Katalog

Sonik saldırıda Rusya işaret edildi ABD’li yetkililer Küba ve Çin’deki diplomatik misyonlarında çalışanların maruz kaldığı sonik (ses dalgalarından kaynaklanan) saldırılarda Rusya’nın parmağı olduğunu iddia etti. NBC’ye ko DUNYA nuşan kaynaklar, ABD’nin istihbarat birimlerinin çalışmalarında elde edilen bilgilerin Rusya’yı işa ret edecek kanıtlar içerdiğini savundu. 2016 yılında, ABD’nin Havana Büyükelçiliği’nde görevli diplomatlar ve aile fertlerinin aralarında bulunduğu 24 kişide, sonik saldırıdan kaynaklandığı tahmin edilen işitme kaybı ile görsel bazı rahatsızlıklar görüldüğü iddia edilmişti. Geçen mayıs ayında da Çin’de benzer bir vaka tespit edildiği bildirilmişti. Orban’a yaptırım kartıÇarşamba12Eylül2018 [email protected] EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 11 Avrupa’da sığınmacı kotasına karşı çıkan ilk lider olan, yargı bağımsızlığı ve özgürlükleri tırpanlamakla eleştirilen, Macaristan’ın sağ popülist Başbakanı Viktor Orban, ülkesine dönük siyasi yaptırım gündemli oturum öncesinde Avrupa Parlamentosu (AP) milletvekillerinin karşısına çıktı. Budapeşte hükümetinin, Avrupa Birliği’nin (AB) kurucu ilke ve değerlerini ihlal ettiği gerekçesiyle oy hakkının elinden alınmasının oylanacağı oturumun bugün yapılması bekleniyor. Hollandalı Yeşiller partisinden Judith Sargentini tarafından AP’ye sunulan tasarıda Orban’ın yargı bağımsızlığı, yolsuzluk, ifade özgürlüğü, akademik özgürlük, dini özgürlükler, azınlık ve göçmen hakları konularında ihlallerde bulunduğu savunuluyor. AP’de dün konuşma yapan Macaristan Başbakanı Orban, tasarının, hükümetinin göçmen politikasını yumuşatması için AB’nin yaptığı bir “şantaj” olduğunu söyledi. Orban milletvekillerine, “Kararınız ne AP, otoriter eğilim eleştirilerinin merkezindeki göçmen karşıtı Macaristan yönetiminin oy hakkını tartışmaya açtı nı Sebastian Kurz, ülkesinin muhafazakâr milletvekilleri nin Macaristan’ın aleyhine oy kullanacaklarını açıkladı. Macaristan Başbakanı İngiliz Independent gazetesi ise iktidardaki Muhafazakâr Orban Partisi’nden milletvekilleri dün AP’de nin yaptırıma onay vermeye hakkındaki ceklerini iddia etti. suçlamalara Orban’ın partisi Fidesz’in yanıt verdi. de üyesi olduğu Avrupa Halk Partisi’nin sözcüsü Ma olursa olsun, Macaristan diz çökme car Başbakanı’na “özel mu yecek, sınırlarını koruyacak” ifade amele yapılmayacağını” belirterek lerini kullandı. AP’deki sağmuhafazakâr kanadın Sağ bölündü Orban’a desteğinin sınırlı olacağının sinyalini verdi. Avrupa Komisyonu AB Anlaşması’nın 7. maddesi çer geçen yıl, yargı bağımsızlığına karşı çevesinde gündeme gelen yaptırı düzenlemeleri nedeniyle 7. maddeyi ma destek verme konusunda Avru ihlalden Varşova’nın oy hakkını kal pa sağı da bölünmüş durumda. Sı dırmıştı. AP’de ilk olacak oylamada ğınmacılara kapıları kapatma po yaptırım kararı çıkması için 3’te 2 litikasında Orban’la ortaklaşan, çoğunluk gerekiyor. Avusturya’nın aşırı sağcı Başbaka Öte yandan, göçmen politikasıy la ilgili geçen hafta Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la polemik yaşayan Orban’a destek veren İtalyan hükümeti, BM İnsan Hakları Konseyi’nin yeni başkanı Michelle Bachelet’e yine aynı konu üzerinden sert yanıt verdi. Salvini’den salvolar Şili’nin eski başbakanı, 1 Eylül’de İnsan Hakları Konseyi’ndeki görevine başlayan Bachelet’in Roma’yı göçmen kurtarma gemilerini limanlarına yanaştırmama politikasını eleştirisi üzerine açıklama yapan İtalya İçişleri Bakanı Matteo Salvini, BM fonlarını kesme uyarısında bulundu. İtalyan Dışişleri, göçmen politikası nedeniyle ülkeye denetçi göndermeyi değerlendirdiğini belirten Bachelet’nin sözlerinin “uygunsuz, temelsiz ve hakkaniyetsiz” olduğu değerlendirmesinde bulundu. Putin ile Şi ittifak perçinledi ABD’nin artırdığı gümrük vergileri nedeniyle PekinWashington hattında gerilim sürerken Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Doğu Ekonomik Forumu kapsamında Rusya’nın Vladivostok kentinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir araya geldi. Görüşme sonrasında gazetecilere açıklama yapan Şi, iki ülkenin, korumacılık politikaları ve uluslararası sorunlara tek taraflı yaklaşımlara karşı güçlerini birleştirmesi gerektiğini ifade etti. Şi, giderek öngörülemez hal alan jeopolitik ortamda Çin ile Rusya arasındaki işbirliğinin önemli olduğunu vurguladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de yerli para birimleri kullanılarak işlem yapılmasının ihracat ve ithalatta bankacılık hizmetleri konusundaki riskleri azaltacağını söyledi. Putin “İki taraf da karşılıklı işlemlerde yerli para birimlerinin kullanılması konusuyla ilgilendiğini doğruladı” dedi. Rus lider iki ülke arasındaki ticaret hacmini yıl sonuna kadar 100 milyar dolara çıkararak bir rekora imza atmak istediklerini belirtti. İkili ilişkilerin siyaset, savunma ve güvenlik alanlarında karşılıklı güvene dayalı olduğunu ifade etti. Birlikte ocak başında Forumda verilen bir arada Şi, Putin’le birlikte önlüklerini takarak Rus usulü krepler pişirdi. Liderler, kendi elleriyle yaptıkları krepleri havyar ve votka eşliğinde yedi. Moskova’dan dev gözdağı Rusya Soğuk Savaş döneminden beri en büyük askeri tatbikatı olan Vostok2018’e dün start verdi. Sovyetler Birliği döneminde 1981 yılında yapılan Zapad81 tatbikatından sonra Rusya’nın gerçekleştirdiği en büyük tatbikatta 300 bin asker, bin hava aracı, 36 bin tank ve askeri araç, 80 gemi ve deniz aracı yer alıyor. Türkiye’den gözlemci Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre, tatbikat 17 Eylül’e kadar Rusya’nın Uzak Doğu Bölgesi’ndeki topraklarında bulunan 5 askeri alan ve karasularında (Japon Denizi, Bering Denizi ve Ohotsk Denizi) gerçekleştirilecek. Tatbikatların bazı aşamalarına Çin ve Moğolistan güçleri de katılıyor. Türkiye’nin tatbikata gözlemci göndereceği haberleri gündeme yansıdı. NATO ile gerilim NATO, Vostok2018 tatbikatının “büyük çapta bir kriz için prova” olduğu tepkisi gösterirken Rusya Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov, tatbikatın hiçbir ülkeyi hedef almadığını, yalnızca savunma amaçlı olduğunu belirtti. Rusya da NATO’nun sınırlarındaki varlığını artırmasından dolayı duyduğu rahatsızlığı dile getiriyor. AKDENİZ’DE YİNE DEHŞET Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü (MSF), Libya açıklarında ay başında göçmenleri taşıyan iki botun batması sonucu 100’den fazla kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Göçmenlerin 1 Eylül’de iki şişme botla Libya sahillerinden denize açıldığını ve botların her birinde 160’tan fazla insanın olduğu açıklandı. Aralarında denizden kurtulanların da bulunduğu 276 kişi lik grubun Libya Sahil Güvenliği tarafından, Trablus’un 120 kilometre doğusundaki liman kenti Hums’a getirildiği, Libya makamlarının kontrolü altındaki bir gözaltı merkezine nakledildikleri aktarıldı. Libya açıklarında MSF ve yardım örgütü SOS Mediterranee tarafından kurtarılmayı bekleyen bir grup göçmenin görüntüleri hafta başında objektiflere yansımıştı. İranIrak hattı gerilimli Basra’daki eylemler nedeniyle gergin olan TahranBağdat ilişkilerinde Kürt örgütleriyle ilgili sorunun yansımaları sürüyor. Geçen hafta sonu, terörist kabul ettiği İran Kürdistan Demokrat Partisi’nin (İKDP) Erbil yakınlarındaki merkezini vurarak 15 üyesini öldüren İran’ın Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Irak’tan “teröristleri kendilerine teslim etmesini veya sınır dışı etmesini” istedi. Bağdat hükümeti ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne (IKBY) seslenen Bakıri, “Bu grupların yaptıkları tekrarlanırsa İran’ın füze operasyonu da tekrarlanabilir. Bu füze operasyonu bizim kendimizi savunma hakkımızdı” şeklinde konuştu. ABD’ye suçlama İKDP ve IKBY yetkililerinin 2008 yılında yazılı olarak İran’da operasyon yapmayacakları yönünde taah hütte bulunduklarını belirtilerek, grupların son dönemde “ABD kışkırtmasıyla sözlerinden geri adım attıklarını” savundu. İran, İKDP’ye 22 yıl sonra ilk kez operasyon düzenlemişti. Geçen mayısta yapılan tartışmalı seçimlerin ardından halen yeni hükümetin kurulmadığı Irak’ın Basra kentinde ise geçen hafta şiddetlenen ekonomik kaynaklı eylemlerde de İran protesto edilmiş, kentteki İran konsolosluğu ateşe verilmişti. Hollanda’ya ‘cihatçıları destekledi’ suçlaması Lahey hükümetinin 2016 yılından bu yana para, malzeme ve eğitim desteği verdiği Suriye’deki muhalif güçlerin, savaş suçu da dahil olmak üzere, çok sayıda insan hakları ihlaline imza attığı ortaya çıktı. BBC’nin haberine göre hükümetin, meclise defalarca “savaş kurallarına uyan ve aşırı güçlerle işbirliği yapmayanları destekleyeceğiz” sözü vermesine rağmen, uygulamada bu söze uyulmadığı belirtildi. Hollanda Televizyonu’nda (NOS) yayınlanan Nieuwsuur (Haber Saati) programı ile Trouw gazetesinin araştırmasına göre, Lahey hükümetinin yaptığı yardımlar, silahlı radikal örgütlerle iç içe olan gruplara gitti. Araştırmaya göre, Hollanda tarafından desteklenen örgütler, 100’den fazla savaş ve ihlal suçu işledi. Hollanda tarafından 2016’dan bu yılın başlarına kadar üniforma ve kamyonet desteği verilen Sultan Murad Tugay’ı da bu örgüt lerden biri. Bir diğeri ise Şam Cephesi. Haber de ayrıca savcılık tarafından terör örgütü olarak tanımlanan Ahrar’uş Şam ile bağlantılı olan en az 3 ayrı gruba da yardımda bulunulduğu belirtildi. ‘Program sonlandırılacak’ Hükümet, hafta başında parlamentoya bir mektup yazarak, “Esad yönetimine karşı başarılı olma şansı kalmadığı için” Suriye’deki muhalif güçlere verilen ölümcül olmayan yardımın, eğitim, teçhizat ve maddi desteğin sona erdirileceğini açıkladı. Program kapsamında toplam 25 milyon Avro destek verildiği, bunun Beyaz Baretliler, Özgür Suriye Ordusu’nu da kapsadığı aktarıldı. ANAYASA KOMİTESİNDE MUTABAKAT Suriye krizinin çözümüne yönelik Astana ve Cenevre süreçlerinde masaya gelen anayasa komitesinin belirlenmesinde ilerleme sağlandığı duyuruldu. Astana sürecinin garantörleri Rusya, Türkiye ve İran’dan temsilciler dün BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura ile Cenevre’de bir araya geldi. Türk Dışişleri anayasa komitesinde yer alacak aday isimler üzerinde prensipte uzlaşıya varıldığını açıkladı. Öte yandan Rusya’nın talebiyle dün İdlib gündemiyle toplanan BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) ABD’den Türkiye’nin ateşkes önerisinin MoskovaTahran tarafından reddedildiği hatırlatıldı. Rus temsilci ise İdlib’de onbinlerce Nusra, IŞİD’linin olduğunu söyledi. “RusyaİranTürkiye’nin tüm Suriye’de terör kalıntılarını temizleme konusunda hemfikir oldukları” vurgusu yaptı. “Siyasi çözüme karar veren silahlı muhalifleri acilen teröristlerden ayırmaya ihtiyaç var ve bu çağrı ulus lararası toplumun tüm üyelerine’’ dedi. Türkiye’nin BM Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu ise İdlib’de bütün operasyonlara son verilmesi ve ateşkes çağrısı yaptı. Ordunun geniş çaplı operasyon için baskısını artırdığı İdlib’den sivillerin kaçışı sürüyor. KATALANLAR MEYDANDA İspanya’dan ayrılık yanlısı, yaklaşık 1 milyon Katalan, Katalonya Milli Günü (Diada) etkinlikleri kapsamında tutuklu siyasetçilerin serbest bırakılması ve bağımsızlık talebiyle gösteri düzenledi. Barselona’daki eyleme karşı ise bazı birlik yanlılarından “Diada sadece ayrılıkçıların günü değil” tepkisi yükseldi. Katalonya Özerk Yönetimi geçen ekimde bağımsızlık referandumu düzenlemiş, ardından tek taraflı bağımsızlık ilan etmişti. Madrid hükümeti ise Katalan yönetimini feshederek yanıt vermişti. Kimi Katalan lider tutuklanmıştı. Protestoyu kana buladılar Afganistan’da şiddet döngüsünde bu kez Celalabad kanlı saldırıların hedefi oldu. Nangarhar vilayetindeki Celalabad’da bir polis müdürünün atamasına ilişkin yüzlerce kişinin katıldığı, ana yolun kesildiği protesto sırasında düzenlenen intihar saldırısında en az 32 kişi yaşamını yitirdi. Bazı yerel kaynaklar can kaybını 50, yaralı sayısını ise 128 olarak duyurdu. Celalabad’da diğer saldırılar ise iki okul yakınında gerçekleşti. Kız çocuklarının gittiği bir okulun önünde gerçekleyen patlamada bir erkek çocuk yaşamını yitirdi, dört kişi de yaralandı. Saldırılarla birlikte gözler bölgede etkin olan IŞİD ile Taliban’a çevrildi. Kimi kaynak Taliban’ın saldırıyla bağlantılı olmadıkları açıklaması yaptığı iddiasını gündeme getirdi. Geçen hafta başkent Kâbil’de gerçekleşen intihar saldırısında en az 20 kişi hayatını kaybetmişti. Son dönemde ülkede Taliban ve IŞİD saldırıları daha da yoğunlaşmış durumda. UCM’ye Paris sahip çıktı Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasının ardından, Filistin’e yar dım fonlarını kesen, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün Washington’daki ofisini ka patma kararı alan, kendisi ve İsrail’le il gili dosyalar nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi’yle işbirliğini kesen ABD yö netimine öfke büyüyor. ABD yönetiminin, kendisine karşı Afganistan ve İran, İsrail’e karşı ise Filistin dosyalarını gündeme al ması nedeniyle savaş açtığı Lahey mer kezli Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden (UCM) Washington’a “İşimizi yapmaya de vam edeceğiz” yanıtı geldi. Paris’ten de ABD’nin işbirliği içinde ol mayacağı nı açıkladı ğı UCM için “Bağımsız ve tarafsız şekil de çalışma yı sürdürme lidir” çıkışı yükseldi. Öte GAZZE ATEŞİ DİNMİYOR yandan, Fi İsrail ablukasına karşı listin Dışişle Gazze’de protestolar ön ri Bakanı Riyad el Maliki, ABD’nin BM Yakındoğu Filistin ceki gün de sürdü. Eylemcilere İsrail askeri gaz bombası atarken aralarında gazetecilerin de olduğu çok sayıda kişi yaralandı. Mültecilerine Yardım Ajansı’na desteği kesme kararının uluslararası hukuka ay kırı olduğunu söyledi. Arap Birliği’nde ko nuşan Maliki, “ABD yönetimi Filistinlilerin haklarına ve uluslararası hukuka saldır maya başladı” ifadesini kullandı. ABD’de acının yıldönümü Tarihin en kanlı terör eylemlerinden biri olarak kayda geçen 11 Eylül saldırılarının 17. yıldönümünde kurbanlar ABD’de anıldı. New York, Virginia ve Pennsylvania’da 2 bin 996 kişinin ölümüne, 6 bin kişinin de yaralanmasına neden olan saldırılar El Kaide tarafından üstlenilmişti. Trump’tan birlik mesajı Yayımladığı yıllık başkanlık bildirisiyle 11 Eylül’ü Vatanseverlik Günü ilan eden ABD Başkanı Donald Trump, Pennsylvania’nın Shanksville kentinde düzenlenen törene eşi Melania’yla birlikte katıldı. Trump açıklamasında, “ABD birlik içinde olduğunda dünyadaki hiçbir güç bizi ayıramaz” mesajını verdi. Başkan Yardımcısı Mike Pence, kaçırılan bir uçağın düştüğü ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) binasındaki törene katılırken Dünya Ticaret Merkezi’nin ikiz kulelerinin hedef alındığı New York’ta da saldırılardan kurtulan yüzlerce kişi ve aile üyeleri, yıkılan kulelerin daha önceden bulunduğu “Sıfır Noktası” alanında toplandı. C MY B