Katalog

10 16 OCAK 2020 PERŞEMBE DOLAR AVRO STERLIN FAİZ [email protected] TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA ALTIN CUMHURİYET EMEK ALTIN 24 AYAR 5.8830 0.2 kuruş 6.5550 2.1 kuruş 7.6570 0.6 kuruş 10.33 0.22 puan 120.938 485 puan 1979.59 13.51 lira 293.90 1.9 lira İşsizin parası kamuİşsizlik Fonu’ndan patronlara 26 milyar TL, işsizlere 10 milyar TL ödeme yapıldı bankalarına gitti Kamu bankalarının 11 milyar TL’lik sermaye ihtiyacı için kullanılan İşsizlik Fonu’nun portföy değeri 2019’da reel olarak yüzde 7.8 oranında azaldı. İşsizlik Sigortası Fonu’ndan patronlara yapılan teşvik ve destek ödemeleri, işsizle re yapılan ödemeleri 2019’da da geçti. İşkur verilerine göre, 2019’da fondan patronlara teş vik ve destek ola rak yapılan ödeme ler bir önceki yıla göre yüzde 45 arta EMRE DEVECI rak 26 milyar TL’ye ulaşırken, işsizlere yapılan ödemeler 10 milyar TL’de kaldı. Kriz ne deniyle artan kısa çalışma ve üc ret garanti fonu ödemeleri ile ya rım çalışma ödemeleri de eklen diğinde rakam 10.4 TL oldu. 3.9 milyara düştü Fonun bütçe fazlası 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 64.2 oranında azalarak 10.9 milyar TL’den 3.9 milyar TL’ye geriledi. Fonun toplam varlığı bu dönemde nominal olarak yüzde 3.1’lik artışla 131.5 milyar TL’ye yükseldi ancak yüzde 11.8’lik enflasyon düşüldüğünde fon re el olarak yüzde 7.8 oranında değer kaybetti. Ekonomist Haluk Bürümcekçi’ye göre, fon varlığının reel olarak gerilemesinde, artan işsizlik sigortası ödemeleri ile işverenlere yapılan teşvik ödemelerinin yanı sıra yüzde 94’lük büyük ağırlıkla devlet tahvilinde değerlendirilen fon varlığının son dönemde kamu bankalarının düşük faizli sermaye benzeri tahvil ihraçları gibi daha verimsiz yatırımlara yönlendirilmesi de etkili oldu. Kriz döneminde kredi artışı yükünü sırtlanan ve hükümete yakın şirketlere düşük faizli kredi verdiği gerekçesiyle eleştirilen kamu bankaları, Eylül 2018’de tahvil faizleri yüzde 20’lerde iken yüzde 9’luk faizle sermaye benzeri tahvil ihraç etmişti. İşsizlik Fonu, elinde tuttuğu Hazine tahvillerinin satarak kamu bankalarına düşük faizli 11 milyar TL’lik kaynak sağlamıştı. Nitekim, fonun faiz geliri 2019’da sadece yüzde 11.4 artarak 16.8 milyar TL’de kaldı. Konkordatolar da fonu etkiledi Kriz nedeniyle artan konkordato ve iflaslar, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yapılan Ücret Garanti Fonu ödemeleri de ciddi oranda artırdı. 2017’de 25 milyon TL, 2018’de 81 milyon TL olan Ücret Garanti Fonu ödemeleri, 2019’da 157 milyon TL’ye sıçradı. 4447 sa yılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Ek 1. maddesine göre; işverenin, konkordato ilan etmesi, iflası veya iflasın ertelenmesi yüzünden ödeme güçlüğüne düştüğünde, çalışanlarının ödenmeyen üç aylık ücret alacakları Ücret Garanti Fonu’ndan ödeniyor. ÇALIŞAN EMEKLILERDE REKOR ARTIŞ MAHMUT LICALI Türkiye’de son 5 yıl içerisinde maaşlarında kesinti yapılmasına karşın çalışmak zorunda kalan emeklilerin sayısında rekor oranda artış yaşandı. 2019’da kayıtlı olarak çalışmak zorunda kalan emeklilerin sayısı bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 40 artarak 94 bin 579 oldu. CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, Türkiye’de 12 milyon emeklinin yaklaşık yarısının kayıtdışı olarak çalıştığını söyledi. Emir; Aile, Çalışma, ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, çalışmak zorunda olan emeklilerle ilgili verilerin açıklanmasını istedi. Bakan Selçuk’un açıkladığı verilere göre, 2015’te emekli olduktan sonra çalışmak zorunda kalan sisteme kayıtlı emekli sayısı 55 bin 731 olurken, 2016’da bu sayı 61 bin 677’ye, 2017’de 64 bin 160’a, 2018’de 67 bin 202’ye çıktı. l ANKARA ‘ÜRETIN’ EYLEMİ Adana’da üretime ara verilen Temsa fabrikasında işçiler, fabrikanın yeniden faaliyete geçmesi için eylem yaptı. Özçelikİş Sendikası Genel Başkanı Yunus Değirmenci, Türkiye’nin adını onlarca ülkede duyuran Temsa’nın yok olmasına seyirci kalınmaması gerektiğini söyledi. Adana’da yıllık 10 binin üzerinde ürettiği otobüs, midibüs ve hafif kamyonu yaklaşık 70 ülkeye ihraç eden Temsa, 2019 Mayıs’ta 182 milyon 693 bin TL’ye İsviçre merkezli True Value Capital Partners’a satılmıştı. Bankalara olan kredi borçları nedeniyle üretime ara vermesiyle 1500 işçi, işten çıkarılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Temsa işçisinin dün olduğu gibi bugün de üretmeye hazır olduğunu anlatan Değirmenci, “Temsa işçisi bedeniyle, ruhuyla burada. Yetkililerin elini taşın altını koyup, gerekeni yapmasını istiyoruz” dedi. Birleşik Kamuİş Konfederasyonu, 2020 zamlarını protesto etmek için Ulus Atatürk Anıtı önünde eylem düzenledi. Maaş bordrolarını yaktılar Memurlar ülkenin dört bir yanında yeni yılda yapılan zamları, bordroları yakarak protesto etti. Birleşik Kamuİş Konfederasyonu Genel Başkanı Mehmet Balık, “2020 için kendi alacağına yüzde 22.5 zam yapan devlet, 7 milyondan fazla asgari ücretliye yüzde 15 zammı layık görmüştür. Üstüne dalga geçer gibi asgari ücretli yurttaşa günlük 10 TL zammı reva görmüştür. 2019’da kamu emekçisinin payına; yoksulluk, açlık, sömürü ve güvencesizlik düşerken 2020’de de ne yazık ki kamu emekçilerini aynı kader beklemektedir” dedi. Birleşik Kamuİş Konfederasyonu, 2020 yılı zamlarını protesto etmek için Ulus Atatürk Anıtı önünde eylem düzenledi. Sendika üyeleri, zamları bordro yakarak protesto etti. Eylemde konuşan Balık, 2019 yılı içerisinde 45 kişinin ekonomik sebeplerden kaynaklı yaşamına son verdiğini belirterek “Yurttaşlarımızın kendi canına kastettiren bu sürecin sorumlusu mevcut iktidar ve onun politikalarıdır” dedi. TÜİK verilerine göre gıdada yüzde 20 oranında zam yapıldığını ancak gerçek harcamalar göz önünde tutulduğunda bu oranın yüzde 42’yi bulduğunu söyleyen Balık, “Türkiye’de yoksulluk sınırı 9 bin TL’yi aşarken memurların yüzde 80’i yoksulluk sınırı altında geçim savaşı vermektedir. 2020 yılı için yüzde 4 toplusözleşme zammına ek olarak yüzde 1.5’lik enflasyon farkının verilmesi, yani memur ve memur emekli maaşlarına yüzde 5.5 oranında yapılan zam sefalet ve açlık zammından başka bir şey değildir” ifadelerini kullandı. l ANKARA KAMUSEN ALANLARDA Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (KamuSen), memur maaşlarına yapılan zamları protesto etmek için başta İzmir, Kahramanmaraş, Çorum, Manisa, Samsun ve Kocaeli olmak üzere yurt genelinde bordro yakma eylemi yaptı. İzmir’de toplanan memurlar ellerinde, “İnsan gibi yaşamak istiyoruz”, “Memura gelince gıdım gıdım” dövizleri taşıdı. Yaklaşık 50 sendika üyesi, maaş bordrolarını yaktı. KamuSen İzmir İl Temsilcisi İrfan Toksoy, “Geçen yıl gıda fiyatları yüzde 10, doğalgaz yüzde 22 zamlanırken, maaşlara yüzde 4 zam yapmak vicdana sığmaz” dedi. l Haber Merkezi TÜRK METAL GREV KARARI ALDI Haluk Levent işçi konserinde Türk İş’e bağlı Türk Metal Sendikası Başkanı Pevrul Kavlak, dün itibariyle grev kararı aldıklarını açıkladı. Türk Metal Sendikası pazar günü 55 bin üyesinin bulunduğu Bursa’da kitlesel bir mitinge hazırlanırken sendikanın başkanı Kavlak yaptığı açıklamada, önceki sözleşmenin üyelerde büyük sevinç yarattığını, ancak ülkede üst üste gelen zamların, işçilerde ekonomik olarak ciddi kayıplara yol açtı ğını dile getirdi. Kavlak, yüzde 26 zam istediklerini ama MESS’in yoksulluk ücreti dayattığını hatırlattı. Pazar günü Bursa’da büyük bir mitin yapacaklarını anlatan Kavlak, mitinge 100 bin civarı işçinin katılması beklendiğini söyledi. Miting sonunda Haluk Levent de bir konser verecek. Haluk Levent BİRLEŞİK METALİŞ’TEN MITING ‘Grev yasağını tanımayız’ ABİDİN YAĞMUR DİSK’e bağlı Birleşik Metalİş Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, pazar günü Gebze’de yapacakları büyük metal işçisi mitinginde grev tarihini ilan edecekleri söyledi. Serdaroğlu, “Bu saatten sonra hiç kimsenin grev yasağına uymayacağız. Metal işçisinin artık boğazına kadar geldi” dedi. Metal işkolunda yaklaşık 200 fabrikada 130 bin işçiyi ilgilendiren toplu iş sözleşmesinde 3 işçi sendikasıyla Metal Sanayi İşverenleri Sendikası (MESS) arasındaki görüşmeler uyuşmazlıkla sonuçlanınca işçi sendikaları grev hazırlıklarına başladı. Serdaroğlu, “Gebze’de pazar günü onbinlerce kişiyle MESS’i ve onu kollayan hükümeti uyaracağız. Fabrikalarda çarkları durdurtmayın” ifadelerini kullandı. Liu He Trump ABD ile Çin ticaret anlaşmasında ilk imza ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkan Yardımcısı Liu He, dün Beyaz Saray’da düzenlenen törenle ABDÇin birinci faz ticaret anlaşmasına imza attı. Trump, anlaşmanın dönüm noktası olduğunu belirterek “Bugün Çin ile daha önce atılmamış çok önemli bir adımı atarak birinci faz ticaret anlaşmasını imzalıyoruz. Bu daha önceki herhangi bir anlaşmadan çok daha büyük” dedi. Yakın gelecekte Çin’e gideceğini de söyleyen Trump, ikinci faz anlaşma için çalışmalara başla dıklarını ancak üçüncü faz gibi bir sürecin söz konusu olmadığını vurguladı. Çin Devlet Başkan Yardımcısı Liu He de iki ülke arasındaki bu ticaret anlaşmasının yeni bir dönemin işareti olduğunu ve bu işbirliğinin devam edeceğine inandıklarını ifade etti. Liu, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in Trump’a hitaben kaleme aldığı bir mektubu da katılımcıların önünde okudu. ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşı, Trump’ın Mart 2018’de Çin’den ithal edilen bazı ürünlere yaptığı ilave tarifelerle başlamıştı. l AA TURİZMCİLERDEN İSTANBUL HAVALİMANI TEPKİSİ: Anneannenizi karşılarken bile para istenebilir Turizm Ortak Akıl Platformu, İstanbul Havalimanı’nda yolcu karşılamak isteyen turizm acentelerinden 4 Avro ücret alınmasına ilişkin karara tepki gösterdi. Gazete Duvar’da yer alan habere göre Taksim’deki bir otelde düzenlenen basın toplantısında konuşan Bemet Tour Acentesi’nin kurucu ortağı ve genel müdürü Berrin Özgen, “Bu uygulama bir adım ileri götürülürse anneannenizi bile karşılamaya gittiğinizde sizden para istenmesi mümkün olacaktır” dedi. SHE Turizm acentesi sahibi Gürkan Özcan ise uygulamanın hukuka aykırı olduğunu belirterek, “Yasaya göre her acente yurtdışında gelen misafirlerini karşılama hakkına sahiptir. Güvenlik nedeniyle deniyor ama anayasanın 48. maddesine göre kolluk görevlileri bu güvenliği sağlamak zorundadır” ifadelerini kullandı. Turizmciler adına yapılan ortak açıklamada da “Yasa ile bizlere tanınmış haklarımızın gasp edilmesine sessiz kalmayacağımızı, bütün yasal yolları kullanarak bu haksız karardan dönülmesi için mücadele edeceğimizi duyururuz” denildi. l Haber Merkezi Ömer Barbaros Yiş Gökçe Çobansoy Hızel Serkan Öztürk Turkcell’den yüz tanıyan ödeme teknolojisi Turkcell, yüz tanıyarak ödeme yapan bir yapay zekâ teknolojisi geliştirdiğini ancak denemelerin devam ettiğini duyurdu. Turkcell Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Serkan Öztürk, “Paycell’de şu an canlıda olan teknolojimizle, kullanıcı yüzünü tanımlayarak, yemeğini yapay zekâya tanıtarak, ödemesini yüzüyle yapabiliyor. Denemeler devam ediyor. Döneri yapay zekâyı tanıtırken biraz zorlandık, yapay zekâmızı eğitmeyi sürdürüyoruz. Belli bir olgunluğu geçtikten sonra ticarileştireceğiz” dedi. Turkcell Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Ömer Barbaros Yiş ise, “Yapay zekâ 2022’de 75 milyon işi ele geçirecek, aynı zamanda 133 milyon yeni iş fırsatı yaratacak” dedi. Turkcell’in yedi maddelik “Yapay Zekâ İlkeleri”nden ilk üçü ise şu şekilde sıralandı: “Çevre ve İnsan Odaklıyız”, “Profesyonel Olarak Sorumluyuz”, “Veri Gizliliğini Gözetiriz”. Öte yandan Turkcell, İddaa oyunlarının işletmesini yapan İnteltek’teki yüzde 55 payını Atina merkezli İntralot’a devredecek. l Ekonomi Servisi Sigortacılar girişimcilere 1 milyon TL’lik ödül verecek Aksigorta, Allianz, AvivaSA, Eureko Sigorta, Güneş Sigorta, HDI Sigorta, Sigorta Cini ve Vakıf Emeklilik, teknolojik gelişmeleri sektöre entegre edebilmek için ortak bir program hayata geçirdi. “İTÜ Çekirdek InsurTech Programı” adı verilen bu program aracılığıyla sektörün ihtiyaç duyduğu inovasyonu geliştirilen girişimcilere 1 milyon TL’lik ödül verilecek. Söz konusu şirketlerin temsilcileri, bu program ile teknoloji girişimcilerine eğitim verip, seminerler düzenleyeceklerini anlat tı. Aksigorta Strateji ve Transformasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Esra Öge, daha fazla müşteriyel ulaşmada kolaylık ve anlaşılırlığa ihtiyaç duyduklarını, bu proje ile müşterilerin ihtiyacını karşılayan ürün ve hizmet modellerini geliştirebileceklerini söyledi. Allianz Müşteri Yönetimi Direktörü Erkan Işıksal ise, “Farklı sektörlerde farklı deneyimler yaşayıp, bu deneyimlerini sigorta şirketlerinde de yaşamak isteyen müşteri ile karşı karşıyayız. Buna çözüm bulmamız gerek” diye konuştu. l Ekonomi Servisi