Katalog

EKONOMİ EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: SERPİL ÜNAY Zeytinde büyük kayıpHem üretici hem ihracatçı artan maliyetler karşısında korunabilmek için desteklerin artırılmasını talep ediyor 1120 EKİM 2019 PAZAR Güler Sabancı Zeytindeki hastalığın kaliteyi düşürmesi, üreticileri binlerce lira zarara uğrattı. Zeytinyağında ise birim ihracat fiyatı ton başına 1000 dolar geriledi. Artan maliyetlerin üzerine, değişen iklim koşullarının zeytin bahçele 2 bin Avro’lara gerilediğini belirten Er, bunda 2018’de İspanya’nın tek başına 1 mil rinde hastalığa sebep olup ka yon 750 bin tonluk üretim yap liteyi düşürmesi, hem üreticiyi masının da etkili olduğunu di hem ihracatçıyı za le getirdi. rara uğrattı. Zeytin üreticisi ve ihracat Ege Zeytin ve çısı, 2019 mahsulünün kali Zeytinyağı İhracat teli olduğunu, yeni sezondan çıları Birliği (EZ umutlu olduklarını belirtiyor. GAMZE ZİB) verilerine gö Buna göre, toplam dane zeytin BAL re, ülke genelin üretiminin 2018’de 1 milyon de 1 Ekim 2018 433 bin ton iken 2019’da 1 mil 30 Eylül 2019 sezonunda ger yon 532 bin 500 tona çıkma çekleşen toplam zeytin ihraca sı öngörülüyor. Sofralık zeytin tı, geçen sezona göre miktarda üretiminin 2018’de 380 bin ton yüzde 34 artarak 91 bin 228 iken, 2019’da 414 bin 85 tona, tona, değerde yüzde 11 artarak zeytinyağının 193 bin ton iken, 141.6 milyon dolara çıktı. Aynı 224 bin 575 tona çıkacağı tah dönem aralığındaki zeytinya min ediliyor. ğı ihracatı ise miktarda yüzde 19.6 düşüşle 49 bin 437 tona, Tüketim yetersiz değerde de yüzde 42 azalışla Üretim ve ihracatta bu so 138.7 milyon dolara geriledi. runlar yaşanırken, zeytin ve Birim fiyat düştü zeytinyağının tüketim ayağında da sıkın EZZİB Yönetim Kurulu Baş tılar mevcut. kanı Davut Er, “Maliyetler ih Avrupa’da ki racatı zorlaştırmışken zeytin şi başına zey de oluşan hastalık da kaliteyi tinyağı tüke düşürdü. Geçen yıl ülkede üre timi ortalama tilen zeytinyağının yüzde 80’i, 15 litre iken, yemeklik olmayan zeytinden bu miktar yapıldı. İhracat birim fiyatın Türkiye’de da ton başına 1000 dolarlık ka özellikle eko yıp yaşandı. İhracatçıya veri nomik krizin len destek 2 katına çıkarılma de artırdığı Davut Er lı” dedi. İhracat birim fiyatları alım gücü yetersizliği nedeniy nın dünyada da 3 bin Avro’dan le 2 litrede kalıyor. ‘Üreticilere destek iki kat artmalı’ Zeytinciliğin küçük aile çiftçiliğine dayandığına, son iki yılda yüzde 3540 oranında artan maliyetler karşısında üreticinin olumsuz etkilendiğine dikkat çeken Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Yönetim Kurulu Başkanı Ümmühan Tibet, desteklerin artırılması gerektiğini dile getirdi. Zeytinyağına 80 kuruşluk destek verildiğini, dane zeytine ise ilk kez 15 kuruşluk destek verileceğini anımsatan Tibet, “Desteğin dane zeytine ilk kez verilecek olması başlangıç için olumlu karşılandı, ancak bu maliyetlerle baş edebilmek için en az 2 katı fazla verilmesi gerekiyordu. Avrupa Birliği’nde özellikle kırsal alanlarda geliri zeytin olanlara 0.9 Avro destek veriliyor. Biz bunu da geçtik, ‘En azından 2530 kuruş olmalıydı’ diyoruz. Çünkü geçimini zeytincilikten sağlayan köy ve ilçelerdeki üreticiler, maliyetlerin üstesinden gelemeyip borç yükü altında eziliyor” dedi. Hava koşullarındaki öngörülemezliğin kalitede ciddi düşüşlere sebep olduğunu, bu sebeple 2019’a olumsuzluklarla başladıklarını kaydeden Tibet, “Zeytin sineği hastalığı dökülmelere neden oldu. Yalnızca Körfez’de üretilen yaklaşık 35 bin ton zeytinyağının kalitesinde yüzde 80’lere varan düşüşler oldu. Üreticimiz kalite kaybı nedeniyle ciddi zarar gördü” diye konuştu. Litresi 100 bin TL Muğla Milas’taki yaklaşık 3 bin yıllık anıt ağaçtaki zeytinden elde edilen yağın litresi 100 bin liradan açık artırmaya sunulacak. Gelir okullar için kullanılacak. Geçen yıl bu ağaçtan 3 litre yağ üretilmişti. Üretici kadınlar ise hasada yerel giysileriyle katıldı. ‘Tapu sanayicinin Gelecek altı ay endişe kaynağı McKinsey&Company, geçen eylül ayı verilerine dayanan yeni Ekonomik Görünüm Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, katılımcılar hem ülkelerinde hem küresel çapta ekonomide düşüş yaşandığını belirtiyor ve bunun gelecek altı ayda da devam edeceğini öngörüyor. Ekonomideki negatif yönlü hareketin temel nedenleri arasında ilk sırada ticari anlaşmazlıklar ve bu alandaki politikalarda gerçekleştirilen değişiklikler gösteriliyor. Gelecek öngörüleri kapsamında, gelişmiş ekonomileri temsil eden katılımcıların yüzde 70’i düşüş beklerken, bu oran, gelişmekte olan ekonomilerde yüzde 59. l Ekonomi Servisi Ortalama kart borcu 4.485 TL TBB Risk Merkezi’nin verilerine göre ağustos sonu itibarıyla bireysel kredi kartlarıyla ilgili borç bakiyesi 116.4 milyar liraya ulaşırken, bireysel kredi kartı olan kişi sayısı da 26 milyona ulaştı. Geçen yılın aynı ayında borç bakiye 100.8 milyar lira, kişi sayısı da 25.4 milyondu. Bu sonuçlara göre, geçen yılın ağustos ayında 3 bin 794 lira olan kişi başına ortalama bireysel kredi kartı borç bakiyesi (riski), bu yıl yüzde 12.9 artarak 4 bin 485 liraya ulaştı. Bu miktar, özellikle geçen nisan ayından bu yana düzenli artıyor. Ayrıca Ağustos 2018’de yüzde 6.1 olan batık kredi kartı oranı bu yıl yüzde 6.6’ya yükseldi. l Ekonomi Servisi Sinan Öncel tekrar seçildi Sinan Öncel, Birleşmiş Markalar Derneği’ne (BMD) ikinci kez yönetim kurulu başkanı seçildi. BMD’nin Olağanüstü Genel Kurulu’nda yapılan seçimde, katılan üyelerin tamamının oyunu alan Sinan Öncel, yeni dönemde en büyük önceliklerinin eticaret olacağını bildirdi. Öncel, “Türk markaları BM’ye üye 193 ülkeye yüksek katma değerli ürün ihraç ediyor. Küçük ada devletleriyle birlikte eticaret yapılan ülke sayısı 230’a çıkıyor” dedi. l Ekonomi Servisi ahlakını Erdal Bahçıvan Sani Konukoğlu Adnan Ünverdi Gaziantep‘le işbirliği İSO ile Gaziantep Sanayi Odası (GSO) işbirliği protokolü imzaladı. Düzenlenen törende konuşan İSO Başkanı Bahçıvan, protokolle iki oda ve şehir arasındaki gönül kardeşliğini kâğıda döktüklerini söyledi. Bahçıvan, İstanbul sanayisi olarak öğretmeye değil, bir şeyler öğrenmeye geldiklerinin al tını çizdi. GSO Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Ünverdi de ihracatta altıncı sırada olduklarını söyledi. Üç yılda 3 milyar dolar sanayi yatırımı yaptıklarını ve 150 işletmeyi faaliyete aldıklarını belirten Ünverdi, “Geçen yılki ihracatımız 7 milyar dolardı, bu yılki hedef 7.5 milyar dolar” dedi. Halciye efatura şartı Ebelge ve edefter zorunluluğu için öngörülen ciro limitleri 10 milyon liradan 5 milyon liraya düşürüldü. Vergisel açıdan kritik sektör ve mükellef grupları zorunlu olarak kapsama alındı. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, tüm tarafların tek kaynaktan bilgilenmelerinin temin edilmesi ve elektronik belge (ebelge) uygulamalarında bütünlüğün sağlanması amacıyla hazırlanan tebliğ dün yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kapsamda hal kayıt sistemi kapsamında sebze ve meyvelerin ticaretini yapan tüccar ve komisyoncular da 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren efatura, earşiv fatura, eirsaliye, emüstahsil makbuzu uygulamaları ile edefter uygulamalarına dahil olacak. JES’ciler etik kurul oluşturdu Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği (JESDER) Başkanı Ufuk Şentürk, jeotermal santrallarının çevreye etkileriyle ilgili kamuoyunun yanlış algılara sahip ol duğunu belirterek halktan gelecek şikâyetleri değerlendirmek ve sektör içi denetim yapmak üzere iki bilim adamının da yer aldığı “etik kurul” oluşturduklarını söyledi. bozuyor’ İSO Başkanı Erdal Bahçıvan: Sanayicinin arsabina ilişkisinin koparılması gerekiyor, tapusu olmamalı. Birilerinin kısa vadeli ihtirası nedeniyle, şehri betona gömmüş durumdayız. ŞEHRİBAN KIRAÇ İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, İstanbul’da sanayinin devam etmesi için tapusuz sanayi modeline geçilmesi gerektiğine işaret etti. 49 yıllık verilsin İSO Meclisi’nin her yıl düzenlediği geleneksel Anadolu illeri ziyaretlerinin Gaziantep ayağında düzenlenen toplantıda konuşan Bahçıvan, İstanbul’un özellikle kentsel rantının büyük sorun teşkil ettiğini, İstanbul’da araziler değerlendirdikçe sanayiden uzaklaşıldığını vurguladı. Bahçıvan, şöyle devam et ti: “Sanayicinin arsabina ilişkisinin koparılması gerekiyor, tapusu olmamalı. Çünkü tapu, bizlerin ahlakını bozuyor. Birilerinin kısa vadeli ihtirası nedeniyle, şehri betona gömmüş durumdayız. Şehri uzun vadeli ayakta tutacak sanayi üretim kültürünü, maalesef ayağa düşürüyoruz. Onun için sanayinin tapusu olmasın. Sanayiciye sadece üretim yapmak kaydıyla 49 yıllığına arazibina tahsis edilsin. Böylece sanayici de sermayesini ArGe’ye, teknolojiye, pazarlamaya ayırabilsin. İstanbul’da 1 milyon 300 bin civarında konut stokta kalmış. Bu ayıp bize yeter.” l GAZİANTEP Araç saltanatına devam MUSTAFA ÇAKIR TBMM’ye sunulan 2020 bütçesinin detayları, yurttaşı “zorla tasarruf”a zorlayan hükümetin bol keseden harcamaya devam edeceğini gösterdi. Bunun yükü ise yine halka ödetilecek: 4 Cumhurbaşkanlığı’na gelecek yıl 2’si güvenlik önlemli olmak üzere 22 binek otomobil, 4 panel tipi araç alınacak. Ayrıca birçok bakanlık ve kuruma da yeni binek otomobil alacak. Örneğin İçişleri Bakanlığı 15, Dışişleri 3’ü güvenlik önlemli olmak üzere 6, Danıştay güvenlik önlemli 1, Milli Savunma Bakanlığı da 5 binek otomobil alacak. 13.7 milyarlık ceza 4 Bütçeye göre, binek otomobiller için en fazla 195 bin 700 lira ödeme yapılabilecek. Ancak güvenlik önlemli binek otomobiller için böyle bir şart yok. 4 Ayrıca Cumhurbaşkanlığı, sadece mal ve hizmet alım giderleri için gelecek yıl 1.6 milyar, 2021’de 1.7 milyar, 2022’de 1.8 milyar lira harcayacak. 4 Bütçedeki açıklar ise vergi ve cezalarla kapatılmaya çalışılacak. Örneğin idari, trafik gibi para cezalarından gelecek yıl 13.7 milyar lira, 2021’de 15.3 milyar lira, 2022’de de 16.8 milyar lira gelir bekleniyor. 4 Yine gelecek yıl alkollü içkilerden alınacak vergi gelirlerinin yüzde 12.9 artışla 17.1 milyar liraya, tütün mamüllerinden alınacak vergi gelirlerinin de yüzde 27 artışla 64.8 milyar liraya çıkması hedefleniyor. 4 Pansiyon ücretleri ilköğretim ve ortaöğretim kurumları için 3 bin 660 lira, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları için 4 bin 110 lira olacak. 4 Taşınmaz satışlarından yüzde 44.3 artışla 3.5 milyar lira, lojmandan 1.2 milyar lira gelir öngürülüyor. l ANKARA Sabancı Vakfı’ndan 23 milyon TL destek Sabancı Vakfı, “Hibe Programları” kapsamında destek verdiği sivil toplum kuruluşlarını “Ekim Zamanı” toplantısında bir araya getirdi. Yapılan açıklamaya göre, Türkiye’de hibe programlarını uygulayan ilk vakıf olan Sabancı Vakfı, 12 yılda 159 projeye, 23 milyon TL’nin üzerinde hibe desteği verdi. Vakıf; kadın, genç ve engelli bireylerin karşı karşıya kaldıkları toplumsal sorunların çözümü için projeler hayata geçiren STK’lere hibe desteğinin yanı sıra bilgi ve tecrübe desteği de sağlıyor. Her yıl fırsat eşitliği sunan bir toplum hayaliyle çalışmalarını yürüttüklerini belirten Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, şunları anlattı: “Bu yıl eğitim projelerine odaklanarak kaliteli, hak temelli eğitimi destekleyen ve eğitime erişim için çalışan sivil toplum örgütlerini seçtik. Sabancı Topluluğu’nun kurucusu Hacı Ömer Sabancı’nın ‘Bu topraklardan kazandıklarımızı bu toprakların insanlarıyla paylaşmak’ ilkesiyle tam 45 yıldır hayırseverlik faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Sorunları yerinde, yerelde tespit eden sivil toplum kuruluşlarına hibe desteği sunuyor, birlikte çalışarak çözümün bir parçası olmaya çalışıyoruz.” l Ekonomi Servisi Akıllı cep telefonu POS cihazı olacak Modern vergi yazılımları sunan Sovos, Türkiye’de Foriba’yı satın aldı. Tanıtım toplantısında konuşan Sovos Fo riba Üst Yöneticisi Koray Gültekin Bahar, güvenli mobil ödeme ve elektronik belge yönetim sistemi uygulamasının 1 Eylül’de devreye girdiğini, artık akıllı telefonla rın POS cihazına dönüşeceğini belirtti. Ba har, “Kayıt dışı yoğun sektörlerde eFatura, eArşiv, eİrsaliye, ye ni nesil ödeme kaydedici cihazlar gibi elektronik uygulamalar ha yata geçirilecek” dedi. Sovos Av rupa Yönetici Direktörü James Buckley de, şirketlerin glo bal vergi gerekliliklerini da ha kapsamlı bir şekilde ye rine getirebilmelerine yar dımcı olacaklarını vurgula dı. l Ekonomi Servisi Koray Gültekin Bahar Adnan Polat En büyük lisanslı GES, üretime geçti Polat Enerji, güneş alanındaki ilk yatırımı Cıngıllı Güneş Enerjisi Santralı’nı (GES) hayata geçirdi. Türkiye’nin en büyük lisanslı güneş enerjisi santralı olarak üretime başlayan tesis, Niğde’nin Bor ilçesinde tek bir sahada, 520 bin metrekare alanda kuruldu. Yılda 60 milyon kilovatsaat (kWh) yenilenebilir elektrik enerjisi üretilecek. Polat Holding Başkanı Adnan Polat, “Üretilen elektrik bölgede yer alan sanayi bölgesinin ihtiyacının tamamını karşılayacak. Diğer GES’lerden ayıran en önemli özelliği ise 3 yılda Türkiye Elektrik İletim AŞ vasıtasıyla kamuya aktarılacak katkı payı ödemesinin toplamda nakit 70 milyon TL olmasıdır” dedi. l Ekonomi Servisi Yaratıcı girişimlere destek veriyorlar TAV ve Groupe ADP, Paris Charles de Gaulle ve İzmir Adnan Menderes havali manlarını ulaştırma ve seyahat sektörün de inovatif çözümler üzerine çalışan yaratı cı girişimlere açtı. İkişer girişim altı ay bo yunca bu şirketlerin deneyiminden faydala nacak, ürünlerini havalimanlarında deneme imkânı bulacak ve yatırımcılarla buluşacak. Groupe ADP İcra Kurulu Başkan Yardım cısı Edward Arkwright, “Gücümüzü havali manlarımızın yer aldı ğı ülkelerin inovasyon ekosistemlerine da yalı bir grup olmak tan alıyoruz” der ken, TAV Havali manları İcra Kurulu Başkanı Sani Şe Edward Arkwright Sadi Şener ner de şu vurguyu yaptı: “Her zaman finansal başarıyla sosyal faydayı birlik te yaratmayı amaç ladık.” l Ekonomi Servisi