Katalog

10 4 AĞUSTOS 2019 PAZAR TASARIM: SERPİL ÜNAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, 19442014 yılları arasında yaşayan ve “Devlet Sanatçısı” unvanını da taşıyan ünlü piyanistimiz... Belirli bir biçimi olmayan, hafif ve kısa süreli müzik parçası. 2 Avı ya da kendisine gösterileni yakalayıp getirmesi için köpeğe verilen buyruk... Japon kökenli bir dövüş sporu... Düdenden daha geniş olan çukurluklara verilen ad. 3 Mevlevi dervişlerinin kollarını iki yana açıp dönerek yaptıkları ayin... Yelkenli gemilerde direkleri pruva ve pupa yönünde geren halat... Koyu kırmızı renkli şarap. 4 Büyük Okyanus’taki Guam Adası’nın başkenti... Gözdeki canlılık... Bir tür yabanmersini... “En sinsi bir gibidir geçmeyen zaman” (Y.K Beyatlı). 5 Yayla fırlatılan ucu sivri çubuk... Kat kat çakıl ve kumdan oluşmuş yer kıvrımı... “Bir sesi duymaya göreyim /İki gözüm iki çeşme” (Orhan Veli)... Yenilik yapma, yenilikçilik. 6 Pazar ya da panayır kurulan gün... Diyarbakır’ın bir ilçesi... Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı. 7 “Yaz bahar ayında bir od verdiler / Yandım gittim karlı dağ iken” (Karacaoğlan)... Doğu Avrupa’da konuşulan bir dil öbeği... Bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü... Kolera hastalığına yol açan mikrop. 8 Kalın kafalı, anlayışsız... Özenli, düzgün... Birbirinden hiç ayrılmayan sıkı arkadaşlar için kullanılan sözcük... Osmanlılar döneminde kullanılan bir ağırlık ölçüsü. 9 II. Abdülhamit’in sürgüne gönderildiği Selanik’te ikamet ettiği köşkün adı... Dingil... Şiirleri şeriata aykırı bulunduğu için Halep’te derisi yüzülerek öldürülen ünlü tasavvuf şairi. 10 İki yüzü beyaz kapsız yorgan... Yapraklar durumunda ayrılabilen parlak bir mineral... Kütahya’nın Simav ilçesinde bir kaplıca... Evde beslenen hayvan. 11 Yiyecek bulamayan, yoksul kimse... 1517’de yapılan ve Mısır’ın Osmanlı topraklarına katılmasını sağlayan savaş... “Tahammül gerektir taşına” (Dertli)... Gürcistan’da bir liman kenti. 12 Tanrı... Bir nota... Renk renk parlak tüyleri olan, iri gövdeli bir papağan... Yeşilırmak’ın antik dönemlerdeki adı... Tayla sınırı. 13 Çıkarını bilen, vurguncu, da Bu haftaki bulmaca ödülü İslam, Laiklik ve Aydınlanma Savaşı Taner Timur Yordam Kitap 21 TEMMUZ 2019 21.07.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan 1738 KAZANANLAR: bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar İslam Bayraktar, Roger L. Urgan, arasında yapılan çekilişte Jack London’ın Yanan Diş Nurcan Yazıcıoğlu, Filiz Talaslı, Farıt (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: Sürücü, İSTANBUL, Ozan Kumaş, Ercan Erdoğan, Saadet Ödemiş, Ercan Saatçiler, Taylan Özgür Taptık, Zafer Kayasü, ANKARA, Faruk Saran, Faruk Saran, BURSA, Abdurrahim Kılıç, HATAY, Erkan Yıldırım, BARTIN, Nurgül, Demiröz Gezgin, Hüseyin Tarakçıoğlu, AYDIN, Mecit Çenesiz, YALOVA, Abdullah Kaan, Tezer Sarıer, BALIKESİR, Asu Özer, ORDU, Melissa Sarsılmaz, MUĞLA, Özgür Pirge, MANİSA, Adnan Hamarat, İZMİR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 CAH İ TAR F TRAP P İ S TL ER 2 E Ş E L ER ÜS AMR İ T A E LO 3 MUZ H İ NG E L BOR KOV İ T 4ALAŞ İ YA R ENE T V İ L İ ZO 5 LARA E D İ PHARAB İ U R AN 6T E TAT İ ZM L İ GADORA D 7 OKNO S D E N YOB AZ TUA 8 LA Kİ TEL İ MERA AK Z 9L İ F TE AR Ş E AGARAGAR 10 U S U L K AM E MU S AK KA M E 11 E R A D İ K A S Y O N N S MA İ 12 U K U L E L E TOR ANABAT İ K 13 S İ M PAR E MANDU K A UŞ İ Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle bulmaca@cumhuriyet. com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 14 K BAL E DO NAA Ş 15 U T A R İ T ANADUT 16 N O AYNA UĞUT H 17 D R İ N A D A R A M İ K A 18 U L A NL ZİR LAT 19 R A Ş A A T A S A G O N 20 A K E R A M İ K NA S I R lavereci... Eskiden kökboya bitkisinden bugün ise bireşim yoluyla elde edilen kırmızı boyarmadde. 14 Divan şiirinde sevgilinin dudağı için kullanılan mazmun... Gölgede kalan yan... Metal bir paranın yüzündeki bütün kabartma ve resimlerden daha yüksek bir çıkıntı oluşturan çevre pervazı. 15 Bir işi yapmakta usta olan... Büyük yerleşim merkezlerinin üzerine toplanan kirli hava... Tıpta en gelişmiş görüntüleme tekniğinin kısa yazılışı. 16 Antik çağlarda giysileri kopçalamaya yarayan çengelli iğne... Bir tür hamur tatlısı. 17 Soluk borusu... Van Gölü yakınında, bitki çeşitliliğiyle tanınmış bir dağ... Notada durak işareti. 18 Yurdumuzun bir bölümüne verilen ad... Küçük çocukları korkutmak için uydurulmuş bir yaratık. 19 Eski salon danslarından biri... Ciltçilikte, kitap yapraklarını düzgün tutmaya yarayan ince örülmüş şerit. 20 Yeniçeri kışlası... Özbekistan’ın para birimi... Tropikal bölgelerde hem kamış kesmekte, hem silah olarak kullanılan bir tür büyük bıçak. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Afrika’nın güneyinden dolaşarak Hindistan yolunu bulan ünlü Portekizli denizci... Kıbrıs ve Yunanistan’a özgü bir tür kuyu kebabı. 2 Eskrimde kullanılan üç silahtan biri... Kırkpınar başpehlivanlığını üst üste yirmi yedi yıl kazanarak kırılması güç bir rekorun sahibi olan güreşçimiz... “Her mihnete bir olur, her gama pâyan” (Ziya Paşa). Şöhret. 3 Avrupa’da bir başkent... Tunceli ilinde bir vadi... Mora çalan kırmızı renk. 4 Yelkenli bir yarış teknesi... Bir gerçeği saklamaktan vazgeçip açıklama... Mayalı hamurun içine haşhaş konularak yapılan bir tür çörek. 5 Satrançta bir taş... Osmanlılarda gece bekçisi... Bir nesneye zorunlu olarak bağlı olmayan ve onun özünde bulunmayan nitelik... Gümüşhane yöresine özgü, bir tür ıspanaklı pide. 6 Küçük mağara... Tek bir hücre ya da organizmadan eşeysiz üreme yoluyla türetilmiş hücre ya da organizmalar topluluğu... Hindistan’dan Filipinler’e kadar olan bölgelerde yaşayan bir geyik... Satrançta bir değerlendirme ve klasman sistemi. 7 Gökcisimlerini gözetleme... İlkel toplumlarda kutsal sayılan hayyanlara din bakımından saygı duyma anlayışı... Arnavutluk’un plaka kodu. 8 Tarihöncesine dayanan efsane... 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... Yakışır, yerinde, uygun... “Kadınlar anlamında eski sözcük... Devekuşu tüyü. 9 Yeraltı suyunu taşıyan geçirimili katman... On İki İmam’ın dokuzuncusu İslamlıktan önce Arapların taptığı bir put... Parola. 10 Bir araziyi, haritasını çıkarmak için üçgenlere bölme işi... Büyük sert taş kütlesi... Osmanlılar döneminde Londra’dan getirtilen ve “uskumru” da denen kalın, dayanıklı ve kaliteli İngiliz çuhası. 11 “Muhannet başına dünya ola / Bir adamda namus, gayret, ar ola” (Köroğlu)... Yunan mitolojisinde savaş tanrısı... “Deliliğe Övgü” adlı yapıtıyla tanınmış Hollandalı yazar... “Doğar midelerden nur top ihtilaller” (F.N. Çamlıbel). 12 Özel bir cam kap içinde likör, şarap ve meyve suyu karıştırılarak hazırlanan içki... Eski Türk devletlerinde hükümdarın gizli ve önemli emirlerini ulaştıran haberciye verilen ad... Tehlike işareti... Yalnız bir birey ya da türde görülen, aynı cinsin başka birey ya da türünde rastlanmayan. 13 Boyalı ve sırlı sırçadan yapılan ve tavana süs olarak asılan top... Dalaşı vardır... Serçe türünden küçük bir kuş. 14 Deniz kuşlarının gübre olarak kullanılan pisliği... Romanlarının yanı sıra “Dullara Yas Yakışır”, “Taş Üstüne Gül Oyması”, “Uçu” gibi öyü kitaplarıyla da tanınmış yazarımız. 15 Tuzağa düşürülen şey... Hawaii Adaları’nda yaşayan, ispinoza benzer bir kuş... Konya’nın Bozkır ilçesinde antik bir kent. 16 Dibi düz ve hafif bir kayık türü... Vilayet... İran’ın plaka kodu. 17 Bir göz rengi... Sucuğa benzer bir yiyecek... Yunan abecesinde bir harf. 18 Hollanda’da hükümet merkezi olan kent... Argoda kumar oynanan yere verilen ad. 19 Bir elementin, atom numaraları aynı olduğu halde atom kütleleri farklı olan iki ya da daha çok türü... Derebeylik Japonyası’nda en aşağı sınıfı oluşturan halk. 20 Kaliteli bir nohut cinsi... “Akarsu krosu” da denen ve coşkun akışlı ırmaklarda yapılan spor dalı. TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK VAHŞİ YAŞAM ZORLAŞTI... “Vahşi Gezegen” adlı belgesel bugün saat 21.00’de National Geographic’te gösterilecek. Vahşi Gezegen, dünyanın yaşaması en zorlu alanlarını keşfeden eşsiz bir doğa belgeseli. 6 bölümlük bu seride, derin, engin, sıcak, soğuk, ıslak, kuru her türlü yaşam alanını ve bu habitatlarda yaşayan canlıları keşfediyoruz. Gezegenimiz her zaman vahşiydi, ancak son 40 yılda vahşi yaşam çok daha zorlaştı. Geride kalan 65 milyon yıl boyunca en çok değişimi son 40 yılda yaşayan dünyamızda, hayvanlar hayatta kalmakta artık çok daha fazla zorlanıyor. Hayvanların önünde iki seçenek kaldı: Evrimleş ya da öl. YAYIN AKIŞI 11.50 Yiyeceğin Serüveni 12.15 Dev Yırtıcıların Dönüşü 13.10 Ailenin Yeni Üyesi 14.05 Plaj Çakalları 14.55 Eskiler Alıyorum 15.10 Eskiler Alıyorum 15.25 Acil Durum Senaryoları 15.50 Orada Bir Yer 16.20 Kar Bebekleri 17.15 10’larca Bilgi 17.45 Afrika’nın Kıyıları 18.30 Bi Çiftlik 19.00 Dünya Gezegeni 19.55 Büyük Mücadele 20.50 Dev Yırtıcıların Dönüşü 21.45 Su Savaşları 22.40 Mirketlerin Sırları 23.35 Harbi Getto 00.05 Kar Bebekleri 01.00 Çırak 01.30 Afrika’nın Kıyıları 02.20 Bi Çiftlik 09.00 Hafta Sonu 10:00 Yeni Ufuklar 11.00 Ulusal Özel 13.00 Haberler 14.00 Bilim ve Toplum 15.00 Ege Gündemi 16:30 Büyük Saat 17.00 Felsefe ve İnsan 17:45 İyilik Güzellik 19.00 Ana Haber 20.00 Gündem Ekonomi 21.00 Görüş Alanı 23.00 Gece Bülteni 23.30 Pazar Sineması 09.45 Western Kuşağı İntikam Gecesi 11.30 Tarihin Ruhu 12.00 Hülya Koçyiğit İle Film Gibi Hayatlar 13.00 Konsere Davet 13.30 Pazar Konseri 14.55 Türkiye Ekspresi 15.00 Belgesel. Metin Erksan’ın Tutkusu 16.45 Yeryüzleri 17.00 Evliya Çelebi 17.30 Koleksiyoner 18.00 Tarihin Ruhu 18.30 Sarayın Lezzetleri 19.00 Muasır 19.30 Murat Boncuk’la Atölye 20.00 Aramızda Müzik Var 20.40 Fotoğraflar 20.50 Resim Sevinci. Bob Ross 21.30 Yabancı Sinema Aile Reisi 23.10 Film Arkası 23.45 Hülya Koçyiğit İle Film Gibi Hayatlar 07.00 Sinema Kuşağı 09.30 Haber Turu 10.00 Forum Hafta Sonu 12.00 Karanlıktan Aydınlığa 13.00 Haber 13 14.00 Haber Turu 16.00 Haber 16 17.00 Tele Kültür 18.00 Haber Turu 19.00 Ana Haber 20.00 Karanlıktan Aydınlığa 21.00 Türkiye’nin Yönü 23.00 Haber 23 00.00 Tele Kültür 01.00 Türkiye’nin Yönü 08.30 Çalar Saat Hafta Sonu 11.15 Her Yerde Sen 13.45 Bir Aile Hikâyesi 16.30 The Taste Türkiye 19.00 FOX Ana Haber Hafta Sonu 20.00 Yaparsın Aşkım 00.15 Efsane Aile 07.00 Güne Merhaba 09.35 Özel Sektör 10.00 Hafta Sonu 12.00 Haber 13.15 Dünyadan 14.10 Yeşil Doğa (t) 15.30 En Yeni 08.15 Hayat Güzeldir 10.00 Pazar Sürprizi 13.00 Yeni Gelin 15.30 Çocuktan Al Haberi 17.00 Çocuktan Al Haberi 18.45 Hafta Sonu Ana Haber 20.00 Safir Mavi 22.30 6 Kişi 16.00 Haber 17.15 Büyük İmzalar 18.00 Haber 19.00 Hafta Sonu Haber 21.00 Para Dedektifi (t) 22.00 Haber 00.00 Gece Haberleri 09.45 Bering Boğazı’nda Altın 13.55 Çamur Kamyoncuları 14.45 Bilinmeyene Yolculuk. Megalodon 15.35 Deep Blue Efsanesi 16.30 Sharkwrecked. Mecburi İniş 17.25 Batan Tekne. Denizdeki Kan 19.10 Jaws Adası. Kan Kardeşler 20.05 Andrew Mayne. Hayalet Dalgıç 21.00 Tamirat Tadilat 21.55 Araç Kurtarıcılar 22.50 Çamur Kamyoncuları 23.45 Andrew Mayne. Hayalet Dalgıç 00.30 İşte Sürat İşte Ses 10.00 Çığır Açan Buluşlar 10.55 Son Nesil 12.30 İnanılmaz Makineler 13.25 İnanılmaz Makineler 14.20 İnanılmaz Makineler 15.15 Korkusuz Balıkçılar 16.10 Çığır Açan Buluşlar 17.10 Zihin Oyunları 18.00 Yıldızlarla Buluşma 19.00 Europa’ya Yolculuk 20.00 Zihin Oyunları 21.00 Vahşi Gezegen 22.00 Armstrong Kayıtları 23.00 Zihin Oyunları 23.55 İnanılmaz Makineler 00.45 Explorer 01.30 Son Nesil cumtv@cumhuriyet.com.tr SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Analiz Sanatı Türkiye Satranç Ligleri 1528/ Temmuz tarihleri arasında Konya’da düzenlendi. İş Bankası Süper Ligi adı verilen 1. Lig, onun bir altında 1. Lig denilen 2. lig ve 2. lig denen 3. ligi, amatör küme adını verebileceğiniz Türkiye kulüpler şampiyonası izlemekte. Ligler konusunda eleştirilebilecek en önemli noktalar Kadın Ligi’nin olmayışı ve Avrupa Kulüpler Kupası standartlarına uymayan format. 6 masa üzerinden oynanan erkek ligi olarak adlandırılabilecek genel kategori ve 4 masalık kadın ligi kurulmadığı sürece ligleri ilk sıralarda bitirenlerin borusu Edirne’ye kadar ötecektir. Bu yılın diğer yıllardan farkı Bitlis yöresinden katılan takım sayısının fazlalığı. Nitekim en üst ligi de daha evvel adı sanı duyulmamış Tatvan Kulübü, BJK’nin önünde şampiyon bitirdi. Türkiye Satranç Federasyonu’nun seçim sisteminin kulüp delegeleri üzerine kurulmuş oluşu, bireysel ve kulüp lisanslarının aynı anda varlığı hem kulüplere aidiyeti engellemekte hem de satranç üzerine hiçbir fikri olmayan kişiler federasyonu seçip bu sporun kaderini belirlemekteler. Liglerin naklen yayını analiz edilmesi gereken başka bir konu: Tarih komisyonunun olmayan çalışmasını ifşadan, başka manasız konulara dek bir teviye ekrana çıkartılanlar kimsenin ilgisini çekmemekte. Aslına bakarsanız Türkiye Ligini en çok izleyenler 16 yaşındaki GMAlireza Firuzya’nın 2700 barajını geçip geçemeyeceğini heyecanla bekleyen İranlılardı. Son tur partisini de kazanan Tatvan Kulübü Sporcusu 11,5/13 ile amacına ulaştı. Liglerin en çok şikayet edilen konularından biri 33, 44 gibi anlaşmalı beraberliklerken, şikayette bulunanların ortak toplantıda itiraz etmedikleri hususla, ligler Sofya kurallarıyla oynanmayınca, mağdur olduklarını iddia edenler oldu. Sofya kuralları haricinde durumu engelleyebilecek önlemlerden birinin hakem takdiri olduğunu unutmayalım.Lakin federasyonun kuruluşundan beri sayıları binlere varan hakemlerin ne donanımı ne de şahsiyetleri herhangi bir konuda takdir kullanmaya elvermemekte. Şeveningeni önceden belirlenmiş eşlendirmeyle oynatan hakem aynı zamanda lig öncesi kura çekiminde elinde rakamlarla poz verebilecek düzeyde. Analiz edilmesi gereken en önemli konu federasyon, kulüp sembiyozu başka bir deyişle ortak yaşamı. Kulüp sahibinden federasyon başkanı, kulüplere yardım, devletin verdiği destek ve en önemlisi menajer ve oyuncu bulunmasının kapalı kapılar altına düşmesi hâlâ seçim faliyetleri kategorisinde veya lobicilik olarak görülüyor. Analiz bir sanat ama bastığı oyunda her hafta kimin siyah kimin beyaz olduğunu karıştıran, bilgisayarı açıp körü körüne gördüğünü gerçek addetmek zorunda kalır. İTÜ gibi bir markayı, bugüne dek liglerde 0.5 puan alamamış reytingsizin, bir de kendini iki maçta kadroya yazıp 3. kümeye yine düşürdüğü yerde mantık ve liyakat aranmaz. Hayatında satranç oynamamış veli lig formatı üzerine öneride bulunmaya, 1170 reytinglik acemi antrenörün nasıl olmasına dair yazı kaleme almaya cesaret eder, kısır döngü sürer gider! Liglerin en başarılı yabancıları Rus Alekseyenko ve İranlı Firuzya iken TSF’lilerden Daştan ve Şanal en iyi performasları gösterdiler: GM Vahap Şanal (2520)GM Vasili İvançuk (2684), Konya 2019, İspanyol Açılışı 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 Af6 4.d3 d6!? 5.c3 g6 6.00 Fg7 7.Abd2 00 8.Ke1 Ke8!? (Daha sık oynanan 8...a6 9.Fa4 b5 10.Fc2 Fb7 11.a4 Vd7 IM AmanovGM Atalık, Las Vegas 2011.) 9.d4 ed4 10.cd4 Fg4! Yenilik (Bu hamle 10...Fd7 11.h3 varyantından daha iyi.) 11.d5 a6 12.Fa4 b5 13.dc6 ba4 14.Va4 Gelişim bittiğinde Vezir 8. yatayı terk edip arka sırada Kalelerin birleşmesini sağlamalıdır:14... Vb8! 15.h3 (15.Ad4 Ad5!) Ff3 16.Af3 Vb5 17.Vc2 Kab8 kompanzasyon verir.14...Kb8? 15.h3 Ff3 16.Af3 Kb6 (Tehdit 17... Va8.) 17.Fe3! (Beyaz gelişim için Fe3d4 manevrasıyla eri geri veriyor.) Kb2 (17...Ke4 18.Fd4!) 18.Fd4 Kb8 19.e5 Ad5? (19...de5 20.Fe5 Kb6 fikri Va8 hazırlar.) 20.Kad1 Ke6 21.Fa1?! (21.Vc4! Ab6 (21...Ae7 22.Ag5!) 22.Fb6 Kb6 23.ed6! Kd6 24.Kd6 Vd6 25.Ke8 Ff8 26.Ae5! Kb1 27.Şh2 kazanır.) Ab6 22.Va6 d5 23.Vb5 Ve8 24.Kc1 (Tehdit a4a5) Vd8 (Fikir 25...Ac4) 25.Ked1 Ka8 26.Kc2 Ff8 27.Kd4!? Ka3 (Fikir 28...Kf3! ile kalite fedası.) 28.Ve2! Ve8 29.Kf4 h6 30.Kf6 Siyah 30...Ac4! ile gerilimi devam ettirmeliydi çünkü 31.Ke6 fe6 32.Ad4 Fc5! belirsizdir.30... Kf6? 31.ef6 Vc8 32.Ae5 Ka4 (32...Vf5 33.Ad7!? Ad7? 34.g4! taktik!) 33.Vd3 Ke4 34.Ke2! (Tüm değişimler Beyazın lehine.) Ke2 35.Ve2 Ve6 36.Fd4 Ac4?! (Son şans 36...Fd6! 37.Vg4 (37. Fb6 Fe5!?) Ve8!) 37.Vg4! (Kazanç hamlesi.) Vg4 (37...Ve8 38.Vd7!) 38.hg4 Aa3 39.Şf1 Fd6 40.Fb2 Şf8 (40...Ab5 41.a4 Aa7 42.Fd4!) 41.Fa3 Fa3 42.Şe2 Şe8 (Siyah Şah oyuna katılamıyor.) 43.Ad7! d4 44.Şd3 Fb2 45.a4 Fc3 46.f3 Şd8 47.Ae5 Şe8 48.Ac4 Şd8 49.a5 Siyah terk eder çünkü 49...Şc8 50.Ae5! hemen kazanır. 10