Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: DOĞAN ERGÜN TASARIM: FUNDA YAŞAR ER Müzakere sinyaliİran ve Abd’den üst üste diyalog için kapı aralayan mesajlar geldi 7dishab@cumhuriyet.com.tr 3 HAZİRAN 2019 PAZARTESİ Tahran üzerindeki baskıyı sürdüren Washington’dan bu kez “önkoşulsuz konuşmaya hazırız” çıkışı yükseldi. Japonya ise arabuluculuk için devrede İran’a karşı agresif politikasını, uluslararası nükleer anlaşmadan (JCPOA) çekilip yaptırımları ağırlaştırarak, Ortadoğu’ya savaş gemisi ve uçakları göndererek sergileyen Donald Trump yönetimindeki ABD, bir yandan da Tahran’ı müzakere masasına çekme çabalarına hız verdi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ülkesinin İran’la “önkoşulsuz olarak müzakareye oturmaya da hazır olduğunu” söyledi. İsviçre Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis’le dünkü görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısında konuşan Pompeo, “Normal bir ülke gibi davranmaya başladığını kanıtladığında İran’la nükleer programı ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo konusunda önkoşulsuz olarak masaya oturmaya hazırız” ifadelerini kullandı. Pompeo, “Ancak İslam Cumhuriyeti’nin ve Devrim Muhafızları’nın zararlı faaliyetlerini tersine çevirmek için çabalarımız devam edecek” ifadelerini de sözlerine ekledi. ABD’li Bakan’ın bu son çıkışının, Japonya Başbakanı Şinzo Abe’nin 12 Haziran’da Tokyo’da İran’ın dini lideri Ali Hamaney’le bir araya geleceğinin duyurulmasının ardından gelmesi dikkat çekti. Abe’nin WashingtonTahran hattında arabulucuk rolü üstlenmek istediği haberleri gündeme düşmüştü. Tahran, pakt istiyor Tahran cephesinden de önceki gün ABD’yle müzakerelere kapı aralayan bir açıklama geldi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, “Karşı taraf, müzakere masasında saygılı bir şekilde oturduğu, uluslararası yönetmeliklere uyduğu ve müzakere sırasında emirler yağdırmadığı sürece konuşmaya hazırız” şeklinde konuştu. Öte yandan, Tahran’ın, Washington’ın bölgedeki en büyük müttefiki Riyad öncülüğündeki Körfez ülkeleri aracılığıyla uyguladığı baskının sıcak çatışmaya dönüşmesini engellemek için hamleleri de sürüyor. Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in, geçen hafta İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in Bağdat ziyareti sırasında gündeme getirdiği “saldırmazlık paktı” önerisini Körfez ülkelerine ilettiği bildirildi. Bu ülkelerin, Suudi Arabistan, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri olduğu kaydedildi. WashingtonTahran hattında ABD Başkanı Donald Trump’ın JCPOA’dan ayrılma kararı alması alması ve İran’a ağır yaptırımlar uygulamasıyla başlayan gerilim, bu ülkenin nükleer anlaşmanın bazı taahhütlerinden vazgeçerek uranyum zenginleştirme seviyesini yükselteceği açıklaması üzerine zirveye ulaşmıştı. ABD, İran’ın saldırı hazırlığında olduğunu gerekçe göstererek Basra Körfezi’ne savaş ve uçak gemilerini göndermiş, Ortadoğu’daki asker sayısını artırmıştı. İsrail’in savunma bataryaları, Golan’da konuşlu. İsrail yine vurdu İran’ın Suriye’deki askeri varlığının sonlan dırılması için ABD’yle birlikte baskıyı sürdüren İsrail, işgali altındaki Golan Tepeleri’nden bir kez daha Şam güçlerine saldırı düzenledi. Suriye devlet haber ajansı SANA, Şam’ın güneybatısındaki Kuneytra bölgesine yapılan İsrail’in füze saldırısında Suriyeli 3 askerin öldüğünü, 7 askerin ise yaralandığını duyurdu. Haberde, İsrail’in saldırılarına karşı Suriye hava savunma sistemlerinin doğrudan harekete geçtiği ve Şam’ın güneybatısında bazı noktaları hedef alan füzelerin imha edildiği bildirildi. İsrail ordusundan yapılan açıklamada ise saldırıların, Suriye tarafından Golan Tepeleri’ne doğru atılan iki havan topuna yanıt olarak düzenlendiği kaydedildi. Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ise saldırılarda, İranlı milisler ve Hizbullah üyelerin de aralarında olduğu 10 kişinin yaşamını yitirdiğini ileri sürdü. ABD Başkanı Trump, 2016 seçim kampanyası döneminde İngiliz aşırı sağcı Farage ile mitinginde bir araya gelmişti. Trump’ın gündemi İngiltere siyaseti Avrupa Birliği (AB) ile ilişkilerde ticaret savaşları, İran krizi, Ortadoğu sorunu gibi başlıklarda ihtilaf yaşayan ABD Başkanı Donald Trump’ın, İngiltere’nin iç siyasetine ve LondraBrüksel hattına ilişkin artan mesajları tepkilere neden oldu. Önceki gün, 7 Haziran’da istifa edeceğini açıklayan İngiltere Başbakanı Theresa May’in koltuğuna eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson’ı öneren Trump, dün de Times gazetesine verdiği demeçte İngiliz hükümetinin AB’den çıkış sürecinde (Brexit) istediği anlaşmayı sağlayamazsa anlaşmasız ayrılması gerektiğini söyledi. Bugün başlayacağı İngiltere ziyareti öncesinde verdiği röportajda, “İstediğin anlaşmayı alamazsan, adil bir anlaşma yapamazsan, o zaman yürüyüp gidersin” ifadelerini kullanan Trump, May hükümetini Brexit müzakere sürecinde “tüm kozları AB’nin eline vermekle” eleştirdi. Farage önerisi IŞİD’lilerin aileleri dönüyor Suriye’nin kuzeydoğusundaki El Hol Kampı’nda tutulan, IŞİD’li cihatçıların ailelerinin de içinde olduğu sığınmacılardan 800’ünün daha bugün evlerine dönecekleri duyuruldu. Ankara’nın terör örgütü gördüğü YPG öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) ABD desteğinde IŞİD’den temizlediği Rakka ve Tebka bölgelerinden kampa götürülen kadın ve çocukların, Arap aşiretlerin talebi üzerine serbest bırakılacağı kaydedildi. 30 bini Suriyeli, yaklaşık 74 bin göçmenin tutulduğu El Hol Kampı’nın boşaltılması, su ve altyapı yetersizlikleri nedeniyle uzun süredir gündemde. Ancak IŞİD’li yabancı savaşçıların arkalarında bıraktıkları kadın ve çocukların, ait oldukları ülkelere geri dönüşünün sağlanıp sağlanamayacağı, başta Avrupa’da olmak üzere birçok devletin tartıştığı konulardan. İki idam daha Öte yandan, Irak’ta IŞİD üyeliğiyle suçlanan Fransa uyruklu iki kişi daha idam cezasına çarptırıldı. Bu kararla birlikte bir haftada idam cezasına çarptırılan Fransızların sayısı 9’a yükseldi. İsrail polisi, Mescidi Aksa’daki Filistinlilere plastik mermi ve göz yaşartıcı gazla Mescidi Aksa’da gerilimmüdahaleetti. ABD’’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasının ardından Filistin üzerindeki baskı politikasını artıran Tel Aviv yönetiminin, yasadışı yerleşimlerde yaşayan Yahudilere ramazanın son gününde Haremüs Şerif’e giriş izni vermesi, protestolara neden oldu. Yaklaşık 30 yıldır ramazan ayının son 10 gününde Mescidi Aksa’ya gi riş yasağı uygulanan Yahudi yerleşimcilere dün “Kudüs Günü” gerekçesiyle izin verilirken, polisin camide ibadet eden Filistinlileri tahliye etmek istemesi üzerine çatışmalar yaşandı. İsrail polisi, Filistinli Müslümanların camiye barikat kurduğunu, kendilerine taş ve sandalye fırlattığını savundu. Kudüs İslami Vakıflar Örgütü ise polisin protestoculara plastik mermiler ve göz yaşartıcı gazla müdahale ettiğini, iki kişinin de gözaltına alındığını bildirdi. Görgü tanıkları, polisin Filistinlilerin girişini engellemek için caminin girişini kapattığını aktardı. Mescidi Aksa yakınlarındaki Ağlama Duvarı, Yahudilik inancında en kutsal mekânlardan sayılıyor. SPD lideri tepkilere Trump, 23 Mayıs’ta yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde İngiltere’de en fazla oyu alan Brexit Partisi lideri, aşırı sağcı Nigel Farage’ın müzakere sürecinde yer alması gerektiğini de sözlerine ekledi. Trump’ın son açıklamalarına İngiltere kabinesinden Mel Stride, “İngiltere’nin yeni başbakanını Trump seçmeyecek” sözleriyle yanıt verdi. Londra Belediye Başkanı Sadık Han ise, Trump’ı “artan küresel tehdidin en korkunç örneklerinden biri” sözleriyle tanımladı. Çin’den ABD’ye Tayvan uyarısı Pekin yönetimi, Donald Trump başkanlığındaki Washington yönetiminin Tayvan ile Çin ana kıtasını ayıran boğazdan ABD Deniz Kuvvetleri’ne ait gemileri geçirmesine sert tepki gösterdi. Singapur’da düzenlenen ShangriLa Dialogue konferansında konuşan Çin Savunma Bakanı Wei Fenghe, “Çin’in kutsal toprağı olarak gördüğü Tayvan için gerekirse güç kullanacaklarını” söyledi. Wei, “Eğer herhangi birisi Çin’in Tayvan ile ilişkilerine müdahale edecek olursa Çin sonuna kadar savaşacaktır” dedi. “Çin’in kendisine saldırılmadıkça agresif bir eylemden kaçınacağını” vurgulayan Wei, “İki ülke de olası bir savaşın hem kendileri için hem de dünya için bir felaket olacağının farkında” dedi. Cezayir’de seçimler iptal Siyasi krizin yaşandığı Cezayir’de Anayasa Konseyi, 4 Temmuz’da yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin iptal edildiğini duyurdu. Konseyin açıklamasında, adaylık başvurusunda bulunan 2 kişinin de adaylık dosyasının reddedilmesi nedeniyle seçimlerin planlanan tarihte yapılamayacağı belirtildi. Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika, seçimlere yeniden aday olacağını ilan etmesiyle başlayan protestoların ardından geçen nisanda istifa etmişti. Cezayir sokaklarında seçimlerin bir an önce yapılması için gösteriler sürüyor. Kâbil’de hedef üniversiteliler ABD ile Taliban arasındaki Katar merkezli görüşmelerde ateşkes beklentilerinin arttığı Afganistan’da kanlı saldırılar devam ediyor. Başkent Kâbil’de dün üst üste meydana gelen üç patlama sonucunda en az 1 sivilin yaşamını yitirdiği 17 kişinin de yaralandığı bildirildi. Afgan polisinin açıklamasında ilk bombanın, Kâbil Eğitim Üniversitesi öğrencilerini taşıyan bir servis aracını hedef aldığı, diğer ikisinin de aynı bölgede patlatıldığı belirtildi. Yaralılar arasında bir de gazetecinin bulunduğu kaydedildi. Afganistan’da dünkü patlamalarla birlikte geçen perşembeden bu yana düzenlenen saldırılarda 5’i sivil olmak üzere en az 19 kişi yaşamını yitirdi. dayanamadı Geleneksel partilerin son dönemde büyük güç kaybettiği Almanya’da siyasette yaprak dökümü devam ediyor. Geçen hafta sonu yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde yaklaşık yüzde 12 oy kaybeden hükümet ortağı Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) lideri Andrea Nahles, parti içi eleştiriler üzerine genel başkanlık, meclis grup başkanlığı ve milletvekilliği görevlerini bırakma kararı aldığını duyurdu. Nisan 2018’de SPD’nin genel başkanlığına seçilen Nahles liderliğinde Sosyal Demokratlar eyalet seçimlerinde kötü sonuçlar almış, Bremen Eyalet Meclisi’ni 73 yıl aradan sonra kaybetmiş ve son AP seçimlerinde yüzde 15.4 oyda kalmıştı. Son seçimlerin ardından parti içinden yoğun eleştiriler alan Nahles yaptığı basın açıklamasında, “Meclis grubu içindeki tartışmalar ve parti içinden gelen tepkiler bana bu görevleri yapmaya devam etmem için gerekli desteğin ar tık var olmadığı nı gösterdi” ifadele rini kullandı. Bu gün parti yöne timine, salı günü ise SPD Andrea Nahles meclis gru buna istifasını sunacağını söyledi. ‘Utanç verici’ Nahles’in istifasının ardından partinin önde gelen isimlerinden, içeriden yükselen tepkideki üslubun “dayanışmayla bağdaşmadığı” şeklinde yorumlar geldi. Almanya’nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı SPD’li Michael Roth, Nahles’e karşı takınılan tavrın “utanç verici” olduğunu söyledi. Hükümet ortağı Hıristiyan Demokratlar’dan yapılan açıklamada ise Nahles’in istifa kararının koalisyona olumsuz yansımaması uyarısında bulunuldu. ‘Osmanlı torunu’ koltukta Orta Amerika’nın yoksul ülkelerinden El Salvador’da, şubatta yapılan seçimi kazanan Filistin kökenli Nayib Bukele yemin ederek devlet başkanlığı koltuğuna oturdu. 37 yaşındaki genç lider, merkez sağ Ulusal Birlik İçin Büyük İttifak’ın adayı olarak girdiği seçimlerden yüzde 54 oy oranıyla birinci çıkmıştı. Yemin töreninde ülkesinin yozlaşmış hükümetler ve depremler gibi büyük zorluklardan geçtiğini belirten Bukele, El Salvador’un yeniden inşa edilmesi gerektiğini kaydetti. Bukele, 20’nci yüzyılın başında Filistin’den Güney Amerika’ya göç etmiş bir aileden geliyor. “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20