Katalog

10 21 OCAK 2020 SALI HABER/YORUM Atatürk’ü nasıl bilirsiniz... Çağdaş uygarlık değerleri ile çağdışı şeriatçı düzensizliğin “tartışıldığı” bugünlerde Atatürk’ü anmak istedim: Ben onu, zeybeği de tangoyu da severek yapan “sentezci” biri olarak görürüm... “Emperyalizme karşı, kurtuluş için yapılmıyorsa savaş bir cinayettir” diyecek kadar yücelen bir hümanist olarak bilirim... Küçücük çocuklara A B C’yi karatahta başında öğretecek kadar önemseyen alçakgönüllülük içinde biri olarak hissederim.... 1927’de İstanbul Üniversitesi’nde öğrencilerin yanına oturarak öğretmeni dikkatle dinleyecek kadar yücelen bir büyük insan olarak görürüm... Yalova’da ağacın kesilmesini engellemek için, evin yerini değiştiren bir çevreci olarak algılarım... Cephede savaştığı düşmanının bayrağına bile “saygı duyan” bir insanlık abidesi olarak anımsarım... Florya’daki mütevazı yazlığında, insanlarla sohbet eden bir yurttaşımız gibi severim... “Yurtta barış dünyada barış” felsefesinin yaratıcısı olarak anımsarım... Traktör üzerine çıkıp köylüye (ve tarıma) verdiği önemi ısrarla gösteren bir lider olarak bilirim... Bütün komşu ülkelerle “karşılıklı ulusal çıkarlarımızı geliştiren bir öncü düşünür” olarak bilirim... Kadınerkek eşitliğini, çağdaş ve uygar yaşam tarzını benimsemiş ve çökmüş Osmanlı Devleti’nin gömüldüğü karanlığı, aydınlatma çabası içine girmiş bir insan olarak bilirim... Sanatçısını yüceltmek ve gençlerin yolunu açmak için çağdaş ve uygar kültürel değerleri öne çıkaran, Avrupa’da faşizmden bunalan bilim insanlarını Türkiye’ye getiren bir öncü olarak tanırım... Anadolu’nun ulusal ve yerel kimliği ile uygar çağdaş küresel değerlerin “sentezini yapan” bir bilge olarak görürüm... Sömürgecilerin pençesi altında ezilmekten kurtulamayan Müslüman ülkeler dünyasında, Batı emperyalizmine karşı mücadele ederek ülkemizi Sevr’den Lozan’a getirme başarısını gösterebilmiş bir deha olarak görürüm... Refah ve uygarlığa ulaşmak için laikliğin en başta gelen vazgeçilmez bir öğe olduğunu, Atatürk devrimleri ile, uygulamada da kanıtlamış bir insan olarak bilirim... Gözlerini kapadıktan sonra bile Hindistan’dan Cezayir’e, Küba’dan Şili’ye, “onların kurtuluş savaşlarında örnek olmuş, heykeli dikilmiş bir yüce insan” olarak bilirim... Gandi’ler, Bin Bella’lar, Fidel Castro’lar, Allende’ler yüce Atamızı örnek almışlardır. Onun sayesinde Türkiye Cumhuriyeti bir ilki başararak azgelişmiş dünyada örnek olmuştur. Ben 1933’te Almanya’dan Atatürk Türkiyesi’ne 33 yaşında gelen, Prof. Fritz Neumark ile 1976, 1983 ve 1987 yıllarında Türkiye’de ve Almanya’da beraber oldum. Atatürk Türkiyesi’ni birinci elden, ondan dinledim ve bunları da yazdım. (*) Kendisi hem “Boğaziçi’ne Sığınanlar” kitabında hem de 1981’de Banka ve Ekonomik Yorumlar dergisindeki makalesinde anlatmıştır. Bugün Atamızı neden mi yazdım: Atatürk düşmanlarının sinsice boy gösterdikleri, karanlık tarikat dehlizlerine ışık tutmak için. Bu arada, sevgili Alev Coşkun’un kurtuluş ve kuruluş dönemine ışık tutan son kitapları, önemli bir boşluğu doldurdu. Son zamanlarda kimi dostlar hiç gereği yokken “AtatürkKemalizm” farklılaştırması yapıyorlar, içini Atatürk devrimleri ile donattığımız zaman adı hiç önemli değil, özü önemlidir. Hele bugün yaşadığımız koşullar kapsamında. Ben “Atamızı” kalpaklı ve üniformalı resmini sevmeme rağmen, sadece o format içinde görmek istemedim. Uygarlaşma, çağdaşlaşma, değişim ve antiemperyalist duruşunun zenginlikleri içinde görüyor ve değerlendiriyorum. (*) Yolumun Kesiştiği Ünlüler, Kırmızı Kedi Yayınevi, s. 45, 2017 Yüzleşme, Cumhuriyet Yayınları, s. 18, 2019 21 OCAK 2020 SAYI: 34439 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l İç Politika: Ali Açar l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 06:48 06:31 06:53 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 08:17 13:20 15:50 07:59 13:05 15:38 08:18 13:27 16:04 Akşam 18:13 18:00 18:27 Yatsı 19:37 19:23 19:47 Müzelerimizin depolarındaki “tarihsel, kültürel ve dinsel eser envanter yanardağlarından” biri, nihayet geçen hafta, Gaziantep’te patladı! Gazetelerdeki haberleri özetleyelim: Geçen hafta, Gaziantep Mozaik Müzesi’nde “sivil sözleşmeli arkeolog” olan Merve Kaçmış (33), Diyarbakır’a giderek, ağabeyinin 8. kattaki evinden atlayarak intihar etti. Kaçmış, “hakkında, zimmet ve eksik envanter” olduğu gerekçesini yaratmak için “mobbingişyerinde zorbalık” uygulandığını bir notla duyurdu. “İşyerinde zorbalık” yaptığı savıyla, müze müdürü Emine Öztürk’ün ve 2 müze görevlisinin görevlerinden alındıkları açıklandı! “Kaçmış’ın” ölümünün ardından rapor hazırlayan Teftiş Kurulu Başkanı İzzet Güven de, müze müdürünün “işyerinde zorbalık” uyguladığına dair “dilekçe ve sözlü şikâyetlerin olduğunu” belirtti! Ağabeyi Ömer Ozan Kaçmış, 8 Ocak’ta kardeşiyle telefonla konuştuğunda, Merve’nin ona “Ben izindeyken, bende olmayan eserlerle ilgili daha önce görmediğim bazı belgeler ve fotolar bilgisayarıma da yüklenmiş!” dediğini aktardı. HHH Biraz araştıralım... Önceki müdür Ahmet Denizhanoğlu’nun, bu görevdeyken, müzenin çeşitli görevlileri arasında Emine Öztürk’ü, önce İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne müdür yardımcısı olarak atadığı belirtilmişti... Bunların bazıları Teftiş Kurulu ra yaşanan “zimmet sorunu nun”, eski yasa ve yönet meliklerden kaynaklandığı nı şöyle açıkladı: “Bu aslında kara mizah ve trajikomik bir durum. İvedilikle mevzuatın ye nilenmesi ve çağa uygun mevzuat yapılması şart. Müzede zorbalık Düşünsenize benim zimmetimde Hitit dönemi ve ölüm! ne ait bir tablet, sizin zimmetinizde İskender Lahdi poruna da yansımıştı... var. Böyle bir uygulama İddialara göre Öztürk, bu dönem çağdışıdır ve tarihi eserlerimize bir de “yerel yönetimce kollanmış!” ve eşya gibi muamele etmemizle alakalı çeşitli gerekçelerle hakkında yapı bir durumdur.” lan şikâyetler için hiçbir işlem yapıl Arkeoloğun intiharının arka planın mamış!”... Bir başka ile da, müzede 2017 yı atanan, “özel koleksi lından bu yana ya yoncu” bir yerel yöne şanan ve görmez tim yetkilisinden söz den gelinen bazı ediliyor! olayların yattığı iddia Ayrıca, üstlerin ediliyor. İvgin, “Çün ce İl Kültür ve Tu kü yasa ve mevzuat rizm Müdürlüğü’ne, larımızda zimmetlen Öztürk’ün, “yönetici me zorunluluğu var!” lik yapacak nitelikleri ol dedi. madığına ilişkin yazılara Bunların bazıları da” yanıt verilmemiş! Merve Kaçmış Teftiş Kurulu raporu HHH na da yansımış. Ar Arkeoloğu ölüme götüren intihar, keoloğu ölüme götüren intihar, sıra sıradan bir “adli vaka” olmadığı gi dan bir adli olay olmadığı gibi, mü bi, müzede eksik olduğu iddia edilen zede eksik olduğu iddia edilen 150 150200 parça tarihi eserin akıbeti 200 parça tarihi eserin akıbetinin de nin de araştırılması gerekiyor! araştırılması gerekiyor! HHH HHH Arkeologlar Derneği Başkanı İlkay Görkemli Gaziantep Zeugma İvgin, müzelerdeki eserlerin “uzman Müzesi’nde yaklaşık 150 bin “en lar ile arkeologlara zimmetlendiği vanterlik” ve “etütlük” tarihi eser bu ni” ve acilen “mevzuatın yenilenmesi lunuyor... Bunlar, müzede görevli ar gerektiğini” belirtti. İvgin, müzelerde keolog, sanat tarihçisi, restoratörlere zimmetlidir. Kaybolmasından o görevli sorumludur... HHH CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, Gaziantep Müzesi’nde çalışan arkeolog Merve Kaçmış’ın intiharı üzerine Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yazılı yanıtlanması istemiyle TBMM’ye bir soru önergesi sundu. Önerge şöyle: “Arkeoloğun intiharının arka planında, müzede 2017 yılından bu yana yaşanan ve görmezden gelinen bazı olayların yattığı iddia ediliyor. Son beş yılda Gaziantep Müzesi hakkındaki şikâyetlere ilişkin herhangi bir teftiş başlatılmış mıdır? Başlatıldıysa kaç müfettiş görevlendirilmiştir? Bu teftişler sonucunda olumsuz herhangi bir iş ya da işleme rastlanmış mıdır? Rastlanmışsa bunlarla ilgili herhangi bir işlem yapılmış mıdır? Son beş yılda Gaziantep Müzesi’nden ve Bakanlığa bağlı diğer kurumlardan Bakanlığa iletilen şikâyet dilekçesi sayısı kaçtır? Bunların kaçı ile ilgili işlem yapılmıştır? Bu şikâyetler sonucunda açılan herhangi bir soruşturma ya da dava var mıdır? Gaziantep Müzesi’nde kaybolduğu söylenen ya da akıbeti bilinmeyen tarihi eser sayısı kaçtır? Bunlarla ilgili kurumca açılmış herhangi bir soruşturma var mıdır?” Başsavcılığının da ayrı bir soruşturma yürüteceği ifade ediliyor. İşin içine “yerel yönetimler” girince İçişleri Bakanlığı’nın da soruşturma başlatması gerekiyor... ‘Toprak Dede’yi yitirdik TEMA’nın kurucusu Hayrettin Karaca 97 yaşındaydı Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma (TEMA) Vakfı Kurucu Onursal Başkanı Hayrettin Karaca, 97 yaşında yaşamını yitirdi. “Toprak dede” olarak bilinen Karaca, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından da “Orman Kahramanı” unvanına değer görülmüştü. TEMA Vakfı’nın Twitter hesabında yer alan duyuruda, “Kurucu onursal başkanımız ve toprak dedemiz sayın Hayrettin Karaca’yı kaybetmiş olmanın derin üzüntüsü içindeyiz. Tüm ülkemizin başı sağ olsun” denildi. Torunu Yeşne İren ise “Yaşlılığa bağlı sorunları vardı. Nur içinde uyusun. Onun fikrine, or Bandırma’da doğan Ka raca, 50’li yaşlarında, Türkiye’nin ilk özel arbo retumunu kurdu. Gezdi ği her yerden tohumlar topladı. Yalova’da kurduğu Kara ca Arboretumu, dünyadaki botanikçiler tarafından bi linmektedir. Türkiye için adeta bir gen koruma merke zi olan Karaca Arboretu mu, içerisinde 14 bin tü rü barındırıyor. Hannover Hayrettin Karaca, yarın uğurlanıyor. Üniversitesi’nden ekoloji profesörü Franz H. Me man ve yeşil sevgisine sahip çık yer, Hayrettin Karaca’dan, maya devam edeceğiz” dedi. “Şimdiye kadar hiç böylesine ki Karaca, yarın Fatih Camisi’nde şisel çıkar gütmeden, kendini in kılınacak öğle namazının ar sanlığın yararına çalışmaya ada dından son yolculuğuna uğur mış birine rastlamadım” diye lanacak. 4 Nisan 1922’de söz eder. l Haber Merkezi Ölüm orucuna başlayan Grup Yorum üyelerine destek: Sanatçıya kin besliyorlar Behramoğlu İstanbul Tabip Odası, İstanbul Barosu ve Sanat Meclisi dün İstanbul Barosu’nda ortak basın açıklaması yaptı. Konser yasaklarının kaldırılması, İdil Kültür Merkezi’ne yönelik baskınların son bulması, tutuklu Grup Yorum üyelerinin serbest bırakılması ve açılan davaların düşürülmesini talebiyle başlatılan açlık grevi ölüm orucuna dımcısı Nazan Moroğlu, Grup Munzur üyeleri, KHK ile ihraç edilen akademisyen Nuriye Gülmen, tiyatro oyuncusu Orhan Aydın ve çok sayıda sanatçı destek verdi. Basın açıklamasını okuyan Sanat Meclisi temsilcisi Ece Ataer, devlet kat çekti. Sanat Meclisi üyesi gazetemiz yazarı Ataol Behramoğlu da iktidarın sanata, sanatçıya ve yaratıcılığa karşı kin beslediğini vurgulayarak “Sanatçıları susturamayacaklarını iyi bilsinler, bir an önce sorumluluklarını yerine geti dönüşüyor. Grup Yorum üye eliyle sanata baskı uygulandı rerek açlık grevlerini sona er si İbrahim Gökçek’in ardından Helin Bölek de açlık grevini ölüm orucuna çevirdi. Bu arada İstanbul Tabip Odası, İstanbul Barosu ve Sanat Meclisi, Grup Yorum üyelerinin taleplerini bir an önce yerine getirilmesi için heyet oluşturma kararı aldıklarını duyurdu. İstanbul Barosu Başkan Yar ğını vurguladı. İstanbul Baro Başkanı Meh met Durakoğlu, “Grup Yorum üyelerinin demokratik hakları ihlal ediliyor. Bir an önce son verilmeli” dedi. İstanbul Tabip Odası Başkanı Pınar Saip ise Grup Yorum üyelerinin sağlık durumlarının kötüye gittiğine dik dirmeleri için Grup Yorum’un insani taleplerini yerine getirsinler” diye konuştu. Ölüm orucunun 215. gününde olan Helin Bölek’in annesi Aygül Bilgi, “Kızımın yeniden türkü söylemesini çok istiyorum. Ölmesini istemiyorum” dedi. l İSTANBUL / Cumhuriyet 2009 YILINDA HOLLANDA’DA DÜŞEN THY UÇAĞI HAKKINDA İDDİA Boeing’in hatası örtbas edilmiş Hollanda’da 2009 yılında düşen Türk Hava Yolları’na ait (THY) 737800 tipi Boeing uçağına ilişkin, sorumluluğun pilotlara yüklendiğini ancak kazanın firmanın “riskli tasarım seçimleri ve hatalı güvenlik değerlendirmeleri”nden kaynaklandığı iddia edildi. New York Times gazetesinin haberine göre, Hollanda’da gerçekleşen uçak kazasında Boeing’in sorumluluğu baskılar üzerine örtbas edildi ve suç pilotlara yüklendi. Hollandalı yetkililer, Boeing ve ABD’li federal güvenlik yetkililerinin itirazlarının ardından hazırladıkları raporda, uçak firmasına yönelik eleştirilerden kaçındı. Haberde ayrıca 2009’da düşen THY uçağı ile Boeing 737 Max tipi uçaklarla Endonezya’da 29 Ekim 2018’de ve Etiyopya’da 10 Mart 2019’da yaşanan kazalar arasında paralellikler olduğu belirtildi. Boeing 737800 tipi THY İstanbulAmsterdam seferini yapan yolcu uçağı, 2009’da Schiphol Havaalanı’na iniş yaparken tarlaya düşmüş, kazada 9 kişi hayatını kaybetmişti. l AA İHRAÇ EDILEN DOĞAN, YÖK’E AÇTIĞI DAVAYI KAZANDI CEMİL CİĞERİM Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından “Kamu hizmeti veya öğretim elemanı sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak” suçundan görevinden ihraç edilen Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. İsa Doğan, açtığı davayı kazandı. Samsun 2. İdare Mahkemesi’ne açılan davada, Doğan’ın görevine geri dönmesine ve işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının dava tarihi itibarıyla işleyecek yasal faizi ile ödenmesine karar verdi. Mahkeme, İsa Doğan’ın 100 bin lira manevi tazminat talebini ise usul yönünden reddetti. 40 yıllık öğretim üyesi olan Doğan, OMÜ yönetiminin yaptığı usulsüz atamalara karşı çıktığı ve şikâyet ettiği için kendisinden kurtulmaya çalıştıkları iddiasında bulundu. OMÜ Rektörlüğü’nün ihraç istemiyle kendisini 2018 yılında da YÖK’e şikâyet ettiğini belirten Doğan, “Aynı suçlamaları yaptılar. Hepsine belgelerle yazılı savunma yaptım” dedi. l SAMSUN BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Beyin 1 dokularında 2 bulunan ve morfin kadar güçlü ağrı kesici özelliği 3 4 5 olan bir grup 6 proteinin ortak adı. 2/ Küçük tekne kaptanı... Kısa çizme. 3/ 7 8 9 Hayvan yiyeceği... İsyankâr. 4/ Yaprakları sebze olarak kullanılan ve “labada” da denen bitki... Yiyecek bulamayan, yoksul kimse. 5/ Taşların yapısını inceleyen bilim dalı. 6/ Bir bağlaç... Şık, lüks ve 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 B ÜRÜMC E K 2 ANELE PAT 3 Ğ NÜ K İ V İ 4 DO ŞA L T AK 5 ATA REEL 6 ŞUBA T L AM 7 I RAK OY U 8 MAR ABU L İ 9 KAHRAMAN gösterişli giyim tarzı. 7/ Çirişli bir tür parlak bez... Dağ sırtlarında geçit veren çukur yer. 8/ Sıcak bölgelerde yetişen çok sert bir ağaç... Japon lirik dramı. 9/ Satrançta özel bir hareket... Kazakistan’ın para birimi YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Hem erkek hem dişi gametleri bulunan birey; hünsa. 2/ Bir soru sözü... Kasaplık hayvanların sırtından elde edilen et. 3/ Kötü beslenmenin yol açtığı hastalıkları, yiyeceklerin besin değerlerini inceleyen sağlık bilgisi dalı. 4/ Kürkü değerli bir yabankedisi... Bir renk. 5/ Can sıkıntısı, usanç. 6/ Demir elementinin simgesi... Afrika’da yaşayan bir antilop... Neon elementinin simgesi. 7/ Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı... Hindistan’da yaşayan bir maymun cinsi. 8/ Kadın hastalık ları. 9/ Yoz beğeni, zevksizlik... Akdeniz’de, Napolyon’un sürgüne gönderildiği ada. DÜZELTME Dünkü bulmacada yukarıdan aşağıya 8’de ikinci bölümün sorusu eksik çıkmıştır. Soru ‘bir nota’ olacaktır. Düzeltir, özür dileriz. Gümüştaş Gıda San. Ve Tic. Ltd .Şti'ye ait 561558.00 nolu Sanayi Sicil Belgesi kayıptır. Hükümsüzdür. VD.Sultanbeyli VNo:4250022216