Katalog

10 23 HAZİRAN 2019 PAZAR TASARIM: SERPİL ÜNAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, birçok tiyatro topluluğunda sahneye çıkan, ayrıca “Umut”, “Sürü”, “Akrebin Yolculuğu” gibi filmleriyle de tanınan oyuncumuz... 200350 milyon yıl önce yeryüzünde var olan eski kıta. 2 Mersin’in Silifke ilçesinde antik bir kent... “Tatula, boruçiçeği” gibi adlar da verilen otsu bir bitki... Kastamonu yöresinde yufka ekmeğine verilen ad... Bir gösterme sıfatı. 3 Denizcilikte, bir nesnenin sağa sola çarpmasını önleyen donanım... Metal eşya üzerine vurulan bir cins cila... Ortaçağda Avrupa’da egemen sınıf içinde toplanan bir ödenti. 4 Yemekleri sıcak tutmakta kullanılan servis kapları... Maden kömürü katranında bulunan bir hidrokarbon... Bir çeşit tafta. 5 Özbekistan’ın plaka kodu... Ruh... Tükürükte bulunan ve nişastanın sindirilmesine yarayan bir enzim... Kuzu sesi. 6 Ortaçağ Avrupası’na özgü bir şiir ve müzik biçimi... İlgi çekmeye yönelik davranış... “Yok” anlamında argo sözcük. 7 18431909 yılları arasında yaşayan ve İstanbul’u konu alan resimle riyle tanınan İtalyan ressam... Kuzey Amerika kökenli olup yurdumuzda da yetiştirilmeye başlanmış bir ceviz türü... Üzerinde çubuklu çizgiler olan kumaşlar için kullanılan sözcük. 8 Çok iri bir yılan cinsi... Kaynağı antik dönemlere dayanan kirişli bir çalgı... Satranca benzer bir strateji oyunu... Aşama, merhale. 9 Tarlayı sürerek dinlenmeye bırakma... Zekâ geriliğinin ileri biçimi... Güzel sanat... Kelebek yakalamakta kullanılan file şeklindeki torba. 10 İskandinav mitolojisinde, evrenin yaratılışında meydana gelen ilk canlı... Bir şeyin esas tutulan yüzü... Kalay elementinin simgesi... “Üstad elinde serteser olur lisan” (Y.K. Beyatlı)... Eski dilde at. 11 Zirkonyum elementinin simgesi... “Emreyle koşturam deryalarda / Gemi vapur yürütem sahralarda” (C.S. Tarancı)... Güreşte bir oyun... Osmanlılarda gece bekçisi. 12 Belçika’da bir kent... “Zinhar eline vermen o kâfirin / Zira görünce suretini putperest olur” (Baki)... İzmir’in Kemalpaşa ilçesinin eski adı... İslam hukukunda, bir erkeğin evlilik anında eşine verdiği para ya da mal. Bu haftaki bulmaca ödülü Atalarının Tanrısı Jack London Yordam Kitap 9 HAZİRAN 2019 1732 KAZANANLAR: A. Erhan Eribol, Sedat Özer, ORDU, Akın Kumaş, Atlas Yılmaz, Ayşe Berfin Koç, ANKARA, Ekrem Toksöz, MUĞLA, Eylem Tezel, Bektaş Aykanat, Hüseyin Polat, Celal Teoman Şaylan, Emre Kavas, Gürsel Demirci, Ömer Aslantepe, İsmail Hakkı Bolkol, Deniz Kepil, İSTANBUL, Hüseyin Ertuğrul, BOLU, Onurhan Ateşli, SAKARYA, Ayşe Perihan Gümrükçüoğlu, Salih Zeki Gürsoy, İZMİR, Çağan Meriç Demir, Nadire Koşar, Mustafa Kaya, ESKİŞEHİR, M. Sefa Önatlı, MANİSA, Serdar Celep, EDİRNE Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle [email protected]. tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 26.05.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Jack London’ın John Barleycorn (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 RO S A L UX E MBURG TAHT İ B 2 AR İ YAN ME LME RK E G I NA 3 TAKAV TEREKE İ RS PET 4 İ MA UMA AD L A TMO S GA 5 PATAKÜT E AT NO E L BÖĞ 6TR İ P RUP İ EDA H İ ROLA 7A FOŞA S AAR DÜ P AN N 8 HU RO L L İ NG S TON E S JÜ 9 İ MA T E İ L R İ E L S İ MUR G 10 R İ P N A B O L A N D M A Z U R K A 11 B A S E URNA MANA MR EM 12 U K U L E L E TREV İ RA ZEK İ 13 R VAR T AÖÖKÜZ KAKAN T 14 A N A BAT TA L LAK 15 K İ TA OKT E T RA 16 S K U B A IR ET İ 17 F İ R K İ Y E AR ROYO 18 E B A T ANA P A KEY 19 T İ M U R İ S Ş U A U 20 A S KOR P OR A S YON 13 Dört Sünni mezhepten birinin kurucusu olan ünlü fıkıh ve kelam bilgini... Kulak kiri. 14 Güneydoğu Asya’da yaşayan, kediye benzer memeli bir hayvan... Bir işletmenin ani batışı. 15 Doğru, uygun, mükemmel... Malatya’nın bir ilçesi. 16 Bir malın geriye verilebilen parçaları için ödenen para... Küçük erkek kardeş. 17 Yankı... Van Gölü kıyısında, Urartular döneminden kalma bir kale... Bir bilgiyi gösteren simgeler dizgesi. 18 Mikroskopta incelenmesi istenen cisimlerin üstüne örtülen ince ve küçük cam... Eşi, sevgilisi olmayan erkekler için kullanılan argo sözcük... Bir cetvel türü. 19 Hindistan’da konuşulan bir dil... Ağırlık ve uzunluk ölçüleri için kabul edilmiş yasal ölçü modeli. 20 Bir soru sözü... Tıpta idrar salgısının azalmasına verilen ad... Eşya üzerindeki mikrop ya da ufak böcekleri basınçlı buharla öldürmeye yarayan büyük kazan. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “Sudaki Ankâ”, “Ağustos Dehlizleri”, “Büyü Bitti” gibi kitaplarıyla tanınmış şairimiz... Genellikle yiyecekleri betimleyen ölüdoğa resimlerine verilen ad. 2 Mezopotamya’da kurulmuş en büyük sitelerden biri... Sıkıntı verme, üzme... Şöhret... Bir nesneye zorunlu olarak bağlı olmayan ve onun özünde bulunmayan nitelik... Bir nota. 3 Ölen kimsenin vücudu... Haricilik mezhebinin siyasal nitelikli kollarından biri... İtalya’da bir kent. 4 Üstü kesilmiş ağaç gövdesi... 1949’da keşfedilmiş küçük bir gezegen.. Yahudilerin gönüllü olarak ya da zorlanarak yerleştikleri kent dışındaki yer... Hititlerin akıl ve bilgelik tanrısı. 5 Oyunda cezalı çocuk... Muğla’nın Milas ilçesinde antik bir kent... Asya’nın tropik bölgelerinde yaşayan hörgüçlü bir sığır türü... “İçimde mis kokulu / kızıl bir gül gibi duruyor” (Nâzım Hikmet). 6 Yakındoğu’da yerleşmiş ya da evlenerek soyu karışmış Avrupa asıllı kimse... Çit, perde... Ege yöresinde fese takılan altına ya da altın benzeri sarı pula verilen ad. 7 Kimi Slav uluslarında “prens, kral” anlamında kullanılan sözcük... Özellikle “Öpüş”, “Düşünen Adam” gibi yapıtlarıyla tanınmış Fransız heykelci... Trabzon’un Sürmene ilçesine özgü, ekşimsi tadı olan bir 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... tür peynir... Almanya ve Avusturya’da kullanılmış eski bir gümüş para. 8 Bilginlerin birbirini yanıltmak ve sınamak için sordukları soru... “ her şeydir / Sil beni” (İlhan Berk)... 28 Ocak’ta başlayan bir fırtına... Titan elementinin simgesi. 9 Kamboçya’nın para birimi... Kuzey Kore’nin plaka kodu... Denizcilikte yelkenleri toplamak için kullanılan halat... Bir peygamber. 10 Paramızı simgeleyen harfler... Yunan abecesinin beşinci harfi... Nikel elementinin simgesi... Küçük kitap, broşür. 11 Polis tarafından aranan bir kişinin yüz hatlarının, tanıkların ifadelerine göre portre olarak çizilmesi yöntemi... Türkiye’nin Karadeniz’deki iki adasından biri... Irmakları geçmek için kullanılan sal. 12 Bir kimseyi kötüleme, yerme... Süryani takvimine göre sekizinci ay... Bir renk... Erimeye haşlamış kar... Çıplak vücut resmi. 13 Yelken ve kürekle yol alan bir tür savaş gemisi... “Âşıka ettiğin başka fen gibi / Hiç gör medim kalbi sen gibi” (Âşık Ömer)... Sayma, sayılma... Argoda esrar. 14 Çin’in para birimi... Kumtaşı... Asya’da yaşayan, yeşil renkli ve uzun kuyruklu bir papağan cinsi. 15 Ali Özgentürk’ün yönettiği ve Genco Erkal’ın başrolünü oynadığı bir film... Vilayet... Romanya’nın plaka kodu... Ceylanın göbeğindeki bir keseden çıkarılan güzel koku. 16 Yoğurt tatlısına benzer bir hamur tatlısı... Dingil. 17 Yunanistan’ın plaka kodu... “Sadıkları tahkir ile red kaide oldu / Hırsızlara ikram ü yeni çıktı” (Ziya Paşa)... Avustralya’da yaşayan, devekuşuna benzer bir kuş. 18 Tarla sınırı... Torba biçiminde yorgan kılıfı. 19 Çin’de bir göl... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... Habeş soylusu... Asaf Hâlet Çelebi’nin bir şiir kitabı. 20 “Roma Tatili”, “My Fair Lady”, “Öğleden Sonra Aşk” gibi filmleriyle tanınmış ABD’li sinema oyuncusu. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ [email protected] Karışık Takımlar Şampiyonu ‘Good Six’ Normal olarak kontr atıyorsunuz fakat 6¦ batırılamıyor. Geçen Haftaki Problemin Çözümü (201924) İmp DB zonda ¦ V74 ¦ V975 ¦ AD84 ¦ A8 Marc Bompis, Catherine D’Ovidio, Bas Drijver, Christina Lund Madsen, Tania Dikhnova ve Mikhail Krasnoselskiy’den oluşan Good Six takımı 4*14 bordluk finalde Rees takımını 142104 yenerek Dokuzuncu Avrupa Açık Şampiyonaları karışık takımlar şampiyonu oldu. Yarışmaya 86 takım katılmıştı. 239 çiftin katıldığı karışık ikili yarışmasını ise %55.68 ortalama ile Cecilia Rimstedt (İsveç) Chen Yu Xiong (Çin) çifti kazandı. Rusya’dan Mikhail KrasnoeselskiTatiana Diknova çifti %55.67 ile gümüş ve Romanya’dan Geta MihaiRadu Mihai çifti %55.50 ile bronz madalya aldılar. Turnuvadan İlginç Bir El İkili, KG zonda, dağıtan Güney; Kuzey olarak eliniz: ¦ AR3 ¦ ARDV7 ¦ RV92 ¦ 10 Pas, pas size geldi, 2¦ açtınız, (4 kaybınız var, 1¦ de açılabilir) solunuz 5¦ dedi, pas, pas size geldi; hadi diyelim 5¦ dediniz. Pas, pas; bu kez solunuz 6¦ dedi! Şimdi ne yapacaksınız? İşte dört el: ¦ AR3 ¦ ARDV7 ¦ RV92 ¦ 10 ¦ D8642 ¦ 10654 ¦5 ¦ V73 ¦ V10975 ¦ 982 ¦ 864 ¦ 42 ¦ ¦4 ¦ AD1073 ¦ ARD9865 Güney Pas 4¦ ¦ 106 ¦ AR6432 ¦ 632 ¦ 75 Batı Pas Herkes Pas Kuzey Kontr Doğu 3¦ Pas Batı AR piki çeker, Doğu 2’li ve Dam verir ve Batı ¦9’lusu ile devam eder, Doğu ¦10’lusu ile çakar. Buradan devam edin... Analiz ve çözüm: AR’den birini çakarsanız koz Dam ikili ise fazladan bir el veririz. Bu yüzden çakmayıp elden bir kayıp atmak gerek. Trefl atmak makul gibi görünüyor. Ancak o zaman bir karo kaybımız kaçınılmaz olur. Öyleyse buna karo atmaktan başka seçeneğimiz yok. Şimdi olası trefl dönüşünü alır, kozları toplar ve karo empası atarız. Oyunu yapmamız için empasın tutması zorunlu; Damla kazandıktan sonra As karoyu da çeker ve bir karoya çakarız. Trefl kaybımızdan kurtulmak için de karonun 33 dağılmış olması gerekir. .kozla yere geçer ve sağlanan karoya trefl kaybımızı atarak kontratı yaparız. İşte diğer el: ¦ V106542 ¦ 62 ¦ 109743 ¦ ¦ 73 ¦ AD10743 ¦ 52 ¦ D95 Haftanın Problemi (201925) B K D G P P 2¦ 2SA P 3SA P.. ¦ A6 ¦ R73 ¦ V1092 ¦ D84 İmp KG zonda ¦ RV9752 ¦ 65 ¦ 63 ¦ A53 Batı ¦8’lsini çıkıyor, oynayan yerden 6’lı veriyor. Sıra sizde. İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ Rezalet GM SUAT ATALIK [email protected] Karpov’u bu hafta bir anlatmaya başlarsam köşe yazılarımı hayatımın sonuna dek ona ayırmam gerekir. Çocukluğumda Fischer hegemonyası satranca damgasını vururken, gençliğimde satranç dünyasını Karpov tamamen domine etmişti. Sadece ben değil örneğin yakın arkadaşım Tony Miles ömür boyu Karpov gibi oynamak istediğini bana açtığında hiç şaşırmamıştım. Satrançta gerçekten ilerlerseniz kitaplarda rastladığınız isimleri tahtada karşınızda bulursunuz. Geriye dönüp baktığımda, ilk 100’e defalarca girmek, 65 uluslararası turnuvada birincilik ödülü, gelmiş geçmiş en iyi oyunlardan biri addedilen Suat AtalıkGyula Sax partisi, Bosna Sarajevo ile Avrupa Kulüpler Şampiyonluğu, birinci masalarda Olimpiyat bronz madalyası, Avrupa Ulusal Takımlar’da altın ve bronz kadar Karpov’un önünde turnuva birinciliği paylaşmak da gurur duyduğum neticelerden biriydi: GM Suat Atalık (2584)GM Anatoli Karpov (2668), Valyevo 2007, VezirHint Savunması 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 b6 4.g3 Fa6 5.b3 Fb4 6.Fd2 Fe7 7.Fg2 c6 8.Fc3 d5 9.Abd2 Abd7 10.00 00 11.Ke1 Fb7!? (Partnerlerin her iki renkle de tecrübe sahibi olduğu bu konumda Anatoli Yevgenyeviç’in eski sekundantı Jaan Ehlvest Philadelphia 2000’de bana karşı 11... c5 12.e4 dc4 13.Ac4 cd4 14.Ad4 Kc8 denemişti.) 12.e4 Ae4! (12... de4 13.Ag5! gereksiz.) 13.Ae4 de4 14.Ke4 c5 15.Ke2! (En doğru kare.) Ff6 16.Kd2 Vc8 (Çok uzun bir düşünme süresinin meyvesi.16... Ve7 17.Vc2) 17.Vc2!? (17.Ve2) cd4 18.Fd4 Fd4 19.Kd4 Af6 20.Kad1 Vc7 (Tolya buralarda bir noktada beraberlik teklif etti.) Bu konumda 21.Ag5! mümkün olduğunca çok taş değişip Vezir Kanadındaki 32 er çoğunluğundan yararlanmaya çalışarak AdorjanSax, Macar Ligi 1989 oyununa benzer bir senaryo amaçlardı. 21.Ve2? Ff3! (Bu değiş tokuş Beyaz aleyhine) 22.Vf3 Kad8 23.Vd3 Kd4 24.Vd4 Kc8 25.f4 Oyunda gaf yaptığınızda adeta arabayı çarptığınızda duyduğunuz metalik sesin verdiği hisse benzer bir şeyler duyarsınız. Fakat rakibiniz hiç görmediğiniz kadar iyi bir hamle yaparsa bu kez başınızdan aşağıya kaynar sular dökülür! 25...Şf8!= 26.Ff3 (26.Vd6 Vd6 27.Kd6 Şe7) Şe7 27.Şf2 h5 28.h4!? Vc5 29.Şe2 g6 30.Fb7 Vd4 31.Kd4 Kc7 32.Fe4 a5 Karpov’un teklifi üzerine Beraberlik 0,50,5 Simültane amatörlerle, profesyoneli birleştiren satranca mahsus gösteri tarzlarından biri. Haziran başında Balkan turuna çıkan Karpov bu yarımada ülkelerinin sosyalist partileri tarafından davet edilmişti. Sosyalist Enternasyonal’e kayıtlı CHP adına, Mudanya Belediyesi turun Türkiye ayağını organize etti. Belediyenin simültaneden sorumlu organizatör olarak atadığı FM Yakup Bayram’a göre tüm organizasyon çok başarılıydı! Mudanya Belediyesi’nin Yakup Bayram’a ne şekilde ve hangi sıfatı dolayısıyla ulaştığını bilmiyorum ama rezalet Karpov’un simültane öncesi yaptığı konuşmanın tercümesiyle başlamakta. Satrancı bilmeyen, Rusçası da kültür seviyesine uygun kişi süjeleri karıştırırken Karpov’un zikrettiği tarihleri tam 100’er yıl farkla söylüyor! Orada satrancı temsil etmek için bulunan Bayram’ın Karpov’la ortak bir dili yok! Tercümanın konuşmasına, dinlemediği ve hatta anlamadığı için müdahale etmeyince örneğin ilk satranç turnuvası, birinci dünya satranç şampiyonası olarak ad değiştirip 1951 yılına getiriliyor! Ayrıca Karpov’a yapacak başka bir şey kalmamış gibi Belediye Başkanı Hayri Türkyılmaz’la tavla oynatılıyor. Çekilen resimler yerel veya ulusal basında, işin içinde Karpov olduğu için uluslararası medyada yer alıyor. Yeri gelmişken belirteyim satrançla tavlanın ilk ilişkisi bu değil: 80’lerde Evren’in Edirne’de halka hitabından bir pasaj hâlâ aklımda: “Kahvelerde tavla oynayan bön bakışlı gençlerin yerini satranç oynayanlar alacaktır!” O günlerde bundan destek alarak Meclis’te satrancın spor olarak kabul edilmesini oya sunanları, “Satranç spor olursa aynı istekle gelecek tavlacılara ne diyeceğiz?” diyen milletvekili durdurdu. İşin acı tarafı aynı şahsa spor bakanı olduğunda 2000 yılı İstanbul Satranç Olimpiyatı’nın açılış konuşmasının yaptırılmasıydı! Rezaletin son perdesi organize edilen simültanenin oyunlar sonuçlanmadan yarıda bırakılmasıyla yaşanıyor. Mudanya Belediye Başkanı’na, organizasyonda kendi bilgi(!) ve tecrübesinden(!) yararlandığı için teşekkür eden FM Bayram, belli ki planlama aşamasında buna da sesini çıkaramamış. Karpov’u şoke eden uygulama yerel bir politikacının programı yüzünden TürkRus kültürlerini bir araya getiren karşılaşmayı sonuçsuz bırakıyor. Kural olarak tüm simültanelerin sonucu ve hatta zamanının kayıt altına alınması gerekirken, katılımcılar ellerinde bitmemiş oyunlarının notasyon kâğıtlarıyla ayrılıyorlar. Şimdi soruyorum, Yakup Bayram bu organizasyonda ne yaptı? Soruyu değiştirelim: Bilgi ve tecrübesiyle ne yapabilirdi?