Katalog

DUNYA TALİBAN’IN GAZNİ SALDIRISI SÜRÜYOR Afganistan’ın Gazni kentinde güvenlik güçleri ve Taliban arasında geçen hafta başlayan çatışmaların devam ettiği belirtildi. Reuters, kentin kontrolünü ele geçirmeyi amaçlayan militanların dün polis merkezlerine ve hükümet binalarına saldırdığını duyurdu. Yerel medyaya göre, çatışmalarda çoğu güvenlik görevlisi 100 kişi yaşamını yitirdi. Afgan güçlerine ABD’nin havadan destek verdiği kaydedildi. Afgan ordusu stratejik noktalar ve merkezlerin kendi kontrollerinde olduğunu duyurdu. İDLİB SATRANCIPazartesi13Ağustos2018 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: EMİNE BİLGET 13 Türkiye sınırlarına uzanan Suriye’nin İdlib bölgesi yedi yılı aşkın süredir devam eden savaşta pimi çekilmiş bomba misali gerilimin yeni adresi olarak öne çıkıyor. RusyaTürkiyeİran’ın inisiyatifiyle Astana süreci çerçevesinde varılan “gerilimi azaltma bölgeleri” kapsamında TSK’nin de gözlem noktalarının olduğu, cihatçılarla ÖSO bağlantılı silahlı muhalif grupların etkinliğindeki bölgeye Suriye ordusunun kuşatması sıkılaşıyor. Suriye ordusu, Hatay sınırındaki Lazkiye kırsalı ve İdlib’in güneyindeki Hama’da geçen hafta yoğun operasyon başlatmıştı. Suriye uçaklarının İdlib’e havadan “teslim olun” yazılı bildiriler attıkları gündeme yansımıştı. Suriye ordusunun hedefe koyduğu, TSK’nin de konuşlu olduğu bölgede tansiyon her geçen gün artıyor iki bina yerle bir oldu: en az 39 can kaybı ‘Hama bekleniyor’ El Masdar sitesinin dünkü habe rine göre, Suriye ordusu ve müttefikleri İdlib vilayetine güneyden, Hama operasyonunu tamamladıktan sonra girecek. Bir ordu yetkilisine dayandırılan iddiaya göre, Suriye güçlerinin şu an için İdlib merkezine taarruz gibi bir planı yok. İdlib kentine bağlı Sarmada kasabasında dün meydana gelen patlamada 12’si çocuk en az 39 sivilin yaşamını yitirdiği, 45 kişinin yaralandığı duyuruldu. Patlamanın, içinde silah ve mühimmatın bulunduğu bir binada gerçekleştiği iddia edildi. İki binanın yıkıldığı olayda enkaz altında onlarca kişi kaldı. Patlamaya neyin yol açtığının araştırıldığı kaydedildi. Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, yıkılan binalarda çoğunlukla Nusra bağlantılı Hayat Tahrir el Şam militanlarının ailelerinin yaşadığı yönündeki iddiaları aktardı. Suriye güçlerinin İdlib, Halep, Hama’ya yönelik gecen cuma günkü hava saldırılarında da aralarında çocukların olduğu en az 53 kişinin yaşamını yitirdiği duyurulmuştu. Haberde ayrıca kimi kaynağın, “TSK destekli muhaliflere, cihatçıların elindeki Cisr eş Şuğur karşılığında Tel Rıfat’ın kontrolünün önerileceği” idddiası da aktarıldı. Ancak buna Şam kaynaklarından yalanlama geldiği de belirtildi. teklediği muhalif grupların alacağı tutum, bölgede kimin hâkim olacağı can alıcı soru işaretlerinden. Türkiye’nin terör örgütü gördüğü, ABD destekli YPG’nin Şam’la son dönemde görüşmeleri hızlandırması, kimi kaynaklarca İdlib operas Gözler Lavrov’da Ordu, ülkenin güneyinde kontrolü neredeyse tümüyle sağlamasının ardından bir sonraki hedefi yonu için Suriye yönetimiyle askeri işbirliği çerçevesinde 1300 YPG’linin Halep’e geçtiği haberleri de dikkat çekici. ni İdlib’e yöneltirken gözler sahada yakın müttefiki Rusya’nın alacağı tutumda. Ankara geçmişte İdlib’e yönelik Suriye ordusunun operasyona girişmemesi yönünde uyarılarda bulunmuştu. Birleşmiş Milletler’den de sivillerin iki ateş arasında kalacağı, yeni göç dalgası vurgusuyla Türkiye’ye “kapıları açın” çağrıları yükselmişti. AnkaraWashington ‘İHA İdlib’den’ Lavrov daha önce yaptığı bir açıklamada “İdlib’deki militanlara öldürücü darbe indirilmesi gerektiğini” söylemişti. Rusya’dan önceki gün de Suriye’deki Hmeymim Üssü’ne yakınlaşan İHA’nın düşürüldüğü açıklaması geldi. İHA’nın İdlib’den “yasadışı gruplar” tarafından atıldığı ifade edildi. hattında kriz derinleşip Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Yeni dost, müt tefikler aramaya başlarız” çıkışıyla birlikte ise dikkatler Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un bugün ‘TÜRKİYE DESTEKLİ ORDU’ gerçekleşmesi beklenen Türkiye ziyaretinde. Görüşmelerde İdlib konusunun da ana gündem başlıkları ara Oluşumun El Bab’daki “mezuniyet töreninin” 5 İdlib’de El Nusra bağlantılı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) militanlarıyla, ÖSO çatısı altındaki gruplar arasındaki gerilim son dönemda daha da artmış durumda. Türkiye’nin desteklediği ÖSO sında yer alması bekleniyor. Ağustos’ta bünyesindeki gruplar geçen hafta tek bir emirkomuta Şam yönetimi Türkiye’ye yö düzenlendiği de zinciri altında savaşmak üzere “Ulusal Özgürleştirme Cephesi”ni kurduklarını, yeni nelik “işgalci güç” suçlaması getirirken yakın müttefikleri İranRusya’dan da sıklıkla ülkenin her noktasının Suriye ordusunun haberde oluşumun Suriye ordusunun yanı sıra HTŞ’ye karşı da savaşacağını duyurmuştu. yer aldı. Reuters ajansına konuşan “Ulusal Ordu/Özgürleştirme Cephesi” komutanı Albay Haitham Afisi, oluşumu Türkiye’nin desteğiyle kurduklarını savundu. Azez’de verdiği demeçte, “Çok sayıda zorlukla karşı karşıyayız ama üstesinden gelmek için çalışıyoruz, tüm destek yalnızca Türkiye’den geliyor” dedi. Afisi, Türkiye’nin “savaşçıların maaşlarının ödenmesi, lojistik destek ve kontrolüne girmesi gerektiği açık gerekli görülmesi durumunda silah yardımında bulunduğunu ve düşmanlarının Esad, PKK ve IŞİD olduğunu” lamaları yükseliyor. İdlib’e olası Rusya destekli Suriye ordusu operasyonunda TSK ile karşı karşıya gelme riski, Türkiye’nin des söyledi. Reuters’ın haberinde oluşumun yaklaşık 35 bin kişilik olduğu kaydedilirken “Muhalif örgütler arasındaki çekişmeleri sona erdirirse, Şam’ın kuzeybatıda yeniden güçlenmesinin önündeki en büyük engel olabilir” yorumu yapıldı. Şam yönetimi ile cihatçılar arasında yapılan tahliye anlaşmaları sonucunda Deraa ve Doğu Guta gibi bölgelerden tahliye edilen silahlı muhalif ve ailelerinin rotası sıklıkla İdlib oldu. İdlib’de nüfusun 2.5 milyona ulaştığı daha önce gündeme yansımıştı. Hazar’da imzalar atıldı Hazar Denizi’nin kıyıdaş ülkeler tarafından paylaşılması ve kullanılmasına ilişkin 20 yılı aşkın süredir yürütülen müzakereler, dün bu ülkelerin prensipte vardıkları anlaşmayla çözüme ulaştı. Kazakistan’ın Aktau kentinde Rusya, Kazakistan, Azerbaycan, Türkmenistan ve İran liderlerinin katılımıyla düzenlenen Hazar Beşlisi zirvesinde, uzmanlar tarafından “Hazar Denizi’nin anayasası” olarak kabul edilen bir anlaşma imzalandı. aRnulhaaşnmi’adevnuregku su Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un imzaladığı anlaşmaya göre, Hazar Denizi’nin yüzey kısmı taraflarca ortak bir şekilde kullanılacak. Dip kısmı ve maden rezervleriyse komşu devletlerin arasında, uluslararası hukuk temelinde anlaşılarak paylaşılacak. Buna karşın İran Cumhurbaşkanı Ruhani, dört eski Sovyet ülkesiyle en tartışmalı konu olan “deniz dibi sınır çizimi” için ek anlaşmalara gerek duyulduğunu açıkladı. Kazakistan lideri Nazarbayev de tarihi uzlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, “Anlaşma, Hazar Denizi’ne kıyıdaş ülkeler dışındaki tüm devletlerin askeri varlığını açık bir biçimde kısıtlıyor” vurgusu yaptı. Hazar Denizi’ni kıyısı bulunmayan diğer ülkelere kapatan anlaşma su altındaki doğalgaz ve petrol rezervlerinin de artık çıkarılarak dünya piyasalarına sunulması anlamına da geliyor. Hazar’da bulunduğu tahmin edilen yaklaşık 50 milyon varil petrol ve 9 trilyon metreküplük doğalgazın piyasa değeri 6 tril yon doları geçiyor. Kapalı bir göl olan ancak de vasa büyüklüğü ve tuzlu su yuyla deniz olarak kabul edi len Hazar Denizi’nde kıyısı bulunan beş ülke, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından son ra bu suların ekonomik ve as keri olarak hangi statüde kul lanacağı konusunda anlaşamı yordu. 1996’dan beri üzerinde çalışılan anlaşma nın taslağı üzerinde, 45 Aralık 2017’de Moskova’da topla nan Hazar Ülkeleri Dışişleri Bakanları Zirvesi’nde mutaba kat sağlanmıştı. İbadi İbadi, İran’a gitmiyor Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin İran ziyaretinin iptal edildiği bildirildi. İbadi’nin ofisinden yapılan açıklamada karara gerekçe “yoğun program” gösterildi. Öte yandan önceki gün basına yansıdığı gibi yarın Türkiye’ye ziyaretin gerçekleşeceği kaydedildi. ABD’nin İran’a yönelik yaptırım kıskacına Bağdat yönetiminden “stratejik olarak doğru bulmuyoruz ama gönülsüz şekilde uyacağız”, ardından da bu ülkeyle ticaretin dolar üzerinden yapılmayacağı çıkışı gelmişti. İbadi cephesinin, özellikle elektrik ithalatında önemli konumdaki İran’a yönelik tutumuna ülke içinde de tepkiler yükselmişti. İran’ın ilk etapta ziyarete olumlu baktığı, ancak İbadi’nin yaptırım çıkışı nedeniyle ardından muhalefet ettiği iddiaları gündeme yansıdı. Londra’ya ABD baskısı Washington yönetiminin ise müttefiklerine İran yaptırımlarına uymaları yönünde baskısı sürüyor. ABD’nin İngiltere Büyükelçisi Woody Johnson, Londra’ya İran’la uluslararası güçler arasında 2015’te varılan nükleer anlaşmadan Washington gibi çekilmesi çağrısı yaptı. “Yanımızda ol” mesajı verdi. Charlottesville ırkçılığa karşı birleşti ABD’nin Virginia eyaletinde Charlottesville’de beyazların üstünlüğünü savunan bir grubun mitinginin yasaklanması sonrasında yaşanan, bir kişinin ölümüyle sonuçlanan şiddet olaylarının birinci yıldönümü ırkçılık karşıtı gösterilere sahne oldu. Geçen yıl eyalet yönetimi tarafından engellenen, bu yıl Washington’da yapılmasına izin verilen “Sağı Birleştir” mitingi öncesinde yüzlerce öğrenci ve aktivist, Charlottesville’deki Virginia Üniversitesi önünde toplandı. Trump: Kınıyorum Protestocular, geçen yıl 12 Ağustos’ta ırkçılık karşıtı bir gösteriyi hedef alan, neoNazi gruplarla bağlantısı bulunan James Alez Fields Jr’ın aracını kalabalığa sürmesi sonucunda yaşamını yiti ren Heather Heyer’i andı. Polis şiddeti ve ırkçılık karşıtı pankartların dikkat çektiği yürüyüşte, “Polis, Ku Klux Klan el ele” sloganları atıldı. Diğer yandan, geçen yıl Charlottesville’de yaşanan şiddet olaylarına ilişkin tüm tarafları kınayan açıklaması nedeniyle büyük tepki toplayan ABD Başkanı Donald Trump, kanlı saldırının yıldönümü öncesi Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Bir ulus olarak bir araya gelmeliyiz. Tüm ırkçı ve şiddet yanlısı hareketleri kınıyorum. Tüm Amerikalılara barış diliyorum” ifadelerini kullandı. Trump’ın kızı ve danışmanı Ivanka ise “ABD’liler özgürlüğü, fikirlerde çeşitliliği koruyan bir ülkede yaşarken ülkemizde beyazların üstünlüğünü savunanlara, ırkçılığa ve neoNazizme yer yok” diye konuştu. Netanyahu: Tam ateşkes istiyoruz İsrail ile Hamas arasında uzun soluklu bir ateşkes sağlanması için Birleşmiş Milletler ve Mı sır arabuluculuğunda ay başından bu yana devam eden müzakerelere ilişkin Tel Aviv’den yeni bir çıkış yükseldi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ül kesinin abluka altında tuttuğu Gazze Şeridi’nde tam ateşkes istediğini söyledi. Haftalık olağan kabine top İsrail’de meclisin geçen ay kabul ettiği tartışmalı “Yahudi Ulus Devlet Yasası”na karşı on binlerce kişi, önceki gün Tel Aviv’de bir kez lantısı öncesinde konuşan daha sokağa çıktı. “Ulus devlet Netanyahu, “Bizim bu konuda yaklaşımımız açık. Tam ateşkes istiyoruz, daha azıyla yetinemeyiz” ifadelerini yasası iptal edilsin Eşitliğe evet” başlıklı mitingde yasanın ırkçı olduğu belirtildi, Başbakan Netanyahu istifaya çağrıldı. kullandı. miş, İsrail ateşinde biri çocuk Netanyahu, “Hedefimiz gü 3 Filistinlinin yaşamını yitir neyde yaşayan vatandaşla mesi üzerine taraflar arasında rımızın sakin bir hayat sür Mısır arabuluculuğunda ateş mesini sağlamak. Bu hede kese varıldığı bildirilmişti. fe ulaşılacaktır” dedi. Gazze Gazze’de geçen cuma gü Şeridi’ni yöneten Hamas ile nü düzenlenen İsrail karşı İsrail arasında son iki ayda tı protestolar da kana bulan birçok kez geçici ateşkes an mıştı. İsrail güçlerinin ate laşmasına varıldığı haberleri şinde biri sağlık çalışanı üç gündeme düşmüştü. kişi yaşamını yitirmiş, en az Geçen çarşamba günü böl 300 kişinin yaralandığı du gede tansiyon yeniden yüksel yurulmuştu. Maduro’dan FBI’ya inceleme çağrısı Venezüella’da Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu hedef alan suikast girişiminin arkasında olduğu savunulan muhaliflere yönelik operasyonlar sürerken saldırının ABD’de yaşadığı öne sürülen planlayıcısıyla ilgili Caracas’tan sıra dışı bir çıkış yükseldi. Maduro, önceki gün askeri yetkililerle yaptığı toplantıda, “Eğer ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI) bu suikast planının Florida bağlantı larını inceleme önerisini doğrularsa, onların buraya gelmelerine izin verebilirim” dedi. Maduro’ya göre çok sayıda Venezüellalı göçmenin yaşadığı Florida’daki “terör hücreleri”, suikast girişiminin de arkasında olduğu öne sürülen Osman Delgado Tabosky adlı kişi tarafından yönetiliyor. Maduro’ya 4 Ağustos’ta Caracas’ta katıldığı bir etkinlikte İHA ile suikast girişiminde bulunulmuştu. Göç gündemli ziyaret Akdeniz üzerinden sığınmacı akını nedeniyle Avrupa Birliği ülkeleri arasında süregelen krizin çözümüne ilişkin çabalar sürerken birliğin lokomotif ülkesi Almanya’nın Başbakanı Angela Merkel, hafta sonu İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’le temas taydı. Merkel’in iki günlük ziyareti kapsamında yapılan görüşmelerin gündemini göç ve mülteciler oluşturdu. İki lider dün de eşleriyle birlikte İspanya’nın güneyindeki Donana Milli Parkı’na bir gezi gerçekleştirdi. C MY B