Katalog

EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Enf lasyonu indirmek zorTanzim de fayda etmedi. Şubat ayında taze meyve ve sebze fiyatları yüzde 1.78 arttı TÜFE şubatta yüzde 0.16 arttı. Yıllık enflasyon yüzde 19.67 oldu. Bu rakam 2004’ten bu yana görülen en yüksek şubat ayı enflasyonu. Gıda fiyatlarındaki yıllık enflasyon yüzde 29.25 oldu. Fiyatlar yurttaşın cebini yakmaya devam ediyor. Şubat ayında gıda fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 29.25 olarak gerçekleşti. Kış sebzeleri şubat ayında fiyatı en çok yükselen ve enflasyonu artıran ürünler oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) şubatta yüzde 0.16 artarken, yıllık enflasyon ocak ayındaki yüzde 20.35’ten şubatta yüzde 19.67’ye geriledi. Gıda ve alkolsüz içeceklerde şubat ayında yaşanan yüzde 0.9 artış sonrası bu grupta yıllık enflasyon ocak ayındaki yüzde 30.97’den şubatta yüzde 29.25’e geriledi. Gıda enflasyonu her ne kadar gerilese de yıllık bazda alt kalemlerde en fazla artış gösteren ana harcama grubu olmaya devam etti. Sadece tanzim satış tezgâhına çıkan ve ite kaka market zincirlerinin reyonlarında fiyatı düşürülen ürünlerin beşinde yüzde 2.6 ile yüzde 14.7 arasında düşüş var. Domatesin fiyatı yüzde 14.7, çarliston SÜTLÜ TATLILAR SEPETE GIRDI TÜİK, enflasyon sepetini de güncelledi. Sepete hazır et yemekleri, konserve balık, hazır sütlü tatlılar, dereotu, nane, roka, tere, fındık ezmesi, çocuk elbisesi, evcil hayvanlar için gıda harcamaları, saat ve kadın çantası olmak üzere 12 yeni ürün girdi. Sepet bu yıl, 418 madde, 895 madde çeşidini kapsayacak. Sepette ana harcama gruplarının ağırlığı da değişti. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunun ağırlığı 23.03’ten 23.29’a çıkarken, alkollü içecekler ve tütün grubunun ağırlığı ise 5.14’ten 4.23’e düştü. Türkiye’de şubatta yıllık bazda tüketici fiyatlarının en fazla arttığı bölge, yüzde 24.89 ile “Şanlıurfa, Diyarbakır” oldu. biber yüzde 7.3 ve kuru soğanın ise fiyatı yüzde 7.2 geriledi. Patates ve salatalıkta ise fiyat artışı sırasıyla yüzde 6.7 ve yüzde 13 oranında oldu. Yeşillik zam şampiyonu Şubat ayında taze meyve ve sebze fiyatları Türkiye genelin de ortalama yüzde 1.78 arttı. İş lenmiş ve işlenmemiş ürünler de hesaba katıldığında tüm gıda ürünlerinin ortalama fiyat artışı yüzde 0.98 oldu. Şubatta fiyatı en çok artan ürünler sıralamasında ilk sıra larda yeşillikler ve kış sebzele rinin yer alması dikkat çekti. Fi yatı en çok artan ürün yüzde 35.19 ile marul oldu. Maydano zun fiyatı yüzde 23.97, kırmızı lahananın yüzde 18.66 arttı. Ana harcama grupları iti bariyle 2019 Şubat’ta endeks te yer alan gruplardan aylık en yüksek artış yüzde 2.48 ile sağ lık grubunda gerçekleşti. Eği timde yüzde 1.64, piyasalar ta rafından yakından takip edi len gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.90, lokanta ve otellerde yüzde 0.87 ve ulaştırmada yüz de 0.71 artış gerçekleşti. Yurtiçi üretici fiyat endeksi (YİÜFE) şubatta yüzde 0.09 artarken ocak ayındaki yıllık yüz Yukarı yönlü riskler sürüyorde 32.93 artış yüzde 29.59’e ge riledi. l Ekonomi Servisi Garanti Bankası Yardımcı Başekonomisti Seda Güler BAKAN Mert, gıda enflasyonunun hâlâ yüksek olduğunu ve risk teşkil IYIMSER ettiğini vurguladı. Mert, “Gıdada beklediğimiz düzeltme gel Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Şubat ayı enflasyon rakamı alınan tedbirlerin etkisini gösteriyor. Enflasyon gerilemeye devam edecek. Gıda enflasyonunun, beklentilerin altında kalması tanzim satış kararının gıda fiyatlarını baskılamadaki başarısını gösterdi. Önümüzdeki sü reç için enflasyon açısından çok daha iyimseriz” dedi. medi. Tanzim satışlarla negatif enflasyon bekliyorduk ama hâlâ mevsimsel ortalamada artan bir gıda enflasyonu gö rüyoruz. Yıllık gıda enflasyonu hâlâ yüzde 30’a yakın. İşlenmemiş gıdada taze meyve sebze grubunda yüzde 40’lara varan artışın devam ettiğini görüyoruz, bu da önümüzdeki dönem için riskli unsurlardan biri olmaya devam ediyor” yorumunu yaptı. İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Yıllık enflasyonun yılın ilk yarısında yüzde 1920 bandında seyrettikten sonra üçüncü çeyrekte düşüşünü hızlandıracağını düşünüyoruz. Enflasyonda ikna edici bir düzeltme oluncaya kadar sıkı duruşunu koruyacağını söyleyen Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine haziran toplantısı ile başlayacağı kanısındayız” dedi. İşe yaramadı CHP Sözcüsü Faik Öztrak, enflasyonun beklentinin altında gelmesine karşın hayat pahalılığının en yüksek ol duğu ilk 10 ülke içinde olan Türkiye’nin, Liberya, Sierra Leone ve Angola gibi Afrika ülkeleriyle aynı ligde olduğuna dikkat çekti. Öztrak, gıda fiyatlarında enflasyonun çok yüksek olduğunu belirterek, “İktidarın seçim öncesi göstermelik kurduğu tanzim satış mağazalarının ise pek bir işe yaramadığı anlaşılıyor” dedi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu da “Tanzim satışlar enflasyona çare olmadı. Yaş sebze ve meyvede yıllık enflasyon yıllık yüzde 59.7. Zaten vatandaş cebine bakınca gerçek enflasyonun ne olduğunun farkında” diye konuştu. Katar, RollsRoyce ile 23 markete soruşturma Rekabet Kurulu, 7 Şubat 2019 tarihli toplantısında, perakende gıda ticareti ile iştigal eden zincir marketlerin su ile yaş meyve ve sebzelerin perakende satış fiyatlarını belirlerken rekabet karşıtı davranışlar içerisinde bulunup bulunmadıklarının tespiti amacıyla soruşturma açılmasına karar verdi. Rekabet Kurulu’nun soruşturma yapacağı 23 zincir market arasında BİM, Şok Marketler, Migros Ticaret, Hakmar Gıda, UCZ Mağazacılık, Carrefoursa, Makro Market, Adese, Mopaş Marketcilik, Ersan Alışveriş, Başgimpa Başdurak, Çağrı Gıda, Bildirici Gıda, Metro Grosmarket Bakırköy de bulunuyor. TMO pirinç ithal edecek Buğday, mercimek, kuru so ğan, patates, kuru fasulye, nohut gibi yüzlerce ürünü ithal eden ekonomi yönetimi, pirinç ithalatına da devam ediyor. Reuters’da yer alan habere göre Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), toplam 30 bin ton pirinç alımı için bir dizi uluslararası ihale açtı. Avrupalı ticaret kaynaklarının verdiği bilgiye göre, ihalelere 7 Mart’a kadar teklif verilebilecek. TMO sevkıyatın 14 Mart ve 15 Nisan tarihleri arasında yapılmasını istiyor. Kale’nin arasını Geçen yıl 642 bin adete gerileyen otomotiv pazarının bu yıl 450 bine ineceği tahmin ediliyor. Oto pazarında dev küçülme Otomobil ve hafif ticari araç pazarı şubatta yüzde 47.1 daralarak 24 bin 875 adet oldu. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, yılın ilk iki ayındaki daralma ise yüzde 52.2 oldu ve satışlar 39 bin 248’e geriledi. Şubat ayında otomobil satışları geçen yıla göre yüzde 46.5 düşüşle 19 bin 205 adede indi. Hafif ticari araç satışları ise yüzde 49 düşüşle 5 bin 670 adet oldu. Otomotiv pazarı, sert yükselen faizler, TL’deki keskin değer kaybıyla gelen fiyat artışları ve tüketici güvenindeki gerileme nedeniyle geçen yıl nisan ayından itibaren giderek artan hızlarda daralırken, daralma geçen yıl ekim ayında zirve yaparak yüzde 76.5’i buldu. Satışlardaki daralma, hükümetin mart sonuna kadar devam edecek vergi indirimlerinin başladığı kasım ayından bu yana sınırlı da olsa hız kesti. Satışlar kasım ve aralıkta sırasıyla yüzde 42 ve 43, ocak ayında ise yüzde 59 daraldı. ODD, geçen yılın tamamında yüzde 35 küçülerek yaklaşık 642 bine gerileyen ağır ti cari araç dahil otomotiv pazarının bu yıl 450 bin adede ineceğini tahmin ediyor. Öte yandan operasyonel araç kiralama şirketlerinin araç parkı geçen yıl yüzde 11.5 daralarak 323 bin 827 araca inerken, sektörü temsil eden Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği sektörün bu yıl tekrar büyümeye geçeceğini öngördü. Operasyonel araç kiralama sektörü geçen yıl 89 bin 463 adet araç satın alarak 10.5 milyar lira tutarında yeni araç yatırım yaptı. l Ekonomi Servisi açıyor İngiliz motor üreticisi, KatarTürk ortaklığındaki şirketin motor geliştirmeye yönelmesiyle çalışmaların kapsamını daralttı. İngiliz motor üreticisi RollsRoyce Holdings, Türkiye’nin tasarladığı savaş uçağının motorunu geliştirmek için Kale Grubu ile yürüttüğü çalışmaların kapsamını daralttığını açıkladı. Rolls Royce, fikri mülkiyet paylaşımı hakkındaki anlaşmazlık ve KatarTürk ortaklığındaki şirketin motor geliştirme işine girişi nedeniyle Kale ile yapılan görüşmelerde geçen yıl sorunlar yaşandığına dikkat çekti. RollsRoyce sözcüsü gelişmeleri Reuters’a doğruladı. Kale Grubu 2017’de uçak motoru üretmek için ortaklık kurdu. Ortaklık TFX veya Milli Muharip Uçak adıyla bilinen yeni nesil savaş uçağı programında kullanılmak üzere motor geliştirmek istiyordu. Kale Grubu’nda TFX program lideri Selim Ergün, “Kale ve RollsRoyce olarak son teklifimizi geçen yıl sonunda Savunma Sanayi Başkanlığı’na (SSB) sunduk. Cevap bekliyoruz” dedi. BMC ortak SSB geçen yıl kasımda ise motoru geliştirmesi için TR Motor şirketi ile sözleşme yaptı. TR Motor’un dolaylı ortakları arasında TürkKatar ortaklığı olan BMC Otomotiv, doğrudan ortakları arasında ise TUSAŞ ve SSTEK Savunma Sanayi Teknolojileri şirketi bulunuyor. l Ekonomi Servisi 115 MART 2019 SALI Kadın haklarında bir ileri, hoop üç geri Amerika’da işçi kadınların başkaldırıları, ölümüne savaşımları ile gündeme giren kadın haklarının gelişimine ilişkin sorgulamada, yakın tarihimizdeki uçuşumuzdan bugüne gelişle sınırlı bir sorgulamayı paylaşmak istedim.. 1980’li yıllar dünyaTürkiye gelişmelerinde, farklı gerekçelerle gibi görünse de çakışan, anlamlı bir 2. milad... İngiltere’de solsosyal devletin çöküşü, Thatcher Murdoch ittifakının, tüm çoğunluk emekçilerin çıkarlarının hedef alındığı yaşamın aşağıya çekilmesi odaklı, elbet medya güdülemesi ittifakındaki uygulamalarıyla tüm ezilenler için tartışmasız kadınlar odaklı geriye püskürtme. Türkiye’de, Türkiye’nin öznel koşullarında 1960’lar sonrası, özgürlükler odaklı bir anayasal, yasal düzenlemeler içinde, ülkemizde Cumhuriyetin aydınlanmacı, devrimci toplumsal birikimine, yaşamın her alanında gündeme giren solsosyal örgütlenmelerin katkısındaki sıçrama boyutlu gelişmelerden.. Dönemin tek kutuplu dünya ideolojisi odaklı dengelerinde duyulan kaygılarla, Türkiye’nin ekonomik, sosyal, siyasal gelişiminde, demokrasi, sendikal haklar kazanımlarındaki sıçramalarla, hak arayabilmenin toplumsal örgütlülük güçlerinde gelişmiş demokrasilerin evrensel ölçeklerini yakalamadaki yürüyüşüne fren işlevi için, “24 Ocak Kararları yetmez, artı askeri darbe icraatları projesine gereksinim”... HHH İngiltere’de İşçi Partisi, örgütlülükte özdeşleştiği İngiliz işçi sendikalarının örgütlü güçleri, siyasal, toplumsal etkinliklerinde diplerde. Madenler toptancı kapatılırken, Güney Afrika’dan ucuz kömür ithali ile, iş güvenceleri olan dev bir kitle, işsizlikle birlikte aileleri, eşleri, çocukları, maden köyleri, evleriyle birlikte yok oluşla yüzleşmede. Evlerinden hiç çıkmamış madenci eşleri öngörülemeyen bir direnme, örgütlenme gücüyle, İngiltere’nin bütün kadınlarını etkileyen, elbette feministlerle, İşçi Partisi, sendikal örgütlülükler ideolojisi kökenli kadınların kadın hakları savaşımı ateşini fitilliyorlar. Aralarına her iki kaynaktan birden ışınlanmıştım. Murdoch’ın dev medya çalışanlarını işlerinden etme projelerinde, kaçak gizli grev kırıcılarının eğitilmesinde Yeni Asır’dan iki kızımız kullanıldığı için, TGS yönetiminden işçiler, çalışan gazeteciler yanında bir kadın gazeteci kimliğimle, yazarı ile teknik çalışanına gazetecilerin buluştukları büyük gösterilerde, bizim yandaş savaşımımızla, gazetecilik ve sendikal örgütlülüklerimizle birlikte olduğumuzu anlatmaya çabalıyordum. Doğrusu onlar bizden doğal olarak çok ilerde, güçlü yol almışlardı. Sendikalarda, sol siyasal örgütlenmelerde kadınlar eşitlikçi kotalar da belirleyici olarak, çok boyutlu çok etkin roller kapmışlardı. Kadın hakları savaşımı çok kısa dönemde katettiği uzun yola bakıldığında bir daha kazanımlarını kaybetmeyecek gibiydi. HHH Türkiye’de, 12 Eylül askeri darbesi, emperyal dış odaklar desteğinin ötesinde, içerde liberal sermaye, siyasal İslamcı kimlikli cemaat ittifakları da içinde, solu, sendikal yaşamın her alanına dönük toplumsal örgütlenmeler içinde, silindir gibi ezdiğinden, toplumsal kazanımları çok ağır bir geriye püskürtme gündemdeydi... Uzatmadan on binler cezaevlerinde, sol toplumsal örgütlenmeler dağıtılmış olarak, cezaevleri kapılarında dik durmak, savaşlarda olduğu üzere kadınların sırtına yüklenmişti.. Analar, bacılar, eşler, kardeşler insan hakları savaşımlarının kıvılcımlarını yakarken kadın hakları savaşımının da dinamiğini yükselttiler. Kendilerini siyaseten selendiremeyen ne kadar cephe varsa, kadın üzerinden siyaseti keşfetti.. “Senin yemenin boynunda, benimki başımda” diyen örtünme hareketlerini kıskanmış olmalılar, liberal cephenin “papatyalı kadınları” da öne çıktı. Feminist hareket Osmanlı’dan kökleri olan dinamiği, birikimi ile sessiz kalamazdı.. Dünya çapında kadın hakları evrensel dinamizmi, kotalarla her yerde var oluşun patlaması.. Uçmuş gibiydik ama çok çabuk yeniden dibe vurduk.. “Bir adım ileri, hoop üç adım geri”nin devamı, bir sonraki yazımda... KISA... KISA l Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Başkanı Muhiddin Gülal, “FETÖ ile bağlantılı olması nedeniyle TMSF kayyımında yönetilen 932 şirket bulunuyor. Bu şirketlerin toplam öz kaynakları 21.2 milyar TL, ciroları 31.7 milyar TL ve aktif büyüklüğü de 57.9 milyar TL” dedi. l PepsiCo Türkiye, son iki yıldır Pazarlama Yiyecek Kıdemli Müdürü olarak görev yapmakta olan Osman Dilber’in Ocak 2019 itibarıyla Yiyecek Kategorisi Pazarlama Direktörü pozisyonuna getirildiğini duyurdu. l Ant Yapı, beşinci turizm yatırımını, Radisson Hotel Group’un premium markası Radisson Collection ile Bodrum’da gerçekleştiriyor. Radisson Collection Resort & Spa Bodrum otelinin 2021’de faaliyete geçirilmesi planlanıyor. C MY B