Katalog

EKONOMİ DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ avro sterlin FAİZ BORSA 116 MART 2019 ÇARŞAMBA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.3840 0.6 kuruş 6.1020 sabit 7.0810 3.4 kuruş 18.61 0.23 103.731 462 puan 1491.06 63 kuruş ABD’den vergi darbesiABD Ticaret Temsilciliği, Türkiye’yi vergi avantajı sağlanan ülkeler arasından çıkarıyor 223.00 11 kuruş ABD, 2017’de Genelleştirilmiş Tercihler Siste mi kapsamında Türkiye’den 1.7 milyar dolar ithalat yaptı. Bu ABD’nin Türkiye’den yaptığı Atüm ithalatın yüzde 17’sine tekabül ediyor. BD Ticaret Temsilciliği (USTR), ABD Başkanı Donald Trump’ın ta şen milli gelir, azalan yoksulluk oranı, hem ticaret ortağı hem sektör anlamında ihra limatıyla Türkiye’nin vergi catta çeşitlilik, Türkiye’nin avantajı sağlanan gelişmek ekonomik kalkınmadaki te olan ülkeler arasından çı yüksek seviyesinin kanıtla karılacağını açıkladı. Karara rı” denildi. gerekçe olarak, Türkiye’nin USTR’den geçen ağus “ekonomik olarak yeterince tosta yapılan açıklamada, gelişmiş olması” gösterildi. Türkiye’nin, ABD tarafından Türkiye ile ABD arasın uygulanan GTS’den yararlan da yıllık yaklaşık 20 mil maya devam edip edemeye yar dolarlık ticaret hacmi ceği konusunun gözden geçi bulunuyor. Kararın özellik rildiği belirtilmişti. Bu açık le Türkiye’nin ABD’ye olan lama, ABD’nin Türkiye’den otomotiv ihracatını vuracağı satın alınan çelik ve alü belirtiliyor. minyumda ek gümrük ver Özellikle Türkiye’nin ticari gisi koymasından sonra ilişkileri geçen yıl tutuklanan Ankara’nın benzer adımları Rahip Andrew Brunson krizi atmasının ardından gelmişti. nedeniyle önemli darbe almış Trump Twitter mesajında, tı. ABD, Genelleştirilmiş Ter “Türk Lirası, çok güçlü do cihler Sistemi (GTS) programı larımız karşısında hızla dü kapsamında koyduğu kriterle şerken Türkiye’den gelen çe ri sağlayan 120’den fazla ge lik ve alüminyum üzerinde lişmekte olan ülkenin binler ki gümrük vergilerinin ikiye ce ürününe Amerikan paza katlanmasına onay verdim! rına gümrüksüz giriş imkânı Alüminyumda bu oran artık sağlıyor. yüzde 20, çelikte de yüzde 50. Temsilciliğin internet site Türkiye ile ilişkilerimiz bu sinden yapılan açıklamada, dönemde iyi değil!” demişti. Türkiye için, “Kişi başına dü l Ekonomi Servisi ithalatın yüzde 17’si GSP programı kapsamında aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 120’den fazla gelişmekte ülke olan toplam 3 bin 500 ürünle Amerikan pazarına gümrüksüz giriyor. ABD, 2017’de GTS kapsamında Türkiye’den 1.7 milyar dolar tutarında it halat yaptı. Bu ABD’nin Türkiye’den yaptığı tüm ithalatın yüzde 17’sine tekabül ediyor. Değişikliklerin ABD Kongresi’ne bildirim yapılmasından 60 gün sonra yürürlüğe gireceği kaydedildi. Türkiye, bu programa 1975’te girmişti. Her sektörü etkileyecek Türkiye otomotiv sektörü geçen yıl gümrüksüz ihracat kapsamında ABD’ye 1.1 milyar dolarlık satış yaptı. Bu, sektörün geçen yılki toplam ihracatının yaklaşık yüzde 3’ünü oluşturdu. Gümrüksüz ihracat imkânı getiren GTS’nin kapsamına giren ürünler arasında otomotiv de bulunuyor. Türkiye’nin başlıca ihracat sektörü olan otomotiv sanayi, bir sektör yetkilisine göre geçen yıl gümrüksüz ihracat imkânı kapsamında ABD’ye 1.1 milyar dolar ihracat yaptı. ABD’ye gümrüksüz ihracat, sektörün geçen yılki 32.3 milyar dolar ihracatının yaklaşık yüzde 3’ünü oluşturdu. Sektör yetkilisi ABD’nin sağ ladığı bu imkânın ortadan kalması halinde Türkiye’nin ürünlerinin yüzde 2.5 gümrük vergisine tabi olacağı belirtti. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı Başkanı Yavuz Eroğlu, Trump’ın kararının bu ülkeye yapılan 250 milyon dolarlık plastik ihracatını olumsuz etkileyeceğini söyledi. Eroğlu, kararın yüzde 6.5 ek vergi getireceğini belirtti. Mücevher İhracatçıları Birliği, ABD’ye yapılan 300 milyon dolarlık mücevher ihracatının en az yüzde 50 düşebileceği uyarısında bulundu. 75 milyar dolar hedefine ters Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Türkiye’nin GTS programından çıkarılma kararı için “İki ülke hükümetleri tarafından beyan edilen 75 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi ile çelişmektedir” değerlendirmesinde bulundu. Pekcan, “2018 yılı 11 aylık döneminde ABD’nin GTS kapsamında dünyadan yaptığı toplam 20.9 milyar dolarlık ithalatta Türkiye 1.74 milyar dolarlık ve yüzde 8.2’lik payla 5. tedarikçi ülkedir. Bu karar aynı zamanda ABD’li küçük ve orta ölçekli firmalar ile üreticileri de olumsuz etkileyecektir. Stratejik ortağımız olan ABD ile aramızdaki ticaret hacmini artırmaya yönelik çalışmalarımıza hız kesmeden devam edeceğiz” dedi. Gümrük Birliği 24 yaşında Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) arasında 1995’te imzalanan Gümrük Birliği (GB) bugün 24 yaşına giriyor. Anlaşma, imzanın ardından 1 Ocak 1996’da yürürlüğe girmişti. GB’nin yürürlüğe girmesinin ardından hayata geçirilen yasal düzenlemeler, Türkiye’nin rekabet gücü ve verimliliğine önemli katkı sağladı. Ancak kazanımlara rağmen GB birçok yapısal sorunu barındırmaya devam ediyor. Türkiye’nin AB’ye tam üye olamaması nedeniyle üzerinden 20 yıldan fazla süre geçen GB, Türkiye’nin aleyhine işliyor ve GB’nin gücellenmesi isteniyor. Krediler iktidar partisine Akkuyu’ya yeni ortak aranıyor Akkuyu Nükleer Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko, Rusya Atom Enerjisi Kurumu’nun Akkuyu Nükleer Güç Santralı’ndaki yüzde 49’luk hissesini satma hakkına sahip olduğunu belirterek “Hali hazırda gerçekten ortak arayışındayız. Bazı şirketlerle müzakereler ve görüşmelerimiz devam ediyor. Bu şirketler sadece Türk şirketi değil, yabancı şirketler de olabilir” dedi. Dedusenko, santralın birinci ünitesi için ruhsatların alındığını, ikinci ünitesi için sınırlı çalışma izni bulunduğunu ve üçüncü ünite için de gerekli hazırlıkların devam ettiğini söyledi. Uzun bir zamandır devam eden projede elektrik üretim maliyetleriyle birlikte çeşitli ekipman maliyetlerinin de arttığını aktaran Dedusenko şöyle devam etti. “Santralın yapım bedeli 20 milyar dolar ve Rus tarafı sorumlu olduğu yüzde 51’lik hissenin karşılığının tamamını yatırmış durumda.” l Ekonomi Servisi Moody’s uyardı Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin “düşük” kurumsal sağlamlığının politika yapımının etkinliğinde aşınmayı yansıttığını belirterek “Politika yapımının etkinliğinde azalma geçen yıl yapılan anayasa değişikliği ile hızlandı” dedi. Dönemsel gözden geçirmeye ilişkin sonuçları yayımlayan kuruluş, Türkiye’nin kredi profilinin (Ba3) ülkenin “yüksek” ekonomik gücü tarafından desteklendiğini, Türk ekonomisinin büyüklüğünü, genç nüfusunu yansıttığını belirtti. Semih Decan Turistin yüzde 55’i havlusunu getiriyor Yerli turistlerin davranış biçimini anlamaya yönelik bir ankete göre, otel seçiminde yüzde 48 ile oda hijyeni ilk kriter. Turistlerin yüzde 55’i de kullanacağı havluları beraberinde getiriyor. Yüzde 69’u odadaki bardakları yıkamadan kullanmıyor. Tatilcilerin yüzde 56’sı da banyo kullanımında terlikle küvete giriyor. Tahsilat öncelikli konu SERHAT ALİGİL Eczacıbaşı Tüketim Ürünleri Grup Başkanı Semih Decan, özellikle ev dışı tüketim pazarında bu yıl toparlanma beklediklerini, ancak ekonomideki dalgalanma nedeniyle dikkat edilmesi gerekenler olduğunu belirtti. Eczacıbaşı Profesyonel (EP) ile ülke genelinde otel, restoran, okul gibi 11 bin ev dışı tüketim noktasına hizmet verdiklerini hatırlatan ve piyasadan gelen sinyalleri yorumlayan Decan, “Bir şirket için tahsilat, bu yıl ilk üç öncelik arasında olmalı” dedi. Decan şöyle devam etti: “Çünkü fiyatların bu kadar arttığı bir dönemde nakit yönetimi çok önemli. Geçen ağustostan bu yana daha dikkatliyiz. Unutmayalım ki tahsilatı Eczacıbaşı Tüketim Ürünleri Grup Başkanı Semih Decan, fiyatların arttığı bir dönemde işletmeler için nakit yönetiminin çok önemli olduğunu söyledi. yapılmamış satış, satış değildir. Bu nedenle işletmeler için, bu konuda teknik destek almak, alacak sigortası, teminat gibi finansal araçları kullanmak öncelikler arasında olmalı.” Decan’ın verdiği bilgiye göre Eczacıbaşı Tüketim Ürünleri Grubu geçen yıl 2 milyar lira ciroya ulaştı. Bunun yüzde 35 artışla 400 milyon liralık kısmı EP’den geldi. Bu yıl ihracata daha fazla önem verecekler. Kenevir maliyetli Geçen yıl, temizlik kağıdı hammaddesi selülozda “kusursuz fırtına” yaşandığını belirten EP İş Birimi Di rektörü Ömer Koç ise yüzde 100 ithal olan bu ürünün fiyatının, artan taleple yüzde 45 yükseldiğini, bunun üzerine yüzde 35’lik bir kur farkının ilave olduğunu söyledi. Selüloz üretimi kapsamında kenevir tartışmalarıyla ilgili de yorum yapan Koç, şunları söyledi: “Bir çalışma yaptık ama mukavemeti yüksek olduğu için temizlik kağıdına uygun değil. Çok yüksek maliyet getiriyor.” Ayrıca, özellikle turizmde temizlik ve hijyenin önemine işaret ederek EP Akademi’nin çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Koç, son 4 yılda 30 bin kişiye eğitim verdiklerini söyledi. l ANTALYA Son üç yerel seçimde devlet bankalarının kritik seçim bölgelerinde özellikle ticari kredileri iktidarın lehine dağıttığı ortaya çıktı. Konut sektöründe kredilerin uygun koşullarda sağlanmasının yanı sıra kamu bankalarının kredi kartı borçlularına piyasa koşullarına göre daha düşük oranlarda kredi sağladığı kampanyalar, hükümetin bir seçim hamlesi olarak değerlendirildi. BBC Türkçe’de yer alan habere göre, bu yüzden 31 Mart yerel seçimleri yaklaşırken hükümetin devlet bankaları aracılığıyla kamu kaynaklarını rakiplerinin dezavantajına olacak şekilde değerlendirdiği eleştirileri getirildi. İstihdama yansıyor London School of Economics’ten araştırma görevlisi ve ekonomist Dr. Orkun Saka ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın baş ekonomistlerinden Çağatay Bircan’ın “Kredi döngüleri ve ekonomik sonuçları: Politik konumun sonuçları” araştırmasına göre kamu bankaları, yerel seçimler öncesinde rekabetin yüksek olduğu seçim bölgelerinde iktidar partisinden belediye başkanının olduğu şehirlerde kredi musluklarını açarken, muhalefet adayına kapatıyor. Devlet bankaları, rekabetin güçlü olduğu seçim bölgelerinde eğer AKP’den bir belediye başkanı yönetimdeyse daha fazla ticari kredi sağlıyor. Tam tersine eğer yönetimde bir başka partinin belediye başkanı varsa daha az ticari kredi verildiği görülüyor. Bunun ‘iktidar partisinin yeniden seçilme olasılığını artırmak için kamu kaynaklarını kendi lehine kullanması stratejisi’ olarak değerlendirilebileceği ifade ediliyor. İktidar yanlısı belediye başkanlarının olduğu bölgelerde dağıtılan krediler sayesinde istihdam artışı yaşandığı ve bunun seçim sonuçlarına yansıdığı aktarılıyor. l Ekonomi Servisi Cengiz Durmuş Kemal Şahin Şahinler’den tenise 50 milyon dolar Şahinler Holding, Antalya Belek’teki Club Mega Saray bünyesinde Megasaray Tennis Academy’yi hayata geçiriyor. Türkiye Tenis Federasyonu’yla yapılan işbirliği neticesinde kurulacak olan akademide, yeni sporcular yetişecek. Club Mega Saray bünyesinde kurulacak ve tamamlandığında 700 yatak kapasiteli otel, sporun farklı dallarından tesisler yer alacak. Şahinler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Şahin, “Mega Saray’da 21 tenis kortu vardı. Tenis kortu sayısını 43’e çıkardık. Mega Saray, aile ve eğlence oteli, bunun dışında da sporda çok aktif olan bir otel. Bu yatırımın 50 milyon dolar civarı olacağını düşünüyoruz. Turizm iyi gidiyor ve biz de bu alanda büyümek istiyoruz. Bu sene Mega Saray’a gelen rezervasyon talebi, Türkiye’de ilk 3’e girdi. 8 ay önceden kapanan rezervasyonlarımız var” dedi. Türkiye Tenis Federasyonu Başkanı Cengiz Durmuş, işbirliğiyle Şahinler Holding’in sporculara, antreman imkânı, giysi ve nakit destek sunulacağını söyledi. l Ekonomi Servisi Hulusi Belgü Dövizde yükseliş AVM’lere zarar Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Alışveriş Merkezleri Yatırımcıları Derneği (AYD) yönetiminin geçen eylülde “üç ay önceden bildirilmesi kaydı ile perakendeciye tazminatsız çıkış hakkı” verme kararı aldığını hatırlatarak, AYD’yi sözünü tutmaya çağırdı. Öncel, “Bazı AVM’ler kontratlardaki yüksek tazminat maddeleriyle markalarımızı adeta rehin tutmaya devam ediyor. AYD’nin tazminatsız fesih konusunda verdiği sözü yerine getirmesini bekliyoruz” dedi. AYD Alışveriş Ekonomisi Zirvesi’de konuşan AYD Başkanı Hulusi Belgü ise AVM’lerde kiraların TL’ye dönmesinin ardından, döviz cinsi yüksek borcu bulunan AVM yatırımcılarının yüzde 23’ü bulan gelir kayıpları yaşadığını, genel giderlere ilişkin düzenlemenin de birçok AVM’nin gelirlerinde yüzde 510 daha erimeye neden olduğunu söyledi. Yüzde 6070 borçluluk oranını da hatırlatan Belgü şöyle devam etti: “Dövizde yeni bir sıçrama olması halinde 15 milyar dolar problemle karşı karşıya kalınacak.” l Ekonomi Servisi AİHM Cem Uzan’ın lehine karar verdi Hakkındaki davalar nedeniyle uzun yıllardır Fransa’da yaşayan Cem Uzan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde çocuklarının dondurulan mal varlıkları ile ilgili Türkiye’ye karşı açtığı davayı kazandı. Mahkeme, Türkiye’nin Uzan’ın iki çocuğunun özel mülk hakkını gasp ettiği hükmüne vardı. Euronews’e konuşan Uzan’ın Avukatı Matthias Pujos, “Bu büyük bir zafer çünkü mahkeme Uzan’ı ve Türkiye’yi bir araya gelip bu sorunu çözmek için müzakere etmeye çağırıyor” dedi. 2002 ile 2003 yıllarında çıkan ve “Uzan yasası” olarak bilinen kanunlarla Uzan ailesine üye tüm bireylerin Türkiye’deki mal varlığı dondurulmuştu. l Ekonomi Servisi Gıda enflasyonu yüksek seviyede Merkez Bankası, şubat ayı enflasyonuyla ilgili değerlendirme yaparak “Gıda yıllık enflasyonu bu dönemde gerilemekle birlikte yüksek seviyesini korudu” dedi. Yıllık enflasyonun petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak enerji grubunda yükselirken, diğer alt gruplarda düşüş gösterdiğini belirten bankanın değerlendirmesinde diğer ana başlıklar şöyle: “Temel mallar yıllık enflasyonundaki yavaşlama eğilimi alt gruplar geneline yayılarak sürdü. Hizmet fiyatları ocak ayındaki yüksek artış sonrasında bu dönemde görece ılımlı bir artış gösterdi. Çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonu yavaşlamış, ana eğilimindeki düşük seviyeler korundu. Şubat ayında tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları sürdü.” l Ekonomi Servisi C MY B