Katalog

10 4 OCAK 2019 CUMA DOLAR avro sterlin FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA ALTIN CUMHURİYET EKONOMİ ALTIN 24 AYAR 5.5140 12.7 kuruş 6.2770 14.7 kuruş 6.9440 13.6 kuruş 19.82 0.05 87.399 1466 puan Mutfakta büyük yangınGıda fiyatındaki artış enflasyonun üzerinde. Yıllık gıda enflasyonu yüzde 25.11 oldu Enflasyon yüzde 20’nin üzerine demirledi. KDV ve ÖTV indirimleriyle enflasyon 2019 birinci çeyrekte yüzde 1921 bandında dalgalanabilir. Sonrasında ise yine büyük artışlar bekleniyor. 2018’in zam şampiyonu kuru soğan oldu. Aralıkta yüzde 0.34 azalması beklenen enflasyon KDV ve ÖTV indirimlerinin etkisiyle yüzde 0.40 oranında düşüş yaşadı. Yıllık enflasyon yüzde 20.30’a geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2018 Aralık ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık 0.40, üretici fiyat endeksi (ÜFE) yüzde 2.22 düştü. Çekirdek enflasyon ise yüzde 19.53 oldu. TÜFE’de 12 aylık ortalama artış yüzde 16.33 oldu. Bu da sözleşmelerini yenileyecek kiracıların kirasına 1000 TL’de 160 TL zam anlamına geliyor. da tekrar baskı gözleniyor. Aralık ayında enflasyon geri lerken, en yüksek artış gıda ve alkolsüz içkiler grubunda gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1.08 artış oldu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, hem aylık hem de yıllık bazda gıda fiyatlarındaki artış enflasyonun üzerinde gerçekleşti. Yıllık gıda enflasyonu yüzde 25.11 oldu. Gıda fiyatlarındaki artışın temel nedenlerinden birisi artan yüksek girdi fiyatları, iklim değişikliği ve buna bağlı olarak tarımsal üretimin azalması. Aralık ayında fiyatı en çok ar En çok zam gıdada Enflasyonla topyekun mücadele kapsamında giyim ve gıda tarafında yapılan indirimlerin yanı sıra mobilya, beyaz eşya, otomotiv başta olmak üzere bazı kalemlerde vergi indirimlerine gidilmişti. Ekonomistler enerji fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra elektrik ve doğalgazda açıklanan son indirimler ile KDV ve ÖTV tan ürünler sıralamasında ilk 6’da tarım ürünleri var. İlk sırada yer alan patlıcanda aylık fiyat artışı yüzde 36.82 olurken diğer ürünlerdeki artış sırasıyla şöyle; salatalık yüzde 32.97, kabak yüzde 29.38, sivri biber yüzde 26.67, yeşil soğan yüzde 20.88 ve kuru soğan yüzde 16.40 oranında arttı. Patateste fiyat artışı yüzde 9.36 oldu. indirimlerinin mart sonuna kadar uzatılmasının yılın ilk aylarında TÜFE’de beklenen olumsuz baz etkisini baskılayacağını belirtiyor. Bu çerçevede enflasyonun ilk çeyrekte yüzde 1921 bandında seyredebileceği belirtiliyor. Ancak indirimlerin ortadan kalkmasıyla Nisan 2019’da enflasyon Kuru soğan zirvede 2018’de fiyatı en çok artan ürün yüzde 184 ile kuru soğan oldu. Fiyat artışında kuru soğanı yüzde 91 ile salça, yüzde 75 ile patates, yüzde 68 ile bebek maması izledi. Geçen sene bir önceki yıla göre gıda ve alkolsüz içecekler grubunda 113 Hedefler tutmuş! ürünün fiyatında artış gözlenirken, 4’ünün fiyatında gerileme gerçekleşti. Aylık en yüksek artış yüzde 1.08 ile gıda ve alkolsüz içe Ekim 2018’de açıklanan Yeni Ekonomi Programı’na (YEP) göre enflasyon yıl sonunda yüzde 20.8 öngörülüyordu. TCMB ise 31 Ekim’de açıklanan yılın son Enflasyon Raporu’nda 2018 sonu enflasyon tahminini yüzde 13.4’ten yüzde 23.5’e revize etmişti. Hazine ve Maliye Bakanı Be cekler grubunda olurken, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.78, sağlıkta yüzde 0.62, lokanta ve otellerde yüzde 0.31 ve alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.16 artış gerçekleşti. Çalışanlar yine kaybettilEkonomiServisi rat Albayrak, “Yıl sonu itiba rıyla hedeflerimizin neredeyse tamamını tutturduk. Büt 6 aylık enflasyon baz alındığından, işçi ve BağKur emeklileri sadece yüzde 10.19 zam alacak. çe disiplininden de şaşmadan enflasyon sıkı bir şekilde takip ettiğimiz alan olacak, şakası yok” dedi. Piyasaların boğulmasına izin vermeyeceklerini anlatan Albayrak, “İki ayağımız iki pedalda. Kimse arabanın durdurulmasını beklemesin. Ekonominin çarklarının durmasına izin vermeyeceğiz” diye konuştu. Albayrak, bireysel yatırım MUSTAFA ÇAKIR Aralık enflasyonunun yüzde 20.3’e gerilemesiyle, memur, işçi ve emeklilerin alacakları enflasyon farkları ve zamlar da düştü. İşçi ve BağKur emeklileri yüzde 10.19 zam alacak. Memur ve memur emeklilerinin maaşlarındaki artış ise toplusöz 10.19 oldu. İşçi ve BağKur emeklilerinin zamları, 6 aylık enflasyona göre belirleniyor. Buna göre, işçi ve BağKur emeklilerine ocaktan itibaren yüzde 10.19 zam yapılacak. Memur ve memur emeklisine ocak ayında yüzde 4 toplusözleşme zammı verildi. Bunun üzerine 6.73 enflasyon farkı da eklenecek. Böy toplusözleşme nedeniyle enflasyon farkının aylık olarak değil de 6 aylık hesaplanması da memur ve memur emeklilerine kaybettirdi. İşçi sendikalarının imzaladığı toplu sözleşmelerin büyük bir bölümünde ücret zamları enflasyona endeksli. Bu durumdaki ücretlerde de 6 aylık enflasyon oranı olan yüzde 10.19 le” edenlerin çabasının sonuç verdiğini göstermekte. 4 MemurSen: Kamu görevlilerinin 2018 enflasyon farkı tazminatı ödenmezse adalet tam olarak tesis edilmediği gibi enflasyona ezdirmeme sözü de tam olarak yerine getirilmemiş olacak. 4 Türkiye KamuSen: Enflasyon farkı “sıfır zam” anla cılara yönelik başlattıkları dö leşme zammı ile birlikte yüz lece memur ve memur emek artış gerçekleştirilecek. mına geliyor. viz cinsinden tahvil ihracında de 10.73 olacak. Enflasyon lisinin maaşlarındaki artış da 4 KESK: Veriler, enflasyo 4 CHP Genel Başkan Yar bir hafta yaklaşık 1.1 milyar lira hacim oluştuğunu söyledi. Söz konusu tutar dünkü kurla yaklaşık 200 milyon dolara denk geliyor. farkının her ay değil de 6 aylık olarak verilmesi nedeniyle çalışanlar ve emekliler yine kaybettiğiyle kaldı. 6 aylık enflasyon yüzde yüzde 10.73 olacak. Ancak enflasyon farkı aynı zamanda “sıfır zam” anlamına da geliyor. Ayrıca MemurSen ile hükümet arasında imzalanan nu düşürmekle değil, emekçilerin alacağı enflasyon farkını işçilerin toplu iş sözleşmesi artışlarını düşük tutmak için “topyekun mücade dımcısı Aykut Erdoğdu: Ücretlere düşük zam yapmak için resmi enflasyon rakamları, gerçek enflasyondan düşük açıklandı. l ANKARA İZBAN’da sular durulmuyor Kocaoğlu: Metro için yüzde 25 zam önerdik. Bu kabul edilseydi, İZBAN için TCDD’ye yüzde 30 zam önerecektim. Aziz Kocaoğlu Çalışanlardan tepki Demiryolİş Sendikası İzmir Şube Başkanı Hüseyin Ervüz, Kocaoğlu’nun “farklı senaryolar” söylemine tepki gösterdi. “İşveren tarihte benzeri görülmemiş şekilde doğrudan işçiye teklif yaptı. İşçiler teklifi kabul etmedi. Yani işverenin savunduğu gibi sendikanın zorlamasıyla değil, kendi iradeleriyle greve çıktıklarını bir kez daha kanıtlamış oldu” dedi. Sendikanın İşyeri Baştemsilcisi Ahmet Güler ise, işverenin İzmirlileri grevdeki işçilere karşı kışkırtmaya çalıştığını öne sürdü. Güler, “Ulaştırma Bakanlığı, diğer işletmelerinde çalışan emekçilere verdiği sosyal hakları bize de vermeli” diye konuştu. UĞURCAN ÜLGER TCDDİzmir Büyükşehir Belediyesi ortaklığıyla çalışan İZBAN’da grev 25. gününe girerken çalışanlar, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun yeni zam tekliflerini kabul etmedi. İşçiler TCDD’yi de elini taşın altına koymaya çağırdı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, greve hazırlanan İzmir Metro AŞ işçileriyle bir araya gelerek, yüzde 25 zam teklifi götürdü. 25 gündür grevde olan İZBAN işçileri için de yüzde 30’luk zam teklifini, ortakları TCDD’ye iletecekleri sözünü verdi. Ancak buralarda örgütlü Demiryolİş Sendikası’nın tekliflerini reddettiğini belirten Kocaoğlu, “Grev haktır ama bunu sadece İzmir’de yapmak, aklımıza farklı senaryolar getiriyor” diye konuştu. 31 Mart akşamına kadar görevinin başında olduğunu ve İzmirlilerin parasını kullandığını belirterek, “Nasıl olsa bırakıyorum diye işi savsaklamayacağım. Enkaz bırakmayacağım. ‘Nasılsa ben değil gelen ödeyecek’ demek doğru değil. Bana yakışmaz. Popülist davranmayacağım” dedi. Demiryolİş Sendikası İzmir Şube Başkanı Hüseyin Ervüz yaptığı açıklamada, Kocaoğlu’nun Metro için yüzde 25’lik teklifi sendikaya değil, direkt işçilere yaptığını, işçilerin de teklifi kabul etmediklerini anlattı. Ervüz, “Kocaoğlu, İzban’da toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin TCDD ile yapılacağını söyledi. Onlar da yalnız 7 Aralık’ta bizden bir bilgilendirme aldılar. Bir de asgari ücret açıklandığında yüzde 26 zammı önerip, işçi kabul etmeyince de geri çektiler” diye konuştu. l İZMİR Akar, işçilerle görüşecek Kararname ile Özelleştirme İdaresi’ne devredilen Sakarya Arifiye’deki 1’nci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü işçileri eylemlerini sürdürürken Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın bugün işçi ve sendikacılarla görüşeceği öğrenildi. Fabrikanın devredilmesinden sonra fabrikadaki işçiler ve Türkİş’e bağlı Türk Harbİş Sendikası eylem başlatmış, fabrikada başlayan eylem daha sonra şehir merkezine taşınmıştı. Özelleştirme işleminin durdurulması için Türk Harbİş Sakarya Şubesi şehir merkezindeki 2 noktada imza kampanyası başlatırken fabrika işçileri de yemek aralarında eyleme devam ediyor. 1528.72 38.84 lira 227.79 5.4 lira 2010’dan bu yana tütündeki fon kaybı 1 milyar doları aştı. Türk tütünü korumasız kaldı! YUSUF ÖZKAN Tütün Eksperleri Derneği Genel Başkanı Servet Yaprak, Avrupa Birliği’ne (AB) verilen taahhütler doğrultusunda ithal tütüne kilogram başına uygulanan 0.15 sentlik verginin 1 Ocak’tan itibaren sıfırlanmasıyla, yerli ürünün korumasız kaldığını vurguladı. Yaprak, “Artık Türk tütünü koruma duvarı olmaksızın dünyayla rekabet etmek zorunda kalacak” dedi. Yerli tütün üretiminin iyileştirilmesi için 1986’da Tütün Fonu’nun kurulmasıyla, yaprak tütün ithalatında kilogram başına 3 dolar, paket başına da 40 sent vergi alınmaya başlandı. Ancak tam üyelik müzakereleri sürecinde AB, bu fonu ayrıca vergi olarak niteledi ve hükümetten kaldırılması için taahhüt istedi. Maliye Bakanlığı’nın 2009’da verdiği takvim doğrultusunda da vergiler sürekli düştü. Kilogram başına 0.15 sentlik vergi de sıfırlandı. l İZMİR İstihdam için KDV indirimi kalıcı olmalı Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği (MOSDER) Başkanı Nuri Öztaşkın, “Mobilya sektörünün ajandasındaki bir numaralı problem KDV’nin yüzde 18 olması. Kayıt dışılığı önlemek, istihdamı artırmak için KDV’yi yüzde 8’de tutmak gerekiyor. İstihdamın korunması, tam kapasite çalışmamız için KDV indirimi kalıcı hale gelmeli” dedi. Öztaşkın, tüketicilerin mobilyalarını ortalama 8 yılda bir değiştirdiğini kaydederek, “2015’te mobilyada değiştirme sıklığı 9 yıl olarak belirlenmişti. 2018’de değiştirme sıklığı 8 yıla düştü” diye konuştu. Sabancı Vakfı’ndan 1 milyon TL destek Sabancı Vakfı, toplumsal gelişmeye katkıda bulunma hedefiyle hayata geçirilen Hibe Programları kapsamında projelere 50 bin lira ile 200 bin lira arasında destek sağlayacak. Kadın, genç ve engelli bireylerin eşit fırsatlara sahip olmalarını hedefleyen Sabancı Vakfı Hibe Programı için online başvurular 2 Ocak8 Şubat 2019 arasında yapılacak. 2019 yılı Hibe Programı’na başvuracak projelere 50 bin lira ile 200 bin lira arasında hibe desteği sağlanacak ve toplam 1 milyon lira destek verilecek. Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, “Hibe Programı kapsamında 11 yılda 148 projeye 20 milyon lira destek verdik” dedi. Ümit Leblebici İsmail Gülle Çağatay Baydar TEB’den ihracatçılara 350 milyon dolar kaynak Türk Ekonomi Bankası (TEB) ve TEB Faktoring ile Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) arasında ihracatçı firmaların finansman ihtiyacını karşılamak için işbirliği protokolü imzalandı. İşbirliği kapsamında TEB 300 milyon dolar, TEB Faktoring ise 50 milyon dolarlık kaynak ayırırken, faiz oranları ise maksimum Avro’da yüzde 4, dolarda yüzde 7 olacak. Eximbank’a verilen kısa vadeli teminat mektupları komisyon oranı ise yüzde 1 olacak. TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici, “Protokol kapsamında, piyasa ortalamasının altında faiz oranlarıyla avantalı bir paket olarak TİM üyelerine sunuyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi KISA... KISA... l ING Grubu Yapay Zekâ ve Robot Teknolojileri Global Başkanı Görkem Köseoğlu, Avrupa Konseyi’nin yapay zekâ etik çerçevesini ve politikalarını öneren Genişletilmiş Üst Düzey Uzman Grubu’na seçildi. Köseoğlu, Avrupa Bankacılık Federasyonu’nun Yapay Zekâ Danışma Kurulu’nda da görev aldı. l Allianz Türkiye’de devir teslim tamamlandı. Aylin Somersan Coqui’nin Allianz Grubu İnsan Kaynakları Başkanı olarak görevlendirilmesinin ardından İcra Kurulu Başkanı (CEO) koltuğuna 1 Ocak itibarıyla Tolga Gürkan geçti. Allianz Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı görevini ise Arif Aytekin üstlendi. C MY B