Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 74 AĞUSTOS 2019 PAZAR ABD vitesi yükselttiRusya ile nükleer anlaşmadan çekilen Washington, Asya’ya yeni füze konuşlandırma peşinde Dünyanın gözü ABD ile Rusya’nın nükleer silahsızlanma konusundaki tarihi uzlaşıyı çöpe atma kararındayken Washington silahlanma yarışını tetikleyecek hamlelerini sürdürüyor. ABD Savunma Bakanı Mark Esper, Çin’in bölgede etkinliğini artırmasına karşılık Asya’ya kısa sürede yeni füzeler yerleştirmekten yana olduğunu söyledi. Esper’in bu çıkışı önceki gün ABD’nin, Rusya’yla 1987’de imzalanan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF) resmen çekildiğini duyurmasının ardından geldi. Washington cephesiyle karşılıklı uzlaşıyı çiğnedikleri suçlamasında bulunan Moskova da ABD’nin kararıyla INF’nin sona erdiğini bildirmişti. ABD’nin, İran ile de nükleer uzlaşıdan çıkmasıyla birlikte bu son gelişme küresel çapta silahlanma yarışının artmasına yol açacağı kaygılarını da beraberinde getirmişti. ‘Füze denemeleri yakın’ Avustralya temasları öncesinde ABD Savunma Bakanı Esper, ülkesinin INF’den çekilmeyle birlikte yeni atılımlar yapacaklarını söyledi. Çin’in Asya’daki yükselişini engellemeye atıfla bölgeye en kısa sürede orta menzilli füzeler yerleştirmek istediklerini açıkladı. Füzelerin konuş Rusya ve Çin’le nüfuz mücadelesindeki Trump yönetimi silahlanma yarışını kızıştırıyor. ABD Savunma Bakanı Esper, Pekin’in Asya’daki yükselişine karşı bölgeye orta menzilli füzeler yerleştirmek istediklerini açıkladı. Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi geçen haziranda G20 Zirvesi’nde buluşmuştu. landırma yerlerine ilişkin bilgi paylaşmadı. Esper böyle bir adımın savunma amaçlı önleyici hamle olduğunu, silahlanma yarışını tetiklemeyeceğini savundu. Ancak Esper’in çıkışı, ABD’nin Soğuk Savaş döneminin simgesel uzlaşısı INF’den çekilmesiyle birlikte yeni füze denemelerine kapı aralamak olarak yorumlandı. Öte yandan Amerikan medyasına yansıyan haberlerde de ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon), yakın zamanda yerden fırlatılan güdümlü füze denemelerini ve kasım ayında da orta menzilli balistik füze denemesi yapmayı planladığı iddiala ‘yeni Anlaşmaya çin de katılsın’ ABD Başkanı Donald Trump, INF’ye alternatif olarak yeni bir anlaşma hazırlanması ve buna Rusya’nın yanı sıra Çin’in de dahil olması gerektiğini söyledi. Trump, Rusya ve Çin’le konuyu konuştuğunu ve iki ülkenin “çok istekli” olduğunu da savundu. Trump, geçen şubat ayında yaptığı açıklamada da Çin’in de kapsandığı yeni bir anlaşmaya sıcak baktığı sinyalini vermişti. rı yer aldı. CNN’ye konuşan bir yetkili, Amerikan ordusunun nükleer olmayan füze sistemleri için çalışmalar yaptığını söyledi. Asıl amacın özellikle Avrupa’da Rusya ile mücadele edebilmek olduğunu belirtti. ABD Savunma Bakanlığı’nın geçen yıl açıkladığı Ulusal Savunma Stratejisi’nde Çin ve Rusya en büyük öncelikler olarak tanımlanmıştı. Moskova ile gerilimli ilişkilerdeki Trump yönetimin Çin’le de nüfuz mücadelesi giderek sertleşiyor. Taraflar arasında “ticari savaşa” yönelik inişli çıkışlı müzakerelerde net sonuç alınmış değil. Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Zhang Jun ise “ticaret savaşı”na ilişkin “ABD konuşmak isterse konuşacağız, savaşmak isterse de savaşacağız” dedi. INF’nin tarihe gömülmesine yönelik önceki gün BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Dünyanın nükleer savaş karşısında paha biçilmez bir fren mekanizmasını kaybettiği” yorumunu yapmıştı. ‘Dünya güvenliğini bozar’ Tarihi anlaşmayı imzalayan dönemin SSCB lideri Mikhail Gorbaçov da INF’nin feshinin stratejik istikrar ilkelerinin imha edilmesi ve yeni silahlanma yarışına yol açtığı uyarısında bulundu. Rus medyasına konuşan Gorbaçov, “ABD’nin bu adımı, küresel politikanın öngörülemez, kaotik hale gelmesine yol açıyor. Bu adım, sadece Avrupa değil tüm dünyadaki güvenliğin bozulmasına yol açıyor” dedi. Gorbaçov, 2021’de süresi dolacak Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması’na (START) da dikkat çekti. “Şimdi küresel stratejik güvenliğin son direği START Anlaşması’nı korumaya odaklanılmalı” ifadesini kullandı. Rumlardan sondaj tehdidi Doğu Akdeniz’de sondaj krizi sürerken dikkatler 9 Ağustos’ta KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis arasındaki görüşmeye çevrilmiş durumda. Akıncı’dan dün Kıbrıs’ta müzakerelerin yeniden başlaması için Rum Yönetimi’nin, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki doğalgaz çalışmalarını durması şartını öne sürdüğü açıklaması geldi. Rum tarafına doğalgaz konusunda ortak komite önerisi yaptıklarını hatırlatan Akıncı, “Biz ‘önşarttır’ demesek de, bu politik iklim bize müsaade edecek mi daha ileriye gidelim? Önşart aslında Rum tarafı koşuyor ve diyor ki, ‘Türkiye bölgede kazı yaptığı sürece müzakereler başlamaz” diye konuştu. Akıncı, “İdeali uzlaşmak, konuşmaktır... Bir komite kurup, birlikte karar vermektir. Onun olmadığı bir noktada bir tarafın yaptığını, diğer taraf da yapmak zorundadır” ifadelerini kullandı. Öte yandan Rum Yönetimi, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki doğalgaz çalışmalarını Birleşmiş Milletler’e (BM) mektupla şikâyet etti. Gözaltına alınan isimler arasında muhalif liderlerden Sobol (solda) da var. Moskova’da muhalefete nefes yok Rusya’nın başkenti Moskova’da eylül ayında düzenlenecek yerel seçimlerde birçok muhalif siyasetçinin adaylığına izin verilmemesine karşı protesto gösterileri sürüyor. OVDInfo adlı bağımsız bir siyasi gözlemci grubu, güvenlik güçlerinin dün en az 600 eylemciyi gözaltına aldığını duyurdu. Gözaltılar arasında gazetecilerin de bulunduğu, en az 6 kişinin polis tarafından dövüldüğü kaydedildi. Muhalif liderlerden Lyubov Sobol’un ise gösterilere katılmak üzere alana giderken bindiği takside gözaltına alındığı bildirildi. Sobol, seçime katılmasına izin verilmeyen isimlerden birisi. Navalni’ye soruşturma İçişleri Bakanlığı Moskova’nın merkezinde yaklaşık 350 kişilik bir grubun izinsiz gösteri yaptığını, protestocular arasından 30 kişinin kamu düzenini bozmaktan gözaltına alındığını duyurdu. Öte yandan Rusya Soruşturma Komitesi, hapisteki bir başka muhalif lider Aleksandr Navalni hakkında kara para aklama suçlamasıyla soruşturma açıldığını belirtti. Navalni, geçen hafta alerjik reaksiyon gerekçesiyle hastaneye kaldırılmış, zehirlendiği iddiaları gündeme yansımıştı. Yetkililer ise yapılan toksikoloji testinden olumsuz sonuç çıktığını açıklamış, Navalni’nin avukatı Soruşturma Komitesi’ne suç duyurusunda bulunmuştu. Unutulmayan acı... IŞİD’in Ezidi katliamının 5. yıldönümünde Irak başta olmak üzere pek çok yerde yaşamını yitirenler anıldı. Almanya’nın Stuttgart kentinde düzenlenen törende, Ezidi hakları savunucusu, Nobel ödüllü, Birleşmiş Milletler İyi Niyet Elçisi Nadya Murad bir konuşma yaptı. IŞİD tarafından kaçırılan Murad, zorlu bir mücadele sonrası kaçarak özgürlüğüne kavuşanlardan. Bu arada Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Meclisi, oyçokluğuyla 3 Ağustos’u “Ezidi Soykırım Günü” kabul etti. IŞİD, 3 Ağustos 2014’te Ezidilerin çoğunlukta yaşadığı Irak’ın kuzeyindeki Sincar’a saldırmış, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu binlerce kişiyi kaçırıp öldürmüş veya elinde tuttuğu bölgelerde alıkoymuş, işkence altında esir tutmuştu. Rusya, İdlib için süre verdi Rusya’nın Suriye’deki Tarafları Uzlaştır ma Merkezi Başkanı Tümgeneral Aleksey Bakin, “Suriye yönetiminin İdlib gerilimi azaltma bölgesinde tam ateşkes ve her türlü operasyonlara ara verme kararına karşılık Türkiye’den 24 saat içinde Soçi Anlaşması’nı tam uygulamasını umduklarını” belirtti. Rus resmi haber ajansı Tass’ın haberine göre Bakin, önceki gün basına yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Nur Sultan’da ki Astana formatındaki uluslararası Suriye görüşmesine destek amacıyla Suriye Devlet Başkanı Esad, İdlib gerilimi azaltma bölgesinde 2 Ağustos saat 00.00’dan itibaren ateşkes kararını aldı. Suriye’nin bu girişimine karşılık 24 saat içinde Türk tarafının Soçi Anlaşması’nın, militanların ve silahların silahsız bölgeden tahliyesi, saldırılara son verilmesi ve ŞamHalep yolunun açılmasını öngören hükümlerini tam uygulaması bekleniyor.” Üste patlama: 20 asker öldü Öte yandan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Humus’taki Şayrat Havaüssü’nde bir patlama meydana geldiğini, en az 20 askerin öldüğünü duyurdu. Suriye resmi haber ajansı SANA, patlamaya “tarihi geçmiş mühimmatın taşınması sırasında teknik bir sorunun yol açtığını” aktardı. Zarif, ‘Beyaz Saray’a davet edilmiş’ İran’a baskı politikasında son olarak İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’i de yaptırım listesine ekleyen ABD’nin, öncesinde Zarif’i Beyaz Saray’a davet ettiği iddia edildi. Amerikan New Yorker dergisinin haberine göre, davet Zarif’in BM toplantılarına katılmak üzere yaklaşık iki hafta önce gittiği New York ziyareti sırasında yapıldı. Davetin Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul aracılığıyla iletildiği öne sürüldü. Ancak Tahran yönetiminin görüşmeye onay vermediği savunuldu. “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20 Trump’tan İsveç’e gözdağı OSMAN İKİZ ABD’li rapçi ASAP hatsız ettiği gerekçesiyle bir kişiyi korumalarıyla birlikte döven ASAP Rocky, Rocky ve iki ar 30 Haziran’daki kadaşı hakkında konserinden son Stockholm’de gö ra koruması ve bir rülen dava üç gün yardımcısıyla bir süren duruşmalar likte tutuklanmış dan sonra tamam tı. Olay bütün dün landı. Mahkeme tutuklama kararını kaldırarak sanıkları serbest bıraktı. ASAP Rocky, duruşmayı izleyen annesi ve arkadaşlarıyla birlikte önceki gece Los Angeles’e ABD’de büyük yankı yaratan davayı izlemek üzere Stockholm’e 60’tan fazla Amerikalı gazeteci geldi. ASAP Rocky (solda) mahkemenin serbest bırakılma kararının ardından önceki gece özel uçakla İsveç’ten ayrıldı. yada yankı yaratmış, Trump İsveç Başbakanı Stefan Löfven’e telefon ederek, müzisyenin serbest bırakılması için müdahale etmesini istemişti. İsveç Başbakanı uçtu. Mahkeme ka ise telefon konuş rarını 14 Ağustos’ta açıklayacak. ABD masında bağımsız yargıya müdahale et Başkanı Donald Trump, mahkemenin sa mesinin söz konusu olamayacağını, mü nıkların serbest bırakılma kararını se zisyenin adil yargılanacağından kuşku vinçle karşıladı. duyulmamasını söylemişti. Bunun üzeri 32 gün tutuklu kalan Asap Rocky ve ne İsveç’teki ABD Büyükelçiliği, müzis arkadaşları hakkındaki dava İsveç ya yenin yargılama süresince otelde kalma salarına göre usulünce yürütülmüş olsa sına izin verilmesini istemiş, ancak kefa da, serbest bırakılma kararının ABD’nin let sistemi olmayan İsveç’te bu talep ka baskı ve tehditleriyle gerçekleştiği yo bul görmemişti. rumları yapılıyor. Expressen gazete Siyasi düzeyde ve yargı sistemini etki si olayı “ASAP Rocky’i serbest bıraktı lemede sonuç alamayan ABD yönetimi ran ABD taktiği ortaya çıktı” başlığıy bunun üzerine Dışişleri Bakan Yardımcı la aktardı. sı Carl Risch ile rehine olaylarında yet ‘Diplomattan mektup’ kili olan büyükelçi düzeyindeki diplomat O’Brien’i yargı sürecini yakından izlemek Aftonbladet gazetesi de “İsveç için so üzere Stockholm’e göndermişti. Yargı nuçları olumsuz olur” başlıklı haberin süreci, beklenenden hızlı sürerek önceki de Trump’ın mahkemeyi izlemek üzere gün tanıkların dinlenip savunmaların ya Stockholm’e gönderdiği diplomat Robert pılmasından sonra karar aşamasına gel O’Brien’in, gerek savcılığa mektupta, ge di. Tanıklardan birinin polisteki ifadesini rekse İsveç dışişleri yetkilileriyle görüş değiştirerek, ASAP Rocky’nin elinde kı melerinde, mahkemenin süratle görülüp rık şişeyle saldırdığından emin olmadı ASAP Rocky’nin serbest bırakılmasını ğını söylemesi üzerine, mahkeme heyeti talep ettiği, aksi halde iki ülke arasında sanıkların serbest bırakılmasına, kararın ki ilişkilerde İsveç için olumsuz sonuçlar 14 Ağustos’ta açıklanmasına karar ver doğabileceği yolunda tehdit yollu konuş di. Hukukçular ASAP Rocky’nin serbest tuğu iddiasına yer verdi. bırakılmasını hafif bir ceza verileceğinin Stockholm’de kendilerini sokakta ra işareti olarak yorumladı. l STOCKHOLM Teksas’ta AVM’de silahlı saldırı ABD’nin Teksas eyaleti El Pa so kentinde bir alışveriş merkezinde düzenlenen silahlı saldırıda çok sayıda kişi yaralandı. Twitter hesabından açıklama yapan ABD Başkanı Donal Trump ise saldırda ölenlerin olduğunu belirtti. ABD’nin Teksas eyaleti El Paso kentinde bir kişinin dün akşam saatlerinde Cielo Vista Alışveriş Merkezi’nde etrafa ateş açtığı bildirildi. Saldırda en az 22 kişinin yaralandığı belirtilirken, ölü sayısına ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı. Yerel basına yansıyan haberlere göre, AVM’ye giren silahlı adamın gelişigüzel ateş açtığı ve AVM’de bulunan başka bir kişinin de yine silahla ateş ederek cevap verdiği belirtildi. Güvenlik güçlerince operasyon başlatılırken, vatandaşlara AVM’den uzak durmaları uyarısı yapıldı. Saldırıya ilişkin 1 kişinin gözaltına alındığı aktarılırken; bazı kaynaklar saldırganın göçmen karşıtı olduğunu ileri sürdü. l Haber Merkezi