Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ [email protected] 28 ŞUBAT 2019 PERŞEMBE 7 Tehlikeli restleşmeHindistan’ın operasyonunun ardından dün taraflardan birbirlerinin uçaklarını vurdukları açıklaması geldi Pakistan Başbakanı İmran Han, Ulusa Sesleniş konuşmasında diyalog ve sağduyu çağrısında bulundu. Asya’da nükleer silah sahibi İslamabadYeni Delhi cephesinde Keşmir bölgesi ekseninde önceki gün Hindistan’ın Pakistan’a hava saldırısı ile patlak veren gerilim dün karşılıklı askeri hamlelerle daha da tırmandı. Hindistan’ın Pakistan’da “terör kamplarını vurduğunu” duyurduğu bombardımanın ardından dün iki ülke birbirlerinin savaş uçaklarını düşürdüklerini açıkladı. Pakistan ordusu Keşmir’in İslamabad kontrolündeki bölümünde hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle Hindistan’a ait iki savaş uçağının düşürüldüğünü duyurdu. Pakistan devlet medyası gözaltına aldıkları bir Hindistanlı pilotun sorgulama anlarını içeren videosunu yayımlarken Yeni Delhi yönetimi ise bir pilotun kayıp olduğunu kaydetti. Doğruluğu AFP tarafından teyit edilen videodaki Hintli pilotun adının Abhinandan Varthaman olduğu belirtildi. Pilotun videoda “Pakistan tarafının kendisine çok kibar davrandığını ve bundan etkilendiğini söylediği” aktarıldı. Hint ordusu da bir Pakistan savaş uçağını düşürdüğünü açıkladı. Pakistan ise Hindistan tarafından düşürülen bir uçağı olmadığını savundu. Pakistan’ın hava sahasını geçici süreyle kapattığı, Pakistan’ın düşürdüğü uçakların ardından Pakistan istihbarat servisi tarafından gözaltında olduğu belirtilen pilotun görüntüleri de yayımlandı. bu nedenle pek çok uluslararası uçuşta aksama yaşandığı kaydedildi. Öte yandan Keşmir bölgesinde Hindistan’a ait MI17 tipi askeri helikopterin dün sabah düştüğü bildirildi. Yetkililer, 6 Hava Kuvvetleri mensubu ve bir sivilin yaşamını yitirdiğini açıkladı. NDTV haber kanalı, Pakistan’ın, helikopterin düşmesiyle bağlantısı olmadığını savunduğunu duyurdu. Hindistan kontrolündeki Cammu Keşmir bölgesinde 14 Şubat’ta düzenlenen saldırıda en az 40 kişi yaşamını yitirmişti. Yeni Delhi hükümeti İslamabad’ı terör örgütlerine ılıman iklim yaratmak la suçlamıştı. Saldırıdan sorumlu tutulan Ceyşi Muhammed örgütünün “Pakistan’daki eğitim kamplarına” hava bombardımanı düzenlendiğini duyurmuştu. Pakistan’dan saldırıya sert tepki yükselmişti. ‘Diyaloğa davet’ Bu arada Pakistan Başbakanı İmran Han, Hindistan’ı gerilimi diyalog yoluyla çözmeye çağırdı. “Pakistan jetlerinin Hindistan’da altı hedefi başarıyla vurduğunu” kaydeden Han, Ulusa Sesleniş konuşmasında, “iki ülkenin elindeki silahlar nedeniyle durumun kontrol den çıkma tehlikesine” dikkat çekerken “Hindistan topraklarında olan bitenle ilgili işbirliği yapmaya hazırız ama şu anda oturup birlikte konuşmamız gerekiyor. Sağduyunun kazanması gerekiyor” diye konuştu. Hindistan’a saldırıyı birlikte inceleme teklifi sunduklarını belirten Han, “İşbirliği yapmak istedik çünkü biz de geçmişte terörden çok çektik. Bundan sonra ne yapacağımız asıl problemdir. Hint yönetiminin sağduyulu davranması çok önemli. Sizin ve bizim elimizdeki silahlar dikkate alındığında yanlış hesaplamaların altından kalkabilecek durumda mıyız? Tansiyon yükselmeye devam ederse ne olur? Oradan sonrası Başbakan Modi ve benim elimde değil. Sizi bir kez daha diyaloğa davet ediyorum. Sorunlarımızı diyalog yoluyla çözmeliyiz” ifadelerini kullandı. İtidal çağrısı Bölgede tansiyonun düşürülmesi için dün birçok ülkeden yine itidal çağrısı yükseldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, BM kararları çerçevesinde çözülmesi gerektiğini belirttiği problemin çözümünde üzerlerine düşeni yapmaya hazır olduklarını dile getirdi. Çavuşoğlu, gerginliğin sadece iki ülke arasında sınırlı kalmadığını, Afganistan barış sürecine de etki ettiğini vurguladı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise “İki tarafa da ne pahasına olursa olsun doğrudan iletişime geçerek gerilimden kaçınmaları tavsiyesinde bulundum” dedi. Asya’da yeni saflaşma Hindistan ile Pakistan arasında 1940’lardan bu yana çözüleme yen Keşmir sorunu, iki ülkenin de nükleer silahı bulunması ne deniyle tüm bölgeyi tehdit ediyor. Pakistan ile Hindistan arasında 1947’den bu yana çözülemeyen Keşmir sorunu, dün çatışmaya dönüştü. Pakistan’ın iki Hint uçağını düşürmesinin ardından iki nükleer gücün ge rilimi artırmaları dünyayı tedirgin ediyor. Böl ge konusunda çalışan Dr. Barış Adıbelli, Çin ile ABD arasındaki rekabetin Hindis SERTAÇ EŞ tan ve Pakistan’a yansıdığını dile getirdi. Çin’in Pakistan ile geliştirdiği stratejik ilişkilerin Hindistan ve ABD’yi rahatsız ettiğini belirten Adıbelli, “Gerginliğin Çin tarafından 2013 yılında ilan edilen Kuşak ve Yol inisiyatifini hedef al dığı açıktır” diye konuştu. Dr. Adıbelli, Pakistan ile Hindistan arasında yeniden alevlenen ve çatışmaya dönüşen Keşmir sorununun bölgeye ve dünyaya yansımalarını Cumhuriyet’e değerlendirdi. Dikkatlerin Kuzey Kore ve ABD görüşmelerine kilitlendiği bir dönemde Keşmir merkezli yaşanan gerilimin AsyaPasifik bölgesindeki dengeleri oy nattığını belirten Adıbelli, “İki ülke arasısın daki gerginliğin arkasında Çin’in Yol ve Kuşak inisiyatifinin olduğu açık. Başından beri Hin distan bu projeye soğuk bakıyor. Çin’in tüm davetlerine rağmen Hindistan projeye uzak durdu, eleştirdi. Hatta ABD ile alternatif projeler üzerine çalışmaya başladı. ÇinPakistan ekonomik koridoru olarak da bilinen bu projenin Pakistan’ı jeopolitik olarak bölgede daha da güçlendireceği açıkça görülmektedir” dedi. ‘Çin’e deniz üssü’ Kısa süre önce İmran Han’ın başbakan olmasıyla birlikte ÇinPakistan ekonomik koridorunun genişletilmesi yönünde karar alınmasının Hindistan’ı harekete geçirdiğini savunan Adıbelli, “Bir şekilde Pakistan’ı istikrarsızlaştırarak bu projeyi sabote etmek istiyor. Hindistan, aynı zamanda Çin’in Hint Okyanusu’nda jeostratejik bir konumu olan Myanmar ile geliştirmiş olduğu ilişkilerden de rahatsız. Çin’in deniz İpek Yolu’nun başarısı Hindistan’ın Hint okyanusundaki gücünün kırılmasıyla mümkün. Bu bağlamda, Pakistan’ın Hürmüz Boğazı yakınındaki Gwadar limanı oldukça önemli. Hatırlanacağı üzere bu liman Çin’in yardımıyla yapılmış, burada Çin donanmasının kullanabileceği bir deniz üssü inşa edilmişti” değerlendirmesini yaptı. Çin ile Hindistan arasında geçen yıl Doklam Yaylası nedeniyle gerginlik yaşandığını ve iki ülkenin sınıra askeri takviye yaptığını anımsatan Adıbelli, “Hindistan kasıtlı olarak Çin ile de gerginliği son zamanlarda kademeli olarak artırmaya çalışıyor. Kuşkusuz gelişmeler, Trump yönetiminin Asya Pasifik bölgesini HintPasifik bölgesi olarak resmen adlandırması, bölgede Hindistan’a özel bir değer ve rol atfetmesiyle de yakından ilişkilidir” diye konuştu. Trump’ın göreve gelmesinin ardından Pakistan’a “teröre destek vermek” gerekçesiyle yardımları kestiğini, yaklaşımın hedefinin bu ülkeyi dünyadan ve Çin’den tecrit etmek olduğunu belirten Adıbelli, “Daha ilginç olan nokta ise 2018’de Hindistan ve Pakistan Şanghay İşbirliği Örgütüne (ŞİÖ) tam üye olmuşlardır. Bugünkü krizle birlikte ŞİÖ’nün itibarına da zarar verildi. ŞİÖ, kendi üyeleri arasında barış, güvenlik ve itimadı sağlayamayan bir örgüt konumuna düştü. Oysa ŞİÖ’nün en önemli özelliği üyeleri arasında diyalog zemini sağlamasıydı” dedi. l ANKARA Basına poz verdikten sonra kısa bir ikili görüşme yapan Kim ve Trump, daha sonra beraberlerindeki heyetle birlikte akşam yemeği yedi. Hanoi’de ekonomik flört ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jongun, geçen yıl Singapur’da gerçekleşen ilk yüz yüze buluşmanın ardından bu kez Vietnam’ın ev sahipliğinde bir araya geldi. İki günlük zirvede iki lider dün akşam yemeğinden önce bir araya geldi. Trump, Kim’e hitap ederek “Ülkenizin inanılmaz bir ekonomik potansiyeli var. Muhteşem bir geleceğiniz olduğunu ve büyük bir lider olduğunuzu düşünüyorum” ifadelerini kullandı. Trump ve Kim’in bugün de görüşmesi bekleniyor. Ülkeler arasındaki ikili ilişkiler, Uzak Asya’daki politik dengeler ve küresel ölçekteki silahlanma yarışı bakımından önem taşıyan zirvenin öncesinde de liderler olumlu mesajlar verdi. Geçen yılın haziran ayında iki ülke liderini ilk kez buluşturan Singapur zirvesinin ardından Kim’le tekrar bir araya gelen Trump, “görüşmelerin başarılı geçeceğini umduğunu” söyledi. “Nükleerden arınma konusunda geri adım atılmayacağını” belirten Trump, fiilen biten Kore savaşının resmen sona erdirilmesine ilişkin soruya ise “Göreceğiz” yanıtı verdi. Gelişme vurgusu Trump görüşmeden önce attığı tweette “Vietnam, dünyada pek az yerin yapabildiği şekilde gelişiyor. Kuzey Kore de nükleerden arınırsa, aynısını, hem de çok hızlı şekilde yapabilir” ifadelerini kullandı. Kuzey Kore lideri Kim Jongun ise “261 gün sonra bir kez daha buluşmayı başardık. Bu süre gerçekten çok büyük çabalara sahne oldu. Başarılı bir görüşme olmasını umuyoruz” şeklinde konuştu. Geçen yıki zirvede Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılması konusunda ortak çalış Trump’ın Vietnam Devlet Başkanı ile görüşme öncesinde bir öğrenciden aldığı Vietnam bayrağını salladığı anlar objektiflere yansıdı. ma kararı alınmıştı. Zirvenin ardından Trump’tan, “Kuzey Kore artık bir nükleer tehdit değil” açıklaması gelirken, Pyongyang yönetimi ise kimi deneme tesislerini kapatmıştı. ABD tarafı da iyi niyet göstergesi olarak Güney Kore ile yapılan askeri tatbikatların askıya alındığını açıklamıştı. Öte yandan, ABD istihbaratı Kuzey Kore’nin nükleer silahlarından vazgeçmesinin çok mümkün olmadığı görüşünde. Vietnam’ın başkenti Hanoi’deki görüş melerde de Trump’ın nükleer silahlardan arınma gündemini öne süreceği, Kim’in ise ülkesinin ekonomisini zorlayan yaptırımlar konusunda taviz isteyeceği yorumları yapılmıştı. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Hanoi zirvesinin “nükleerden arınma sürecinin ilerlemesi bakımından önemli bir adım olabileceğini” belirtti. ABD ve Kuzey Kore liderlerinin görüşmesinde, Güney Kore’yi de yakından ilgilendiren Kore Savaşı’nın bir barış anlaşmasıyla sona ermesi konusu da gündemde. ABD Başkanı Trump, Kim’le görüşmesi öncesinde Vietnam Devlet Başkanı Nguyen Phu Trong ile görüştü. Vietnam’ı Kuzey Kore’ye örnek olarak gösteren Trump, ABD’li Boeing ve General Electric şirketlerinin Vietnam havayolları şirketleri VietJet ve Bamboo ile imzaladığı anlaşmalardan övgüyle söz etti. Trump, Vietnam’ın ABD silahlarını alma isteğinden de memnun olduklarını belirtti. eski avukattan suçlamalar ABD Başkanı Donald Trump’ın eski avukatı Michael Cohen, Temsilciler Meclisi’nde verdiği ifadede Trump’ı “ırkçılık, dolandırıcılık ve düzenbazlıkla” suçladı. Cohen, “Bu ülke Trump’ın beyaz ırkçıları ve bağnazları koruduğunu gördü. Fakir ülkelere ‘b.k çukuru’ dediğini de gördü. Özelde daha da fena. Bana bir keresinde Obama o zaman daha ABD başkanıyken ‘Siyah biri tarafından yönetilen ve ‘b.k çukuru’ olmayan bir ülke söyle’ dedi, ‘Siyahlar çok aptal olduğu için kendisine hiçbir zaman oy vermeyeceklerini’ söyledi” ifadelerini kullandı. Cohen, Trump’ın kendisine seçim kampanyası fonlama yasalarına aykırı bir şekilde Stormy Daniels adlı kadına ilişkilerini örtbas etmesi için 130 bin dolar ödeme yapma talimatı verdiğini belirtti. Co hen, Daniels’a yaptığı ödemenin karşılandığı çeklerin de Trump’ın oğlu Donald Trump Jr. ve baş mali yetkilisi tarafından imzaladığını savundu. Cohen, aynı zamanda Trump’ın kampanya sırasında Moskova ile yürütülen emlak anlaşması görüşmelerinden haberdar olduğunu ve bu konuda yalan söylediğini iddia etti. Cohen, Trump’ın daha önce açıkladığının aksine WikiLeaks’in Demokratik Ulusal Komitesi’nin epostalarını sızdıracağını bildiğini de öne sürdü. Eski avukat, kampanya ihlalleri, vergi kaçakçılığı ve Kongre’ye yalan ifade suçlamalarından üç yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Bu arada Temsilciler Meclisi, Trump’ın ilan ettiği “ulusal acil durumun” iptal edilmesini öngören tasarıyı onayladı. Tasarı Senato’da da oylanacak. Mısır’da tren faciası bakanı istifa ettirdi Kahire’nin Ramses bölgesinde yer alan tren istasyonunda dün sabah meydana gelen kaza ve sonrasında çıkan yangında 20 kişi yaşamını yitirdi, 43 kişi yaralandı. Facianın ardından Mısır Ulaştırma Bakanı Hişam Arafat istifa etti. Başbakan Mustafa Medbulli de Arafat’ın istifasını kabul ettiğini duyurdu. Trump’ın danışmanı ve damadı Jared Kushner ile Saray’da yapılan toplantıya Maliye Bakanı ve Erdoğan’ın damadı Albayrak da katıldı. Ankara’da damat diplomasisi ABD Başkanı Donald Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Saray’da bir araya geldi. ABD yetkilileri güvenlik önemleri altında Kushner’ı, Esenboğa Havaalanı kargo bölümünden çıkardı. Görüşmede, Suriye ve terörle mücadele başta olmak üzere bölgesel konular ve ikili ilişkilerin ele alındığı öğrenildi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da görüşmede hazır bulundu. Kushner’e ise Trump’ın Uluslararası Müzakereler Konusundaki Özel Temsilcisi Jason Greenblatt ve İran Özel Temsilcisi Brian Hook da eşlik etti. Kushner’in ziyareti öncesinde Erdoğan, “Görüşme Sayın Trump’ın da bana ifade ettiği şekliyle ekonomi ve bölge sorunlarıyla ilgili” açıklamasında bulunmuştu. Kushner, bu hafta Ortadoğu’da art arda ziyaretler düzenleyeceğini geçen günlerde açıklamıştı. Uzun süredir İsrail Filistin sorununa kalıcı bir çözüm getirecek olan Ortadoğu Barış Planı üzerinde çalıştığını ve Türkiye’de de temaslarda bulunacağını belirten Kushner’in, Suudi Arabistan ve Katar’ı da ziyaret etmesi bekleniyor. Erdoğan, Kushner’ın ziyareti öncesinde Saray’da yaptığı konuşmada “Biz tökezlersek coğrafyamızdaki tüm insanları birbirlerine kırdırmak için her gün yeni oyunlar çevirenler bayram eder. Biz tökezlersek Avrupa’dan Amerika’ya kadar tüm Batı’da yükselişe geçen İslam düşmanları adeta zincirlerinden boşalmışa döner” dedi. Erdoğan, Kushner’la görüşmesinden sonra Çad Cumhurbaşkanı İdris Debi Itno ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda bir araya geldi. l ANKARA/Cumhuriyet ABD’den İdlib açıklaması ‘Ateşkes hayati önem taşıyor’ ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilci Yardımcısı Jonathan Cohen, Astana ortakları RusyaTürkiye ve İran’ın “çatışmasız bölge” uzlaşısı kapsamındaki İdlib’de ateşkesin sürmesini istediklerini açıkladı. Cohen, “Ateşkes, üç milyon sivilin ve NATO müttefikimiz Türkiye’nin sınırlarının korunması için hayati öneme sahip” diye konuştu. ABD’nin Suriye’den çekilme takvimine ilişkin belirsizlik sürerken Rusya ve Şam yönetiminden Washington’a “tamamen çekil” çağrısı geldi. Ortak açıklamada, ABD askerlerinin Suriye’den ayrılması ve ülkenin güneydoğusunda kamplarda bulunan insanların Rusya ve Suriye tarafından tahliyesine izin verilmesi istendi. Geçen hafta Suriye Demokratik Güçleri’nin elindeki 250’yi aşkın IŞİD’liyi teslim aldıklarını doğrulayan Bağdat yönetimi ise ülkeleri tarafından reddedilen yabancı cihatçıları kabul etmeyeceklerini bildirdi. Rusyaİsrail krizi çözüldü Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Putin ile İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Moskova’daki görüşmesinde, Rus savaş uçağının Suriye’de İsrail tarafından düşürülmesiyle başlayan krizin sona erdiği duyuruldu. İsrail’in, Suriye’deki faaliyetlerine, Rusya’nın güvenliğini ön planda tutarak devam edeceği garantisi verildiği açıklandı. Ruhani’den mektup Tahran’da Zarif’i ikna çabası İran Dışişleri Bakanı Ce vad Zarif’in ge çen pazartesi Su riye Devlet Başka nı Beşşar Esad’ın Tahran ziyareti sonrası istifasını sunmasının ardından görevine dönmesi için girişim Zarif, dün Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın ziyareti için düzenlenen törene katıldı. ler artıyor. İstifayı kabul etmediğini duyu ran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Zarif’e hitaben kaleme aldığı mektupta “Güç, ka biliyet ve cesaretle yolunuza devam edi niz. Ülkenin diplomatik organlarına, hükü mete ve hatta Cumhurbaşkanı’na yönelik baskıların farkındayım” ifadelerini kullandı. Muhafazakâr kanadın etkili isimlerinden Devrim Muhafızları Kudüs Gücü’nün komu tanı General Kasım Süleymani de Zarif’in görevine dönmesi gerektiğini vurguladı. Bakan MeVlüt Çavuşoğlu ‘İran’ın köşeye sıkıştırılması yanlış’ Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İran’a karşı yaptırımlar konusunda Türkiye’nin ilkeli bir tutum sergilediğini savunarak “İran’ın bu kadar köşeye sıkıştırılmasını doğru bulmuyoruz” dedi. Çavuşoğlu, Kıbrıs’ta Rum tarafının tutumları nedeniyle çözüme ulaşılamadığını söyledi. C MY B