Katalog

2 9 EYLÜL 2019 PAZARTESİ [email protected] olaylar ve görüşler 9 EYLÜL 1922 İZMİR Süvari Yüzbaşısı Şerafettin Bey’e, İzmir’e girdiği sırada atılan bir bomba, atının ölümüne ve kendisinin yaralanmasına yol açmış, ama o, yaralı halde başka bir ata binerek hükümet konağına ulaşmış, Yunan bayrağını indirerek yerine Türk bayrağını çekmiştir. Prof.Dr.Rona AYBAY 30Ağustos zaferiyle ulusal Kurtuluş Savaşı’nın Türklerin utkusuyla sonuçlandığının ve Türk ordularının İzmir’e doğru yaklaşmalarının anlaşılması üzerine, kendilerini tehlikede gören bazı grupların, kentteki ABD, İngiliz, Fransız ve İtalyan konsoloslarına başvurarakt kendilerine koruma sağlanmasını istedikleri görülmüştür. Türk süvarilerinin İzmir’e girmelerinden bir gün önce (8 Eylül 1922) Fransız Konsolosu Graillet, yalnız Fransızların değil, tüm İzmir halkının can ve mal güvenliğinin sağlanması için gereken önlemlerin alındığını, bunu sağlamak için Fransa ve İtalya’nın limandaki gemilerinden karaya asker çıkarılacağını, konsolosluğa ve Frerler Okulu’na sığınacak halkın böylece korunacağını söylemiştir. Yüzbaşı Şerafettin 9 Eylül 1922 günü, başta İngiliz Konsolosu olmak üzere İzmir’deki yabancı konsoloslar, düşmanı kovalayarak kente giren birliğin komutanı Yüzbaşı Şerafettin Bey’i ziyaret etmişlerdir. Süvari Yüzbaşısı Şerafettin Bey’e, İzmir’e girdiği sırada atılan bir bomba, atının ölümüne ve kendisinin yaralanmasına yol açmış, ama o, yaralı halde de başka bir ata binerek hükümet konağına ulaşmış, Yunan bayrağını indirerek yerine Türk bayrağını çekmiştir. Böylece kentin TBMM hükümetinin denetimine girdiği resmen ilan edilmiş oluyordu. Hükümet konağında yarası tedavi edilirken yabancı konsolosları kabul eden (daha sonra İzmir soyadını alacak olan) Şerafettin Bey’in bu konuda anlattıkları şöyledir: “Bu esnada ecnebi devletlerin konsolosları geldiler: Hıristiyan halkın hayatının emniyette olup olmadığını sordular. Ben istiklalimiz için harp ettiğimizi ve bize silahla muhalefet etmeyen hiçbir kimseye tecavüz etmeyeceğimizi söyledim. Yalnız bu hususta kendileriyle görüşmeye salahiyetim olmadığını, arkadan gelen kumandanların vüruduna intizar etmeleri (gelmelerini beklemeleri) lazım geleceğini söyledim. Filhakika bir saat sonra da kumandan ile beraber Kuvayi Milliyemiz şehre dahil oldu.” Mustafa Kemal Paşa’nın İngiliz Konsolosunu azarlaması Düşman kuvvetlerini yenerek İzmir’e giren Türk ordularının Başkomutanı, yabancı devletlerin temsilcileri olarak karşısında, başta İngiltere Başkonsolosu olmak üzere Birinci Dünya Savaşı’nın galibi olan devletlerin konsoloslarını bulmuştu. TBMM Başkanı ve Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, yabancı konsolosların kendisiyle görüşmelerde bulunma istekleri konusunda Nutuk’ta şu saptamayı yapmıştır: ‘Dediğim günde Nif’teydim’ Bizzat bana verilen bir telsiz telgrafta da, İzmir’deki İtilaf Devletleri konsoloslarına benimle müzakeratta bulunmak selahiyetini verdiklerinden, hangi gün ve nerede mülakat edebileceği (buluşup görüşebileceğim) soruluyordu. Buna verdiğim cevapta da, 9 Eylül 1922’de Nif’te (bugünkü adıyla Kemalpaşa) mülakat edebileceğimizi bildirmiştim. Filhakika, dediğim günde ben Nif’te bulundum. Fakat mülakat isteyenler orada değildi. Çünkü ordularımız İzmir rıhtımında ilk verdiğim hedefe, Akdeniz’e vasıl olmuş bulunuyorlardı.” Mustafa Kemal Paşa ile 12 Eylül 1922 günü yapılan görüşmede, İngiltere Başkonsolosu Harry Lamp’ın “İngiltere hükümetine harp mi ilan ettiniz” sorusu üzerine M. Kemal Paşa sinirlenerek, Lamp’ın barış görüşmeleri yapmaya yetkili olup olmadığını sormuş ve şöyle demiştir: “Yunan ordusunu Anadolu’ya çıkartan siz değil misiniz? Yunan ordularını mağlup ederek topraklarımızdan dışarı atan ve vatanı kurtaran ise biziz. Durum böyle olunca, karar vermek bize değil size düşer!” Bu temaslar ve görüşmeler sonucunda yabancı devletlerin savaş gemileri İzmir Limanı’ndan çekilip gitmiş; TBMM hükümeti ile İngiltere arasında siyasal ilişkilerin var olmadığı ama bu ilişkilerin kurulmasının “şayanı arzu” (istenir) bir durum olduğu saptanmıştır. Başta Gazi Mustafa Kemal Paşa olmak üzere, bize bağımsız bir yurt bırakmış ulusal Kurtuluş Savaşımızın kahramanlarını şükran ve saygı ile anıyoruz. SavaşBarışSavaş9 Eylül Üçlemesi: Prof. Dr. Yakup KEPENEK 9Eylül (1922) yalnızca İzmir’in ve Türkiye’nin kurtuluş günü değil. Aynı zamanda, CHP’nin kuruluşu ve onunla birlikte Kurtuluştan kuruluşa geçişin ilk günüdür. Çok daha önemlisi, 9 Eylül, 1950’lerin başlarına dek, yaklaşık 30 yıl sürecek bir sürekli barış döneminin de başlangıç günüdür. Her şeyden önce, yaklaşık 15 yıl boyunca çok ağır can ve mal kayıplarıyla yaşanmış olan savaşların en kutsalı olan Kurtuluş Savaşı ile 9 Eylül’de noktalanmış olması, başlı başına olağanüstü bir olgudur. 9 Eylül’ü tamamlayan Lozan Barış Antlaşması ve sonrasında gelen Cumhuriyet, aynı zamanda, Mustafa Kemal Atatürk’ün yurtta barış, dünyada barış vurgulamasıyla yoğrulmuştur. Denilebilir ki Cumhuriyet, bu çok önemli yönüyle, ölümün yerini yaşamaya ve yaşatmaya bırakmasının da adıdır. Barışın sağladığı Toplum yaşamında hiç de uzun olmayan yaklaşık çeyrek yüzyıl süren barış yıllarında ülke, tarihinin en büyük ekonomik ve toplumsal gelişme adımlarını atma olanağı buldu; azgelişmiş bir tarım ülkesinden sanayileşme yönünde çok başarılı bir atılım gerçekleştirdi. Halkın temel tüketim mallarının tamamının başta şeker ve dokuma, yerli üretimini sağladı; uygarlık hamuru kâğıt ve ekonomik gücün simgesi demirçelik sanayilerini kurdu. Çağdaş bir devlet yönetiminin, doğruluğu, dürüstlüğü ve erdemi ilke edinen kurumlarını oluşturdu; Osmanlı’nın dış borçları ödedi; bilimsel temellerini attığı eğitimi Köy Enstitüleriyle kırsal kesime taşıdı; Halkevleri ve Halkodalarıyla, bilimi, sanatı ve kültürü en ileri düzeyde toplumsallaştırma çabasına girdi. Cumhuriyet aynı zamanda 9 Eylül ile noktalanan Kurtuluş Savaşı’nın ne zaman sona ereceği belliydi. Bugün sürekli savaş durumu var. PKK terörü ile savaş ve bu bağlamda Suriye sınırında yaşanan sıcak çatışmalar, eninde sonunda sona erer. Ancak, Cumhuriyetin değerleriyle ya da özgürlüklerle savaşın ne zaman ve nasıl sonlanacağı belirsizdir. savaştı; cehaletle, sıtmayla, veremle, bataklıklarla, ledra ile, özetle, geri kalmışlığın bütün ögeleriyle savaştı ve bu alanlarda da destansı zaferler kazandı. Türkiye’nin aşırı sağcıları, II. Dünya Savaşı’nda büyük bir ustalıkla tarafsız kalmayı başaran İsmet İnönü yönetimini, ulusun erkekliğini öldürdü diye; dahası, Kurtuluş Savaşından önce elden çıkmış olan 12 Ada’yı kaybettirmekle suçladı. Savaş yıllarında toplumun bir bölümü açlık çektiyse de, gençler ölüme gönderilmedi; gencecik kadınlar dul, çocuklar yetim bırakılmadı. Türkiye 1945 sonrasında Soğuk Savaş ortamına sürüklendi, 1950’de Kore Savaşı’nda taraf oldu. Toplum, Kore Savaşı’nı izleyen on yıllarda da devamlı olarak o yıkıcı ve boğucu savaş havasını soludu ve soluyor. AKP iktidarı savaş sever! AKP işbaşına geldiği günden beri savaşıyor. AKP, Cumhuriyetin değerleri ve kazanımlarıyla devamlı savaşıyor. Milli bayramlardan Cumhuriyetin tüm kurumlarına kadar, 9 Eylül sonrasının kazanımlarını silmek, özgür düşünceyi baskılamak, kendisine karşı duranları ezmek için, hukuk dahil, devletin elindeki tüm silahları kullanıyor. Çağdaş karma eğitimle, hukuk devletiyle, bilim ve sanat ile savaşıyor. Cumhuriyetin değerleriyle savaşta, halkın kutsal duygularını kaşıyarak toplumsal yıkımlara yol açacak en tehlikeli silahı harekete geçirmek üzere Diyanet İşleri Başkanlığı’nı özellikle kullanıyor. Daha özelde Ankara’nın Cumhuriyetin başkenti özelliğini tümüyle silmek Atatürk Orman Çiftliği AOÇ’yi tamamen ele geçirmek için dört koldan savaşıyor. Temel insan hak ve özgürlükleriyle, özgür insan ile savaşıyor. Yasalarla azçok var olan düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüklerini çok ağır yaraladı; üniversiteyi çoktan işgal etti; çok büyük bir bölümünü ele geçirdiği basınyayının teslim alamadığı bölümü ile savaşa devam ediyor. Teslim alamadığı sanatçılarla uğraşıyor. Doğa ile savaş Bu ülkenin tarihsel varlıklarıyla savaşıyor, yetmiyor, sıra doğal varlıklara geliyor. Ormanlarının yakılarak yağmalanması; topraklarının maden için kazınması, derelerinin HES alanı yapılması için, doymak bilmez bir hoyratlıkla savaşıyor. Yeni rant alanları açmak için Ayder’in salıncakları bile kaldırılıyor! Enflasyon ile savaşacak yerde ücret ve maaşları düşük tutmak için savaşıyor; yerli üretimi artırarak işsizlikle savaşması gerekirken, yalnızca bazı yandaşlarına iş alanı açıyor. Kayyım atadıkları yetmezmiş gibi, başta İstanbul olmak üzere, kazanamadığı belediyelerin başkanlarıyla, devletin elindeki gizli, açık her olanağı kullanarak ve kendisini iktidar yapan seçmen iradesini hiçe sayarak kıyasıya savaşıyor. Bireysel silahlanmayı özendiren tutumu ve izlediği diğer yanlış politikalar sonucu artan kadın cinayetlerine çözümü idamda, yani, yaşam ile savaşmakta arıyor. İdam cezası 1984 sonrasında hiç uygulanmadı, 3 Ağustos 2002’de de Avrupa Birliği (AB) Uyum Yasaları ile yasal olarak da kalktı. Bilindiği gibi günümüzün en ileri insan hakları evrensel sözleşmesi olan ve Türkiye’nin de imzalamış olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), idam cezasını yasaklar. AKP Türkiye’si idam cezasını geri getirirse, sözleşme gereği ve kaçınılmaz olarak AİHS ve onun koruyucusu olan yargı kurumu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kapsamından çıkarılacaktır. Oysa, hukuka çok susayan bu ülkenin insanının son sığınağı olan AİHS ve AHM sistemi AB için vazgeçilmezdir. AB değerleriyle savaşan AKP, idam cezası fırsatını kullanıp bu ülkeyi AB’den tamamıyla uzaklaştırmaya çalışıyor. İYİ Parti genel başkanının, tam bir akıl aymazlıkla imzamı atarım dediği idam ile AKP, kin ve intikam duygularını toplumsallaştırmak, öç alma ilkelliğini güçlendirmek ve savaşçı kimliğini pekiştirmek istiyor. DİSK dışındaki sendikaları büyük ölçüde dize getiren AKP, şimdi de kendisine teslim olmayan barolara ve meslek odalarına, onların seçim sistemleriyle oynayarak yeni bir saldırıya hazırlanıyor. Sonuç olarak, 9 Eylül ile noktalanan Kurtuluş Savaşı’nın ne zaman sona ereceği belliydi. Bugün sürekli savaş durumu var. Sonu gelemeyen ve gelmeyecek olan savaşlar barışa en uzak savaşlardır. PKK terörü ile savaş ve bu bağlamda Suriye sınırında yaşanan sıcak çatışmalar, eninde sonunda sona erer. Ancak Cumhuriyetin değerleriyle ya da özgürlüklerle savaşın ne zaman ve nasıl sonlanacağı belirsizdir. Asıl yıkıcı olan da budur. Kısaca, sadece savaş ile beslenen ve yaşayabilen AKP, ülkeyi barıştan her gün biraz daha uzaklaştırıyor. On bir başkan WhatsApp grubu kurdu: Türkiye’ye bir şey söyleyelim!.. “Bu çok özel akşam, İzmir’in ve fuarın birleştirici gücünü bir kez daha göstermiştir. Burada birbirimiz ve dünyayla bütünleşiyoruz..” İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, 88. kez kapılarını açan İzmir Enternasyonal Fuarı’nı bu sözlerle özetliyordu. İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun onur konuğu olarak katıldığı fuarda ortaya çıkan “İzmirİstanbul işbirliği vurgusunu” açılıştan bir gün sonra kahvaltıda buluştuğumuz Soyer’e sorduk. 24 saatlik İzmir gezimizde Soyer’in söyledikleri ilerisi için ipuçları veriyordu... Biliyorsunuz, CHP’li 11 büyükşehir belediye başkanı ilk toplantılarını İmamoğlu’nun ev sahipliğinde İstanbul’da yaptı. Soyer, iki gün süren çalışma için, “İnanılmaz faydalı oldu” diyerek 11 başkanın önümüzdeki süreçte neler yapacağını şu cümlelerle anlattı: “11 büyükşehir başkanı beraber çalıştık. Çok güzel bir çalışma oldu... Çünkü hem birbirimizi çok iyi tanımış olduk, hem de farklı konulardaki düşünceler zenginleşti, ortaya çıktı. Sonunda bir WhatsApp grubu kurmaya karar verdik. ‘Sık haberleşelim madem’, dedik. Bir de ‘her ay bir araya gelelim’ dedik. İlkine Ekrem Bey ev sahipliği yaptı. İkincisine biz burada ekim ayında ev sahipliği yapacağız. Ama şöyle yapmaya karar verdik: Ekrem Bey hemen orada hesap yaptı. ‘Biz 37 milyon kişiyi temsil ediyoruz....’ dedi. ‘Bayağı iyiymişiz’ dedik. 11 kişinin çok büyük bir temsil kabiliyeti var, o zaman dedik bazı konularda çalışalım ve Türkiye’ye bir şey söyleyelim. Mesela göç meselesi olsun. Göç meselesinde herkes kime danışacaksa danışsın; akil insanlarına, akademisyenlerine sorsun, sonra ortaya bir şey koyalım. Bundan sonraki toplantılarda bunu yapacağız. Böyle temalarda ortak neler yapabileceğimizi, Türkiye’ye ne söyleyebileceğimizi birlikte düşünüp, oluşturup söyleyeceğiz...” 11 belediye başkanı “ortak projeler” geliştirmeye karar vermiş. İlki “tarımla” ilgili olacak. Soyer, “Bunu daha olgunlaştıracağız, pişireceğiz ve ondan sonra açıklayacağız” diyor. Anlıyoruz, bu konuda atılacak adımlar için biraz beklememiz lazım... Bugün 9 Eylül... Türkiye’nin gözbebeği İzmir’in kurtuluşunun 97. yılı. Görkemli kutlamalar bu yıl biraz farklı. 18 Ağustos’ta Karabağlar’da başlayıp Menderes ve Seferihisar’a kadar yayılan orman yangınlarında ciğerlerimiz yandı. Yangınlara müdahalede Türk Hava Kurumu uçaklarının kullanılmaması büyük tartışma yarattı. Soyer, bugün Kültürpark’ta sanatçıların ücret almadan çıkacağı dayanışma konserinden elde edilecek gelirle, orman yangınlarını söndürmede kullanılmak üzere “uçak” almayı planlıyor, hedefliyor. Kısacası İzmir bugün ormanları için “tek yürek” oluyor!..