Katalog

EKONOMI DOLAR EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: SERPİL ÜNAY AVRO STERLIN FAİZ BORSA 1127 TEMMUZ 2019 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.6520 3.9 kuruş 6.2930 7.8 kuruş 7.0250 9.4 kuruş 16.35 0.90 puan 102.837 792 puan 1731.37 7.98 lira 257.28 1.94 lira AKP memuru eritti2002’de ortalama memur maaşı ile 22.1 adet çeyrek altın alınabiliyordu. Sayı 2018’de 9.7’ye düştü Türkiye KamuSen’in hesaplamalarına göre, 2018 yılında ortalama memur maaşı 2017 yılına kıyasla aylık olarak 164 lira değer kaybetti. Türkiye KamuSen, kamu çalışanlarının maaşlarının AKP iktidarın da ne kadar kayba uğradığını araştırdı. Sonuçlar 2002’den bu yana iktidarda olan AKP’nin me mura zarar verdi ğini ortaya koydu: MUSTAFA ÇAKIR 4 2018 sonunda ortalama memur maaşı 2017’ye göre, 441 liralık artış la 3 bin 419 TL’ye çıktı. Artış oranı yüzde 14.81 oldu. Oysa aynı dönemde enflasyon yüz de 20.3 arttı. Maaş, aylık orta lama 164 TL değer kaybetti. 4 En düşük dereceli memur maaşı ise 332 lira artarak 2 bin 571 TL’ye ulaştı. Eğer enf lasyon farkı zamanında ödenseydi bu maaş Aralık 2018’de 2 bin 693 TL olacaktı. Aylık kayıp 122 lira. 382 lira yükseldi 4 Yine geçen yıl, 2017’ye göre aylık açlık sınırı 382 TL artarak 2 bin 434 TL’ye yükseldi. En düşük dereceli memur maaşı ise 332 TL arttı. 4 2002’den bu yana ise mal ve hizmet bedelleri ortalama yüzde 347.8 zamlandı. Aynı dönemde açlık sınırı yüzde 402.6 yükseldi. 20022018 arası ortalama enflasyon yüzde 347.8, mutfak enflasyonu yüzde 402.6 arttı. 4 2002 yılında ortalama memur maaşı ile 22.1 adet çeyrek altın alınabilirken, 2018 yılında bu sayısı 9.7 adede geriledi. En düşük memur maaşıyla alınabilen çeyrek altın sayısı ise 14.9 adetten 7.3 adede düştü. 4 2012 sonrasında 1049 dolara kadar yükselen ortalama memur maaşı 2018’de 709 dolara; 2013’te 812 dolar olan en düşük memur maaşı da 533 dolara geriledi. Refah payı yok Ortalama memur maaşı ile ekonomik genişleme arasındaki makas geçen yıl yüzde 64.7’ye ulaştı. Bu oran en düşük memur maaşında yüzde 47.2 oldu. l ANKARA Taşeron sorunu kabul edildi CHP milletvekili Ömer Fethi Gürer’in kamuda kadroya geçirilmeyen taşeron işçilerle ilgili verdiği soru önergesine yanıt veren Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, ilk kez taşeron sorunun varlığını kabul etti. Kadrolu personel olmaya imkân sağlayan düzenlemenin yetersizliğine işaret eden Selçuk, “696 sayılı KHK ile alt işveren işçisi olarak çalışanlara tanınan sürekli işçi kadrolarına/işçi statüsüne geçiş hakkından bahsi geçen kişilerin faydalanabilmesi için hukuki düzenleme gerekmektedir” dedi. Gürer ise, “Bakan, verdiği yanıtla ilk kez sorunun varlığını kabul etmiştir. Samimilerse bu teklifi görüşürler” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Rifat Hisarcıklıoğlu TOBB: Kredi faizleri inmeli Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Merkez Bankası’nın faiz indirimi kararının hem bankaların fonlama maliyetini hem de mevduat faizlerini düşüreceğini belirterek, “Şimdi sıra bankalarda. Onlara çağrıda bulunuyorum. Bankaların da ellerini taşın altına koymasını ve bu indirimi kredi faizlerine bir an önce yansıtmalarını bekliyoruz” dedi. Bu şekilde piyasaların canlanacağını dile getiren Hisarcıklıoğlu, “Faiz indiriminin etkisi reel sektörümüze ve ekonominin geneline yansıyacak, iç piyasa hareketlenecek, istihdam ve yatırım tüm bunlardan olumlu etkilenecektir” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Elektronik ürün senedi başlıyor Ticaret Bakanlığı, Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş’ye elektronik ürün senedi işlemleri için faaliyet izni verdi. Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan ilana göre, Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş., elektronik ürün senetleri ile elektronik ürün senedine dayalı vadeli işlem sözleşmelerine yönelik işlemleri yapmak üzere faaliyet gösterebilecek. l Ekonomi Servisi Murat Uysal TCMB’de yeni görevden alma Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçen günlerde başkanlık görevden aldığı Murat Çetinkaya’nın Merkez Bankası (TCMB) bünyesinde oluşturduğu birimde görev yapan dört koordinatör de görevden alındı. DW Türkçe’ye bilgi veren kaynaklara göre Çetinkaya tarafından kurulan ve TCMB’nin muhasebe, banknot, bilişim gibi rutin işlerinden sorumlu olan genel koordinatörlük birimi lağv edildi. Burada görev yapan Erol Göncü, Ayhan Aydın, Dr. İbrahim Ethem Güney ve Mehmet Taşkın, geçen salı günü görevlerinden alınarak, danışman olarak atandılar. Lağvedilen birim, yaklaşık 2 buçuk yıl önce Banka Meclisi tarafından İnsan Kaynakları yönetmeliğinde yapılan bir değişiklik sonucunda oluşturulmuştu Çetinkaya’nın yerine başkanlığa atanan Murat Uysal sonrası banka yeniden yapılanıyor. Görevden almalar ise sürecek. En fakir yüzde 20’nin gıda ve kira gideri, toplam harcamalarının yüzde 60.1’i oldu Fakirin parasını gıda ve kira yuttu TÜİK’in, “Hanehalkı Tüketim Harcaması, 2018” raporuna göre hanehalkının tüketim harcamaları içinde en yüksek payı yüzde 23.7 ile konut ve kira, ikinci sırayı yüzde 20.3 ile gıda ve alkolsüz içecekler aldı. En düşük payı alan gruplar ise yüzde 2.2 ile sağlık ve yüzde 2.3 ile eğitim. Harcamalardaki payı en çok artan grup gıda ve alkolsüz içecek oldu. Bunun pa yı 2017’ye göre 0.6 puanlık artışla yüzde 20.3’e yükseldi. En çok düşüş ise konut ve kirada. Payı yüzde 24.7’den yüzde 23.7’ye geriledi. Haberleşme harcaması uçtu Hanehalkı başına ortalama tüketim harcaması geçen yıl yüzde 16.5 artarak 4 bin 446 liraya çıktı. Eşdeğer kişi başına aylık ortalama tüketim harcaması ise 2018’de 2017’ye göre yüzde 17.6 artışla 2 bin 181 liraya çıktı. Geçen yıl hanehalkı harcamaları içinde en yüksek aylık artış yüzde 31.7 ile 170 liraya çıkan ulaşan haberleşme oldu. Bu harcama fert başına da yüzde 32.9 arttı. Yine hanehalkı harcamaları içinde; gıda harcamaları yüzde 19.6 artarak 900 liraya, konut ve kira yüzde 11.8 artarak 1052 liraya, ulaştırma yüzde 13.7 artarak 813 liraya, mobilya ve ev aleti yüzde 19.8 artarak 287 liraya çıktı. Ayrıca giyim ve ayakkabı harcamaları yüzde 12.9 artarak 214 liraya, lokanta ve otel yüzde 23.4 artarak 290 liraya, eğitim hizmetleri yüzde 15.3 artarak 101 liraya, sağlık yüzde 16.7 artarak 98 liraya ulaştı. Gelir 2 bin 390 lira Toplam gelirden en az pay alan yüzde 20’lik (en fakir) kesimin parası ise kira ve gıdaya gidiyor. Bu ikisinin toplam harcamalardaki payı da yüzde 60.1 oldu. Bu oran 2017 yılında yüzde 60.5’ti. En zengin yüzde 20’lik kesimin harcamalarının çoğu ise ulaştırma ve kiraya gitti. Bu ikisinin toplamdaki payı yüzde 44.8’den yüzde 41.9’a düştü. Ayrıca 2017’den 2018’e en fakir yüzde 20’nin en yüksek aylık ortalama geliri 1990 liradan 2 bin 390 liraya yükseldi. En zengin yüzde 20’nin en düşük ortalama aylığı ise 5 bin 696 liradan 6 bin 545 liraya çıktı. l Ekonomi Servisi Murat Dedeman vefat etti Dedeman Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Dedeman geçirdiği rahatsızlık sonucu tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi’nde dün yaşamını yitirdi. 1951’de Ankara’da doğan Dedeman, TED Ankara Koleji ardından Ankara İktisadi ve İdari İlimler Akademisi’nden mezun oldu. babası Mehmet Kemal Dedeman’ın yanında iş hayatına atılan ve uzun süre Dedeman Topluluğu’nun birçok yönetim kademesin de görev alan Murat Dede man, 1992 yılından bu yana Dedeman Holding Yöne tim Kurulu Başkan lık görevini yürütü yordu. Dedeman’ın naaşı bugün Tarab ya Ferahevler Dede man Camii’nde kılına cak öğle namazını müteakip Yeniköy Mezarlığı’na def nedilecek. Murat Dedeman Arçelik’ten üzücü haber Arçelik‘in, Romanya’nın Targovişte şehrindeki fabrikası Arctic’e araçlarıyla giden 3 Türk çalışan, DN 71 yolunda geçirdikleri trafik kazası sonucu hayatını kaybetti. Bükreş’ten Arçelik’in fabrikasına giden araçta bulunan 3 Arçelik çalışanının yanı sıra bir Rumen vatandaşının hayatını kaybettiği, bir kişinin de ağır yaralandığı belirtildi. l AA FLO istihdamını artırdı Ayakkabı sektöründeki markalardan FLO, girmesi ile bölge 10 bin kişiye istihdam sağlayacak” 2019’un ilk altı ayında 600 diye konuştu. yeni istihdam sağladı. Öte yandan, 2019’un ilk FLO Mağazacılık Üst yarısında yüzde 30 büyü Yöneticisi (CEO) Burak me ile 2.1 milyar lira ciro Övünç, yıl sonuna kadar Burak Övünç ya ulaştıklarını, yıl sonunda 1020 kişilik yeni istihda toplam 4.6 milyar TL ciro ma, toplamda ise 10 bin 520 çalı hedeflediklerini kaydeden Övünç, şan sayısına ulaşmayı hedefledik “2019’un ilk altı ayında beş ye lerini belirtti. Övünç, “Şanlıurfa’da ni FLO mağazası açtık. Aynı dönem açılan ikinci fabrikamız ile toplam aralığındaki yatırım miktarımız 50 1.500 istihdama ulaştık. OSB böl milyon TL’ye ulaştı. Yıl sonunda bu gesindeki 13 tesisin de devreye rakam 140 milyona ulaşacak” dedi. 9 milyar TL’lik bayram hareketliliği Kurban Bayramı tatilinin hem dış hem iç turizm açısından yoğun sezona denk geldiğine işaret eden Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, “Otellerde konaklama, memleket, akraba ziyaretleriyle birlikte yak laşık 89 milyar TL’lik ekonomik hareket oluşur” dedi. Türkiye’de otellerin toplam yatak kapasitesinin 1.5 milyon civarında olduğunu belirten Bağlıkaya, “Tüm otel kapasitelerinin yüzde 3035’ini yerli turist dolduruyor” dedi. l DHA Kamuda fişleme, özelde sendikasızlaştırma.. CHP milletvekili sevgili arkadaşımız Utku Çakırözer’in dün epostama düşen açıklamasını, 17 yıllık iktidarları eliyle sendikal örgütlülükte, işçi haklarında yaşatılan yıkıma ayna tuttuğu için hemen başlığa aldım.. Çakırözer, Cumhurbaşkanlığı’nın tüm kamu çalışanlarını başkanlık sistemi anketi ile fişlendiğini duyuran açıklamasına, “Anket adı altında fişleme” başlığını koymuş, “Derhal eDevletten kaldırılmalı, veriler imha edilmeli” uyarısında bulunmuş. Cumhurbaşkanlığı’nın başkanlık sistemi ile ilgili anketinde, tüm kamu çalışanlarından kimlik bilgileri ile birlikte sistemi yorumlamaları istenmiş, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini başarılı buluyor musuz” sorusuna yanıt aranmış.. Sistem ve kurumuna ilişkin olumsuz düşüncesi olanların yorumlarının kimlik bilgileri ile birlikte saklanması sağlanmış.. DİSK’in, ülkemiz sendikacılığının hak kazanımlarında zirveye çıktığı yılların simge lideri Kemal Türkler’in geçen pazartesi günü anılması etkinliğinde tanık olduğum, sendikal, işçi hakları yıkım sürecine karşı çıkış yolları üretme, cephe arayışlarını açıklama, kamuoyu için anlaşılabilir kılma amacı ile, kamuoyunun ilgisi, bilgisi dışında kalan işçi hakları, sendikal haklar kırımına ilişkin kimi satır aralarını bugün de okurla paylaşmak istemiştim.. Kamuda ancak birkaç yüz binle sayılabilen işçi sendikaları için sözleşme masasına oturma ile, memur sendikaları için milyonlu ama yandaşlığa oturtulmuş yasaklı düzen çarklarının anlamını, geçmişin sendikal örgütlülükten, sol rahleyi mekteplerden geçmiş okurlar için bile anlaşılmaz olduğunun ayırımına varmıştım. HHH Haftanın kuşkusuz satır arasında giren haberleri içinde Saray’ın gözdesi MemurSen’in en çok üyeli, sözleşmeye imza atacak tek yetkili taraf olarak diğer görüşmelere katılabilecek, karar vermede hakları olmayan KamuSen ile KESK’in yanında en düşük ücret önerisine üyeleri ne diyorlar bilemem. Hoş, masada onaylanacak sonucun sözleşmenin çok gerilerinde kalacağına yemin edebilirim.. Çünkü Saray’ın yetkili temsilcilerinin Türkİş’in birkaç yüz binlerle ancak sayılabilen tüm kamu işçileri adına masada önerdiği ücretler, haklar artışlarına trajik komik düşük bir yanıt verlimesi gerçeği ortada. Masada hiç pazarlık yapılamadan, sözleşme müzakere süreçleri tüketildi, ya grev ya da enflasyonın yıllık artışlarıyla bile alay edilen komik zamma imza gibi bir aşamaya gelindi. Geçmişlerinde sendikal çatışmacılığın en acılı örenklerinin yaşandığı metal işkolunun özel sektörde örgütlü biri Türkİş, diğeri DİSK’e bağlı örgütlü işçi sendikalarının hakların, örgütlülüğünün dibe vurduğu günümüz koşullarında, en azından cephe ittifakı içinde sözleşme masasına oturma eğilimlerinin birkaç satırlık haberlerini de duymuş olabilirsiniz.. Anlamlarını en çarpıcı sizinle paylaşabilmek için, kimi gerçeklerin altını da çizmeliyim. 12 Eylül’e girişte, işçi sınıfının hak kazanımlarında dehşet geriye dönüşün adımları atılırken, kanlı 1 Mayıs 1977 provokasyonu, Kemal Türkler’in simge lider olarak katledilişini, ağır işkenceli, idamlı yargılama süreçlerini, DİSK üzerinden Türkİş’in de yıldırılarak sürece karşı çıkmada teslim alınması ile gelen ağır anayasal, yasal hak gaspları ile yetinilmeyerek, Özalizm ile özelleştirmeler, sözleşmelerdeki ayıklamalarla hakların hızla sosyal damping boyularında gerilere çekilmesi... 2002 sonrası Erdoğan Liderliği, AKP iktidarında yaşananlar ise sendikal örgütlülüğün yenilgisi, yandaş sendikacılıkla dudak uçuklatan boyutlara ulaştı. 12 Eylül’e girerken Batı sendikacılık hareketinin üstünde ülkemizde yaşanan sendikal haklar patlamasında yüzde 50’nin üstünde sendikalaşma oranı ile Türkİş, DİSK rekora ulaşmışlarken, tüm emekçilerin sosyal paylaşımdan pay almalarına katkılarını anlatmayı yerimiz almaz. Şimdi 22 milyon sigortalının içinde Türkİş’in 958 binlere, tüm sendikalıların üç konfederasyon içinde 1 milyon 800 binlere düşmüş olmalarını nasıl açıklayabiliriz? Sigortalı işçilerin asgari ücretlileri tüm çalışanların dörte üçüne çıkmış. Sendikalılar yüzde 10’larda, akıl almaz angarya, ağır çalışma koşulları, iş yasaları hükümlerinin yoka sayılmaları.. Kamuda memur olarak çalıştırılanların yandaş sendikalara girme özgürlükleri ile daha iyi durumda oldukları da kuyruklu yalan, çünkü onların toplu pazarlık hakları simgesel, gerçek toplu pazarlık, grev hakları olmaksızın kâğıt üstünde. Memurların sendikalaşmaları, AKP iktidarlarının 17 yıllık icraatları içinde, yandaşlık üzerinden simgesel sözleşme babında da sorun olmaktan uzakta.. Aynı zamanda nasıl partizanca işe alındıklarının da belgesi niteliğinde.. İktidarın Türkİş’i dünyada bir örneği olmayan özel irade ile, ILO Uluslararası Çalışma Örgütü’nden çıkarmasının, dünya sendikal örgütlerinin protestolarına karşı savunulması, MemurSen’in 1milyon 900 binlik üyesi ile öne çıkmış olmasıyla, şeklen açıklanabilir mi? ILO sözleşmelerine aykırı olarak memur sendikalarımızın özgür toplu pazarlık hakları yok ki.. Kamuda muhalefette etkin sesi duyulan KESK’in sürekli üye kaybederek günümüzde 137 binlere düşmesinin tek açıklaması, yandaşlıkla kamu operasyonları, kadrolaşmaları değil mi? LPG ithalatı azaldı Türkiye’nin LPG ithalatı, 2019 Mayıs’ta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 8.81 azalarak 277 bin 326 tona düştü. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun raporuna göre ayrıca Türkiye’nin lisanslı elektrik üretimi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.38 artarak 23 milyon 860 bin 774 megavatsaate ulaştı.