Katalog

EKONOMİ Pazar 23 Eylül 2018 İstanbul’a havadan 28 milyon yolcu Bu yaz, iç ve dış hatta toplam 28 milyon 36 bin 236 kişinin ağırlandığı Atatürk ve Sabiha Gökçen havalimanlarındaki yolcu sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 113 bin kişilik arttı. Yabancı varlıklarda 96 milyarlık kayıp TL büyük değer kaybedince, yabancıların Türkiye’de sahip oldukları varlıkların değeri sadece yedi ayda 96 milyar dolar azaldı Türk Lirası’nın dolar karşısındaki büyük değer kaybı, yaban si verilerine yansıdı. 2018 Temmuz sonu itibarıyla, Türkiye’nin yurtdışı var cıların Türkiye’de sahip ol lıkları, 2017 yıl sonuna gö dukları varlıkların değeri re yüzde 1.4 oranında aza ni de vurdu. Yabancıların EMRE Türkiye’de sahip oldukları DEVECİ lışla 229.6 milyar dolar, yükümlülükleri (yaban varlıkların değeri bu yılın cıların Türkiye’deki var ilk 7 ayında tam 96 milyar 272 lıkları) yüzde 11.2 azalışla 620.3 milyon dolar azaldı. milyar dolar oldu. 2017 sonun Türkiye’deki varlıkları büyük da 465.7 milyar dolar olan net değer kaybı yaşayan yabancılar, UYP açığı (yabancılar Türkiye’de Türkiye’ye yeni yatırım yapmak ki varlıkları ile Türkiye’nin yurt tan uzak durmaya ve ülkeden çık dışındaki varlıkları arasındaki maya başladı. fark) Temmuz 2018’de 390.7 mil Çarpıcı tablo, Merkez Ban yar dolara geriledi. Varlıklar 3.2, kası (TCMB) tarafından açıkla yükümlülükler 78.2 milyar do nan Uluslararası Yatırım Pozis lar azaldı. yonu (UYP) ve Ödemeler Denge TCMB Danışmanı Zafer Yükse ler, Twitter hesabından paylaştığı analizde, Ödemeler Dengesi verilerine göre aslında 2018’in ilk yedi ayında yabancıların Türkiye’deki varlıklarının 18 milyar dolar arttığını ancak değerleme ve kur farkından dolayı 96.2 milyar dolarlık kayıp olduğu için net UYP açığında söz konusu 78 milyar dolarlık düşüşün kaydedildiğini belirtti. TL’deki değer kaybı nedeniyle, yabancıların Türkiye’deki doğrudan yatırımlarında (fabrikalar, taşınır ve taşınmaz mallar) 59.7, portföy yatırımlarında (hisse senedi ve tahviller) 27.4 milyar, diğer yükülümlüklerde (kredi, mevduat, vd) 9 milyar dolarlık erime oldu. Yerli kaçıyor, yabancı gelmiyor Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), son yıllarda Türkiye’den yurtdışında giden yatırımların (ODI) arttığına, bu karşın Türkiye’ye gelen doğrudan yatırımların (FDI) azaldığına dikkat çekti. Yılın ilk yedi ayında yurtdışında 3.6 milyar dolar doğrudan yatırım gittiğini ve Türkiye’ye 10.8 milyar dolar yatırım geldiğini belirten TEPAV, ODI/FDI oranındaki artışa dikkat çekti. 20022007 ortalaması yüzde 15.7 olan söz konusu oran, Temmuz 2018’de yüzde 33’e yükseldi. Enflasyon ücretleri eritti 2017’deki OVP’de yüzde 7 olan 2018 sonu enflasyon beklentisi, yeni OVP’de yüzde 20’yi aştı. Memur, emekli, işçi ve asgari ücretli büyük kayıp yaşadı 5 yılda 1754 inşaat işçisi yaşamını yitirdi CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, inşaatlarda son 5 yılda 35 bin iş kazası yaşandığını, 1754 işçi hayatını kaybederken, 1940 işçi de sakatlandığını söyleyerek, “Türkiye’de her yer 3. havalimanı” dedi. Ağbaba, inşaat işçilerinin güncel sorunları üzerine hazırladığı raporunu açıkladı. İstanbul’da 3. havalimanında işçilerin insanlık dışı koşullarda çalıştırılması ile başlayan direnişin ardından Türkiye’de inşaat işçilerinin benzer sorunları yaşadıklarını belirten Ağbaba, “İşçi sağlığı ve güvenliği, taşeron çalıştırma, düşük ücretler, sendikasızlaştırma politikaları en nihayetinde ülkemizde sayısı 2 milyona yaklaşan inşaat işçilerinin temel sorunlar arasında yer almaktadır” diye konuştu. Taş ocağında ölüm Öte yandan, dün Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde bir taş ocağındaki taş kırma makinesine sıkışan işçi Şaban Sezgin (47) yaşamını yitirdi. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı. l ANKARA İki ilde daha ekmeğe zam İstanbul, Konya ve Adıyaman’dan sonra dün de Kocaeli ve Hakkâri’de ekmeğe zam yapıldı. Hakkâri’de 1 TL’den satılan 220 gram ekmeğe yüzde 35 zam yapılarak 1.50 TL’ye çıkarıldı. Kocaeli’de ise gizli zam dikkat çekti. Ekmek fiyatlarına uygulanan yüzde 25’lik zam ile daha önce 250 gramı 1.25 TL’ye satılan ekmeğin gramajı 200 grama çekilerek aynı fiyattan satılmaya başlandı. l Ekonomi Servisi MUSTAFA ÇAKIR Hükümetin ‘kriz yok’ söylemine karşın geçim sıkıntısı yaşayan emekçileri daha da zor günler bekliyor. Yüzde 7 enflasyon hedefiyle kamu çalışanlarına ve emeklilere bu yıl için yüzde 4+3.5 zam veren hükümet, son Orta Vadeli Program’da (OVP) enflasyon hedefini yüzde 20.8’e yükseltti. Memur ve emeklinin kaybı büyük. Yüzde 14.2’lik asgari ücret zammı da yüzde 20’lere çıkan enflasyon beklentisiyle eridi. Belediyelerdeki işçilerin şirketlere alınmasıyla birlikte kamudaki yaklaşık bir milyon taşeron işçiye kadro verildiğini savunan hükü met ücretlerini ise Ekim 2020’ye kadar 6 ayda bir yapılacak yüzde 4’lük zamlara bağladı. Taşeron işçiler perişan. Fatura işçiye kesildi Diğer yandan, Bartın’da krizi bahane eden işveren 209 işçiyi işten attı. İşçiler, memurlar ve emeklilerin durumunu ortaya koyan örnekler şöyle: n Neredeyse 3’e katladı: Hükümetin geçen yılki OVP’sinde bu yıl için enflasyon hedefi yüzde 7, gelecek yıl için de yüzde 6’ydı. Bu enflasyon hedeflemesi doğrultusunda Hükümet ile MemurSen arasında diğer konfederasyonların tepkisine karşın kamu çalışanları ve kamu emeklileri için 2018’de yüzde 4+3.5, 2019’da da yüzde 4+5’lik zam öngören toplusözleşme imzalandı. Ancak hükümet, memur ve memur emeklilerine enflasyonun toplusözleşme zammını aşması halinde aradaki farkın ödendiğini savunuyor. n Asgari ücret “asgari” kaldı: Hükümet bu yıl için asgari ücrete yüzde 14.2 zam yaparak 1404 liradan, 1603 liraya çıkarmıştı. Ancak bu y ıl için beklenen yüzde 20.8’lik enflasyon, asgari ücrete yapılan zammı da aştı. Üstelik 6 milyon asgari ücretli enflasyon farkı da alamıyor. l ANKARA 209 işçi atıldı İöyönmr5o“tdAçHoaüe2mriielŞnyşça.srmilngeiavdi’tiSçlldtemüealleeieoeialerkrnresnsrteeeeeliçiıüüdsk(nnykovaHkzeklidlıleeğileeneanEşıemmşirstrrtsdMaıegamekkoliaanekkynAurstaerriaaor)y1z”şBaeyupspaiM,8etkangıltllızub3çarılead.hdftaem2radbıeamıenys.6teuvkrku’iİ2aıynalalşçnçurad0lcmmçaeaenre9Aiisılllanıinigeıemişşkinnkıöşrdaynirı,aşçseniaisişri Fındıkta hayal kırıklığı Yaklaşık 440 bin fındık üreticisinin piyasaya girmesini beklediği Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO), ekim ayına girilecek olmasına rağmen herhangi bir fiyat açıklamaması, hayal kırıklığı yarattı. Kurum yalnızca, stoklarındaki kabuklu fındığın satılacağına ilişkin iddiaları reddeden bir açıklama yayımladı. Geçen ay Ordu Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Arslan Soydan, TMO’nun herhangi bir fiyat açıklamamasının fındığın serbest piyasada 12 liraya kadar gerilemesine yol açtığını söylemiş; Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş ise üreticinin zarara uğramasını önlemek için fındıkta asgari 1516 liralık bir taban fiyatının oluşturulması gerektiğini belirtmişti. Yalnızca fındık satışı yapılacağına yönelik iddiaların reddedildiği açıklamada TMO, “Üreticilerimiz tarafından piyasaya ürün arzının devam ettiği bir dönemde, elimizdeki kabuklu fındık stoklarını 2018 sonuna kadar satışa açmamız söz konusu değildir” açıklamasını yaptı. l Ekonomi Servisi TMO’dan 1516 liralık taban fiyat bekleniyordu. 767 milyon TL’lik ikramiye Sayısal oyunlarla geçen yıl 767 milyon 783 bin 525 liralık ikramiye ödemesi yapılırken, en fazla ikramiye ödenen sayısal oyun, 287.6 milyon TL ile Süper Loto oldu. Süper Loto’yu, 253.7 milyon lirayla Sayısal Loto, 125.8 milyon lirayla Şans Topu izledi. EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: İLKNUR FİLİZ 11 İGA ihmali kabullendi 3. havalimanı inşaatında çalışma koşullarının hayati risk yaratacak kadar kötü olduğunu, inşaatı yapan İGA da kabul etti Mehmet Salmazzem, 3 Mart 2017’de damperli kam yon şoförü olarak çalıştığı 3. ha valimanı şantiyesinde dampe rin aşağı düşmesi nedeniyle ağır yaralandı. Beli kırılan Salmaz zem uzun süre ya tağa mahkum kal dı ve tüm sorumlu lara dava açtı. Da va dosyasına giren ve havalimanı inşa SEYHAN AVŞAR atını yapan şirket İGA’nın İş Güvenli ği Uzmanı (İSG) Selmaz Işık tara fından hazırlanan kaza tespit tu tanağında İGA’nın ihmalleri itiraf edildi. Tutanakta, “Şantiye saha sında çalışan tüm alt işverenlere kamyon ve iş makinelerinin ba kım ve onarımının yapılması ih bar edilmiş olmasına karşın, Or kun Nakliyat’a ait aracın bakım ve onarımındaki eksiklik nedeniy le kaza gerçekleşmiştir” denildi. Tutuklu 24 işçiden mesaj 3.havalimanındaki çalışma koşulları nedeniyle başlattıkları eylemlerden sonra tutuklanan işçiler cezaevinden, mesaj gönderdi. Aralarında İnşaat İş Sendika’sının yöneticilerinin de bulunduğu 24 işçinin mesajında, “En insani taleplerimiz büyük bir zorbalıkla bastırılmaya çalışıldı. İGA’nın güvenlik binasında kaba dayak, küfür ve hakaretlere uğrayarak sorgulara çekildik. İnsanca yaşamak ve insanca çalışmak istediğimiz için hukuksuz bir şekilde yargılanarak cezaevlerine atıldık. Hak istemek suç değildir. Asıl suçlu, bizleri insanlık dışı çalışma koşullarına mahkum eden patronlardır. Bizleri merak etmeyin, keyfimiz ve moralimiz gayet yerinde. İnşaat işçisi köle değildir!” dendi. l Haber Merkezi Yargıya taşındı Dört çocuk babası Salmazzem, 3. havalimanında çalışmak için Muş’tan İstanbul’a geldi. Havalimanı inşaatında çalışan işçilerin kaldığı Esenler’deki bir daireye yerleşti ve harfiyat dökümü yaptığı sırada damperin aşağı düşmesi sonucu yaralandı. Beli kırılan Salmazzem yatalak hale geldi. Aylarca yerinden oynatılması yasak olduğu için memleketine ailesinin yanına götürülemedi. Bu süreçte bakımını aynı evi paylaştığı işçiler üstlendi. Salmazzem, konuyu yargıya taşıdı. İGA Havalimanı İnşaatı Adi Ortaklığı Ticari İşletmesini oluşturan beş şirketten şikâyetçi oldu. İstanbul 5. İş Mahkemesi’nde açılan dava dosyasına giren kaza tespit tutanağı ölüme davetiye çıkaran ihmaller tüm çıplaklığıyla gözler önüne serdi. Orkun Nakliyat dahil şan tiye sahasında faaliyet gösteren tüm alt işverenlere kamyon ve iş makinelerinin bakım, onarım ve kontrollerini yaptırması konusunda ihtar verildiğinin aktarıldığı tutanakta, kaza yapan aracın onarım eksikliğine bağlı olarak kazanın gerçekleştiği kaydedildi. Kazadan önce yapılan İGA Altyükleniciler İSG koordinasyon toplantı tutanağında ise şu bilgiler yer aldı: “Piston kırılması sonucu meydana gelen kaza sayısında artış olduğu tespit edilmiştir. Piston ile damperin bağlantı noktasını sağlayan pimde ara boşluk oluştuğu, bu boşluk giderilmediği sürece pistonun kaldırıldığı sırada yükünde etkisiyle pistonun kırıldığı kanaati oluşmuştur. Ciddi hayati risk oluşturmaktadır. Piston dayanım muayenelerinin acilen yapılması gerekmektedir.” l İSTANBUL Yollara ek ödenek yok MUSTAFA ÇAKIR Hükümetin uzun yıllar seçim kampanyalarında propagandasını yaptığı, kamuoyunda “duble yol” olarak bilinen bölünmüş yollara bütçeden ek kaynak aktarımını durdurdu. Bundan böyle bölünmüş yollar için Karayolları Genel Müdürlüğü’ne bütçeden ek ödenek verilmeyecek. Bu arada İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanı’na bağlantı metrolarının yapımını da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı üstlendi. Cumhurbaşkanlığı’nın yayımladığı genelge ile 2008’de yayınlanan Başbakanlık genelgesinde değişiklik yapıldı. Mevcut genelgede, yol yapım ve iyileştirme çalışmalarının öncelikle kamu kurum ve kuruluşlarının iş makineleri, malzeme, ekipman ve personeli eliyle gerçekleştirileceği vurgulanıyordu. Eski genelgede, bu çalışmalara ilişkin proje, mühendislik, kontrollük ve eğitim hizmetlerinin, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından sağlanacağı, bu işler için gerekli ek ödeneğin ise Maliye Bakanlığı tarafından Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesine aktarılacağı kaydediliyordu. Dün yayımlanan genelge ile Karayolları Genel Müdürlüğü’ne Maliye Bakanlığı tarafından bütçeden ek ödenek aktarılması durduruldu. Bundan böyle bu işler için bütçeden Karayolları’na ek ödenek aktarılmayacak. Sabiha’ya metro Dün yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile İstanbul’daki bazı metroların yapımı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından üstlenildi. Karara göre, Sabiha Gökçen Havalimanı raylı sistem bağlantısının Sabiha GökçenKaynarca Kısmı, Sabiha GökçenKurtköy Kavşağı Kısmı. AltunizadeSabiha Gökçen Metro Hattı, Söğütlüçeşmeİncirli Metro Hattı’nın yapımı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından gerçekleştirilecek. l ANKARA Koton, satışlarını artırdı Üretiminin yüzde 85’ini Türkiye’de gerçekleştiren üzere 516 mağazası bulunuyor. 2018’i yaklaşık 160 milyon do hazır giyim markası Koton, satış larlık bir ihracatla kapatacakları larını yüzde 30 artırdı. Yıl sonu nı kaydeden Yılmaz, 2019 için he na kadar yüzde 30 büyüme, yak deflenen ihracat rakamının ise laşık 4 milyar lira ciro, 137 mil 200 milyon doların üzerinde oldu yon lira yatırım ve 43 yeni mağa ğunu belirtti. Eticaretin önemine za ile tamamlamayı hedefledikle değinerek, şirketin eticaret sitesi rini anlatan Koton Yönetim Kuru koton.com’un Türkiye satışlarının lu Başkanı Yılmaz Yılmaz, Uk yüzde 4.6’sına, küresel ciro rayna, Moğolistan, Arnavut nun ise yüzde 3.4’üne ulaş luk’taki ilk mağazalarını aç tığını ifade eden Yılmaz, tıklarını, Tunus, Cezayir ve siteden şu anda 22 ülkeye Kuveyt’teki ilk mağazalarını gönderim yaptıklarını, ül da bu yıl içinde açacaklarını ke sayısını yıl sonu söyledi. na kadar 80’e çı Türkiye’de 527 teda karmayı hedefle rikçisi olan Koton’un diklerini dile ge 213’ü yurtdışında, 303’ü de yurtiçinde olmak Yılmaz Yılmaz tirdi. l Ekonomi Servisi C MY B