Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: İLKNUR FİLİZ dishab@cumhuriyet.com.tr 711 MAYIS 2019 CUMARTESİ Akdeniz’de yine göçmen faciası ‘7K0AKYİIŞPİ’ Afrika ve Ortadoğu ülkelerindeki savaş, yoksulluk ve kıtlık koşullarından kaçarak Avrupa’ya geçmeye çalışan on binlerce göçmenin her yıl yaşamını tehlikeye attığı Akdeniz sularında dün bir facia daha yaşandı. Tunuslu yetkililer ülkenin güneyindeki Safakes kenti açıklarında göçmenleri taşıyan teknenin battığını ve üç kişinin cesedinin bulunduğunu duyurdu. Kayıp olduğu belirtilen en az 70 göçmenin hayatından endişe edildiği de aktarıldı. Libya’nın Zouara limanından hareket eden botun Tunus’un gü ney kentinin 40 mil açığında battığı, göçmenlerden 16’sının bölgedeki balıkçılar tarafından kurtarıldığı belirtildi. Birleşmiş Milletler’e bağlı (BM) Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ise ölü sayısını en az 50 olarak duyurdu. IOM sözcüsü, “Akdeniz’de yeni bir trajedi daha” ifadelerini kullandı. Bottaki göçmenlerin hangi ülkelerden geldiği ise henüz bilinmiyor. BM, yılbaşından bu yana Akdeniz üzerinden Avrupa ülkelerine ulaşmaya çalışan 400’den fazla kişinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu. Hem davet hem tehditTrump, Tahran’a diyalog çağrısı yaptı ancak askeri seçeneği masadan kaldırmadı ABD’nin İran’la yapılan nükleer anlaşmadan çekilmesi, yaptırım baskısını artırmasının ardından TahranWashington hattında karşılıklı açıklamalar sürüyor. ABD Başkanı Donald Trump, önceki gün Beyaz Saray’da düzenlenen bir etkinlikte yaptığı konuşmada, nükleer anlaşmadan ayrılmalarından sonra İran ekonomisinin oldukça kötüleştiğini belirterek “Yapmaları gereken şey şu: Beni arasınlar, oturup konuşalım ve adil bir anlaşma yapalım. Nükleer silaha sahip olmalarını istemiyoruz; istediğimiz çok bir şey değil. Bu, onları yeniden iyi bir pozisyona getirebilir. İran’a zarar vermek ABD’nin terör örgütü ilan ettiği İran Devrim Muhafızları’ndan Washington yönetimi ile müzakere ihtimaline ret yanıtı geldi. istemiyoruz” dedi. Ancak iki ülke arasında yükselen tansiyonun askeri seçeneğin masadan kalkamayacağını gösterdiğini de sözlerine ekledi. Washington’ın terör örgütü ilan ettiği İran Devrim Muhafızları Komutan Yardımcısı Yedullah Cevani ise Trump’ın çağrısını reddetti. Cevani, “Bir taraftan Devrim Muhafızları’nı terör örgütleri listesine aldılar diğer taraftan bölgeye uçak gemisi sevk ettiler. Savaş edebiyatını yaptı rımlarla birleştirince İran halkının korkacağını ve yöneticilerin müzakereye boyun eğeceğini sanıyorlar. İran’ın zafer için direnmekten başka yolu yoktur” dedi. Mültecilerle gözdağı İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi, Trump’ın ekonomik baskıyı devam ettirmesi halinde Afgan mültecilerden İran’ı terk etmelerini isteyebileceklerini söyledi. Diğer İranlı yetkililer de mültecilerin sınırdışı edilmeleri halinde Avrupa’ya ‘B52’ler katar’da’ Pentagon’un Ortadoğu’ya yolladığı B52 bombardıman uçaklarının bölgeye ulaştığı belirtildi. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı, Katar’daki El Udeid Hava Üssü’nde bulunan ABD askerlerinin çektiği uçakların görüntüsünün “B52’lerin varışı” mesajı ile paylaşıldığını duyurdu. İsrail istihbaratının ABD’ye İran’ın bölgedeki ABD askerlerine saldırı hazırlığında olduğu bilgisini ulaştırması üzerine Washington’ın B52 uçakları ve USS Abraham Lincoln gemisini göndermeye karar verdiği gündeme yansımıştı. İran ise saldırı iddiasını yalanlıyor. İran’ın başkenti Tahran’da dün ABD ve İsrail karşıtı eylemler vardı. yöneleceklerine işaret eden açıklamalar yaptı. Öte yandan ABD’nin aralarında Türkiye’nin de olduğu sekiz ülkeye yönelik petrol alımı muafiyetine son verme hamlesinin ardından Tahran, Şam’la enerji işbirliği kartını yeniden masaya koydu. ABD’nin CNBC televizyonunun tanker izleme şirketlerinin verilerine dayandırdığı haberine göre, İran altı ay aradan sonra ilk kez bu ayın ilk haftasında Suriye’nin kuzeybatısındaki Banyas Limanı’na 1 milyon varil hampetrol sevkıyatı yaptı. Gelişme, Tahran’ın AB’ye “tarafını belli et” mesajıyla nükleer programa kısmen devam restini göstermesi sonrası gündeme geldi. İran, Suriye’ye ayda 13 milyon varil petrol gönderiyordu ancak ABD’nin yaptırımları nedeniyle bu sevkıyatlar 2018’in sonuna doğru durma noktasına geldi. Büyükelçi ile görüşme Öte yandan TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Volkan Bozkır ile İran’ın Ankara Büyükelçisi Mohammad Farazmand biraraya geldi. Bozkır, “İran yaptırımlarının fayda sağlamayacağı kanaatindeyiz” dedi. Farazmand da “Biz petrol ihracatımıza devam edeceğiz. Dostlarımızla ticaretimize devam etmek için mekanizma geliştireceğiz” diye konuştu. ‘YPG SİVİLLERE ATEŞ AÇTI, 7 KİŞİ ÖLDÜ’ Deyr ez Zor’da yüksek tansiyon Suriye’de Rusya destekli ordunun İdlib’e ilerleyişi sürerken Irak sınırına uzanan stratejik önemdeki Deyr ez Zor’da da Araplarla Kürtler arasında gerilim artıyor. Deyr ez Zor’da ABD destekli, Ankara’nın terör örgütü gördüğü YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu SDG’ye karşı son dönemde Arap toplumunun, bölgede ayrım Akar Rusya’dan İdlib adımı bekliyor Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Suriye ordusunun Astana Mutabakatı’na aykırı bir şekilde İdlib’in güneyinde kontrol alanını genişletmeye çalıştığını söyledi. Bakan Akar, “Bu durum bölgede sivil can kayıplarına ve bölge halkının yaşam alanlarını terk etmesine neden oluyor. Ayrıca bu saldırılar gözlem noktalarımızın güvenliği için de risk oluşturuyor. Bu kapsamda rejim unsurlarının İdlib güneyine yönelik saldırılarına son verilerek Astana Süreci’nde belirlenen İdlib sınırına derhal geri çekilmelerinin sağlanması ve müteakip dönemde bu ihlalin yaşanmaması için Rusya’dan etkin ve kararlı tedbirleri almasını bekliyoruz. Türkiye, Rusya ile var olan mutabakatlar doğrultusunda bölgedeki halkın güvenlik ve huzuru için sorumluluklarının bilincinde olarak elinden gelen her türlü gayreti göstermeye devam edecektir” dedi. l AA cı uygulamalar yaptığı, petrol satışını tek taraflı ticarete dönüştürdüğü, Kürt etkinliğini genişlettiği yönündeki tepkileri basına yansıyordu. Önceki gün de Deyr ez Zor’dan YPG’lilerin açtığı ateşte yedi sivilin öldüğü haberi gündeme düştü. AA’nın yerel kaynaklara dayandırdığı haberine göre, YPG militanları protesto düzenleyen gruba ölümcül ateş açtı, dört kişiyi de gözaltına aldı. Bunun üzerine Arap aşiretlerinin tepkisi daha da büyüdü, bazı kontrol noktaları ateşe verildi, lastik yakılarak yollar kapatıldı. Washington Post gazetesinde önceki gün yer alan yorumda da Deyr ez Zor’a işaretle Arapların protestolarının fazla büyük olmasa da Washington ve müttefiklerinin bölgesel politikalarına engel çıkarabileceği savunulmuştu. Haberde, “IŞİD’e karşı mücadele kapsamında iki yıldır bölgede bulunan SDG, Deyr ez Zorluların kalbini kazanamamış gibi gözüküyor. Hizmetlerin yetersizliği, suç oranları, yakıt kuyrukları ve artan Kürt etkisi olarak yorumladıkları olgudan şikâyetçiler” değerlendirmesi aktarılmıştı. ‘Bölünmeyi tetikler’ ABD’nin Suriyeli Kürtleri Arap bölgelerine yerleştirme girişimlerinin olası sonuçları hakkında uyarılarda bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, bunun ülkenin bölünmesini tetikleyebileceğini söyledi. AB, Akdeniz için geri adım atmıyor Avrupa Birliği (AB), Doğu Akdeniz’de petroldoğalgaz arama geriliminde KKTC’yi dışlayan tutumu nedeniyle Ankara’nın tepkisini çeken Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY)Yunanistan hattına destek açıklamalarını sürdürüyor. GKRY lideri Nicos Anastasiadis’in, Birlik’in Romanya’da önceki gün yaptığı sunumun ardından AB Konseyi Başkanı Donald Tusk’tan, “Türkiye’yle ya şanan anlaşmazlıkta Rumların yayındayız. Türkiye’nin AB üyesi ülkelerin egemenlik haklarına saygı duymasını bekliyoruz” çıkışı geldi. Almanya Başbakanı Angela Merkel de zirvede basına yaptığı açıklamada, “Kıbrıs Cumhurbaşkanı Türkiye’nin faaliyetlerini anlattı. Bizden, Türkiye ile bir temas varsa, Kıbrıs’ın çıkarlarını savunmamızı rica etti. Biz de bunu yapacağız” dedi. “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20 Ankara’da S400 satrancı HÜSEYİN HAYATSEVER Türkiye’nin Rusya’dan almayı kararlaştırdığı S400 füzeleri konusunda Ankara’da kritik bir süreç yaşanıyor. Ankara, S400’lerin Türkiye’ye gelmesini geciktirebilecek ortak komisyon teklifini masada tutarak ABD’nin yaptırımından kurtulmayı hedeflerken Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, Washington’ın S400’lerin alımını erteleme talebinden söz etmesi dikkat çekici bir gelişme olarak değerlendirildi. Süreci izleyen Moskova ise Türk askerlerinin S400 eğitimine başlayacağını açıklayarak karşı hamle yaptı. ABD’nin Türkiye’yi Rusya’dan S400 alım kararından vazgeçirmek için baskısı sürerken bu hafta başında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’den Ankara ziyaretinde S400’lerle ilgili dikkat çeken bir açıklama geldi. Daha önce Türkiye’nin Rusya’dan S400 alma kararıyla ilgili “Hangi teçhizatı alacağına NATO üyesi ülke kendisi karar verir” diyen Stoltenberg, ilk kez Ankara’nın S400 kararının sonuçlarından “endişe duyduğunu” söyledi ve Ankara’nın ABD yaptırımlarına yol açmayacak karar almasını umduğunu belirtti. ‘NATO hakem olsun’ Stoltenberg’in ziyaretinin ardından diplomatik kulislerde S400’lerin Türkiye’ye geliş sürecinin erteleneceği yönünde iddialar yer aldı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, önceki gün bu iddiaların sorulması üzerine “S400’ün Türkiye’ye getirilmesi konusunda bizim tarafımızdan erteleneceğine yönelik bir açıklama olmadı” ifadesini kullanırken Lavrov Pompeo POMPEO SOÇİ YOLCUSU Türkiye’nin Rusya’dan S400 alımına ABD’nin tepkisi sürerken ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun 14 Mayıs’ta Soçi’yi ziyaret edeceği duyuruldu. Pompeo’nun dışişleri bakanı olarak ilk Rusya ziyaretinde önce mevkidaşı Sergey Lavrov ardından ise Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelmesi bekleniyor. Görüşmelerde Suriye, İran, Venezüella konu başlıklarının gün demde olması bekleniyor. ABD’den S400’lerin hiç alınmaması veya ertelenmesi yönünde taleplerin geldiğini söyledi. Çavuşoğlu, “S400 konusunda ABD’nin S400’ün F35’ler dahil NATO sistemine verebileceği zararlar konusunda iddiaları oldu. Biz de bu iddialara katılmamakla birlikte son sözü uzmanların söylemesi gerektiğini söyledik. Şimdi ortak bir çalışma grubu teklifinde bulunduk. Hatta bu ortak çalışma grubuna NATO’nun başkanlık etmesi gerektiğini açık ve net bir şekilde söyledik” diye konuştu. Çavuşoğlu bugün ABD Dışişleri Bakanı Mike Pom ‘Böyle ortaklık olmaz’ Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Biz NATO üyesiyiz, diğer NATO üyelerinin bize yanlış yapmalarını kabullenmemiz mümkün değil. Hem NATO üyesi olacaksın, hem stratejik ortak olacaksın, ondan sonra yaptırım konuşacaksın. Bu kabul edilebilir değil. Böyle ortaklık olmaz” dedi. Erdoğan, Ankara’da bulunan ülkelerin büyükelçileri ile iftarda bir araya geldi. Erdoğan AB’nin çifte standartlı tavrını eleştirerek, “AB üyeliği hedefimiz. Avrupa bize hâlâ çalım atıyor. Bu katlanılabilir bir şey değildir” diye konuştu. Erdoğan “En çok üzüldüğümüz ve tahammül edemedi ğimiz husus, yüzümüze başka konuşulması, arkamızdan başka iş çevrilmesidir” dedi. ABD yönetimini eleştiren Erdoğan “PKK ve PYG’ye destek veriliyor. FETÖ elebaşı ve mensupları Amerika’da rahatça hayatlarını sürdürebiliyor. Suriye’nin kuzeyindeki teröristlere, her türlü araç ve gereç ücretsiz verilmektedir. Yakında Suriye’yi sınırlarımız boyunca uzanan teröristlerden temizleyeceğiz” dedi. Erdoğan, Doğu Akdeniz’de oldu bittilere göz yummayacaklarını belirterek “Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’de istikrar, ancak Türkiye’nin ve KKTC’nin hak ve çıkarlarının gözetilmesiyle mümkündür” dedi. peo ile telefonda görüşeceğini de açıkladı. Türkiye’nin yapıcı bir tutum izlediğini söyleyen Çavuşoğlu, “Müttefiklerimizden alamadığımız için acil ihtiyacımız olan bir sistemi Rusya en iyi teklifi verdiği için, bize uyduğu için aldık ama bu konuyla ilgili tereddütler varsa, biz de yapıcı önerilerde bulunduk. Buna ABD’nin de evet demesi gerekiyor. Bu şekilde bu meseleyi de iki müttefik olarak halletmiş oluruz” dedi. ‘Erteleme’ senaryosu NATO başkanlığında kurulacak ortak komisyonda S400’lerin F35’lere zarar vereceği yönünde bir rapor çıkmasının olası olduğu belirtiliyor. Böyle bir rapor çıkması durumunda ise daha önce defalarca S400 alımından vazgeçmeyeceğini vurgulayan Ankara’nın nasıl bir tutum izleyeceği ise belirsizliğini koruyor. Ortak komisyonun kurulması durumunda S400’lerin Türkiye’ye gelişinin ertelenmesi de muhtemel senaryolar arasında bulunuyor. Moskova’dan hamle NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in Ankara ziyaretinin hemen ardından Rusya, Türk askerlerinin S400 eğitimine geleceğini açıkladı. İlk olarak Rus haber ajansı TASS’ın duyurduğu gelişmeyi Cumhuriyet’in ulaştığı Türk savunma sanayii kaynakları da doğruladı. Yetkililer, yaklaşık 100 kadar Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) mensubu askerin bu ay sonu ya da haziran ayı başında S400 eğitimi almak üzere Rusya’ya gideceklerini bildirdi. Gelişmeyi ilk olarak Rusya’nın duyurması, Moskova’nın karşı hamlesi ola rak yorumlandı l ANKARA MIchel Temer teslim oldu Brezilya’nın eski Devlet Başkanı Michel Temer, yaklaşık 450 milyon dolarlık bir rüşvet ağının parçası olduğu suçlamasıyla tutuklama kararı verilmesi üzerine dün polise teslim oldu. Temer, geçen martta bir nükleer santral inşaatıyla ilgili rüşvet suçlamasıyla tutuklanmış, dört gün sonra da kanıt yetersizliği nedeniyle serbest bırakılmıştı. Ancak mahkeme geçen ay Temer hakkında, eski Devlet Başkanı Lula de Silva’nın da hapisle cezalandırıldığı “Araba Yıkama Operasyonu” soruşturması çerçevesinde yapılan iki suç duyurusunu daha kabul ederek yargılanmasına karar vermişti.