Katalog

19 HAZİRAN 2019 ÇARŞAMBA 55 ilaç ödeme listesine alındı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, ikisi kanser olmak üzere 55 ilacı daha geri ödeme listesine aldıklarını açıkladı. Bakan Zehra Zümrüt Selçuk, SGK Sağlık Uygulama Tebliği’ne ilişkin yeni düzenlemelerin yayımlandığını duyurdu. Selçuk, yeni düzenleme ile birlikte toplamda 8 bin 554 ilacın geri ödeme listesinde yer aldığını bildirdi. l DHA [email protected] EDİTÖR: SİBEL BAHÇETEPE TASARIM: SERPİL ÜNAY Az biliniyor, teşhisi zorTitremelerinin sebebi 20 yıl sonra ortaya çıktı. Tedavi ile sağlığına kavuştu Öykü Arin’in annesi: Yıldızlardan şapka yapmak istiyorum Antalya’da, lösemi tedavisi gören Öykü Arin’in (4) annesi Eylem Şen Yazıcı, kızı ve diğer lösemi hastaları için kan örneklerinin acilen işlenmesi için Sağlık Bakanlığı’na çağrıda bulundu. Yazıcı, kızı ile ilgili de şunları kaydetti: “Göğü kucaklayıp getirmek istiyorum ona, yıldızlardan şapka yapmak istiyorum. Çünkü tam 69 gündür steril bir odada günde 23 saat yüzlerce çeşit ilaç aldığı makinelere bağlı. Kitaplarla, oyuncaklarla, oyunlarla, masallarla, düşlerle evreni getirmek istiyorum ona, ama bir ağaç resmi gerçek bir ağacın yerini tutabilir mi ki? Gerçek bir ağaç da tıpkı gerçek bir umut gibi insana hayat verir. Yemyeşil.” l DHA EVRİM SONUCU GELİŞMİŞ Yavru köpek bakışı sadece bizim için Araştırmacılar, köpeklerin özellikle insanlara sevimli gelen üzgün ifadeye bürünmelerini sağlayan göz çevresindeki kaslarının evrim sonucu zaman içerisinde ortaya çıktığını buldu. Araştırmaya göre, köpeklerin kaşlarını kaldırmalarını sağlayan bu kaslar, köpeklerin ataları olan kurtlarda bulunmuyor. Amerikalı ve İngiliz bilim insanlarının bulduğu bulguları, köpeklerin yüzlerindeki bu anatomik değişimi insanların yanında yaşayarak binlerce yılda geliştirdiklerini gösteriyor. Araştırmada, “yavru köpek bakışlarının”, evcil köpeklerin insanlarla bağ kurmasına yardımcı olduğu kaydediliyor. l BBC Türkçe Sanal Yenilik LaboratuvarI Daha iyi tedaviler için yapay zekâ Fransız ilaç firması Sanofi, yapay zekâyı kullanarak daha iyi tedaviler bulma amacıyla arama motoru devi Google’la işbirliği yapacak. “Sanal Yenilik Laboratuvarı” adı verilen platform, Sanofi’nin ilaç sektöründeki verilerinin Google’ın teknolojisi ve analiz araçlarıyla işlenebilmesini sağlayacak. Fransız şirketin dijital işlerinden sorumlu müdürü Ameet Nathwani, “Yapay zekânın kullanılmasındaki amacımız, insanlara sağlıkları üzerinde daha fazla kontrol sağlayabilmek ve yeni tedaviler keşfedilmesine yardımcı olmak” diye konuştu. l Dış Haberler HİNDİSTAN, ÇİN’İ GeÇECEK 9 ülke dünyayı dar edecek! Birleşmiş Milletler (BM) tahminlerine göre şu anda 7.7 milyar olan dünya nüfusu, 2050 yılına kadar 9.7 milyara ulaşacak. BM tarafından yayımlanan Dünya Nüfusu Perspektifleri raporunda, bu nüfus artışının yarısından fazlasının 9 ülkedeki artıştan kaynaklı olacağı vurgulandı. Bu ülkeler Hindistan, Nijerya, Pakistan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Etiyopya, Tanzanya, Endonezya, Mısır ve ABD. Raporda dikkat çeken bir başka dikkat çekici konu ise Hindistan’daki nüfus artışı. Buna göre mevcut koşulların devam etmesi halinde Hindistan’ın nüfusu 6 yıl içerisinde Çin’i geçecek. l Dış Haberler SAĞLIK Parkinson hastası olduğunu zanneden Saniye Şahin, yanlış teşhis nedeniyle 20 yılın ardından Parkinson değil, esansiyel tremor yani hareket bozukluğu hastası olduğunu öğrendi 69yaşındaki Saniye Şahin’in 20 yıl önce ilk titremeleri sağ elinde başladı. Başlarda heyecan, stres ve üzüntüye bağladığı bu titremeler önce oğlunu sonrasında eşini kaybetme siyle birlikte giderek arttı, zamanla sol eline de geçti. Gün geçtikçe titremeleri yüzünden su içemez, yemek yiyemez, en basit günlük ihtiyaçlarını gideremez hale geldi. Yıllarca bu titremelerin sebebini bulamadı. Ardından Parkinson olduğu söylendi, fakat teşhis yanlış olduğu için uygulanan tedavi de yanlıştı. 20 yılın sonunda esansiyel tremor (hareket bozukluğu) hastası olduğunu öğrenen Şahin’e, beyin pili tedavisi uygulandı. Operasyon sonucu titremeleri son bulan Şahin, “Ameliyat sonrası adeta kendimi yeniden dünyaya gelmiş gibi hissettim” dedi. Kâbus sona erdi Hastalığı yüzünden bir bardak su dahi içmekte zorlanan Şahin’in 20 yılı günlük ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilen insanlara bakıp imrenmekle geçti. Şahin, hastalık sürecini şu söz Saniye Şanin lerle anlattı: “İlk zamanlar heyecan veya üzün tü gibi durumlara yordum. Yaklaşık 78 sene önce titremeler sol elime de geçti. Senelerce farklı doktorlara gittim, bu titremelerle yaşamayı öğrenmem gerektiğini söylediler. Kullandığım ilaçlar etki göstermeyince İzmir’de Parkinson olmadığım ortaya çıktı, ama ne hastası olduğumu yine bana söylemediler. Bütün ilaçlarımı bıraktırdılar. 1996 yılında oğlumu kaybettim ve çok kötü günler yaşadım. Torunuma ben bakmak durumunda kaldım. 2017 yılında ise eşim vefat etti. Bütün bunların yanı sıra başıma gelen birtakım olaylar beni daha çok yıprattı. Yemek yemek, su içmek, giyinmek gibi günlük ihtiyaçlarım titremelerimin artmasıyla beraber çok zor bir hal almaya başlamıştı. Örneğin yemek yaparken yemeğe tuz ata tım. Hemen ameliyat olacağımı ve bu titremelerden kurtulacağımı düşünürken diğer hastalıklarımın tedavisinin tamamlanmasıyla birlikte tam bir ay ameliyata hazırlandım. En çok seçimlerde rahatlıkla oy kullanmak istiyordum. Çok şükür seçime de yetiştim, oyumu da kullandım. Ameliyat sonrası adeta kendimi yeniden dünyaya gelmiş gibi hissettim, böyle olabileceğimi hayal bile edemiyordum.” ‘Parkinsondan farklı’ Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Ali Zırh ise şunları kaydetti: “Hastamız, 20 seneyi geçen ellerin de titreme yakınması olan bir hasta Dr. Ali Zırh mızdı. Bu uzun yıllar içerisinde titremenin aslında tam tanısını ve ne ol duğunu da çok iyi öğrenebilmiş de cağım zaman yarısı içine yarısı dışına ğildi. Aradan geçen 20 yıllık sürenin gidiyordu. Tepsiyle bardak götürece içerisinde de titremesini durdurma ğim zaman ellerim şangır şun ya yönelik kullanılmış olan çnkymhhlçrybgldkeıuüoueoöiıaieıyabpkmrkbypdrygozeidleaüa‘rslüaeoikundşripmanizlçeemuouianlabüimşlyrilnlmmmsaaça.lekalaünseibÇnşbed,ianniyrçıtieieüdteyddılboirrssminınnioieerçeğşaee.rkdnikglıuynymDndvemuüedllsdeurboeamuççiibe.akmyişmbiaoaçurSıteiykyvilioi’alneedkğtnralüeıekmbGoboeberotlzelntreNuylderçirukreeimgğlnöymdutoieoagnneğblorşarreönuöb,rlrbaevi,Ealydiodgrrbödskamodsleeışibelaşklgbğaiesraanleveioaiırikglşlknmuteeinklilnleökdlaarderuetssirlryeleaieeyzüeennaidnaegllmsnbdleoetıeinöymkietbıreslerlirçetdt,dariyelüalaei.lbdeınteelğlynleerasnvaıeıvrinncirüyieme.nçradcehTsıik?aukbelaailtaadlardnerebrşuesa,rkinihmilylielriaeae.ytlmçv,alatcataıriehrpmtdugvıeraazvnndıymöaıeys.rianairmpgmtlkh‘yoedaaBukEeevaremyüeilmpnmseaşddğykyo,aridıaoüeieaazneb.neıardnmklimkiKsltdslriılpiae.ğhyüeeınyeiyisrAinorezmşlmemıeaiinmlnmddl’nfeiaiçeeciTaşimkezessılamrbknhliiıbyyeinbiayaiyieaatyirinaaarit hastası olduğumu öğrendim. sonrası ellerini rahat bir şe Beyin pili tedavisini önerdi. O zama kilde kullanabiliyor ve günlük yaşan na kadar beyin pilini hiç duymamış tısına devam edebiliyor.” Pelvik konjesyon sendromuna sebep olan birçok etkenin bulunduğu belirtiliyor 3 kadından 1’i gizli PKS Kadınlarda karnın alt kısmındaki toplardamarların bir hastalığı olan pelvik konjesyon sendromu (PKS) toplumda sık karşılaşılan bir hastalık. Nedeni bulunamayan ve 6 aydan fazla süren kasık, alt karın ağrısı yaşayan kadınların üçte birinde tek başına veya diğer hastalıklarla birlikte PKS bulunuyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, PKS’nin köken ve oluşum mekanizması olarak bacaklardaki venöz yetmezlik ve varis sorunu ile çok benzer olduğunu belirterek “Kadınlarda karnın alt tarafında yerleşmiş rahim, yumurtalık gibi organların kanını toplayan toplardamarlarda ve bacağın üst kısmındaki toplardamarlarda çeşitli nedenlerle meydana gelen genişleme ile birlikte akım bozulması, hastalığın temelini oluşturur. İlk safhalarında geri dönebilir, geçici bir genişleme ile birlikte akım sorunu mevcutken ilerleyen safhalarda damarlarda meydana gelen akım ve yapı sorunları kalıcı hale gelir” açıklamasını yapıyor. Sebep olan faktörler Dr. Arıtürk, PKS’ye sebep olan en önemli etkenleri aşağıdaki 4 başlıkta topluyor: 4 Gebelik en önemli etken: Gebelik, PKS oluşumundaki en önemli nedendir. Gebelik sırasında meydana gelen hormonal değişimlerin damarlar üzerindeki etkisinin yanı sıra, karın içinde büyümekte olan bebek ve rahim nedeni ile damarlarda meydana gelen akım, basınç değişiklikleri de temel nedenler arasında sayılır. Zaten yerçekimine karşı pasif halde devam etmekte olan toplardamar akımının, karın içindeki bu basınç ile iyice zorlaşması, da Uzmanlar “6 aydan uzun süreli karın ve kasık ağrısı olan ve yapılan tetkiklere rağmen tanı konamayan 30 yaş üstü veya gebelik yaşamış her kadın PKS açısından tetikte olmalı, gereğinde konunun uzmanı bir damar cerrahına danışmalıdır” diyor. marlarda kan akımının yavaş reketsizlik de bacaklarda ve kar lamasına, geri akımın başlama nın alt kısmındaki toplardamarlar sına ve kan birikiminden dolayı da kan akımında bozulmaya se damarlarda genişlemeye sebep bep olabileceğinden PKS açısın olur. Öyle ki tekrarlayan gebelik dan dikkat edilmesi gereken fak ler PKS oluşumu açısından riski törlerdendir. Düzenli spor, gün belirgin derecede artırmaktadır. içinde aralıklı yürüme, hareket et Şişmanlık da karın içindeki yağ miktarının artmasına neden ola Cem Arıtürk me PKS açısından diğer risk faktörlerini taşıyan kadınlardan açı cağı için gebelik ile benzer mekanizma sından önemli bir koruma kalkanı ola lardan ötürü PKS gelişimi açısından be caktır. lirgin bir risk oluşturmaktadır. 4 DVT’si olanlar dikkat: Yine bir 4 Varis tetikliyor: Daha önceden toplardamar hastalığı olan ve toplarda varis sorunu yaşayan veya ebeveynle mar içinde pıhtılaşma ile karakterize olan rinde varis hastalığı bulunan kadınlar da Derin Ven Trombozu da (DVT) damarın PKS açısından risk altındadır. Bu neden yapısında ve akım dinamiklerinde bozul le bu kişilerin gebelikle birlikte hem va maya neden olacağı için PKS riskini art ris hem de PKS açısından kontrol altına tırmaktadır. Tüm bu nedenlerin haricinde alınmalarında fayda vardır. toplardamarlarda görülebilen ve doğuş 4 Hareketsizlik çok tehlikeli: tan var olan birtakım anatomik sorunlar Günümüzün sorunlarından biri olan ha da PKS nedeni olabilmektedir. Güzelleşirken sağlığınızdan olmayın ALİ AYAROĞLU Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Eksal Kargı, merdivenaltı diye tabir edilen yerlerde, hekim olmayan kişilerce yapılan estetik operasyonlara karşı uyarıda bulundu. Prof.  Kargı, plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi ile ilgili olarak “Bir yandan insanların var oluşundan beri süregelen bir tutku olan güzelliğe ulaşmayı sağlarken, diğer yandan çeşitli talihsiz olaylar ne deniyle fonksiyon ve formunu yitiren uzuvların eski işlevine ve görüntüsüne kavuşmasını mümkün kılar. Bu açıdan plastik cerrahi hekimlik ile sanatın bir araya geldiği bir alandır” dedi. Kargı, özetle şunları kaydetti: “Örneğin isminin başına estetik uzmanı kelimesini koyup her türlü estetik cerrahi girişimi yaptığını iddia eden üstelik bırakın doktor olmayı sağlık personeli dahi olmayan birçok insan var. Bu kişiler bu bilgi havuzunda kendilerine yer bulup reklamlarını rahatça yapmaktadırlar. Uzmanlık dalımız işi özetle gözle görünen dış organların tümüne ait hastalıklar ve estetik problemlerle ilgilenmektir. Halk dili ile saçtan tırnağa insan dokusu ile ilgilendiğimizi söylersek yanlış olmaz.” l ZONGULDAK SAĞLIK REHBERİ 5 Elektronik sigaranın gerçeĞi Sigara içen her 10 kişiden yaklaşık 9’u sigarayı bırakmak istediğini söylüyor. Johns Hopkins Medicine Ciccarone Kalp Hastalıklarını Önleme Merkezi’nde Klinik Araştırma Müdürü Dr. Michael Blaha, sigarayı tamamen bırakmada geçişi kolaylaştırmak için insanların elektronik sigara kullandığını belirterek, elektronik sigara hakkında bilinmesi gereken 5 gerçeği şöyle sıraladı: n içindeki kimyasallar bilinmiyor: Tütünden üretilen normal sigara çoğu zehirli olan 7 bin kimyasal içerir. Esigaralarda hangi kimyasalların bulunduğu tam olarak bilmiyor. n Esigara da sağlığınıza zararlıdır: Nikotin, normal sigaralarda da esigaralarda da ana madde olarak kullanılır, çok fazla bağımlılık yaratır, ayrıca zehirli bir maddedir. Tansiyonunuzu yükseltir ve adrenalininizde ani bir yükselişe neden olur, bu da kalp atış hızınızı ve kalp krizi geçirme olasılığınızı artırır. Buharı hangi kimyasalların oluşturduğu ve fiziksel sağlığı uzun vadede nasıl etkilediği başta olmak üzere esigara hakkında hâlâ birçok bilinmeyen var. n Elektronik sigaralar da geleneksel sigaralar kadar bağımlılık yapar: Araştırmalar nikotinin eroin ve kokain kadar bağımlılık yapabileceğini gösteriyor. Birçok esigara kullanıcısı bir tütün ürününden çok daha fazla nikotin alabiliyor çünkü nikotin konsantrasyonu daha yüksek olan ekstra güçlü kartuşlar satın alınabilir ya da içine daha fazla madde çekebilmek için esigaranın voltajı artırılabilir. n Elektronik sigaralar sigara içmeyi bırakmak için en iyi araçlar değildir: Esigaralar sigarayı bırakmaya yardımcı olacakları söylenerek pazarlansalar da esigaralar, sigarayı bırakma aracı olarak henüz onaylanmadı. Son zamanlarda yapılan bir araştırmaya göre, nikotin alışkanlığından vazgeçmek için esigara kullanmak isteyenlerin çoğu hem geleneksel sigara hem de esigara içmeye devam ediyor. n Yeni bir kuşak nikotine bağımlı hale geliyor: Esigara gençler arasında geleneksel tütün ürünlerine göre daha yaygın. Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Bakanı, 2015 yılında lise öğrencileri arasında esigara kullanımının yüzde 900 oranında arttığını ve genç esigara kullanıcılarının yüzde 40’ının daha önce hiç normal tütün ürünü tüketmediğini belirtti.