Katalog

EKONOMİ DOLAR EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN avro sterlin FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr BORSA 1523 TEMMUZ 2019 SALI ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.6870 4 kuruş 6.3850 3.7 kuruş 7.1040 2.3 kuruş 17.68 0.12 puan 101.088 761 puan 1747.15 24 kuruş 259.57 33 kuruş Merkez Bankası’nın 25 Temmuz’da faiz oranını indirmesine kesin gözüyle bakılıyor Faiz için bahisler açıldı Mali piyasa oyuncuları, TCMB Para Politikası Kurulu üyelerinin politika faiz oranında 100 ile 500 baz puan arasında indirim yapmasını bekliyor. Piyasada gözler, Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu ‘nun (PPK) gevşeme yanlısı olacağına işaret ettiğini belirten ekonomistler, TCMB’den 25 Temmuz’da 25 Temmuz’da açıklayacağı fa faiz indirim beklentisini 250 iz kararına çevrildi. Kurum ve baz puana yükseltti. uzmanların beklentileri 100 ile Reuters’ın 25 kurumun katı 500 baz puan arasında değişi lımıyla yaptığı ankette oluşan yor. Hükümete yakın medya medyana göre halen yüzde 24 kuruluşlarında 800 baz puan olan politika faizinin temmuz lık indirim beklentisi de var. da yüzde 21.5’e çekilmesi, yıl edildiğini, bu hafta Avrupa, Merkez Bankası Başkanı Mu sonunda ise yüzde 18’e indiril önümüzdeki hafta ABD merkez rat Uysal’ın göreve gelmesi mesi bekleniyor. bankası kararlarının da yakın nin ardından yaptığı ilk açıkla Bankacılar, ABD ile ilişkile dan takip edileceğini vurgula manın para politikasında daha rin seyrinin izlenmeye devam dı. l Ekonomi Servisi 4 puan üstü kuru etkiler Analistler merkez bankalarının genişlemeci politikalarının kurda olumsuz fiyatlamayı sınırlandıran en önemli etken olduğunu, TCMB’nin 400 baz puanın üzerinde faiz indiriminin ise kurda bozulmaya neden olacağını belirtti. Bloomberg, konuya ilişkin haberinde “Türkiye bu hafta gelişen piyasa traderlarına rehavetin getirdiği tehlikeleri hatırlatabilir. Söz konusu durum, yatırımcıların riskleri dikkate almaksızın gardını düşürmeye başladığı ve yüksek fa iz arayışında temkinli iyimserliklerini artırdıkları mayıstan bu yana gelişen bir süreç” ifadelerine yer verdi. Bloomberg Economics Ortadoğu Başekonomisti Ziad Daoud, “Lirada geçen yaz, Merkez Bankası’nın faiz değiştirmeyerek finans piyasalarını şaşırttığı 24 Temmuz’dan sonra ciddi bir erime başlamıştı. Bundan tam bir yıl ve bir gün sonra MB beklenenden fazla bir faiz indirimiyle kurda yine sert bir yükselişi tetikleyebilir” dedi. Çiftçi arttı, üretim düştü Özdebir: Bayram tatilini uzatmayın Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, Kurban Bayramı tatilinin uzatılmaması gerektiğini belirterek, “Ülke olarak zor bir ekonomik süreçten geçiyoruz, şu an daha fazla tatile değil daha fazla üretime ihtiyacımız var” dedi. Bayramın turizmin en yoğun dönemine denk geldiğine dikkati çeken Özdebir, şunları kaydetti: “Bu yıl turizm zaten çok başarılı bir sezon geçiriyor. Dolayısıyla 5 günlük Kurban Bayramı tatilini daha fazla uzatmanın doğru olmadığını düşünüyorum. Uzun süreli tatiller üretimi büyük bir kesintiye uğratıyor. Hükümetin aldığı idari izin kararları piyasaların tamamen durmasına yol açıyor.” l Ekonomi Servisi Hakem heyetine 600 bin başvuru Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Halil İpek, Türkiye genelinde tüketici hakem heyetlerine yaklaşık 600 bin başvurunun olduğunu açıkladı. İpek, 25 yıldır tüketici hakem heyetlerinin önemli bir rol üstlendiğini ifade ederek, “Yargının iş yükünü çok büyük ölçüde azalttılar. Tüketici bilincinin gelişmesinde çok önemli bir rol üstlendiler. 25 yıl öncesine baktığımız zaman, bugün tüketiciler 510 liralık haklarını bile arar duruma geldi. Bu da tabii hakem heyetlerinin iş yükünü artırıyor. Yaklaşık 600 bin civarında başvuru var” dedi. l Ekonomi Servisi Fındık üreticileri TMO’yu bekliyor Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu üyesi Arslan Soydan, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından fındık fiyatının bir an önce açıklanması gerektiğini belirterek, “Üretici perişan halde, fiyatın ay sonuna kadar açıklanmasını bekliyoruz” dedi. Ordu’da üreticilerin geniş katılım gösterdiği bir toplantı yapan Soydan, şunları söyledi: “10 gün önce 1820 lira olan fındık fiyatları, ortada yeni mahsul fındık çıkmamışken, bir anda neden 1213 liraya düştü. Fiyatlarla kim oynuyor? Bunun hedefi, hasada yaklaştığımız şu günlerde piyasadaki fiyatları düşük gösterip Ofisin düşük fiyatla piyasaya girmesini sağlamaktır.” Organik üretimi yapan çiftçi sayısı yüzde 6 artarak 79 bin 563’e yükseldi. Üretim ise yüzde 1.5 düştü. Arabistan’dan yumurta geliyor Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Organik Tarım İstatistikleri’nde yer alan verilere göre, Türkiye’nin geçen yıl yaptığı toplam 175 bin 868 tonluk organik tarım ithalatının çoğu, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Kazakistan ve Rusya’dan yapıldı. Buna göre, 2018’de en çok, tohumluk olmayan soya fasulyesi ithal edildi. 99 bin 446 ton miktarında gerçekleşen bu ithalat BAE, Etiyopya, Kazakistan ve Rusya’dan yapıldı. Aynı yıl Dubai, Kazakistan, Rusya, Hırvatistan, İngiltere ve İsviçre’den 32 bin 622 ton buğday ithalatı yapılırken, BAE, Dubai, Kazakistan ve Moldova’dan da 27 bin 545 ton mısır ithalatı yapıldı. Suudi Arabistan’dan ise 12 bin adet organik tavuk yumurtası ithal edildi. Yine BAE ve Rusya’dan da 8 bin 834 ton ayçekirdeği, Kazakistan’dan 5 bin ton kırmızı mercimek, Kazakistan’dan 4 bin 750 ton keten tohumu, Gana’dan 12 ton hindistan cevizi yağı, Sri Lanka’dan 2.8 ton karabiber alındı. İhraç edilen ilk üç organik tarım ürünü ise 41 bin 623 kilo ile buğday ve buğday ürünleri, 26 bin kilo ile meyve ve meyve ürünleri, 10 bin 572 kilo ile üzüm ve üzüm ürünleri oldu. Bunun dışında 8 bin kilo incir ve incir ürünleri, 5 bin kilo sebze ihraç edildi. En fazla ihracat 26 bin kilo ile İtalya’ya yapıldı. Bu ülkeyi 18 bin kilo ile Almanya, 16 bin kilo ile Hollanda, 13 bin kilo ile ABD ve 8 bin kilo ile Fransa izledi. GAMZE BAL Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Organik Bitkisel Üretim verilerine göre, 2018’de organik tarım üretimi yapan çiftçi sayısı 2017’ye göre yüzde 6 artarak 79 bin 563 kişiye yükseldi. Ekim alanı da yüzde 15.4 artarak 626 bin 884 hektara çıktı. Ancak aynı dönemde üretim yüzde 1.5 azalarak 2 milyon 371 bin 612 tona geriledi. İklim değişikliği TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Genel Başkanı Özden Güngör’e göre organik üretimdeki düşüşün birinci sebebi, küresel iklim değişikliğinin yarattığı kuraklık ya da beklenmeyen yağış ve doluların yarattığı tahribat. İkinci sebep ise, organik üretimde kimyasal gübre ya da ilaç kullanılmadığı için iklim değişikliği kaynaklı hastalıkların önüne geçilememesi. Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerine göre ise konvansiyonel üretimden kazanç sağlayamayan çiftçi, organik tarım ürünlerinin piyasa fiyatları daha yüksek olduğu için bu üretime olan talebini artırıyor. Ancak pazar bulamayınca gerekli olan ve ek maliyet olan sertifikaları almayıp, organik ürününü konvansiyonel olarak satıyor. Bu da çiftçi sayısını artırırken, üretimi düşürüyor. Rekabet Kurulu Biletix’e ‘bedel’ soruşturması açtı Rekabet Kurulu, Biletix Bilet Dağıtım Basım ve Ticaret A.Ş.’nin, sattığı biletlerin fiyatlarına “fahiş tutarlarda hizmet bedeli, işlem bedeli, kargo bedeli gibi isimler altında ekstra masraflar eklemek yoluyla ve organizatörlerle imzaladığı münhasır sözleşmelerle 4054 sayılı Kanun’u ihlal edip etmediğinin tespiti” amacıyla yürütülen önaraştırmayı tamamladı ve konuyla ilgili soruşturma açtı. Rekabet Kurumu’nun sitesinde dün yer alan açıklamada, “Önaraştırmada elde edilen bilgi, belge ve yapılan tespitleri 20.06.2019 tarihli toplantısında müzakere eden Rekabet Kurulu, bulguları ciddi ve yeterli buldu” vurgusu yapıldı. Ancak soruşturmanın ilgili kanunun hangi maddesiyle ilgili olduğu ise belirtilmedi. Yüzde 10 kesiliyor Bilindiği gibi bugün milyonlarca biletin satışına aracılık eden Biletix, bilet satış fiyatı üzerinden genelde en az yüzde 10 hizmet bedeli tahsil ediyor. Ayrıca internet, çağrı merkezi, mobil gibi kanallardan alınan biletler için bilet sayısından bağımsız işlem bedeli de tahsil ediliyor. Biletini kargoyla isteyenler ayrıca kargo bedeli de ödüyor. l Ekonomi Servisi TÜRSAB için hac incelemesi Rekabet Kurulu ayrıca, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’nin hac kontenjanı dağıtımına ve hac organizasyonu gerçekleştiren acentelerin teminatlarının belirlenmesine ilişkin uygulama ve kararlarıyla 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği iddiası üzerine yürütülen önaraştırmayı tamamladı ve soruşturma açılmasına karar verdi. Kurul, önaraştırmada elde edilen bilgi, belge ve yapılan tespitleri 27 Haziran’daki toplantısında müzakere ederek, bulguları ciddi ve yeterli buldu. Kiralama pazarı küçüldü Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği Başkanı İnan Eki ledi. Geçen yılın ilk çeyreğinde ise 361 bin adetti. ci, artan kurlar, enflasyon ve fa Ekici, “Araç kiralama şirket iz oranlarının herkesi tasarrufa lerinin aktifinde bulunan binek yönlendirdiğini belirterek “Ope otomobillerin satışında uygularasyonel kiralama sektörü yı nan yüzde 18’lik KDV oranının lın ilk çeyreğinde 2018’in sonu yüzde 1’e indirilmesine yönelik na göre yüzde 5.7 küçüldü” de bir düzenleme yapılması ciddi di. 2018 sonunda araç sayısı bir teşvik olacaktır” dedi. 324 bin olan filo 305 bine geri l Ekonomi Servisi Adularya yeniden satışta Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Adularya Enerji’yi 1.1 milyar TL muhammen bedelle yeniden satışa sundu. 21 Ağustos’ta yapılacak ihaleye 20 Ağustos’a kadar teklif verilebilecek. İhaleye anomim şirket (AŞ) ya da limited şirket olarak kurulmuş bulunan tüzel kişiler katılabilecek. FETÖ operasyon ları kapsamında el konulan ve daha önce de satışa çıkarılan şirket bünyesinde; Yunus Emre Termik Elektrik Santrali başta olmak üzere toplam 31 adet arsa ve maden sahası, 23 Haziran 2055 yılına kadar tesis edilmiş bulunan üst kullanım izni ile maden ruhsatları bulunuyor. l Ekonomi Servisi ‘Kemal Türkler kavgamızda yaşıyor’ Çarpıcı anıların tanıklıkları çok canlı, kalıcıdır.. Sayısız en büyük grevler, direnişler, zirvede Demir Döküm olayları.. Kanlısı, kansızı, yüz binlerin katıldığı 1 Mayıs’lar, İstanbul’un sadece DİSK’li değil, Türkİş’li, tüm örgütlü örgütsüz işçilerinin fabrikalarını terk ederek sokaklara taştıkları, dünya emek tarihinde de bir benzeri yaşanmamış en büyük direnişin günleri, 1516 Haziran’lar.. Mitingler, yürüyüşler, barış, yıldönümü etkinliklerinde stadyumlara, en büyük salonlara sığdırılamayan coşkulu işçileri hak savaşımında tane tane anlattığı cümlelerle peşinden yürüten, açıkladığı tüm örgüt kararlarının eksiksiz eyleme dönüşmesinin karşılığını alabilen lider. DİSK’in kuruluş yılı öncesinden başlayan, 12 Mart’tan 12 Eylül’e uzanan süreçlerde.. Cezaevleri, her hak savaşımının hele de emekçiler söz konusu ise en ağırı ile ödetilen sayısız çoklukta bedelleri yetmezmiş gibi.. Aradan 39 yıl geçmiş, dünün sabahında gazeteye işbaşına geldiğimde, Kemal Türkler’in, Merter’deki evinin kapısı önünde pusu terör tuzağında vurulduğu, Samatya Hastahanesi’ne kaldırıldığı haberini aldım. Zayıf bir umut, yaşıyor olabilirdi. Eşi, işçilerin Sabahat Ablası, giriş kapısında kucaklayarak karşıladı.. Üstü tepeden tırnağa kocasının kurumuş kanı içinde, ellerini açmış, yaşadıklarının şokuyla tanıklıklarını anlatıyordu.. HHH 12 Eylül’ün öncesinin en karanlık provokasyonlarının günleri.. Tetikçisi değil, hedef alınmış işçi liderinin kimliği, işçi sınıfının güçlü hak savaşımları algısındaki sorgulanamaz yeriydi.. Cenazesinin kaldırılmasında işçilerin katılımı, protestoları için en sıkısından yasaklar zinciri.. Kim dinler? İstanbul’un bilemem ne uzaklıklardan, yakın illerden fabrikalarının işçileri, işlerini kaybetmeyi, her tür cezayı göze almış olarak, işyerlerini bırakmışlar, örgütlenebildikleri kadarıyla birlikte yollara çıkmışlardı. Biz cenaze namazı için Aksaray’daki cami avlusunda iken, bugüne göre çok ilkel telsiz, telefon polis haberleşmelerinden, Saraçhane Meydanı’nı yol boyunca doldurmuş kalabalıkların sırada beklediklerini duyuyorduk. Vatan Caddesi cenaze kaldırılmadan dolmuştu, Topkapı surdışının tepeleri de öyle.. HHH O kadar çok korkmuşlardı ki.. 12 Eylül darbesinin ilk icraatı DİSK ağırlıklı tüm sendikaların grevlerini yasaklamak, DİSK yöneticilerinin gözaltı ile başlayan, uzun işkenceli, darbe boyunca sürdürülen idamla yargılanmaları, DİSK’in yine Merter’de olan merkez binasının lambrileri sökülerek arkasında silah, suç kanıtı arama, tüm resmi evraklarının çuvallara doldurulup suç kanıtı yapılmaları ile başlatılmıştı. Kemal Türkler’in dünkü anma etkinliğine katılanların içinden bile, yüzlerini anımsadığım, elbette isimlerini, işyerlerini sayamayacağım işçiler, kendileri için de çok ağır geçen işkenceli sorgulamaların ardından serbest bırakıldıkça, gazeteye uğrayıp içeriden ve dışarıdan önlerini görebilecekleri bilgileri almak üzere nasıl çırpındıklarını anımsatıyorlardı. Suç kanıtı bulunamasa, yaratılamasa da, işyerlerindeki sendikal örgütlülüğün, hak kazanımlarının kırılması yolunda adım adım şeytana papucunu ters giydirecek yollar denenmişti.. Dünün anma etkinliğinin havasının bir başka olabileceği, günün, dönemin ruhunu yansıtan arayışların karşılığı bir şeyler görebileceğini düşünmüştüm.. Yanılmamışım.. Anma etkinliğine kuşkusuz gönül borçları çok derin, örgütlülüğün gücü ile hak kazanmanın bilinci beyinlerine kazılı, çok ağır bedeller ödemiş olsalar da yılmamış, sevdalarından vazgeçmemiş çekirdek eski kadrolar, içlerinde yetişmiş emek, hak savaşımının ruhunu yakalamış sonraki kuşaklardan yetişmiş sendikal, siyasal kadrolar her yılın anma etkinliklerinde de varlardı. Yeni hava, rengi nasıl açıklayabileceğimi mi merak ediyorsunuz? Kemal Türkler’in anmasında en çok kullanılan kimi sloganlar, söylemler, aralarındaki sorgulamalı çıkışlarda ipuçları var.. Ömür boyu işçi haklarında kanlı bıçaklı olmuş, işverenlerin seçtikleri en sarısından sendikalarla bile, herkesin birden kaybedecek bir şeylerinin kalmadığı noktalarda gelinen cephe arayışlarının sorgulanması var. Kimileri isyankâr, kimileri kaçınılmaz görerek, en sert sorularını tanık gözüyle gördükleri bana da yöneltiyorlar? Korkuyla değil, çıkış yolunda ipuçları elde etme arayışlarıyla.. “Onların yüzünden kaç kere işten atıldım, hapis yattım, şimdi birlikte nasıl çıkış yolu bulacağız?”, “İki konfederasyonun metal işçilerinin birlikte işveren karşısına çıkma kararlarının haberi bile duyulmadı. Saklanıyor mu, neden?” En çarpıcısı henüz yan yana gelemeyeceklerini gözlemlediğim, en uç sendikal örgütlülük anlayışındaki gençlerin, işçilerin birliğinin sermayeyi yeneceği sloganıyla, “Kemal Türkler ölmedi, kavgamızda yaşıyor” sloganında, kendilerinin farklı kimlik, renklerinden habersiz yeni kuşak gazetecilerin karşılarında tek çizgideymişçesine algılanmaları.. KISA...KISA... l Karsan Otomotiv, yıllık izin ve planlı bakım faaliyetleri nedeniyle Hasanağa OSB’deki fabrikada 29 Temmuz 15 Ağustos, Bursa OSB’deki fabrikada ise 519 Ağustos arasında üretime ara verecek. l Global Ports Holding bünyesinde yer alan Ege Port Kuşadası ve Bodrum Cruise Port’un, “Yeşil Liman” sertifikalarını dördüncü kez yenilediği açıklandı. Sertifikaları Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı veriyor.