Katalog

KÜLTÜR 13 24 KASIM 2020 SALI Gelecekte sinema sektörünü de vurabilir Pandemi koşullarının zorladığı bir sektör de sinema salonları oldu. Uzun süre kapalı kalmaya dayanamayan sinema salonları seyircinin kalmaması nedeniyle bir bir kapanıyor. Sinemaya gitmek hayal EMEL SEÇEN Gerçek sinemaseverler “Sinema, sinema salonunda izlenir” diyor ama gerek teknolojinin sağladığı kolaylıklar, gerek yeni yaşam biçimleri derken pandemide koltuklar seyircisiz kaldı! SİSAY, Sinema Salonu Yatırımcıları Derneği tarafından yapılan açıklamada “Koronavirüs salgınının eşi benzeri görülmemiş türde tüm dünyayı etkilediği, martta kapanan ve ağustos ayında kademeli açışa rağmen bazı salonların açılamadığı, sektörün hâlâ zor bir sınav vermekte olduğu, sektöre hizmet vermekte olan AMC Entertainment, Regal gibi markaların, Covid19 nedeni ile kapandığı, sadece Türkiye’de değil 15 Avrupa ülkesinde de sinemacıların ciddi sınav verdiği” ifade edildi. Boğaziçi Film Festivali’nin ardından Beyoğlu Sineması, bir yandan vizyon filmleri ve sıra dışı yönetmen David Lynch film seçkisi sunmasına rağmen seyirci sayısı 10’u geçmiyordu. Gençlerin gönüllülük esası ile canla başla çalıştıkları ortam şimdi kapalı. SİSAY, “Sosyal hayatın normalleşmesine katkı sunmak adına tüm sağlık önlemlerini alarak sinemaları bugüne kadar zarar etmek pahasına açık tutmaya çalıştık. Beş ay büyük özveri ile açık tutmaya çalıştığımız salonlarımızda satılan bilet sayısı geçen yıla göre yüzde 95 düştü. Avrupa sinemalarının kapanması nedeniyle birçok yabancı filmin global vizyon tarihi ertelendi. Bilet satışının yüzde 65’ini gerçekleştiren yerli yapımcıların ellerindeki hazır filmleri bile vizyona çıkarmaması nedeniyle sinemalarımız neredeyse tamamen içeriksiz kaldı. İflas noktasına gelen sinemalarımızı yaşatmak adına zaruri bir ara vermek durumundayız. Bu zorlu süreci sinema sektörünün en az zararla atlatmasını ve en kısa sürede her şeyin yoluna girmesini umut ediyoruz.” Yeni yasaklar dahilinde Cumhurbaşkanı tarafından yapılan açıklamada da “Sektörün talebi üzerine sene sonuna kadar Sinema Salonları açılmayacak” dendi. Hiç mi açılmayacaklar? Bizler Beyoğlu ve İstiklal Caddesi’nin sinemaları, film festivalleri zamanında bir sinemadan ötekine koşturmayla büyüdük. AVM’lerde açılan daha şık salonlar sinema müşterisini cezbetse de Beyoğlu’ndan vazgeçilmemeli. Geçmişte bakkallar terk edildi, marketler tercih edildi. Ama bakkalın veresiye defteri vardı, hesapsız paylaşım, güven vardı, halden anlama vardı, marketlerde ise kredi kartı vardı. Pandemi koşullarında sinema filmlerini evimizde izliyoruz, ama sinema kucağımızdaki bilgisayardan değil, en iyi görüntü ve ses açısından salonda izlenir! Çıkınca kestane yenir, yağmur altında yürünür, sevgilinin koluna girilir. Pandemi bitince salonlarımıza kavuşmayı umut etmek istiyoruz. 2020 Amerikan Müzik Ödülleri sahiplerini buldu Swift, yoğun temposu nedeniyle ödülü şahsen kabul edemedi. Yılın sanatçısı Katy Perry Taylor Swift oldu Amerikan Müzik Ödülleri pazar akşamı Los Angeles’taki Microsoft Tiyatrosu’nda yapılan törenle sahiplerini buldu. Katy Perry anne olduktan sonra ilk kez tören için sahne alırken, Jennifer Lopez’in performansı ilgi gördü. Gecenin büyük ödülü Taylor Swift’e gitti. Törenin sunuculuğunu aktris ve şarkıcı Taraji P. Henson üstlendi. Covid19 tedbirlerinin uygulandığı gecede çok sayıda performans gerçekleşti. AMERIKAN MÜZIK ÖDÜLLERI’NI KAZANANLAR: l YILIN SANATÇISI: Taylor Swift l YILIN YENİ SANATÇISI: Doja Cat l EN İYİ KLİP: Taylor Swift, Cardigan l EN İYİ ERKEK ŞARKICI: Justin Bieber l EN İYİ KADIN ŞARKICI: Taylor Swift l EN İYİ İKİLİ YA DA GRUP POP/ROCK: BTS l EN İYİ ALBÜM POP/ROCK: Harry Styles, Fine Line l EN İYİ ŞARKI POP/ROCK: Dua Lipa, Don’t Start Now l EN İYİ ERKEK ŞARKICI COUNTRY: Kane Brown l EN İYİ KADIN ŞARKICI COUNTRY: Maren Morris l EN İYİ İKİLİ YA DA GRUP COUNTRY: Dan + Shay l EN İYİ ALBÜM COUNTRY: Blake Shelton, Fully Loaded: God’s Country l EN İYİ ŞARKI COUNTRY": Dan + Shay with Justin Bieber, 10.000 Hours l EN İYİ ERKEK ŞARKICI RAP/HIPHOP: Juice WRLD EN İYİ KADIN ŞARKICI RAP/HIPHOP: Nicki Minaj l EN İYİ ALBÜM RAP/HIPHOP: Roddy Ricch, Please Forgive Me For Being Anti Social l EN İYİ ŞARKI RAP/HIPHOP: Cardi B ft. Megan Thee Stallion, WAP l EN İYİ ERKEK ŞARKICI SOUL/R&B: The Weeknd l EN İYİ KADIN ŞARKICI SOUL/R&B: Doja Cat l EN İYİ ALBÜM SOUL/R&B: The Weeknd, ‘After Hours' l EN İYİ ŞARKI SOUL/R&B: The Weeknd, Heartless l EN İYİ ERKEK ŞARKICI LATİN: Bad Bunny l EN İYİ KADIN ŞARKICI LATİN: Becky G l EN İYİ ALBÜM LATİN: Bad Bunny, YHLQMDLG l EN İYİ ŞARKI LATİN: Karol G & Nicki Minaj, Tusa. Bilkent Senfoni ‘Server Ganiyev’i andı Türkiye’nin ilk özel, akademik, uluslararası orkestrası olan Billı Sazlar Orkestrası için Senfonisi, Nizami” eserlerini seskent Üniversitesi Senfoni Orkestlendirdi. rası (BSO), 22 Kasım Pazar günü BSO, Elvin ve Ceyla’a, J.S. kurucusu, başkemancısı, BÜ. MüBach’ın “La minör Keman Konzik ve Sahne Sanatları Fakültesi çertosu” ve Hayrettin Hoxöğretim üyesi Azerbaycan Devlet ha ile birlikte çaldıkları A. Sanatçısı ve Halk Sanatçısı Prof. Vivaldi’nin “İki Keman ve ViServer Ganiyev’i (d. 1935, Baku ö. 2010, Ankara) konserle andı. Konserin solist sanatçıları Hayreddin Hoxha, Elvin Hoxha Ganiyev ve Ceyla Ganiyeva yolonsel için Konçerto, Op.3” eserlerinde de eşlik etti. Elvin Hoxha, “Dedem benim ise, Server Ganiyev’in torunları ilk keman hocamdır, daha çogenç keman yıldızları Hannover’de master yapan cukluğumda insan ve müzisyen olarak temellerikeman yıldızları Elvin Hoxha Ganiyev ve Ceyla Ga mi attı. Onun için çalmak benim için mutluluk veniyeva ile damadı BSO’nun çello grup şefi Hay rici. Zaten hangi sahnede olursam olayım her zareddin Hoxha idi. man aklımdadır. İhsan Doğramacı ile 1993 yılında Bilkent Konser Salonu’nda pandemi koşulla projelendirdikleri BSO ailemiz için çok özeldir. İlk rı nedeniyle yaylı sazlar orkestrası formunda ve orkestra konserimi 7 8 yaşlarında onlarla Boğarildiği konseri, Server Ganiyev ile çok uzun yıllar ziçi, Albert Long Hall’de vermiştim. Dedemle biraynı sahneyi paylaşan ve aynı fakültenin öğretim likte çalmıştık. Ölmeden önce verdiği son konserüyesi olan şef Işın Metin yönetti. Orkestra bu özel de de gene BSO eşliğinde birlikte çalmıştık” dikonserde çoğu üyesinin öğretmeni olan Garniev yerek bu konserin ailesi için çok anlamlı olduğuanısına S. Barber, “Adagio” ve F. Amirov’un “Yay nu ifade etti. Göbeklitepe Çevrimiçi müzelerin sayısı arttı Önemli eserlere ev sahipliği yapan müzelerden 17’si, Covid19 sürecinde “https://sanalmuze.gov.tr” adresinden sanal ortamda ziyarete açıldı. Ankara Kurtuluş Savaşı Müzesi, Ankara Cumhuriyet Müzesi, İzmir Efes Müzesi, Çanakkale Troya Müzesi, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Samsun Gazi Müzesi, Şanlıurfa Göbeklitepe Örenyeri, Ankara Etnoğrafya Müzesi, Antalya Müzesi, Çorum Boğazköy Müzesi, Gaziantep Arkeoloji Müzesi, Gaziantep Zeugma Müzesi, Çorum, Şanlıurfa, Adana, Hatay ve Van müzeleri sanal ziyaret edilebiliyor. Üç boyutlu olarak ziyaretçilere kapılarını açan müzelerde, camekânlı yapıların içinde muhafaza edilen eserler incelenebiliyor. Kadıköy Belediyesi Pandemi Orkestrası kuruldu Pandemi sürecinde hiçbir sabit geliri olmayan ve ekonomik olarak zor bir süreçten geçen müzisyenlerin yer alacağı bir senfonik orkestra kuruldu. Kadıköy Belediyesi’nin destek verdiği Pandemi Orkestrası projesinde şef, solist ve orkestracı olarak aynı meslek grubundan birçok sanatçı da karşılık beklemeden yer alıyor. Kadıköy Belediyesi Pandemi Orkestrası adıyla beş konser verecek orkestraya, Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası ev sahipliği yapacak. Pandemi orkestrasının ilk konseri 7 Aralık 2020 Pazartesi şef Rengim Gökmen ve İdil Biret’in katılımıyla; ikinci konser 4 Ocak 2021’de şef Oğuzhan Balcı ve Gökhan Aybulus’un katılımıyla; üçüncü konser 8 Şubat 2021’de şef Gürer Aykal ve Bülent Yazıcı’nın katılımıyla; dördüncü konser 8 Mart 2021’de şef İbrahim Yazıcı ve Gülsin Onay’ın katılımıyla; beşinci konser ise 29 Mart 2021’de şef Hakan Şensoy ve Cihat Aşkın katılımıyla yapılacak. Ortaoyuncular 40 yaşında 14Mart 1980’de İstanbul’da Ortaoyuncular diye bir topluluk çıktı ortaya. Ferhan Şensoy adlı 29 yaşındaki Karadenizli (Çarşamba doğumlu, Galatasaray’da okumuş, Kanada’da tiyatro sanatına ilişkin incelikleri pekiştirmiş) cin gibi delikanlı, “Şahları da Vururlar” adlı oyunla İstanbul’u sallıyordu. Oyunun yazarı, yönetmeni, oyuncusuydu. Türkçeye yedi takla attıran yaman bir dil ustası, kıvrak bir yönetmen, seyirci karşısındaki soğuk ve küstah yaklaşımını nasıl beceriyorsa karizmatik kılabilen bir oyuncu olarak ün yaptı. İlk başlarda Şensoy’un başarısının uzun soluklu olmayacağını düşünenlerdendim. Ne ki seyircisine verdiği “her yıl yeni bir oyun yazma” sözünü tutarak topluluğunu canlı kıldığı gibi, turnelerle tüm kentlere ulaştırdığı tek kişilik “Ferhangi Şeyler” oyunuyla hepimizin “memleketlisi” olmayı başararak yanıldığımızı gösterdi bize. Tiyatromuzun en “özel” kişilerinden biri olup çıktı. Topluma Ses Tiyatrosu’nu kazandırdı Oyunlar ve yapımlar birbirini izlerken, 1989’da Şensoy’un satın alarak onarımını yaptırdığı tarihsel Ses Tiyatrosu’na geçildi. “Ses 1885”, Ortaoyuncular’ın tiyatromuzun önde koşanları arasına girdiği aşamayı belirler. Topluluğa, Ferhan’a ünlü kavuğu devreden Münir Özkul’dan Erol Günaydın’a, Zeliha Berksoy’dan Demet Akbağ’a, Derya Baykal’dan Rasim Öztekin’e uzanan çizgide daha nice sanatçı emek vermiştir. Oyunların temelinde “kabare” anlayışı vardır. Oyunculuk biçimi ise geleneksel tiyatromuzun “göstermeci” biçemdeki hünerleriyle Batı’nın “absürd” tiyatrosunun soyut esintilerini buluşturur. Şensoy, gerici/yasaklayıcı/ baskıcı yönetimler karşısındaki “muhalif” tutumunu “toplumsal taşlama” sanatıyla sürdürürken, arı gülmeceyi insan yaradılışının derinliklerinde yakalar. Dahası, güldürürken yer yer hüzünlendiren bir doku yaratır oyunlarında. Bir yandan da şiir, roman, öykü, deneme türlerinde üretmektedir. Oyunlar 40’ı bulduysa öteki metinler de 20’ye tırmanmakta, kazanılan ödüller katlanarak artmaktadır. Şensoy ve Ortaoyuncular için yaptığım “Seçtiklerim” köşesi aşağıdadır: En İyi Özgün Oyun “İstanbul’u Satıyorum”, En İyi Reji “Yorgun Matador”, En İyi Uyarlama (Karadeniz’in güneyinden çaktığı selamı Karadeniz’in kuzeyine, Çehov Usta’nın topraklarına yolladığı) “Fişne Pahçesu”, En İyi Tek Kişilik Gösteri “Ferhangi Şeyler”, “Felek Bir Gün Salakken”, “Fername”, En Güzel Oyun Adı “İçinden Tramvay Geçen Şarkı”, En İyi Oyunculuk Brecht uyarlaması olan “Üç Kurşunluk Opera” da Beyoğlu başkabadayısı Atatürkçü Mahmut kompozisyonu, En İyi Dekor “Fername”. En İyi OyunDışı Metin “Tabancamın Sapını Gülle Donattım”, “Hacı Komünist”… ‘Yazar tiyatrosu’nun en başarılı temsilcisi Ortaoyuncular için sürekli üreten Şensoy, tıpkı Moliere, Shakespeare ve Dario Fo’nun kendi topraklarında yaptığı gibi, “yazar tiyatro”sunu ülkemizde kurumlaştırdı. “Hocası” Haldun Taner’in düşleyip de tam olarak gerçekleştiremediğine ulaşan ilk yazarsanatçımızdır. “Ferhangi Şeyler” kırdığı dünya rekorunu yükselterek 2 bin 400 temsili aşarken, 40. yıla yeni bir oyun yaraşırdı. Ne ki gündemde koronavirüsü vardı. Bu yazılamadı, çünkü oyunlar oynanamadı. Ne ki 814 sayfalık “FerhAntoloji”yi (Bilgi Yay., 6. Basım, Mart 2020) okuma fırsatı çıktı. Şensoy’un, kendi ve Ortaoyuncular adına ürettiklerini nasıl titizlikle belgelediğini, televizyon, sinema, tiyatro, edebiyat alanındaki yapıtları için nasıl “çağdaş” bir “arşiv” oluşturduğunu bir kez daha görmek büyük mutluluktu. Parlak zekâsına eşlik eden özenli çalışma disipliniyle Ferhan Şensoy’un kültürsanat dünyamızda özel bir yeri vardır. Sağlıkla kalsın, çok yaşasın… Kadına şiddete karşı dijital hak bilgilendirme çalışmaları yürüten kadinhaklari. org’un hazırladığı “Hegemonya” adlı belgesel 25 Kasım’da saat 14.00’te Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele GüKadına şiddete karşı belgesel! nü platformun YouTube kanalında yayında olacak. Handan Uslu’nun yönettiği ve 9 farklı kadının tanıklıkları eşliğinde şiddeti tarifleyen belgesel ekibinin katılacağı bir çevrimiçi sohbet yapılacak.