanç” olarak niteledi. Pensilvanya’nın Cumhuriyetçi Senatörü Pat Toomey de eyaletteki sonuçlara ilişkin Trump’ın artık yenilgiyi kabul etmesi gerektiğini söylemişti. ‘Arap Kılıcı’ başladı Mısır’ın kuzeybatısında yer alan Muhammed Necib Askeri Üssü’nde 6 Arap ülkesi ortak askeri tatbikat başlattı. AA’nın haberine göre Mısır ordu sözcüsü, “Arap Kılıcı” adı verilen tatbikata, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Ürdün, Bahreyn ve Sudan’ın katıldığını belirtti. Açıklamada, tatbikat çerçevesindeki faaliyetlerin 26 Kasım’a kadar devam edeceği ifade edildi. 6 Arap ülkesi Kasım 2018’de de Mısır’da ortak bir askeri tatbikat düzenlemişti. 2 yıl önceki tatbikata Kuveyt katılmış, ancak Sudan katılmamıştı. Bu yılki tatbikata Kuveyt’in katılmaması dikkat çekti. Elçilik çalışanı virüse yenildi Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Yunanistan’ın Ankara Büyükelçiliği’nde görevli diplomat Georgias Ralli’nin yeni tip koronavirüs nedeniyle yaşamını yitirdiğini duyurdu. Dendias, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Ralli’nin (60) 10 gün önce testinin pozitif çıktığını ve elçilik binası içerisindeki evinde karantinada bulunduğunu kaydetti. “Yurtdışında ülkemizi onurla temsil etmiş ve büyük özveri ile çalışmış Ralli’nin ailesine üzüntülerimi bildiriyorum” ifadelerini kullandı.