Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: SERPİL ÜNAY dishab@cumhuriyet.com.tr Füze fırlatan fırlatanaABD ile Rusya’nın INF’yi devre dışı bırakması sonrası silahlanma yarışı alevlendi 25 AĞUSTOS 2019 PAZAR 7 DHA, ÖSO’ya bağlı Hamza Tümeni birliklerinden fotoğraflar yayımladı. Grubun, her türlü askeri harekâtta Türkiye’nin yanında yer alacağını söylediğini aktardı. ABD’nin füze denemesinin ardından Rusya’dan misilleme geldi. İran ve Kuzey Kore de füze denemeleri yaptı. Washington ile Moskova’nın nükleer silahsızlanma konusundaki tarihi uzlaşı Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı (INF) rafa kaldırmasının ardından silahlanma yarışı tehlikesini artıran füze testleri art arda geldi. Rusya, İran ve Kuzey Kore’den füze denemeleri yapıldığı açıklamaları dün gündeme düştü. ABD, INF’den çıkması sonrasında geçen pazartesi günü 500 kilometreyi aşan yeni orta ölçekli seyir füzesi denediklerini açıklamıştı. Buna Rusya, Çin, İran’dan da tepki yükselmişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, önceki gün misilleme yapabileceklerine işaret ederek gerekli birimlere “hazır olun” talimatı verdiğini söylemişti. Rusya Savunma Bakanlığı, Kuzey Kutbu bölgesinde Barents Denizi’nde dün iki deni Rusya Savunma Bakanlığı, füzelerin fırlatılma anına dair görüntüleri yayımladı. zaltıdan “Sineva” ve “Bulava” balistik füzelerinin fırlatıldığını duyurdu. Füzelerin, Arhangelsk ve Kamçatka’daki hedefleri başarıyla vurduğu açıklandı. Sineva füzesinin sıvı yakıtlı kıtalararası olduğu, Bulava’nın ise katı yakıtlı olduğu aktarıldı. Yeni füze iması... ABD’nin Tahran’la uluslararası nükleer uzlaşıdan ayrılarak baskıyı artırdığı İran’dan da dün yeni füze denemesi haberi geldi. Devrim Muhafızları Ordusu’ndan yapılan açıklamada, önceki gün yeni füze denemesinin başarıyla yapıldığı kaydedildi. Füzenin özellikleri hakkında bilgi verilmedi. Öte yandan, İran ajansı Mehr’de yer alan habere göre, Savunma Bakanlığı Müsteşarı General Kasım Tagizade, Tahran’da katıldığı bir etkinlikte yaptığı konuşmada, “ülkenin kamuoyuna tanıtılmamış ve düşmanı şaşırtacak füzelere sahip olduğunu” savundu. “Yerli imkânlarla 1800 kilometre uzaklıktaki hedefi vurabilen bir dizi balistik füze üretildiğini ve füzelerin, ABD’nin sahip olduğu füzelere kıyasla hassas şekilde vurma konusunda daha iyi olduğunu” söyledi. CNN televizyonu 16 Ağustos’ta ABD Savunma Bakanlığı’ndan yetkililere dayandırdığı haberde, İran’ın bir hafta içinde yeni bir füze denemesine hazırlandığını duyurmuştu. BM Güvenlik Konseyi tarafından 2015’te kabul edilen nükleer anlaşmayı destekleyen 2231 sayılı karar İran’a, nükleer başlık taşıyabilecek balistik füze konusunda hiçbir faaliyette bulunmama çağrısı yapıyor. Tahran yönetimi ise söz konusu füzelerin nükleer başlık taşıma kapasitesi olmadığını savunuyor. Trump: Kim denemeyi seviyor Washington ile müzakere sürecinde yol alamayan Kuzey Kore de füze denemelerine devam ediyor. Güney Kore, Kuzey Kore’nin önceki gün Doğu Denizi’ne iki kısa menzilli balistik füze fırlattığını duyurdu. ABD Devlet Başkanı Donald Trump’ın buna yanıtı “Kim (Kuzey Kore lideri), füze denemelerini seviyor, zaten biz de kısa menzilli füze denemelerini yasaklamadık” oldu. Seul, füze denemelerinin endişeyle karşılandığı belirtti. Tokyo’dan BM kararlarının açıkça ihlali tepkisi geldi. Bu, Pyongyang yönetiminin 25 Temmuz’dan bu yana yaptığı 7’nci füze denemesi oldu. ‘Tanker rotayı Mersin’e çevirdi’ İngiltere’ya bağlı Cebelitarık Özerk Yönetimi tarafından el konulduktan sonra serbest bırakılan İran tankerinin yönünü Türkiye’ye çevirdiği iddia edildi. ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımları delme suçlamasıyla alıkonulan tankerin daha sonra serbest bırakılması üzerine tepki göstermişti. Ardından tankerin Yunanistan’a seyrettiği haberleri üzerine de Atina’ya sert çıkışta bulunmuştu. Alıkonulduğu sırada ismi Grace 1 olan, daha sonra Adrian Darya ismi verilen tankere Yunanistan’dan yeşil ışık çıkmamıştı. Dün MarineTraffic isimli gemi takip sistemi, tankerin yönünü Türkiye’ye çevirdiğini savundu. Geminin 31 Ağustos’ta Mersin Limanı’na demirlemeyi planladığı bilgisini paylaştı. Hürmüz’de yüksek gerilim İngiltere, Körfez’e üçüncü savaş gemisini gönderdiğini duyurdu. ABD’nin İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından bu ülkeye yaptırımlar uygulamaya başlamasıyla petrolde ticaret yolları üzerinde egemenlik kurma mücadelesinin merkez üssü haline gelen Basra Körfezi’nde gerilim sürüyor. Tahran hattıyla, gemilere yönelik karşılıklı el koymaların ardından ABD ve İngiltere geçen ay Basra Körfezi’ndeki petrol ticaretinin güvenliği için kendi ülkelerinin tankerlerine savaş gemilerinin eşlik edeceğini duyurmuştu. Her iki ülke de Körfez’de devriye gezmek üzere uluslararası bir koalisyon gücünün oluşturulması çağrısında bulunmuştu. Avustralya da koalisyona katılacağını duyurmuştu. Facia sonrası bakandan istifa Cezayir’de bir rap konseri sırasında çıkan izdihamda 5 kişinin yaşamını yitirmesinin ardından Kültür Bakanı Meryem Merdaci görevini bıraktı. Merdaci’nin istifasını geçici Cumhurbaşkanı Abdulkadir bin Salih’e sunduğu belirtildi. Geçen perşembe günü başkentteki konser sırasında yaşanan faciada yaşları 1322 arasında değişen 5 kişi yaşamını yitirmişti. Olayla ilgili soruşturma açılmış, konser organizasyonundan sorumlu başbakanlık özel kalem müdürü de Başbakan Nureddin Bedevi’nin talimatıyla görevden alınmıştı. Fransa’nın İspanya sınırındaki Hendaye bölgesinde düzenlenen protestoya yaklaşık 15 bin kişinin katıldığı belirtildi. G7 protestolarla başladı Fransa’nın güneybatısındaki Biarritz kentinde düzenlenen ve dünyanın en büyük ekonomilerinden yedisini her yıl bir araya getiren G7 Zirvesi dün ABDAvrupa arasında gerilim başlıklı gündem maddeleriyle birlikte başlarken küreselleşme karşıtı eylemlerin de adresi oldu. Biarritz’e yaklaşık 20 kilometre mesafede bulunan Urrugne’de önceki gün G7 karşıtı bir grubun yolu kapatma eylemi yaptığı sırada protestocularla polis arasında çıkan olaylarda 17 kişinin gözaltına alındığı ve 4 polisin hafif yaralandığı belirtildi. Polisin, eylemcilere biber gazıyla müdahale ettiği kaydedildi. Dün de Hendaye bölgesinde eylemler vardı. Zirve nedeniyle güvenlik önlemlerinin artırıldığı kentte bulu Hendaye’deki eylemlere polis sert müdahalede bulundu. şan ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Almanya, İtalya, Japonya ve Fransa’nın liderlerini yoğun bir gündem bekliyor. Trump’ı ikna arayışı Zirvede liderler bu yıl başta ekonomik eşitsizlik olmak üzere, ticaret savaşları, küresel ısınma, uluslararası güvenlik, İran ve zirve gündemine son dakikada giren Amazon Ormanla BOLSONARO’YA AMAZON ÖFKESİ Amazon Ormanları’ndaki yangınlara karşı yetersiz kalmakla eleştirilen Brezilya’nın aşırı sağcı Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, uluslararası yaptırım mesajları sonrası yangınlarla mücadele için orduya emir verdi. Fransa ve İrlanda’nın Latin Amerika ile serbest ticaret anlaşmasını iptal edeceği tehdidinin ardından Bolsonaro, bir ay boyunca yangınları söndürmeye yardım etmek amacıyla orduyu görevlendiren bir başkanlık kararnamesi çıkarttı. Brezilya ve Arjantin’de önce ki gün düzenlenen, binlerce kişinin katıldığı gösterilerde ise Bolsonaro hükümetinin Amazonlar’a yönelik politikası protesto edildi. Önceki gün İngiltere’nin Brezilya elçiliği önünde de eylemler düzenlendi. Fransa Cumhurbaşkanı Macron G7 Zirvesi’nde Amazon’daki yangınlara karşı önlemleri ele alacaklarını belirtmişti. Bolsonaro ise konunun Brezilya’nın katılmadığı bir toplantıda ele alınacak olmasına tepki göstermiş, bunun “sömürgeci zihniyetin” göstergesi olduğunu öne sürmüştü. rı’ndaki yangınlar gibi konular masaya yatırılacak. Avrupa ülkeleri Trump’ı İran konusundaki duruşunu değiştirmek için ikna etmeye çalışacak. ABD Başkanı Donald Trump ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron dün zirve öncesinde öğle yemeğinde bir araya geldi. Fransız basınında yer alan haberlere göre, Macron ile Trump görüşmede, Suriye, İran ve Ukrayna gibi birçok konuyu ele aldı. Macron, “Bazı şeylerin yatışması için ekonomi ile ilgili konuları da görüşeceğiz” ifadesini kullandı. Trump ise Macron ile iyi anlaştığını belirterek “Eyfel Kulesi’ndeki akşam yemeğimizi hatırladım. İyi bir başlangıçtı” diye konuştu. Avrupalı liderler ile derin görüş ayrılığı olan Trump’ın, zirveyi hedefinden çıkarıp çıkarmayacağı en önemli soru işareti. Trump’ın geçen yıl Kanada’da yapılan zirveyi, sonuç bildirisine öfkelenerek terketmesi, ev sahibi Macron’u, zirveyi bu tür risklerden korumak için tedbir almaya itti. Macron, bu sene “kimsenin okumadığı ve sadece bürokratik” olan sonuç bildirisini yayınlamayacağını açıkladı. Brexit krizi Zirve öncesi Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk ile İngiltere Başbakanı Boris Johnson arasında Brexit için söz düellosu yaşandı. Tusk, Biarritz’de düzenlediği basın toplantısında “Anlaşmasız ayrılık AB için kabul edilemez. İşbirliğine açık olmadığımız tek konu anlaşmasız ayrılık. Umuyorum ki Johnson, tarihe ‘Bay Anlaşmasız’ olarak geçmeyi istemiyordur” ifadelerini kullandı. Johnson ise Brexit anlaşması için “tedbir maddesinin” anlaşma metninden çıkarılması gerektiğini belirterek “Eğer Tusk, tarihe ‘Bay Anlaşmasız Brexit’ olarak geçmek istemiyorsa umarım bu hususu aklında tutar” dedi. Şam’ın hedefi, Halep’e uzanan hat TSK’nin gözlem noktalarının da bulunduğu İdlib ve Hama bölgelerinde Suriye ordusunun ilerleyişi sürerken bir sonraki hedeflerinin Maaret el Numan kasabası olduğu savunuldu. Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Rusya destekli Şam güçlerinin Han Şeyhun kasabasının kuzeyinde toplandığını aktardı. Gözlemevi Başkanı Rami Abdülrahim, “Ordunun 25 kilometre kuzeyde bulunan Maaret el Numan’a ilerlemeye hazırlandığını” söyledi. Rusya ve Şam bombardımanı altındaki bölge sakinlerinin büyük çoğunluğunun son iki hafta içerisinde burayı terk ettiği belirtiliyor. Han Şeyhun’un ardından Maaret el Numan, İdlib vilayetindeki stratejik karayolunda bir sonraki hedef olarak görülüyor. Şam güçlerinin karayolunun tamamının kontrolünü ele geçirmesiyle başkentten Halep’e bağlantı kurulacağına dikkat çekiliyor. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, önceki gün İdlib ve Hama’daki operasyonları sonucunda pek çok bölgenin Şam güçlerinin kontrolüne geçtiğini duyurmuştu. Morik kasabasında TSK’nin 9 No’lu gözlem noktasının Suriye ordusunun kuşatması altında kaldığı aktarılmıştı. Şam’dan tehdit Öte yandan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Danışmanı Buseyna Şaban’ın, “Militanlara silah tedarik etmek için kullanıldığını savunduğu İdlib’deki Türk gözlem noktalarının Suriye ordusu tarafından imha edilebileceği” tehdidinde bulunduğu iddia edildi. Lübnan’da yayın yapan El Mayadin televizyonuna demeç veren Şaban’ın “Türkiye’nin, Astana görüşmelerinde varılan mutabakatları yerine getirmediğini, gözlem noktalarını silah transfer tesislerine ve Suriye topraklarını işgal noktalarına dönüştürdüğünü” söylediği aktarıldı. İdlib’de saldırı Bu arada İdlib şehrinde dün bir araçla intihar saldırısı düzenlendiği haberleri de gündeme yansıdı. Saldırıda, 2 kişinin yaşamını yitirdiği, 8 kişinin yaralandığı açıklandı. Irak’tan ABD’ye: İçişlerimize karışma Irak’ta Şii Haşdi Şabi milis gücünün üs, mühimmat depolarına yönelik saldırılar sonrasında Bağdat’tan Washington’a tepki geldi. Irak Dışişleri Bakanlığı’nın, ABD’nin Bağdat’taki maslahatgüzarı Brian McFeeters’i önceki gün bakanlığa çağırarak Irak’ın çatışma sahası olmadığını ve içişlerine karışılmasına izin verilmeyeceğini ilettiği aktarıldı. AA’nın haberine göre, Dışişleri Bakanı Muhammed el Hekim’in ABD Büyükelçisi’nin Irak’ta bulunmaması nedeniyle yerine McFeeters’i çağırdığı belirtildi. Görüşmede ikilinin “ABD ile Irak arasındaki ilişkilerin seyri, bölgedeki son gelişmeler, istihbarat ve askeri işbirliği” konularını ele aldığı kaydedildi. Haşdi Şabi’nin mühimmat deposunun bulunduğu Şuheda, Eşref, Sakr ve Beled üslerine, 19 Temmuz20 Ağustos tarihlerinde hava saldırıları düzenlenmişti. Haşdi Şabi’den kimi yetkili saldırılardan ABD ve İsrail’i sorumlu tutmuştu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçen salı günü yaptığı açıklamada, Irak’ta bulunan İran’a ait askeri hedeflerin geçen ay İsrail tarafından vurulduğu imasında bulunmuştu. Meydanları bırakmıyorlar Çin’e bağlı Hong Kong Özerk Yönetimi’nde “zanlıların Pekin yönetimine iadesini” öngören yasa tasarısı nedeniyle başlayan, yönetim karşıtı eylemlere dönüşen protestolar dinmiyor. Hong Kong’da sokaklar, birkaç günlük sessizliğin ardından dün yeniden hareketlendi. Binlerce eylemci meydanlara çıkarken yer yer çatışmalar yaşandı. Polis eylemcilere göz yaşartıcı gazlı sert müdahalede bulundu. Kimi gruplar ise güvenlik güçlerine taş ve sopalarla karşılık verdi. Yerel kaynaklar, gözaltına alınanların olduğunu duyurdu. Pekin’in baskısını daha da artıracağı, antidemokratik uygulama eleştirilerinin merkezindeki tartışmalı tasarı tepkiler üzerine askıya alınmıştı. Ancak göstericiler Hong Kong Yöneticisi Carrie Lam’ın istifasını ve tasarının tümüyle iptalini istiyor. İngiliz konsolos çalışanı serbest Öte yandan Çin polisi, 8 Ağustos’tan beri gözaltında tutulan İngiltere’nin Hong Kong Konsolosluğu çalışanı Simon Çeng’in serbest bırakıldığını açıkladı. “Kamu güvenliği yasasını çiğnemekle” suçlanan Çeng’in “suçunu itiraf ettiği” de öne sürüldü. Pekin, İngiltere’nin Hong Kong politikasına daha önce tepki göstermişti. PEKİN’İ KIZDIRACAK ADIM WashingtonPekin hattında gerilim sürerken ABD’den yeni bir hamle geldi. ABD ile 10 ülkeden oluşan Güneydoğu Asya Uluslar Birliği’nin (ASEAN) gelecek ay ilk kez bir donanma tatbikatı düzenleyeceği belirtildi. AFP’nin haberine göre, tatbikat ASEAN ülkelerine “şüpheli tekneleri arama, soruşturma ve yargılama” konusunda destek olmayı amaçlıyor. Tatbikat çoğunlukla Vietnam’ın en güneyinde bulunan Ca Mau kentinde gerçekleştirilecek. Çin’e ait bir araştırma gemisinin geçen ay Güney Çin Denizi’ndeki tartışmalı sularda Vietnam’ın hak iddia ettiği bölgelere girmesi ile iki ülke arasında tansiyon yükselmişti.