Katalog

10 1 EYLÜL 2019 PAZAR TASARIM: SERPİL ÜNAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, çağdaş Türk tarihçiliğinin kurucularından biri sayılan edebiyat tarihçisi, tarihçi ve siyaset adamı... İstanbul’daki “Taksim Cumhuriyet Anıtı”, İzmir’deki atlı “Atatürk Anıtı”, Ankara Zafer Alanı’ndaki mareşal üniformalı “Atatürk Heykeli” gibi yapıtlarıyla tanınmış İtalyan heykelci. 2 Kabuklu deniz hayvanlarını avlamakta kullanılan demir taraklı ağ... Oyuklara taşları koyup almaya dayanan bir oyun... Yahudilikte kullanılan kutsal büyü zarları ya da çubukları. 3 Tibet Budizminde, ölen bilge bir kişinin ruhunun girdiğine inanılan çocuklara verilen ad... Kır ya da köy yaşamını anlatan kısa şiir... Yalnızlık korkusu. 4 Bir işi yerine getirme... Gümüş üstüne kurşunla işlenen siyah nakış... Tokat yöresine özgü bir halk oyunu... Kırmızıya çalan kahverengi. 5 Büyüme, gelişme... Osmanlılar döneminde yüksek rütbeli Hırvatlara verilen unvan... Tuzağa düşürülen şey... Siirt’te evlerin duvarına sıva olarak vurulan harç... “ eder insanı bu dünya / Bu gece, bu yıldızlar bu koku / Bu tepe den tırnağa çiçek açmış ağaç” (Orhan Veli). 6 Osmanlı devlet ileri gelenlerinin kullandığı bir bıçak türü... Tavlada “üç” sayısı... Yeniçeri kışlası... Bir nota... Maden külçelerinin eritilip arındırılması. 7 Erzurum’un Uzundere ilçesinde ünlü bir Gürcü kilisesi... Hıristiyanlıkta, Baba ve Oğul ile birlikte Kutsal Üçleme’nin üçüncü kişisi. 8 Eski Mısır inanışında insan ruhu... İspanya’da, tarihöncesi dönemlere ait duvar resimleriyle ünlü mağara... Lantan elementinin simgesi... Mersinbalığı familyasından, havyarı değerli bir balık. 9 Dalgalı parıltılar verilmiş olan bir tür kumaş... Kayıkta dümeni kullanmak için takılan kol... Çok iri bir kertenkele türü... Arjantin’in plaka kodu. 10 Eski Türklerde hanlardan ya da beylerden biri öldüğü zaman mezarı üstüne serilmek üzere gönderilen kumaş... Gaziantep kentinde bir dere... Okyanusların çok derin kesimlerine verilen ad... Gürcistan’ın plaka kodu. 11 Bhutan’ın para birimi... Vilayet... Dünyayı reddeden felsefe sistemi. Bu haftaki bulmaca ödülü Çizgilerle Nâzım Hikmet Soner TunaTurgay Fişekçi Yordam Kitap 18 AĞUSTOS 2019 18.08.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan 1740 KAZANANLAR: bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar Savaş Sönmez, Hilmi Güven, arasında yapılan çekilişte Anton Çehov’un Üç Kızkar Fikret Özen, Erdem Tatarağasıgil, deşVişne Bahçesi (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: Kıvılcım İmran Çoban ANKARA , Sıla Öztaş, Orhan Canlı AFYON, Şükran Taşdemir GAZİANTEP, Ümit Sönmez Talaslı, Murat Şentürk İSTANBUL, Canan Aydın, Aydan Göksever BURSA, Ülker Kozan, Esra Sarıkuş Göçmez, MUĞLA, Naz Çilek, Zafer Atay, Sevdiye Bakıner İZMİR, Mustafa Urkun KOCAELİ, Sevil Eryaşar BALIKESİR, Güneş Mazlum SİVAS, Sabahat Dızman TEKİRDAĞ, Timur Fırat, Ali Soyer ESKİŞEHİR, Abdurrahman Tanrıöğen DENİZLİ, Mustafa Gezgin AYDIN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 U L V İ C EMA L E R K İ N G I LOR 2 L E ONUR İ S BARDABA Ş BE 3URK ME S UD İ Y E SAT I BEY 4Ğ ABUK I R S İ MA T OĞAN 5 BAKAR NA S UHAKAR ALG I 6 E DA T MA A AT F İ NN Ü S 7 YO A F İ AKA OK S Ü AN I 8 LULU A L ADOR L AK K L E 9 B E RGENYA A L YAN TA YA 10 U S AGONY A MUZ V İ DO Y 11 H A K OVA T R E MO L O EV İN 12 U N A C AB AMAK MO L OH İ Y A 13 R RE İ AS İ LTEBER TEZ Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle bulmaca@cumhuriyet. com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 14 U T A ÇEKEK E NN E 15 M A V İ BAL EAR AL 16 E R E N L E R BU ÇİY 17 R O L AS D İ L DO A 18 Y AK SÜY E K ÜRZ 19 E S ATTA E F E L ER 20 M U F L A S AÇATURA 12 Eski Roma’da kullanılan bronz para birimi... Budala, bön... Argoda giydiğini yakıştıramayan, kötü giyimli kimseye verilen ad... Bir şeyi kiraya veren. 13 Bir cetvel türü... “Donmuş duman” da denen ve teknolojik uygulamalarda kullanılan, dünyanın en hafif materyali... Kösele ve deri kesmeye yarayan kunduracı bıçağı. 14 Tıp dilinde “bere” anlamında kullanılan terim... Sıcak parçanın ansızın su içine daldırılmasıyla elde edilen çatlak cam türü. 15 Üzerine yazı yazılan tabaklanmış ceylan derisi... Brezilya’nın para birimi... Afrika’da bir ülke. 16 Katolik inancıyla ters düşen insan ve kitapların engizisyon tarafından törenle yakılmasına verilen ad... Ticaret. 17 Güney Afrika’ya özgü, mısırlı ve baharatlı bir ekmek... Bir haber ajansının kısa yazılışı... Yerkabuğundaki kayaçların çukur ve alçak bölümü. 18 Telefon sözü... Damıtılarak elde edilen alkollü içki... Bir şeyin esas tutulan yüzü... Asker. 19 Hükümdarlığı döneminde başkent Babil’e en parlak dönemini yaşatan ünlü Babil kralı. 20 Yankı... Avrupa’da bir başkent... Kuş pisliği. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Türkiye’de astronomi ve jeofizik çalışmalarına öncülük eden ve Kandilli Rasathanesi’ni kuran bilim adamımız... Artvin yöresine özgü seyirlik bir köy oyunu. 2 Osmanlılarda kimi devlet görevlilerine üç ayda bir verilen ücret... Hititlerde aşk ve savaş tanrıçası... Tekerleğin çıkmaması için at arabasının dingiline takılan demir bilezik. 3 Mahkemede sanığı beraat ettirmek... Bazı seslerden aşırı ölçüde korkma. 4 Şenliklerde caddelere kurulan süslü kemer... Suluboya resim... İlaç... Rusçada “evet”... “Sözün ile düşürgil” (Yunus Emre). 5 Hatay yöresine özgü, “sac oruğu” da denen içliköfte... Tiyatroda kurnaz uşak tiplemesine verilen ad... Tellür elementinin simgesi... Yararlanılan uygun koşul. 6 Giyeceklerin göğsü örten bölümü... Bolu ilinde turistik bir göl... Zayıf, cılız, hastalıklı... Eski bir ağırlık ölçüsü birimi. 7 Fin mitolojisinde güneş tanrısı... Öğle uykusu, şekerleme... Bir nota... Bayağı, sıradan. 8 Bedeni müzik eşliğinde hareket ettirme eylemi... Taze otlarla hazırla 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... nan bir tür çay... Ergenlik sivilcesi. 9 Afrika’nın güney ucundaki burnun adı... Gelinlerin oturması için hazırlanmış süslü sedir... Şaka... İlhan Berk’in bir şiir kitabı. 10 Parlak kımızı renkte bir süs taşı... Afrika’da yaşayan bir antilop... Şebnem, çiy... “Büyük Itri’ye eskiler derler /Bizim musikimizin piri” (Y.K. Beyatlı). 11 Ses... Madagaskar’da yetişen ve kâğıt yapımında kullanılan bir bitki... Karadeniz Ereğlisi’nde ketenle dokunan bir bez... Yazılışları aynı, anlamları farklı sözcüklerle yapılan söz sanatı. 12 Trabzon ilinde bir yayla... Tavlada “iki” sayısı... Vietnam’ın plaka kodu... Karbonlu hidrojenlerin genel adı... Radyum elementinin simgesi. 13 İmparatorluk sınırları içinde yaşayan tüm özgür kişilere Roma yurttaşı olma hakkını veren ve yaptırdığı hamamlarla tanınan Roma imparatoru... Satrançta bir taş... Karadeniz yöresine özgü, mısır ununa çeşitli sebzeler karıştırılarak yapılan bir ekmek. 14 Kan pıhtısı... “Eşekkulağı” da denen ve halk hekimliğinde kullanılan otsu bir bitki... Doğu Anadolu’da yetişen ve otlupeynire katılan bir ot. 15 Ertem Eğilmez’in yönettiği ve Şener Şen’in başrolünü oynadığı bir film... Gemide hareket halinde bulunan bir halat ya da zincirin bir an durdurulması için verilen komut. 16 Önü hendekli siper... Yunan mitolojisinde, Afrodit’in gözdesi olan güzel delikanlı. 17 Suudi Arabistan’da bir çöl... Harekât merkezi... Basketbolda topu çemberden sertçe geçirme. 18 Kütük ve tomrukları çekmek için uçlarına çakılan halkalı çivi... Büyük çivi... Mardin yöresine özgü, taze soğan ve maydanozlu bir tür börek. 19 Efsanevi “Yedi Altın Şehir”den biri... Çok sıkı bağlama. 20 10211085 yılları arasında İspanya’da hüküm sürmüş İslam hanedanı... Afyonkarahisar’ın İhsaniye ilçesinde bir göl. TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK MUTSUZLUĞUYLA MUTLU OLAN ADAM... Babis Makridis’in yönettiği “ZavallıPity” adlı film bugün saat 21.30’da TRT 2’de gösterilecek. Filmde Evdoxia Androulidaki, Makis Papadimitriou, Giannis Drakopoulos rol alıyor. Zavallı, sadece mutsuz olduğu zamanlarda mutlu olabilen bir adamın hikâyesini ko nu ediyor. Lawyer, mutsuzluktan nemalanan bir adamdır. Hayatında her şeyin yolunda gittiği dönemde bu durum onun için pek de hoş olmaz. Ne zamanki durum tersine döner işte o zaman Lawyer mutlu olabilir. Yakaladığı mutluluğu devam ettirebilmek için her daim mut suz olmayı arzular. Hüsra na ve kedere öyle sıkı sıkı ya bağlıdır ki acı hissinin dı şında hiçbir şey onun yüzü nün gülmesine neden olmaz. Genç adam bu yüzden acı yı bir giysi gibi üzerinde taşı yabilmek için elinden ne ge liyorsa yapmaya hazırdır. TRT 2 21.30 YAYIN AKIŞI 10.15 Pazarlık 11.30 10’larca Bilgi 12.00 Hanedan 13.45 Vahşi Kanada’da Bir Yıl 14.40 Zaman Makinesi 15.35 Rikki’nin Türkiye Rotası 16.05 Ekmek Parası 17.05 Kurt 18.05 Bi Çiftlik 20.55 Kuş Bakışı Dünya 21.50 Geçmişin Gölgesinde 22.20 Bilimin Ev Hali 22.50 Vahşi Doğadaki Casus 23.35 Geleneği Yaşatmak 00.35 Vahşi Kanada’da Bir Yıl 01.30 10’larca Bilgi 02.00 SonbaharRenklerin Dünyası 09.00 Hafta Sonu 13.00 Haberler 14.00 Bilim ve Toplum 17.00 Felsefe ve İnsan 19.00 Ana Haber 23.00 Gece Bülteni 09.15 Murat Boncuk’la Atölye 09.45 Yabancı Sinema “Cat Ballou” 15.00 Belgesel: Gizli Şehirler: Barselona 16.00 Resim Sevinci: Bob Ross 18.00 Tarihin Ruhu 18.30 Sinema Dünyası 20.00 Aramızda Müzik Var 21.15 Film Önü 21.30 Yabancı Sinema Zavallı 23.10 Film Arkası 01.00 Yabancı Sinema “Cat Ballou” 07.00 Sinema Kuşağı 09.30 Haber Turu 12.00 Karanlıktan Aydınlığa 13.00 Haber 13 16.00 Haber 16 17.00 Tele Kültür 19.00 Ana Haber 20.00 Karanlıktan Aydınlığa 21.00 Türkiye’nin Yönü 08.30 Çalar Saat Hafta Sonu 11.15 Temizlik Benim İşim 19.00 FOX Ana Haber Hafta Sonu 20.00 Yaparsın Aşkım 00.15 Efsane Aile 08.00 Haber Bülteni 09.00 Haber Bülteni 10.45 Basketbol Dünya Kupası Özel 13.20 Basketbol Dünya Kupası Özel 20.00 Ana Haber 07.00 Güne Merhaba Hafta Sonu 13.15 Dünyadan 14.00 Haber 14.10 Yeşil Doğa 15.00 Haber 19.00 Ana Haber 22.00 Haber 23.30 Pazar Akşamı Futbol 09.45 Altın 20.05 Peşinde Ölümcül Av 14.45 Hurda 21.55 Bilinmeyene Avcıları Yolculuk 15.35 Gizli 22.50 Goblin Milyarder Works Garajı 16.30 Bilinmeyene 23.45 Aaron’un Yolculuk İşe İhtiyacı Var 18.15 Ed Stafford: 24.30 İşte Sürat Yaban Macerası İşte Ses 10.00 Cosmos: Bir Uzay Serüveni 12.35 Zihin Oyunları 15.15 Korkusuz Balıkçılar 16.10 Cosmos: Bir Uzay Serüveni 18.00 Yıldızlarla Buluşma 19.00 Apollo 8: Dünyayı Değiştiren Görev 20.00 Zihin Oyunları 22.00 Satürn: Halkaların İçinde 23.00 Zihin Oyunları 23.50 Mühendislik Harikaları 00.45 Explorer cumtv@cumhuriyet.com.tr SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Boykot FİDE kuralları “ElKitabı”nda toplanmıştır. FİDE’yi yönetenlerin satranca hiçbir zaman tam anlamıyla layık olmamalarına rağmen FİDE Kuralları çok sarih yazılmıştır. Diğer tüm sporlarda olduğu gibi FİDE’nin ana amacı satranç oynatmaktır, oynatmamak değil,bu yüzden satranç oynamak şarta, tahakküme, ırka, dine, dile bağlanamaz. Geçen hafta ortaya çıkan yeni bir skandal TSF Yönetimine ve belki de Türkiye’ye ceza aldıracak nitelikte. Sivas’ın Buruciye İlçesinde yapılan uluslar arası turnuvaya katılmak üzere başvuran Ermeni WIM Mariya Gevorgyan önce organizatörler tarafından kabul edildi, sonra turnuvanın başlamasına kısa bir süre kala oyuncu listesinden ihraç edildi. FİDE Elkitabının F.Yönetim Maddesinin Boykotlar Bendi açıktır: Bir oyuncu organizatör tarafından turnuvaya dahil edilmişse geri dönüş yoktur. Kısaca organizatör TSF Gevorgyan’ı ya baştan kabul etmeyecekti veya ettikten sonra turnuva listesinden çıkartmayacaktı. FİDE ElKitabındaki kural FİDE’nin federasyonların iç işlerine karışamayacağını ama ulusal, politik, ırk, sosyal, dini ve kadınerkek eşitliğine aykırı tüm muameleleri reddettiğini de belirtir. Dolayısıyla organizatör adına oyuncuyla yazışan Mustafa Eroğlu isimli şahsın “Azeri oyuncular imza topladı”, GM Gadir Guseynov’un ‘Hayır, “Azerbaycan Federasyonu TSF’den Ermeni oyuncunun ihracını istedi” beyanları batıldır! Gülkız Tulay federasyon yönetmeyi Ali Nihat Yazıcı’dan öğrendi, onun yönetim kurulundaydı, alınan tüm kararların altına imza atarken diğeri gibi seyahat, harcırah, konaklama tüm şartlardan ziyadesiyle yararlandı. Söz konusu kural ihlali 2012 senesinde Kavala turnuvası organizatörlerinin beni listeden çıkarmasıyla da yaşanmıştı. Organizatörlerin bahanesi Yunan Satranç Federasyonunun aldığı karardı. Alelacele alınan kararda yasak peryodu yaz olarak yazılmış,gerekçe olarak da TSF’nin bana verdiği cezalar gösterilmişti. TSF’nin cezaları uluslararası turnuvalara katılım şartı olarak sadece bana uygulanan ta ahhütname imzalanmasını reddetmemle ilgiliydi. Dünyada eşi benzeri olmayan uygulamayı, TSF ve Yunan Satranç Federasyonunu,Yazıcı ve o dönemde FİDE’yi de yöneten Makropulos’u FİDE Etik Komitesi’ne şikayet etmeme rağmen İtalyan FM Roberto Rivello başkanlığındaki kukla kurul sebep göstermeden şikâyeti reddetti. Bugün bu kural TSF’de artık yok,bakalım FİDE Buruciye Vakasını nasıl değerlendirecek? Elkitabına mı uyulacak yoksa Gülkız Tulay, Mahir Mamedov ikilisinin FİDE’deki koltuklarına mı? Yazıcı’ya ne oldu? TSF Başkanlığı, FİDE Yönetim Kurulu Üyeliği, FİDE Okulda Satranç Komitesi Başkanlığı sona erdi,erdirildi. Lakin zihniyet oraya kazındı. Geçenlerde Vahap Şanal’ın Sırbistan Ligi’nden oynamasını konu alan bir haber kaleme alan Yazıcı, “GM Atalık’ın davranışları, geçmişte oynadığı ve yolunu ayırdığı takımlarla ilgili yaptığı asılsız dedikodular ve oyun gücü nedeniyle artık tercih edilmediği de duyumlardan birisi” yazmış. Oryantal kültürlerde projeksiyon mekanizması çalışır, belge ortaya koymadan duyumlar ibaresi altında gerçek dışı beyanlarda bulunmak kanuni hakların ihlaline girer. Aynı şahsın “Suat Atalık”ın Balkanlar’da kazandığı bir şampiyonadan sonra Türk Bayrağının göndere çekilmesini istemediğine dair duyumlar gerçekmiş diye başladığı yazının tam anlamıyla adli mercilik bir konu olması gibi. Bugüne dek Balkanlarda oynadığım tek bireysel şampiyona 1986 yılında Yunanistan’ın Egion kentindeydi, GM İvanoviç ve Djuriç’in arkasından 3. oldum,bayrak töreni yapılmadı! Satrançta kapanışlarda bayrak ancak olimpiyat ve kıta şampiyonalarında göndere çekilir! Satrançla, gerçekle alay ne kadar sürecek? Dışarıdan konuya adam sokup unvan verildiği sürece! Geçende seyrettiğim bir söyleşide üstüne elzemmiş gibi Bitlis olaylarını İlçe Temsilcisine soran cevabını alıyor: “Yapılmış olduğuna inanıyorum.” Ortada notasyon kağıtları, hakem çeteleleri, reyting hesapları, hiçbir kanıt yok ama inanç tam! Ay nı şahıs, oyun süresinin uzadığına ve 1950’lerde unvanların keyfi olarak verilmeye başlandıktan sonra kriterlere uygun dağıtılmaya geçildiğine de inanmakta! Bu hafta kaybettiğimiz GM Pal Benkö’den fevkalade basit görünen bir kazanç: GM İgor ZaytsevGM Pal Benkö, Solnok 1975, Volga Gambiti 1.d4 Af6 2.c4 c5 3.d5 b5 4.cb5 a6 Gambitin fikri 4.ba6 g6 5.Ac3 Fa6 sonrası açık a ve b hatlarından yararlanmak. 5.Ac3!? ab5 6.e4 b4 7.Ab5 d6! (7...Ae4? 8.Ve2!) 8.Af3 Abd7 9.Ff4 Ah5!? 10.Fg5 Ahf6 11.Ve2 (Tekrarda 11.Ff4 Ae4! 12.Ve2 f5 13.Ag5 Adf6 14.f3 Ad5! olası.) Fikir 11...Kb8 12.e5 Fa6 13.Ad6! ama... 11...Ka5! 12.e5? Fa6! 13.ef6 Fb5 14.fe7 Fe7 15.Fe7 Ve7 16.Ve7 Şe7 17.Fb5 Kb5 18.00 Ab6 19.Kfe1 Şd7 20.a4! ba3 21.Ka3 Ka8! 22.Kae3 Ad5 23.Kd3 c4 24.Kd4 Kc8 25.Ked1 Kcc5 26.h4 Kb2 27.Ad2 Ac3 28.Ac4 Ad1 Beyaz terk eder. 01