Katalog

BULMACA 12 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 30 Eylül 2018 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz ünlü Türk müziği sanatçısı... Ayaktakımının egemen olduğu yönetim biçimi. 2 Aydın’ın Çine ilçesinde antik bir kent... “Vurgun, kazanç” anlamında argo sözcük... Bir Hıristiyan tarikatı. 3 “Tomas, serto” gibi adlar da verilen bir tür tulum peyniri... Maksim Gorki’nin bir romanı... Van Gölü’nde küçük bir ada... “Mercanköşk”de denen bir süs bitkisi. 4 Yarı memnunluk anlatan bir ünlem... “Göçmen böreği” de denen, peynirli bir çörek... Askeri donanımın metal bölümlerini temizlemede kullanılan üstübeç, alkol ve sabun karışımı madde... Bütün kutsal Hint metinlerinin başında ve sonunda yinelenen mistik hece. 5 Bir sözcüğü, yasaklanmış sözcükleri kullanmadan anlatmaya dayanan bir oyun... Edirne yöresine özgü, karşılama türü bir halk oyunu... Hatay yöresine özgü, buğday ve etle yapılan bir yemek. 6 Tehlike işareti... Hatay yöresine özgü, kıymayla yapılan ve “kâğıt kebabı” da denen bir yemek. 7 İsrail’in plaka imi... Anadolu’nun en eski halkı... Cezayir’de bir liman kenti... İlaç. 8 Yinelenen dize... Esnek ve geniş kenarlı kadın şapkası... Çin felsefesinde “doğru yol”u belirten temel kavram. 9 “Sen bir gibi dağdan dağa kaçsan da yine / Seni aşkım canavarlar gibi takip edecek” (F.N. Çamlıbel)... İslam kültürlerinde, belirli kurallara uyarak güzel yazı yazma sanatı.... Bir tür taze ve tuzsuz beyaz peynir... Eski Mısır inanışında insan ruhu... Bir kümes hayvanı. 10 Japonya’da Buda rahibelerine verilen ad... Magnezyum elementinin simgesi... Bir Avrupa ülkesinin başkenti... Yapısına girdiği sözcüğe “hava, gaz” anlamı katan yabancı bir önek. 11 Geceyi geçirmek için bir yere Bu haftaki bulmaca ödülü Çin’in Yirminci Yüzyılı Wang Hui Yordam Kitap 16 EYLÜL 2018 1694 KAZANANLAR: İsmail İlhan, Ahmet Önal, MANİSA, Mehmet Ali Çıra, Ertan Koç, Feridun Karacaoğlu, ANKARA, Yetkin Önem, MUĞLA, Hikmet Uğurlu, Sabri Ağdaş, Ünzile Ceylan Tekin, ANTALYA, Bilal Yeşilöz, Neslihan Stamboli, Mustafa Utku Doğan, Ayşe Hürbaş, Nevzat Fuat, Ahmet Z. Yılmaz, Hayri Göre, İSTANBUL, Turgut İkiz, ADANA, Sabit Günel, BURSA, Salih Eroğlu, Levent Veral, Hakkı Daşkan, Kaya Ayerdem, İZMİR, Füsun Aksaycık, Ayşe Aslantürk, AYDIN, Bahri Akyol, BALIKESİR Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@cumhuriyet.com. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 16.08.2018 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Bernhard Kellermann’ın Tünel (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 S AMU E L B E C K E T T TAVAŞ İ 2 ERENL ER L ADANG BADA S 3 RAK ADAK M İ R İ MA L RA 4GL EY AHU R AMA Z D A AHAB 5ET AYNU L AR FEER İ AV E 6Y I LK I İ P S İ Z OR İ J İ NA L 7P İ TLAL PL A L OZOM RA 8 RAV İ P ETAL İ N İ S L DİL 9 OHAND E R E AZAT S ABO L 10 K İ N AL MO AN KAR EVL E 11 O Z E K İ P A L İ ND ROM R AN 12 F E AKRA ON AE ROB İ K D 13 Y ATOL ANTA ME S UD İ Y E 14 E R M İ N GR KUH N 15 V A M P E RATO ANT 16 Z E U G M A A R İ K İ 17 B G N A AK S BAFA 18 E R D A L A L A N T A R V 19 K A U N O S B İ A T L ON 20 E D A Ş Ş İ K E F T E Sİ gitme... “Beni görüp yönün döndürme” (Pir Sultan Abdal)... Bir toplumdaki etnik ya da kültürel azınlıkların egemen kültür içinde eritilmesi süreci. 12 Hollanda’nın plaka imi... Bir tür nişasta helvası... Eskiden lise derecesindeki okullara verilen ad... Bir nota. 13 Mert, kalender ve babacan kimse... İran müziğine özgü bir tür ut... Astronomi, matematik, doğabilimleri, coğrafya ve tarih alanındaki çalışmalarıyla ortaçağın en büyük bilginlerinden biri... Büyük ırmak. 14 Oyunda kazanılan her parti... Lütesyum elementinin simgesi... Muş Ovası’nda, önemli bir kuş alanı olan sazlık. 15 Acı ve kırmızı renkli bir biber... Yuva... Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı. 16 Bektaşiliği yeniden düzenleyen, bu nedenle tarikatın ikinci kurucusu sayılan derviş... Kahverengiye çalar kırmızı renk. 17 Kısımlar... Gümüşbalığının küçüğü. 18 “Biraz / Biraz güneş / Her sevdalı kadının beklediği” (Oktay Rifat)... Şebeke... Avrupa’da büyük bir yarımada. 19 Bir olaydan kalan belirti... Yayla fırlatılan ucu sivri çubuk... Hıdrellez sabahı mani küpünden niyetlenerek çekilen manilerin okunması. 20 Mısır’ın yerli Hıristiyan halkı... Açık yeşil sırlı bir tür seramik. YUKARIDAI AŞAĞIYA 1 “Yeşil gözlerini ufkuma ger ki”, “Derman kâr eylemez”, “Batan gün kana benziyor” gibi şarkılarıyla tanınmış bestecimiz... Ankara ilinde bir höyük. 2 Hawaii kökenli ve üzeri rengârenk çiçekli bir tür yazlık gömlek... Bir nota... İzmir’in Urla ilçesindeki içmeler... Yunan rakısı. 3 Gözkapaklarına sürülen boya... Baryum elementinin simgesi... Eski bir Türk sanatı olan kâğıt oymacılığına verilen ad... Nişastayı parçalayarak şekere çeviren enzim. 4 “Tanrı’nın kulları” demek ise de dilimizde pek bol anlamında kullanılan sözcük... Sahip... Eskimiş giyecek... Argoda esrar. 5 Kimi hastalıkları tedavi etmek amacıyla bir bez üzerine yayılıp vücudun kimi yerlerine konulan ko 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... yuca lapa ve eczalı parça... Altının, simgesini aldığı Latince adı... İskambilde bir kâğıt... Oruca başlama zamanı. 6 Hayvanlara vurulan damga... Zerdeye benzer bir tatlı... Babası belli olmayan çocuk... “ yanımda, yârem var / Sol yana döndür beni” (Türkü). 7 “Ulusların Zenginliği” adlı yapıtıyla tanınan ve klasik iktisat okulunun kurucusu olan İskoç siyasal iktisatçı... Bir yıl boyunca Güneş’in gökküresi üzerinde çizdiği çemberin sınırladığı daire... Kuzu sesi. 8 Arkadaş... Ergenekon’dan çıkışlarında Göktürklere yol gösterdiğine inanılan dişi kurt.. Bir renk.. “ tutmuş söylemez olmuş / Ağızda dilleri gördüm” (Yunus Emre). 9 Bir ya da birkaç yazarın yapıtlarından seçilmiş şiir ya da düzyazı derlemesi... Hayvanların beğenmeyerek yemedikleri iri saman... Togo’nun plaka imi. 10 “Meydanda oynatalım / Boyun döndürü döndürü” (Köroğlu)... Harman yerindeki tahılın taş ve toprakla karışık kalıntısı... Demiryolu... Gerçeklik. 11 Ukrayna’nın plaka imi... “Bir dokun bin işit kâsei fağfurdan” (Âli Efendi)... Bir ilacın yerine, o ilaçla aynı koşullarda ve aynı biçimde verilen etkisiz ve zararsız madde... 18. yüzyılda Hindistan’da kazandığı büyük servetle İngiltere’ye dönen kişilere verilen ad. 12 Göz hastalıklarıyla uğraşan tıp dalı... Küçük erkek kardeş... Yakışır, yerinde, uygun. 13 Kuzunun sırt bölümünden elde edilen etin kızartılmasıyla yapılan bir yemek... Van ilinde bir höyük... Antalya ilinde bir yayla. 14 Ağırlık ve uzunluk ölçüleri için kabul edilmiş yasal ölçü modeli... Türkistan’da, sesini çeşitli biçimlerde kullanarak öykü canlandıranlara verilen ad... Adları sıfat yapan bir yapım eki. 15 “Lira” anlamında argo sözcük... Yiğit, kahraman... “Memleketimi seviyorum / Ağaçlarında vurdum/ Hapishanelerinde yattım” (Nâzım Hikmet). 16 İlgi eki... Sert ve fazla kızarmayan bir domates cinsi... Bayağı, sıradan. 17 Yahudi takvim yılının başlangıcında kutlanan bayram... Hatay ilinde bir ırmak. 18 Kars’ın doğusundaki eskiçağ kenti... Mezopotamya’da kurulmuş en büyük sitelerden biri... 106 taşla oynanan bir oyun. 19 Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya özgü bir halk oyunu... Bitkisel kökenli bir yiyecek ya da içeceğin damakta algılanan hoş kokusu. 20 Cennet bahçesi... Yeşil renkli ve değerli bir süs taşı. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Çifte Sıkıştırma (double squeeze) Geçen Haftaki Problemin Çözümü mp DB zonda ¦ AD1072 ¦ D3 ¦ D8 ¦ A1075 ¦ 986 ¦ AR42 ¦ AV4 ¦ RDV Batı Kuzey 1¦ Pas 3¦ Pas 4¦ Pas 5¦ Herkes Pas Doğu Pas Pas Pas Pas Güney 2¦1 3¦ 4SA 6SA 1)Zonforsingi, kısa olabilir Batı ¦10’lusunu atak ediyor. Yerden Damla alıp trefle ele geliyorsunuz ve ¦9’lusunu oynayıp bırakıyorsunuz. Doğu¦3’lüsünü atıyor! AR körü çekiyorsunuz, bu defa Batı bir trefl atıyor, siz yerden ne atacaksınız? Artık on üç löve için elinizi açabilir misiniz? Analiz ve Çözüm: Yerden karo atmalıyız, bu elde hangisini atacağımızın önemi yok, ancak genel olarak Damı atmak yararlı, çünkü son durumda empas atmak gerekebilir, bu durumda yerde Dam kalırsa sağ taraf Ruayı oturmazsa yerde bloke kalırız. Gelelim el açmaya (claim kleym etmeye): Empaslarla dört pik, üç kör, bir karo ve dört trefl olmak üzere on iki lövemiz var. Sol taraf piki kesiyor, yerde bir pik tehdidimiz var ve sağ taraf körü durduruyor, elde bir kör tehdidimiz var. Teorik olarak son iki kağıda girdiğimizde hiçbir oyuncu iki karo ile birlikte bir majör tutamaz, ya karoyu tekleyecekler ya da majör durdurucusunu atacaklar. Biz yalnızca kâğıtları doğru sıraya göre çekmeliyiz. Kör onörlerini çektikten sonra tekrar pik empası yaptık, işimizi zorlaştırmak için Batı bir onörle örter, trefle ele gelip pik empasını tekrarladık ve trefleri çekip elden bir karo attık. Pozisyon: ¦ V5 ¦ ¦ ?x ¦ ¦ D10 ¦ ¦8 ¦ (A) ¦ ¦4 ¦ AV(x) ¦ ¦ ¦V ¦ ?x ¦ (9) Bu durumda –eğer ¦R kendisindeyse Batının atacak kâğıdı yok, piki bırakamadığından karo atar ve biz yerden ¦D’ı çekeriz. Şimdi sıkışma sırası Doğuya geldi, o ne atarsa biz tersini atarız. Dikkat ederseniz burada elimizdeki ¦2’lisi olsa bile sıkıştırma çalışıyor. Fakat tehdit kağıtları ne kadar büyük olursa işimiz o kadar kolaylaşır. Örneğin bu elde yerde kör Dam tek olsa ve kör 9’lusu biz de olsaydı sadece pik RV ve kör V’yi takip edecektik. Bunlar görülmemişse elimizdeki karo otomatikman sağ olacaktı. İşte dört el: ¦ AD1072 ¦ D3 ¦ D8 ¦ A1075 ¦ RV543 ¦ 105 ¦ R1032 ¦ 43 ¦ 986 ¦ ¦ V9876 ¦ 9765 ¦ 9862 ¦ AR42 ¦ AV4 ¦ RDV Evet, üçüncü köre Batı boş verince elimizi açar du ruma geldik ancak üçüncü köre iki taraf da uysaydı bu oyun kazanan oyun olmayabilirdi. Örneğin dört el şu şe kilde olsaydı: ¦ AD1072 ¦ D3 ¦ D8 ¦ A1075 ¦ RV543 ¦ 10986 ¦ 109 ¦ 43 ¦ ¦ V75 ¦ R76532 ¦ 9862 ¦ 986 ¦ AR42 ¦ AV4 ¦ RDV Bu durumda üçüncü piki oynamadan önce trefleri –el den karo atılacak sonra ¦Ası çekmek gerekecekti. Böy lece dört trefl, bir karo, üç kör ve iki pik çekilmiş olacak ve aşağıdaki durumda ¦A ile ele gelirken Batı sıkışacak; piki atarsa yerdeki son pik, körü atarsa eldeki son kör on üçüncü lövemiz olacaktı. (Fakat Batıda beşli piki gö rünce birinci oyun daha mantıklı.) ¦ AD10 ¦ ¦ RV5 ¦6 ¦6 ¦4 ¦V Haftanın Problemi mp Herkes zonda ¦ AR54 ¦ A1053 ¦ 86 ¦ AD6 ¦ DV987 ¦ V42 ¦ 93 ¦ 1094 Batı Kuzey Doğu Güney 1¦ x 1SA Pas 2¦ Pas Pas 2¦ Pas Pas 3¦ Pas Pas 3¦ Herkes Pas Batı Rua karoyu atak edip Damı da tahsil ediyor ve ¦3’lüyü oynuyor. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ Teşvik GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Eski Yugoslavya’da ilk devirler Lig, kadın, erkek, junior, cadet masaları karışık bir şekilde oynanırdı. Avrupa Kulüpler Kupasına bayan takımı çıkartamayan bu yöntem kısa sürede terk edildi, erkeklerde 6 bayanlarda 4 masalı lige dönüldü. Teşvik masası niteliğinde olan junior ve cadet kategorilerindekilere aynı sezonda birden fazla lig ve dolayısıyla kulüpte oynama hakkı tanındı. Ükenin parçalanmasıyla ortaya çıkan Sırbistan’da ananevi konfederasyon sistemi korundu ve 1. Lige çıkış hakkı Merkezi Sırbistan, Voyvodina, Belgrad vs. gibi liglere tanınan kontenjan üzerinden sağlandı. 2. Ligler arasında en kuvvetlisi olan Merkezi Sırbistan Ligi bu sene de Kraguyevats şehrinin Şumaritsa beldesinde yapıldı. Adından da anlaşılacağı gibi şehir merkezinden uzak ormanlık arazi üzerine kurulu yerleşkede düzenlenen yarışmayı Vladimirtsi kazanırken Mladost Luçani takımı da ikinci oldu: GM Suat Atalık (2512)IM Luka Draşkoviç (2449), Borats ÇaçakMladost Luçani, Kraguyevats 2018, BogoHint Savunması 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 Fb4 4.Abd2 00 5.a3 Fe7 6.g3!? (6.e4 d5 7.e5 Afd7 8.Fd3 c5 daha iyi irdelenmiş bir devamyoludur.) b6 7.e4!? (Dubov’un fikri.) d5 (7... Fb7 8.Fd3!) 8.ed5 ed5 9.Fg2 Fb7 10.00 Abd7 11.Ke1 Ke8 12.Ae5 Fd6 (12...c5? 13.cd5 Ad5 14.Af7!) 13.Adf3 h6 (Tüm bu hamleler DubovKollars, MoskovaHamburg 2015 Avrupa Kulüpler Kupası maçında oynanmıştı.) 14.b3!?Yenilik (14.cd5 Fd5’den daha sağlıklı gözüküyor.) Ae4?! (14...dc4! 15.Ac4 kritik.) 15.Fb2 f6?! 16.Ag4 c6 Siyahların Şah Kanadı zafiyetini bu tarafta yer alan Atlar vurgulayacak! 17.Ah4! Af8 18.Af5 Vd7 19.Afh6 (19.Agh6 gh6 20.Vh5 daha doğru bile olabilir.) Şh8 20.Fe4 de4? (Kale değişimi şarttı:20...Ke4 21.Ke4 de4 22.d5! ve atak sürer.) 21.Af6! gf6 22.Vh5 Ah7 23.Af7 Şg7 24.Vh6 (Kombinezonun püf noktası zira 24...Şf7 25.Vh7 Şe6 26.Ve4 veya Ke4 hemen kazanır.) Şg8 25.Vg6 Şf8 26.Ad6 Siyah terk eder. 10 İlginç bir şekilde Belgrad Şumitse turnuvasında oynayan 3 kişi Şumaritsa’da 3 ayrı takımın birinci masasıydı. Ben 6,5/10 ile Rus GM Rahmanov’la birlikte birinci masalarda en çok puanı toplarken ev sahibi ekip için oynayan Serkan Soysal 6/11’den daha fazlasını alabilirdi: IM Serkan Soysal (2404)GM Nenad Ristiç (2359), Radniçki KraguyevatsYasenitsa Smederavska Palanka, Grünfeld Savunması 1.d4 Af6 2.Af3 g6 3.c4 Fg7 4.Ac3 d5 5.h4!? (Bu oyunda olanlar 5.Ff4 c5?! 6.dc5 Va5 7.cd5 Ad5 8.Vd5 Fc3 9.Fd2 Fe6 10.Vb7! varyantıyla kıyaslan malı.) c5 6.dc5 Va5? (Herhangi bir hamle sırasıyla 6...Aa6 7.h5 00 8.hg6 fg6 oynanabilirdi.) 7.cd5 Ad5 8.Vd5 Fc3 9.Fd2 Fe6 10.Vd3? (10.Vb7 Fd2 11.Ad2 00 12.b4 eri geri vermezdi.) Fd2 11.Vd2 Vd2 12.Şd2 Aa6 13.e4 Ac5 (13...000) 14.Şe3 00 15.Ag5 Kac8 16.h5 f6 (16... Aa4 17.Ae6 fe6 diyagonali zayıflatmaktan daha iyidir.) 17.Ae6 Ae6 18.b3 Şg7 19.Fc4 Ac5 20.Kac1?! (20.h6! Şh8 Siyah Şahı daha kötü durumda bırakırdı.) Kfd8 21.b4 Aa6 22.h6 Şf8 23.a3 Ac7 24.f4 e6 25.f5! gf5 26.ef5 ef5 27.Khd1 Şe7 28.Ke1 Şf8 29.Ked1 Şe7 30.Ke1 Şf8 31.Şf4 b5 32.Ff1 Ae6 33.Şf5 Ad4 34.Şf6 Kd6 35.Şg5 Kcd8 (35...Kg6 36.Şh5 Kd8 37.Ke5 Kdd6 38.Fd3 Kh6 39.Şg5 ve hücum sırası Beyaza geçer.) 36.Ke5 a6? (36...Kg6 önceki varyanta dönüşürdü.) 37.Şh5 Kf6 38.g4? (Bu ve önceki hamlede Fd3 daha etkiliydi.) Kf2 39.g5 Af5 40.Fh3 Ag3 41.Şh4 Ae2 Siyahların Kd4 ve Kf4 tehditleri çok güçlü duruyor ama... 42.g6!! (Oyunu idame ettirecek tek hamle Kale fedası.) Ac1 (Beyaz Şaha kişler sonrası g5 karesi açıldığı için alış zorunlu.) 43.gh7 Şf7 44.Şg5! (44.Fe6 Şg6 45.Fg8 Kd4 46.Şg3 Kdf4! beraberlik mekanizması kurar.) Ad3? (Tek hamle Fe6g8 manevrasını engelleyecek 44...Kf6! idi.) 45.Fe6 Şe7 46.Ke3 Kh8 47.Ff5!? (47. Fg8) Şd6 48.Kd3 Şe5 49.Ke3 Şd4 50.Ke7 Kf8 51.Kf7! Kh8 52.Şf6 Kb8 53.Şg7 Kg2 54.Fg6 Şc4 55.h8V Kh8 56.Şh8 Kg6 57.Şh7!? (57.h7!) Kg3 58.Kg7 Ka3 59.Kg4 Şb3 60.Şg7? (60.Kg3 Şb4 61.Ka3 Şa3 62.Şg7 b4 63.h7 b3 64.h8V b2 65.Vh7 Şa2 66.Vc2 kazanırken, Beyaz ilüzyonel bir biçimde Siyah erin a4 de ve Şa3 varken b1V ile pat temasından çekinmiş olmalı.) Şa4 61.h7 Kh3 62.h8V Kh8 63.Şh8 a5 64.ba5 Şa5 65.Şg7 b4 66.Şf6 b3 67.Şe5 b2 68.Kg8?? (Bu hamleyi tarif etmek zaman sıkışmasının insana yaptıracaklarıyla bağıntılı,68. Kg1 Şb4 69.Şd4 Şb3 70.Şd3 Şa2 71.Şc2 eri durdurur ve kazanır.) Şb4 69.Şd4 Şb3 70.Kg3 Şa2 71.Kg2 Şa1 72.Kb2 Şb2 Beraberlik 0,50,5 C MY B