Katalog

19 OCAK 2019 CUMARTESİ LABORATUVAR DAMARLARI Kanada’da British Columbia Üniversitesi pıcı biçimde gerçek insan damarlarının fonksiyonunu ve yapısını taklit ettiği be Yaşam Bilimleri Enstitüsü’nden bilim insanları, laboratuvar ortamında kök hüc lirtildi. Farelere nakledilen organoitlerin, arterler ve kılcal damarlar dahil müreleri kullanarak üç boyutlu “vasküler organoitler” geliştirdi. Organoitlerin, çar kemmel biçimde fonksiyonel insan damarlarına dönüştüğünü gözlemledi. l AA EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY TASARIM: İLKNUR FİLİZ WHO: İNSAN SAĞLIĞINI tehdit ediyor Tehlikeli 10’lu Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2019 yılında küresel anlamda sağlığı etkileyecek en büyük 10 tehlikeyi sıraladı. Listeye göre, hava kirliliği, insani krizler ve aşı olmayı reddeden insanlar 2019’da küresel anlamda insan sağlığını tehlikeye düşürecek tehditler arasında yer alıyor. Örgüte göre, 1.6 milyardan fazla insan kuraklık, açlık ve savaşın baş gösterdiği yerlerde yaşam mücadelesi veriyor ve bu insanlar temel gereksinimlerine bile ulaşamıyor. 20302050 yılları arasında küresel ısınma nedeniyle ortaya çıkan yetersiz besin, ishal, aşırı sıcaklık ve sıtma gibi rahatsızlıklar yılda fazladan 250 bin kişinin daha ölümüne neden olabilir. Diyabet, kanser ve kalp rahatsızlıkları dünya genelinde ölüm nedenlerinin ortalama yüzde 70’ini oluşturuyor. WHO’nun belirlediği 2019 yılı için insan sağlığını tehdit edecek en büyük10 tehlike şöyle: 1 Aşı olmaya karşı direnç 2 Küresel grip salgını 3 Hava kirliliği ve küresel ısınma 4 Bulaşıcı olmayan hastalıklar 5 Sağlıklı ve kaliteli yaşam koşullarından mahrum kalmak 6 Mikroplara karşı dayanıklılık 7 Ebola ve diğer ölümcül bulaşıcı hastalıklar 8 Yetersiz temel sağlık hizmetleri 9 Dang (eklem ağrılı ateşli bulaşıcı hastalık) 10 AIDS (HIV). ABD’li dalgıçlar ‘büyük beyaz’la yüzdü SIDIKA BAYSAL gündüz şirket kuruyor gece müzik yapıyor “IBA’ya ilk katıldığımda ‘burası maratondur’ demişlerdi. İnsanlar size güveniyor ve o güvenle bir yere geliyorsunuz. Türkiye’de konferanslar, genç avukatlar için eğitimler yaptık. Gençler ve kadınlar önceliğimiz. IBA’yı yeni mezunken duydum. Staj yaptığım avukat üyesiydi. O benim şansımdı, hâlâ duymamış olanlar var. Anlatmak istiyorum.” KURTULUŞ ARI Büyük, güzel, nazik bir dev ABD’li dalgıçlar, kayıtlardaki en iri büyük beyaz köpekbalığıyla yüzüp dalışlarını fotoğrafladı. Hawaii açıklarındaki dalışta, dalgıçlardan bazıları köpekbalığına dokunacak kadar yaklaştı. 6 metre uzunluğunda ve 2.5 ton ağırlığında olduğu tahmin edilen köpekbalığının, 20 yıl önce araştırmacılar tarafından etiketlenen ve Deep Blue (Derin Mavi) adı takılan köpekbalığı olduğu sanılıyor. Dalgıçlardan Ocean Ramsey, “Büyük, güzel, nazik bir dev... Güneşin doğuşuyla birlikte açılmıştık ve günün büyük kısmında bizimle birlikte kaldı” dedi. Deep Blue’nun 50 yaşında olduğu sanılıyor. l BBC Türkçe Rastgele asbestTÜRKİYE’De 4 pudra markasındaN ÇIKTI Asbest ve Tehlikeli Atıklar Derneği ile Asbest Söküm Uzmanları Derneği’nin Türkiye genelinde çeşitli markalara ait 4 pudra numunesi üzerinde yaptıkları analizin sonuçları açıklandı. Rastgele seçilen pudraların 4’ü de asbest içeriyor. Ortak açıklamada “Talk pudrası ürünlerinin 1800’lerden beri piyasada olmasına rağmen güvenliği son yıllarda sorgulanmıştır. Saf talk kendi başına güvenli kabul edilir, ancak asbestle kirlenmiş talk, onlarca yıldır bir halk sağlığı sorunu” denildi. Türkiye genelinde çeşitli markalara ait pudralar temin edilerek aralarından markaları belli olmadan rastgele seçilen 4 pudra numunesinin analizlerini yaptıkları anlatılan açıklamada özetle şu ifadeler kullanıldı: “İncelenen pudra numunelerinin tamamının ASBEST içerdiği anlaşılmıştır. Konunun detaylıca araştırılması ve böylesine bir konuda acil tedbirlerin alınması için ilgili bakanlıkları göreve davet ediyoruz.” l İSTANBUL \ Cumhuriyet sahte, kaçak ve güvensizler Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, halkın sağlığını riske atan ürünlerle ilgili piyasa denetim rakamlarını açıkladı. Ürünler arasında çocuk kozmetikleri, dekoratif kozmetikler, göz makyajı ürünleri, hizmet sunumunda kullanılan kişisel temizlik ve bakım ürünleri (otel kozmetikleri), tıraş ürünleri ve erkek kozmetikleri (krem, köpük, losyon), duş ve banyo ürünleri (tuzlar, köpük, yağlar, jeller) bulunuyor. İnternet ve TV yoluyla yapılan ürün tanıtım ve satışına yönelik denetimlerde 2018’de 6 bin 259 internet sitesine erişim engellendi. 8 milyon 800 bin lira idari para cezası uygulandı. l ANKARA / Cumhuriyet 460 milyon yıllıkDeniz kabuğu Florida’dan geldi Bodrum Deniz Müzesi’nde sergilenmeye başlanan deniz kabuğu koleksiyonunda 460 milyon yıllık fosil bulundu. İş insanı Hasan Güleşçi’nin farklı ülkelerden temin ettiği deniz kabuklarından oluşan koleksiyon, Bodrum Deniz Müzesi’ne bağışlandı. Ege Üniversitesi’nden paleontolog Serdar Mayda ve ekibi, 46 deniz kabuğu fosili üzerinde araştırma yaptı. Yapılan çalışma sonucunda 46 deniz kabuğundan birinin 460 milyon yıllık olduğu belirlendi. Florida’dan gelen bir fosil. Deniz kabuğu fosili “Crytiidae” sınıfına ait. l AA Baysal, Taksim’deki 45’lik’te ayda bir Ajda Pekkan şarkıları çalıyor. Geçen yaz ağustosta, Alaçatı Hacımemiş Meydanı’nda altı mekâna müzik yaptı. Hazine Müsteşarlığı’ndan yatırımcı lisansı alan ilk kadınlardan. Pek çok ülkede şirket kurdu, sözleşme müzakerelerine katıldı: “Yurtdışında, bana sorulan ko Önce hayal kurnuların başında, 5 binden fazla hâkim savcı ihracı geliyor. ‘Madem öyle bir yapıya üyeler, nasıl hâkim olmuşlar’ diye sorguluyorlar. İnsan çok üzülüyor.” HİLAL KÖSE Sıdıka Baysal, 20 yıllık avukat. İki çocuk annesi. Mesleğini ilk günkü heyecanıyla sürdürüyor. Uluslararası sözleşmeler, şirketler ve teknoloji hukuku uzmanı. Yeniliklere ve dünyaya açık. Müziksiz yapamayanlardan. Son iki yıldır DJ’lik de yapıyor. Müzisyen avukatlardan oluşan Law Rocks’ın jürisinde. Uzun yıllardır Uluslararası Barolar Birliği (IBA) üyesiydi. Ocak başında, birliğin Avrupa Bölgesi Forumu Eşbaşkanı ve İnsan Hakları Temsilcisi seçildi. İki yıl Türkiye’yi temsil edecek. “Gençlerle her buluşmamda, ‘önce hayal edeceksiniz’ diyorum. Genç meslektaşlarımın yeni yollar denemesini çok istiyorum” diyor. Forumu 47 Nisan’da İstanbul’da ağırlamaya hazırlanan Baysal’la, yeni görevi vesilesiyle buluştuk. Çağlar’ın peşinde Ankara hukuk mezunu Baysal. Mesleğine adım atar atmaz uluslararası hukuk alanında çalışmaya başlamış. 23 yaşında, Cavit Çağlar’a yönelik TMSF operasyonunda görev almış. Interbank’a el konulunca, TMSF adına o sırada çalıştığı hukuk bürosu atanmış: “500 dolarlık sermayeyle şirketler kurulmuş, 5 milyon dolar, 10 milyon dolar krediler verilmiş... Çağlar’ın ve paraların peşinden tek başıma Karayipler’e gittim. Annem ‘gitme’ diyor ama gözü karaydım. Evrakları alıp Bahamalar’a, Virgin Adaları’na, Panama’ya da gittim. Bütçemiz kısıtlı. Karayipler’den kalktık, uçak deniz uçağı gibi, her adada iniyor. Dolmuş gibi. Horozuyla binenler var. İngilizcelerinden bir şey anlamıyorum. Virgin’den Barbados’a oradan İngiltere’ye oradan İstanbul’a sonra da Ankara’ya uçacağım. Adanın birinde indim Barbados diye. Saint Lucia’da inmişim. Param yok, kredi kartlarım dolu. ‘Ağlayayım bari’ dedim. Sonraki uçağa ücret ödemeden binip zar zor da olsa diğer uçuşlarıma yetiştim. Bütün paraların, onlarca offshore şirketine transfer edildikten 5 dakika sonra İsviçre’de başka bir hesapta toplandığını, hesap numarasına kadar öğrendik. O sırada Cavit Çağlar New York’ta yakalanmıştı.” ‘Çoktan işsiz kalmıştım’ Baysal, avukatlığa büyük bir şevkle başlamış ama hukuk yedinci tercihiymiş. İlk sıralarda uluslararası ilişkiler ve kamu yönetimi varmış. “Diplomat olmak istiyordum ama diplomatik bir kişiliğim de yok. Çoktan işsiz kalmıştım diplomat olsam. Şimdi bir diplomattan daha çok seyahat ediyorum. Dünyaya bir daha gelsem yine avukat olmak, avukatlığı da böyle yapmak isterim. İşimi çok seviyorum” diyor. Üç yıllık avukatken Tunalı’da kendi ofisini açmış Baysal. Kredi kartı borçlarını ödeyemediği için kara listeye de girmiş. Bir valizle Haydarpaşa Garı’na adım attığı günü hiç unutmuyor. İstanbul’da sıfırdan başlamış: “Ankara’da ilk işe başladığım büronun sahibi Selim Bey bana bir takım elbise hediye etmişti, dolabımda durur hâlâ. Selim Bey’in yanından rahata alışmayayım diye ayrıldım ama ne sıkıntılar çektim... İnsan ne kadar genç yaşarsa o sıkıntıları, daha güçlü bir şekilde hayata devam ediyor. Filmlerde olur ya bir valizle trene atladım, dayımın yanına geldim...” EN KÖTÜ ANI Bir sabah 06.30’da telefonum çaldı. Kardeşim ‘eve baskın yapıldı’ diyor. Annem FETÖ’den alınmış, telefonunda Bylock var diye. Hemen İzmir’e gittim. Annem emekli ana okulu öğretmeni. Kırmızı saçlı, ÇYDD, ADD aktivisti bir kadın. Tam laikçi teyze. Sonra anlaşıldı ki annemin üzerine bir hat alınmış. Patates hat denilen. Bir gece gözaltında kaldı. Sonra savcının kapısını çok aşındırdı. Ben ‘siz hoca efendi derken FETÖ diyordum’ diye diye... Uğraştı didindi. Bir gün elime bir karar tutuşturdu. “Bir nüshasını da avukatına ver dediler” diye... Hayatımdaki en büyük aşağılanmaydı :) Tabii sevindim de. Takipsizlik kararıymış. Sıdıka Baysal, arkadaşımız Hilal Köse ile... ÇOCUK YAŞTA EVLİLİK Daha önce de Meclis’e getirdiler. Nasıl geri çektirdik? Bir de baktık ki bir kişiyle alakalıymış... Yine geri çektireceğiz. Böyle bir şey olabilir mi? Çocuk onlar. Kazıdığınızda ülkemizde ne kadar derin yaralar var, görüyorsunuz. Mücadele etmek gerekiyor. Mücadele edildiğinde, ki kadın örgütleri bunu çok güzel yapıyorlar, kazanım oluyor... LAW ROCKS Baysal’ın hayali Law Rocks’ı Türkiye’ye getirmek. Hukuk büroları müzik grubu kuruyor ve yarışma düzenliyorlar. Her grup, bir yardım kuruluşunu destekliyor. İlk konser, 2009’da Londra’da yapılmış. Baysal, “Çok hazırlandım. Müzik aleti çalabilen avukat bulmak işin en zor kısmıydı ama darbe girişimi ve OHAL olunca kaldı. Ama yapacağım. Müziği hep çok sevdim. Müzikle ders çalışırdım. Müzik de olsun hukuk da...” diyor. Yapay zekâ? Baysal, İngiltere ve Amerika’da kısa sürede avukatların yapay zekâ yüzünden işsiz kalacağının konuşulduğunu söylüyor: “Yapay zekâ da daha önce verilenlere göre karar verecek. Amerika’da bir sosyolog araştırma yapmış. Bir ay boyunca bir hâkimin yanında bulunmuş. Hâkimin sabah öğleden önce açken, öğle yemeğinden sonra farklı, yani tokken pozitif kararlar verebildiğini tespit etmiş. Kişinin rengine, dinine göre bazen önyargılı verilen kararlar var. Bir ceza davasının yapay zekâya bırakıldığını düşünemiyorum...” Baysal, hukuk öğrencilerine de “Yeniliklerin peşinden koşun. Yabancı dil mutlaka. Enerji hukuku, fikri mülkiyet hakkı gibi farklı konulara eğilin. Biz ofisimizde eğlence hukukunu, Amerika’daki sistemiyle oturtmaya çalışıyoruz şimdi...” diyor. IBA ne yapıyor? 1947’de kurulan IBA’nın önceliği, üyeleri arasında işbirliğini sağlamak, mesleğin geleceğine yön vermek. Merkezi Londra’da. 170 ülkeden 190’ı aşkın baro birliği ve 80 bini aşkın avukat üyesi, çok büyük İnsan Hakları Enstitüsü var. Her yıl, beş günlük geniş katılımlı konferansı oluyor. Baysal: “Avukat olarak mesleğime âşık olduğum bir hafta oluyor. O kadar güzel konular, o kadar güzel konuşmacılar oluyor ki... Son 9 yıldır mutlaka bir sunum yapıyorum. Katılmak pahalı olabilir ama birliğin 30’dan fazla komitesi var hepsi gençlere burs veriyor. Tek yapmanız gereken bir saatinizi ayırıp, ilgilendiğiniz konuda bir makale yazıp başvurmak.” C MY B