Katalog

10 28 ARALIK 2019 CUMARTESİ TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN HABER Mete Akalın’ın, İTÜ öğrenciliğiyle başlayan, deprem yıkımlarına odaklı Oda Depreme karşı savaşınBaşkanlığına, sol siyasal, kültürün her alanına uzanan toplumsal yaşamından... her taşında var Mete Akalın ile karşılaşmalarımız aslında Harun Karadeniz’in 1968 İTÜ Öğrenci Birliği Başanlığı yıllarına uzanır. Ama o yıllardan günümüze Mete Akalın’ın, inşaat mühendisliği uzmanlık çalışmaları, en çok da o günlerden bugünlere, şube yöneticiliği, en genç seçilmiş İnşaat Mühendisleri Odası Başkanlığı da içinde.. Yine bilinen her ölçekte o tarihlerden günümüze yaşanmış küçüklü büyüklü depremlerimiz, İstanbul yoğunlukları da olmak üzere, tümünü kapsayan meslek örgütlerinin ortak bilimsel çalışmaları, rapor hazırlanmaları, tartışmalarının da odağında yer aldığı için elbet depremlere dönük önceliğimiz olmalı değil mi? Ülkemizin deprem gerçeklerini yüzümüze çarpan söz konusu raporları raflar almaz. Ben bile kimilerinde TMMOB çatısı altında deprem sonrası inşaat başta ilgili mühendislik uzmanlık alanlarından heyetlerin, büyük depremler sonrası yaptıkları, bölge bölge, bina bina taramalara kaç kez katıldığımı, birinci ağızdan ilk değerlendirmelerine kulak misafiri olduklarımın haberleri üzerinden, sonrasında sonuç raporarlar üzerinden de, gazeteye yansıttığım özetin özeti yazı dizilerinin sayısını sayamam.. Bir söyeşiye sığdırılabilecek, özetin özeti sonuç değerlendirmeler için Mete Akalın’dan öncelikli notlarını rica ettim.. Mayıs 2018 İnşaat Mühendisleri Odası genel kurulunda yaptığı konuşmanın içeriği dikkatimi çekti. “İtiraf ediyorum ülkemin bugünlere gelişinin sorumlusu benim Neden mi?”başlıklı, çarpıcı konuşmasından yine kimi satırbaşlarını ancak paylaşabileceğim.. Akalın, 2014 genel kurul konuşmasında ülkemizi düze çıkaracak düşlerini anlatmış.. “Mühendisliğin gereği geleceğe yönelik düş görmek değildir” vurgulamasını yapmış. Düşlerine, gerçeğin gereklerinin yapılması halinde, bir altı yıl sonra, 2020’li yıllarda ulaşılmış olması gerekli, deprem güvenliği ortamını, kentsel ve kırsal insanca gelişmiş olması beklenen yaşam koşullarını, katmış.. 2018’de tam tersine gidişin, deprem riski tehdit boyutlarının katlanması gerçekleriyle yüzleşmiş olarak da sorumlu mühendislik alanları adına, düş görmüş omaktan geri adım atarak sorumluluk sorgulamasına geçiş yapmış.. “Gerçeği, ama yarının kucağındaki gerçeği görüp de yeterince anlatamadığım için./ Düşlerimi gerçekleştirme örnekleri vermek üzere harekete geçemediğim için./ TMMOB’nin kuruluş amacının (o günün iktidarının geleceğe yönelik niyeti ne olursa olsun) ‘Ülkeyi planlamak’ olduğunu sıkça hatırlatmama karşın, bunun küçük bir modelini oluşturamadığım için./ Yedi yıldır sözünü etmeme karşın bir Anadolu köyünde Mete Akalın, Köy Enstitülerinin içinden çıkan çocukluğundan kazandığı değerlerle, inşaat mühendisliği, depreme karşı savaşımda, TMMOB örgütlülüğü çatısı altında her görevi üslenmekle yetinmemiş. TİP’in kuruluşundan, ülkenin akla gelebilecek çevresinde ulaşabildiği her toplumsal, kültürel, meslek örgütlenmelerinde, eylemlerde etkin rol almayı seçmiş. Toplumsal sorumlulukla, insan haklarına, her tür güzelliğe, hak hukuka karşı duruşu görev bilmiş.. üretim ve eğitim kooperatifi kurup üre timi kentlerdeki tüketim kooperatiflerine yönlendiremediğim için.. TEKNIK GÜÇ DERGISI YILLARIBiz solcular biraz tuhafızdır. Kendi dı şımızdakiler olumlu bir iş yapınca abarta Teknik Güç Dergisi İs rak seviniriz... tanbul İnşaat Oysa bazı sağcılar düşmanca bakar kendi dışındakilerin olumlu adımlarına...” Çizdiği karikatürler dosyasından. İstanbul ve Deprem Akalın, zorunlu olarak bir kez daha doğrudan, meslek, örgüt sorumlulukları gereği yıllardır yapılmış bilimsel çalışmaların en anlamlıları, sayısız çalışma ve raporların satırbaşlarını, kitaplaşmış kaynakları sıralıyor.. “İstanbul ve deprem konusu, 17 Ağustos 1999 Marmara depreminden beri gündemden düşmüyor. Ülkemizin herhangi bir yerindeki depremin ardından ürküntüye kapılıyoruz ama bir süre sonra unutuyor ve oturacağımız kontumuzun gene banyo seramiğini, yer döşemesini, kapı doğramasını ön plana çıkarıveriyoruz. Mühendisleri Odası’nın dep reme dönük ta rihi çalışmala rına katkı ver mek üzere yayın yaşamına sokuldu. Ben Dergide yayımlanmış mühendislerin inşaat patronlarından gelen baskılara karşı duruşunu gündeme alan çizgilerden. de ilk 6 ayında, Cumhuriyet’e geri dönüşüme kadar, kuş kusuz toplumsal destek amaçlı sorumlu müdür ve röportajların yazarı olarak gö rev almıştım. Genel sekreter Ersin Arıoğ lu ünlü dayanıklı beton araştırmaları ça lışmalarının başında, depremlerde yıkım lara yol açan bir yaranın kapanmasın da çok etkili rol oynayan bilimsel çabala rı için, inşaatların önünde yanlış betonar me harcı çakılmasından, inşaat betonlarının kırılmasına uzanan yoldaki verilerin cülük yapıyordu. Teknik Güç’te yayım peşinde gece gündüz koştururken, Me lanmış birkaç çarpıcı karikatürü ile, dar te Akalın, daha sonra uzun sürecek yö be ortamından alan güç sermayenin, mü neticilik görevleri de içinde, mühendisli hendisleri nasıl da bilime aykırı çalıştır 17 Ağustos 1999 depreminin erte ği, haklarını hedef alan inşaat patronları, ma koşullarına çekmek için savaştıkları si günü odamızda toplanıp ne yapabi sermaye kültürüne karşı savaşımda ön nın eleştirisini okuyabilirsiniz.. leceğimizi konuşmuştuk. Önce İstan bul’daki yapı envanterinin çıkarılması, İstanbul’un bölgelere ayrılması, inşa ELİNİN UZANDIĞI HER YERDE VAR at evanterinin çıkarılması, gerekirse ön gözlem konusunda hızlı eğitimden geçirilmiş inşaat mühedisliği ve mimarlık öğrencilerinin de katılmasıyla hızlı atama yapılması zorunluluğundan söz etmiştik. Belediyeler, üniversiteler, meslek örgütlerimiz bu konuda seferber edilmeliydi. Teknik seferberlik yurttaşlık dayanışmasını da yükseltecekti. Aradan geçen yıllarda bunlar başaramadı. Kentsel dönüşüm projeleri genelde rantsal bölüşüm projelerine dönüştü.. Geçmiş depremler sonrası taramaları Görüldüğü üzere Mete Akalın’ın, Harun Karadeniz ile birlikte başlayan inşaat mühendisliği öğrencilik, devrimcilik yıllarından, 1965’te ilk oy kullanırken, TİP’e oy vermesi sürpriz olabilir mi? Üstelik hem TİP üyesi, hem de sandık görevlisi.15 milletvekili çıkarma başarısının coşkusu. Urfa’da Harran Ovasında köylülerle hem soh Gezi Eyleminden. bölgelerdeki soldan yana başarılı sonuçlarla karşılaştırıyor.. İnşaat Mühendisleri Odası’na en genç yaşta seçilme rekoru da var. 1971 yılı mart ayında 27 yaşında oda başkanı oluyor. Sonrasında çok sıkı mühendislik çalışmaları, 1979’da başlayan Libya macerası var. Büyük şirketler ya da mız, raporlara yansıyan saptamalarımız yeterince öğretici, ders verici. Doğanın darbesi, betonarme yapılaşmalarda ya bet ediyor hem de fotoğraf ve flim çekiyorlar. Bir köylü dayanamıyor; “Nefes tü Çağlayan adliyesi önündeki protestodan. arkadaşlarıyla birlikte kurdukları mühendislik şirketleri eliyle uzun pılmış hataları çok çıplak ortalığa saçıyordu. Benzer sorunları katlayan hatalara izin verilmemesinden başka gerçekçi çözüm olabilir mi? Kamu yararı adına, insan odaklı planlama çok ama çok gerçekçi. Habitat raporunu hazırlayan ekibin içinde olduğumuz için, oradaki tezimi ketmeyin arkadaşlar. Ağanın silahlı adamlarını sandık başından çekebilirseniz, biz biliriz kime oy vereceğimizi..” diyor. Yeri geldiği için Mete Akalın, hemen baştan sonuna içinde toplumsal sorumluluklarıyla var olup katkılar yaptığı Gezi günlerine, 29 Mart seçim sonuçlarına ulaşan geçişler yapıyor. Sandık başlarının tutabildiği seçim sonuçları ile tulamayanlar arasındaki çarpıcı kıyaslama sonuçlarından aktarımlarını paylaşıyor. Gece 01.00 civarında sandık sonuç soluklu, inişli çıkışı, elbette çok zorlu çalışma koşulları içinde geçiyor. 2004’ten sonra Marmararay projesinde tasarım müdürü oluyor. Tüm dönemlerde meslek örgütlenmelerinin içinde hep üstüne düşenleri yapmanın peşinde. Son tanıklıklarımın içinde Gezi eylemleri ve sonrası parklardaki sosyal etkinliklerde birikimlerinin katkılarıyla üstlendiği roller de var ki.. Belki anılarını, zenginliklerini kitapla paylaşır da daha çok yararlanabiliriz. Her ne kadar zi yinelemekte yarar var. Kentlere akı larına bakıp seçim kazanmış olduklarının şimdilerde emekliliğin keyfini çıkardığı nın tersine dönüştürülmesi. Doğru bir güveni içinde evlerine gidenlerin düştük nı iddia ediyorsa da, doğru olmadığı top kırsal kentleşme planlamasına yönelme leri tuzaklardan örnekler veriyor. Kadın lumsal sorumluluklarıyla doğrudan içinde önceliklerimiz. Yolları, köprüleri, altya lar ve gençlerin örgütlülüğünün sabah ve olduğu eylemlerle kanıtlanıyor. pı tesislerini, siloları, soğuk hava depo sonraki itiraz süreçlerinde sıkı tutulduğu larını, sanayi yapılarını doğru yapabil mek inşaat sektörü için de yeni ve sağ sı kaçınılmazdır.. Kuşkusuz tümü bir cek her şey TMMOB’ye bağlı odaları lıklı iş alanları yaratabilmek demektir. den gerçek bir demokrasiye geçişi kaçı mız ve gerçek bilim insanları tarafın İstanbul’da beklenen depreme dö nılmaz kılıyor..” dan tüm ayrıntılarıyla söylendi. İstan nersek, hâlâ, katlanmış deprem tehdidi gerçeğinde sağlıklı yapı envanterinden işe başlamak noktasındayız. Bina güçlendirmelerinde geçmişte çok yanlış yapılmış işlerden de dersler çıkarmış olmalıyız. Hiçbir şey yapılmadan ayakta kalabilecek bir binada ‘yumuşak Son Söz Niyetine Akalın, İstanbulumuza ihanet edildiği gerçeğinin tepedeki yetkili tarafından itiraz edilmiş olduğunu anımsatıyor. Tartışmalara nokta koyarken de: bul Belediye Başkanımız da bu çılgınlığı doğru değerlendirerek kesin karşı çıkışını ortaya koydu. Yaratacağı felaketi önlemek halkımızın örgütlü tepkisine bağlıdır diye düşünüyorum. Ben de TMMOB koordinasyon kurulu kat’ olarak bilinen yapılmış hatalar, ka “‘Kanal İstanbul’ adı verilen ‘çıl muzun hazırladığı dilekçeye imza ver çak, ranta dönük işlerin sonlandırılma gın ihanet projesi’” için söylenebile meye gidiyorum..” diyor. Çocukluk Anıları Köy Enstitüleri Dünyasından... İsmail Hakkı Tonguç, dedesinin Bulgaristan/Tutrakan/Tataratmaca köyünden hemşerisi. Babası Bedri Akalın Türkiye’ye gelmesiyle kolundan tutulup Hasan Âli Yücel tarafından Gazi Eğitim Enstitüsü pedagoji bölümüne yerleştiriliyor. Mezun olunca da Diyarbakır’a gönderiliyor... 1940 yılına gelindiğinde de İstanbul’da maarif müfetişliğine devam ediyor. Köy Enstitüsü kuruluşu içinde Kayseri Pazarören, Kastamonu Gölköy çalışmalarında üç sesli korolar kuruyor. Başta keman, çeşitli enstrümanları çalmayı öğretiyor, Anadolu’yu dolaşarak halk türküleri derlemeleri çalışmaları yapıyor. Âşık Veysel ile birlikte bütün Anadolu’yu dolaşıyor. Müzik Başı niteliği ile müzik eğitimi kılavuz kita bı hazırlıyor. Annesi İstanbullu, ba bası 1900’lerin başında Abdülhamit tarafından denize dökülen tıp öğrencilerinden olunca Bulgaristan’a kaçıyorlar. Varlıklı aile kökeninden olsa da, evlilik nedeniyle Köy Enstitülerinin serüveni içinde ülkeyi yokluklar içinde dolaşırken, hastalıkların kol gezdiği dönemlerde iki çocuğunu kaybediyor. Sıkı bir Cumhuriyetçilik anıları içinde Ülfet Akalın’ın, oğlu Mete Akalın ile ilişkili gördüğü, sık sık anlatığı düşü, Mete Akalın sonra ki yıllarda resimleştirmiş. Mete Akalın’ın resimden, düşten esinlenmiş çizgilerini, babası Bedri Akalın’ın bu kez yine kendi çizgileriyle çekilmiş fotoğrafının çizgileştirilmesiyle birlikte. yine Mete Akalın’ın aynı çocukluk anılarının bir başka parçası, izcilik günü yürüyüşü ile hep bir arada paylaşmak istedik. Bugünlere gelişinde çekirdek karakter oluşumunda kuşkusuz rol oynamış, çocukluk yıllarının Köy Enstitülüler dünyasının sıcak anılarının yansımalarından seçkiler niyetine.. ŞENTOP GAZETECİLERLE BULUŞTU 100. yıla ‘15 Temmuz’lu etkinlik EMİNE KAPLAN TBMM Başkanı Mustafa Şentop, TBMM’nin açılışının 100. yılı nedeniyle yapılacak etkinliklerle ilgili bilgi verdi. 100 kısa film hazırlanacağını, uluslararası ve ulusal toplantılar yapılacağını anlatan Şentop, almanak hazırlanacağını söyledi. TBMM Başkanlığı’nın Atatürk’ün Ankara’ya gelişi ve 100. yıl nedeniyle hazırladığı kısa filmde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın anlatımıyla 15 Temmuz’a özel atıf yapılması dikkat çekti. TBMM Başkanı Şentop, dün parlamento muhabirleriyle yaptığı kahvaltılı basın toplantısında, 100. yılda düzenlenecek etkinlikleri tanıttı. Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Şentop, yeni hükümet sisteminin parlamentonun gücünü artıran bir sistem olduğunu savundu. Şentop, Meclis’in internet bağlantısı üzerinden “cumhuriyet.gov.tr” web sayfasına engelleme olduğu ve ulaşılamadığı şeklinde çıkan haberi anımsattı. Şentop, yıl sonu olması nedeniyle Meclis’in in Mustafa Şentop ternet bağlantılarıyla ilgili altyapı çalışmalarının yürütüldüğünü, yalnızca Cumhuriyet’in değil Hürriyet, Google ve Haber 7’nin de internetine ulaşımda sıkıntı yaşandığını, herhangi bir gazetenin, haber sitesinin engellenmesine yönelik bir durum olmadığı gibi, böyle bir niyetin de akıllarının ucundan bile geçmediğini söyledi. Şu an da erişimin kesintisiz sağlandığını anlatan Şentop, “Şüphesiz eleştirelim, buna her zaman açığız ancak rahmetli Uğur Mumcu’nun da dediği gibi, önce doğru bilgi sahibi olarak. Bunda mutabık kalalım, doğru bilgi olsun” diye konuştu. Meclis Başkanı veya belediye başkanının bir siyasi partinin genel başkanı olabilmesine yönelik bir yasal düzenleme konusunda değerlendirmesinin sorulması üzerine Şentop, TBMM Başkanı açısından bunun doğru olmadığını, ancak belediye başkanlarının genel başkan olması yönünde yasal bir engel bulunmadığını savundu. Gül ve Davutoğlu yok Şentop, 100. yıl dolayasıyla yapılacak etkinlikleri de sıraladı. Meclis’teki tarihi konuşmalarla ilgili 15 dakikalık belgeseller etkinliğinde “Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Celal Bayar, Adnan Menderes, Bülent Ecevit, Necmettin Erbakan, Süleyman Demirel, Alparslan Türkeş, Erdal İnönü, Deniz Baykal, Tansu Çiller, Mesut Yılmaz, Devlet Bahçeli, Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu” sayıldı. Ancak eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Gelecek Partisi’ni kuran Ahmet Davutoğlu’nun yer alamaması dikkat çekti. l ANKARA BASIN ILAN KURUMU’NA TEPKI Özgür basın susturulamaz CEMİL CİĞERİM Basın İlan Kurumu’nun (BİK) BirGün, Evrensel ve Cumhuriyet gazetelerine ilan vermeyerek ambargo uygulamaya çalışması Samsun’da protesto edildi. İlkadım ilçesi İstiklal Caddesi’nde bir araya gelen okurlar “Özgür basın susturulamaz” sloganıyla yürüyüş yaptı. Yürüyüşe CHP Samsun Milletvekili Kemal Zeybek de destek verdi. Grup adına basın açıklaması yapan Şafak Yeşiltepe, “Basın İlan Kurumu’nun Birgün, Evrensel ve Cumhuriyet gazetelerine yönelik tutumunun arkasında yer alan saik ne olursa olsun sürdürülen tavrın sonuç itibari ile özgür basını hedef aldığı ve kurumun kendi mevzuatına aykırı olduğu açıktır” diye konuştu. “71. yılını kutladığımız İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 19. maddesi basın özgürlüğünün önemine atfen ‘her ferdin bilgi ve fikirleri her vasıta ile aramak, elde etmek veya yaymak hakkını’ düzenlemektedir” diyen Yeşiltepe, “AKP döneminde Türkiye basın özgürlüğü sıralamasında dramatik bir düşüş yaşamış ve 180 ülke arasında 157. sıraya gerilemiştir. Basın İlan Kurumu’nun Birgün, Evrensel ve Cumhuriyet gazetelerine karşı takındığı tavrı bu genel tablodan ayrı olarak düşünmek mümkün değildir” ifadelerini kullandı. l SAMSUN